Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.12.1890, Qupperneq 6

50
Nr. 12—13
i'engið umboð frá bátseigandanum, og verð- .
ur skýrt frá peini úrslitum í næsta blaði. !
AÐ STOFNA. EITT BÚNAÐARFÉ-
LAG FYRIR ÍSAFJARÐARSYSLU
var annað aðal-málið, sem sýslunefndarfund-
urinn, samkvæmt tillögu G. Halldórssonar,
liafði til meðferðar, og kaus fundurinn 3
manna nefnd, til að semja reglur til bráða-
birgða fyrir félagið, er síðan séu sendar til I
hreppanna ásamt áskorun um að stofna
undirdeildir í hverjum lireppi. Er það |
ætlun manna, að með þessu fyrirkomulagi
ínuni vakna kapp meira milli búnaðarfé-
laganna, þegar þau hafa einn samtenging-
arlið, en þegar hver baukar fyrir sig, án
þess að vita, hvað öðrum félögum líður.
I nefnd þessa voru kosnir:
Halldór búfræðingur Jónsson,
alþm. G. Halldórsson og
alþm. Sig. Stefánsson.
i
Séra P.ÍLL PÁLSSON.
4. okt. þ. á. vildi það slys til, að séra
Páll Pálsson, prestur til Jjingmúla í Suður-
Múlasýslu, drukknaði í Grímsá á Yölluin,
er hann var á heimleið úr kaupstað.
Séra Páll var fæddur 4. okt. 1836, og
varð því réttra 54 ára; faðir hans var
Páll prófastur Pálsson í Hörgsdal á Síðu,
og gerðist sonurinn aðstoðarprestur föður
síns, er hann hafði leyzt guðfræðispróf við
prestaskólann í Reykjavfk 1860; síðan varð
hann prestur að Meðallandsþingum 1862,
*ð Kálfafelli á Síðu 1863, að Kirkjubæj-
arklaustri 1869, að Stafafelli í Lóni 1877
og að Jjingmúla 1881,
Séra Páll var töluvert riðinn við opinber
málefni, enda var hann gáfumaður mikill
og fjölhæfur; hann var á ráðgjafarþingun-
um 1869 og 1871 sem þingmaður Yestur-
Skaptfellinga og einnig á þrem fyrstu lög-
gjafarþingunum ; kom hann þar jafnan fram
sém frjálslyndur og einlægur ættjarðarvin-
ur, er fullkomlega skildi og kunni að meta
þörf vora og rétt til sjálfstjórnar; og því
sama stryki fylgdi hann fram á |>ingvalla-
fundinum 1888, og síðast við aukakosning-
una í Suður-Múlasýslu í sumar er leið, er
hann hjálpaðist að moð séra Sigurði Gunn-
arssyni og fleiri góðum mönnum, að kveða
niður „miðlunar“-drauginn.
Kennslu UeyrQar- og mál-leysingja hafði
ÚJÖÐVILJINN.
.i.;» ... " ■ ..... "■
séra Páll á hendi frá því árið 1868, og
naut hann i því skyni nokkurs opinbers
styrks.
Stúd. BERTEL E. Ó. |>ORLEIFSSON.
I 3. tölubl. skýrðum vér frá hvarfi Ber-
tels stúdents J»orleifssonar, er haldið var
að hefði týnt sér; sú ágizkun hefir nú og
reynzt sönn, því að lík hans fannst rekið
á eyjunni Amager hjá Kaupmannahöfn
23. sept. þ. á.
Bertel heitinn var fæddur árið 1856, og
var faðir hans lyfsölusveinn, en inóðir hans
setti hann til náms af litluui efnum, og
varð hann stúdent frá Reykjavíkur lærða
skóla 1879, og sigldi þá samsumars til há-
skólans í Kaupmannahöfn, og ætlaði að
stunda þar læknisfræði; en lítið mun hafa
orðið úr því námi, þvi að hann var btt lag-
inn til að sitja yfirbóknámi, en hafði hug-
ann meira á því að skoða lífið og náttúr-
una og fást við ljóðagjörð.
Hann var einn af útgefendum ritsins
„Yerðandi“, og nokkur kvæði hans eru auk
þess prentuð í „Heimdalli“ og i íslcnzkum
| blöðum ; töluvert mun og liggja eptir liann
af óprentuðum kvæðuin, og er mælt, að j
hann hafi fyrir dauða sinn sent þau vini
sínum, skáldinn Hannesi Hafstein, með
þeim tilmælum, að hann vinsaði úr þeim,
og verndaði frá glötun, það sem nýtileg-
ast væri.
