Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 15.06.1891, Blaðsíða 1

Verð árg. (minnst 30
arka) 3 kr.; í Amer.
1 doll. Borgist fyrir
miðjan maiinánuð.
Uppsðgn skrifleg, o-
gild nema komin sé
til útgefanda fyrir 1.
dag júnímánaðar.
Xr. 28.
ísafirði, mánudaginn 15. júní.
18 9 1.
Athugið,
Frá, 17. júní þ. cá. til 31. ág. s. á. eru
kaupendur “þjóðviljans" í ísafjarðarsýslu
og í ísafjarðarkaupstað vinsamlega beðnir
að greiða andvirði blaðsins til hr. bæjar-
l'ulltrúa Jóakims snikkara Jóakimssonar á
Isafirði, sem e i n n hefir heimild til að
taka á móti og kvittera fyrir andvirðinu.
Utan sýslu kaupendur sendi, sem fyr,
borgun til “útgefanda ‘pjóðviljans1 á Isa-
firði“.
ísafirði, 15. júní 1891.
Útgefendur “]?jóðvi 1 jans“.
LANDBÚSKAPURINN
og
LANTAKA LANDSJÓDS.
III.
Vér áttum eptir að minnast ofur stutt-
lega á aðal-ástæðu “J>jóðólfs“ gegn lán-
töku landsjóðs, er hann auðsjáanlega ætl-
ast til að reki á rembihnútinn, og taki af
öll tvímæli.
Vegagjörðir Eiríks í Grjóta standa “ J>jóð-
ölfi“ svo i fersku minni, að hann vill helzt
í ekkert ráðast, heldur bíða, — bíða þang-
að til pekking íslendinga sé orðin full-
komin!
Sá mögulegleiki, að eitthvað kunni að
mistakast, kunni að verða ófullkomið, eins
og um mannaverk vill verða, hefir komið
þvilíkri hjartveikis-hræðslu í “|>jóðólf“, að
hann því sem næst vill alveg leggja árar
í bát.
f>að er sami vesaldóms “uppgjafar11-
andinn, er lýsir sér í þessum “|>jóðólfs“-
kenningum, eins og í frammistöðu lians í
stjórnarskrármálinu; hvar sem hann kemur
frain er hann sama uppgjafarhróið eða af-
fallsféð.
þetta er lærdómurinn, sem svo áþreifan-
lega verður dreginn út úr þessum “þjöð-
ólfs“-greinum uin “landbúskapinn og lán-
töku landsjóðs11.
Hinn alkunni víkverski nihilismus, trú-
leysið á öllum framfaratilraunum, sem séra
Jiin Bjarnason í Winnipeg hefir lýst svo
vel, hefir sýnilega gagntekið þessa lingerðu
11 þjóðólfs“sál; Reykjavíkurþrönga andrúms-
lopt hefir komið inn hjá ritstjóra “|>jóð-
ólfs11 þessum tærandi sjúkdómi, er svo
mörgum íslendingi liefir orðið að andlegu
banameini.
En það er einmitt, af því að vór eigi
höfum þessa nihilista trú, að vér höfum
ráðið til að breyta búskaparaðferðinni.
J>að er þvert á móti vor fasta sannfær-
ing, að hér á landi, sem annars staðar,
séu skilyrðin til framfara fyrir höndum í
ýmsum greinum, ef oss að eins eigi brestur
vilja og djörfung, til að reyna að koma
einhverju í verk.
J>að eru fæst fyrirtæki í lífinu, sem sagt
verður um, að þau séu alveg áhættulaus,
og tjáir eigi að láta það jafnan aptra sér,
og sízt sómir það þeim mönnum, sem á
alþingi sitja, að sýna staka hjartveiki og
apturhaldsanda.
|>að verður heldur eigi sagt, að það sé
neitt lukkuspil eða nein óttaleg áhætta,
þó að tekið væri nauðsynlegt lánsfé til
þess t. d. að koma vegunum í viðunan-
legt horf, brúa stærstu árnar, koma á
telephonum milli helztu staða landsins,
bæta verztu hafnirnar, koma á vitum, þar
sem hættust er leið sjófarendum, leggja fé
fram, ef tök yrði á að koma landinu í
samband við útlönd með fréttaþræði, styrkja
iðnaðarfyrirtæki í landinu o. s. frv.
Hér er sízt um neinn galdur að ræða,
heldur eru þetta allt fyrirtæki, sem hægt
er að fá næga hæfa útlenda menn til að
standa fyrir og koma á fót, að svo miklu
leyti er vora eigín menn skortir þekkingu.
Eða kann ske 11 J>jóðólfur“ ætli, að vér
séuin endilega einatt bundnir til að hafa
Eirík í Grjóta, eða einhverja hans nóta,
fyrir vegasmiðio. s. frv. ?
Að berja við þekkingarlevsi landsmanna,
eins og “f>jóðólfur“ gerir, er því ekki nema
apturhalds-útúrdúrar.
I stað þess að vera að leita með ljósi
að öðrum eins grýlum, til að reyna að fæla
með þjóðina og drepa hennar framfara-
löngun, ætti “f>jóðólfur“ heldur að benda
á hitt, hve brýn þörf það er þjöð vorri,
að leitað sé allra bragða. til að koma land-
inu á meira framfarastig, svo að velmegun
og velsæld geti aukizt í landi, og hólmi
vor geti bráðlega orðið notasæll aðseturs-
staður, eigi að eins fyrir fáar hræður,
heldur og með tímanum fyrir margfallt
tíeira fólk, en nú er.
Getur vel verið, að Húnvetningar hatí
verið Svíndæling sínum Ijúfir og leiðitamir
á Sveinsstaðafundum að undanförnu, en illa
þekkjum vérPinnstein þá, ef hinir fraina- og
framtaks-gjörnu Húnvetningarlátatil lengdar
bjóða sér jafn lúalega lúsablesa-pólitik, sem
farið er um of að brydda á hjá Húnakappau-
um á þessum síðustu og verztu dögum.
f>ar sem “þjóðölfur11 að lokum gegn
lántökunni bendir til Gladstone’s og fl., er
hafi mælt á móti ríkjalánum, þá pr þar
reynt að kasta sandi í augu inanua, svo
sem “fpjóðólfi11 vill optar verða; veit þó
“f>jóðólíur“ það, að ríkjaskuldirnar í Evrópu
eru að mestu til orðnar fyrir heimskulegt
hernaðarbrall, og það er sitt hvað um slík
lán að ræða, eða um lán, sem tekin eru
til óhjákvæmilegra framfarafyrirtækja.
Meira vonum vér, að eigi þurfi “f>jóð-
ólfi“ að svara í þetta skipti.