Um ljóðagjörð Bertels, sem hann áleit
sig kallaðan til að rækja, og sem var hon-
um allt í lífinu, verður að vísu eigí sagt,
að hún skari fram úr, eða að kvæði hans
beri vott urn mikla skáldskapargáfu, en
þó eru sum kvæði hans allsnotur, þó að
honum eigi tækist að framleiða neitt stórt
í þeirri grein.
J>að er ekki ólíklegt, að blekktar vonir
í þvi efni hafi hjálpast að með öðrum bág-
um kringumstæðum til að leiða hann til
þess örvæntingarstigs, sem gerði enda á lifi
hans.
HALLDÓR KROSSBERI.
J>að var auðséð á þessari raunalegu, út-
evgðu og horbrenglulegu mannsmynd, sem
dröst hér um göturnar, þegar „Laura“ fór
norður um i síðustu ferðinni í sumar, að
hún grúfði yfir einhverjum þungum áhyggj-
um, rétt eins og hún myndi þá og þegar
kikna algjörlega út af undir byrði lífsins.
Og þeir, sem „J>jóðviljann“ lesa —. og
j þeir eru margir í þessu plássi — gátu
I strax í kollinn, tið hér væri koininn kross-
j berinn mikli, sem sá vondi „miðlunarinnar*1
djöfull vaila hetur fá eyrð augnablikinu
lengur, heldur þeysir á laudsliornanna á
milli í grimmustu gandreið.
„Jjjóðviljinn“, sem aumkar alla bág-
stadda, hefir áður nokkuð lýst raunasögu
hr. Hilldórs, hversu ,,miðlunar“andinn fór
fyrst í hann, hversu politíkin hans klikkaði
illa í Eyjafirði, og hverja stóreflis sneypu-
ferð hann fór um Dalasýslu*). enda hafðl
það haft þann árangur, að nokkrir brjóst-
göðir menn hér á ísafirði aumkuðust yfir
hann, og beinuðu honum lítillega.
J>að gladdi og bæjarbúa eigi lítið, að
einmitt þessa stuttu stund, sem Halldór
stóð hér við, þá spilaði „andinn“ með haui
sem lystuglegast; þarna fór liann að teygja
sig og teygja, og eptir því sem hlykkiruir
fækkuðu eptir því þóttist hann veróa meiri
og meiri maðurinn.
Hann imyndaði sér, að hann væri hér á
umsjónarferð, til að lita eptir lögreglu-
stjórninni, og létta á þeim landshöfðingja
og amtmanui, er eigi væru um þetta
færir !!**
*) Að ferð Halldórs um Dalasýslu varð
honum lítt til frægðar sannast bezt á því,
að hann skammast sín nú stórvægilega fyrir
allt það ferðaflangs. og reynir að breiða
yfir það, sem bezt hanngetur; sannleikur-
inn er, að síðari ]iart maíinánaðar fóru
þeir félagar, Halldór og vofan hans, bæ
frá bæ um Dalasýslu; og að Halldór eigi
bauð sig þar fram við þingkosninguna mun
eingöngu hafa verið því að þnkka, að ætt-
ingjum hans og venzlamömium þótti hann
hafa scandaliserað nóg, og skipuðu honum
að hætta.
**) Eptir sögn hr. gestgjnfa TeitsJóns-
sonar, er mest og bezt hafði færi á að
sjá áhrif „andans“ á Halldór krossbera.
kom kastið yfir hann sem hér segir:
Sýnilega uppþembdur af innblæstri „and-
ans“, og með „réttferðuguin“ reiðisvip
kjamsaði krossberinn því út, að dómur
sýslumanns Sk. Th., er dæmdi Englend-
inginn John Barnett í 2 sinnum 5 daga
fangelsi við vatn og brauð fyrir fylliríis 6-
spektir væri engu lagi líkur, en sýndi
hræðslu sýslumanns við þenna, og sjálf-
sagt alla aðra útlendinga, þar sem vofai*
sin segði sér svo afdráttarlaust, að mað-
urinn hefði átt að hafa betrunarhúsvinnu
(eða líflát kannske ?), eins og sannast myndi
á landsyfirréttardómnum á sínum tíma.
Með slikum og þvílíkum borðræðum
skemmti hr. Halldór sínum bi’osleitu á-
heyrendum á hotellinu!
En hversu vofusmánin hér enn leiddi
krossberann sinn afvega sézt bezt af pví,
að landsyfirrétturinn 2. þ. m. linaði hér-
aðsdóminn í e i n a 5 daga.
Og þetta eru tildrögin til gandreiðarsög-
unnar hans hr. Halldórs í „ísafold“; þ»ð
eru draugaglettur og ekkert annað!!