Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 13.07.1893, Page 2

74
ÞJOÐVILJINN UNGI.
orðið eigirikouur, og hvað á þá að verða
úr hinum vesalingunum? En jafnvel þó að
kvennfólkinu hér á landi séu margar bjargir
bannaðar, er þó svo fyrir að þakka, að hver
einhleyp kona, sem hefir heilsu og and-
lega eða líkamlega hæfilegleika, getur unn-
ið mannfélaginu eins mikið, ef ekki meira,
gagn, en mörg konan, sem í hjúskap
lifir.
Það kann að hafa átt sér stað fyrir
40—50 árum, og þaðan af fyr, að stúlk-
ur hafi verið neyddar tii að giptast þvert
um geð sér, en nú á tímnm mun það mjög
sjaldgæft, enda er það hverri stúlku meiri
en meðal miunkuu, að ganga út í hjónaband-
ið af öðrurn hvötum, en hreinni ást til manns
þess, sem hún ætlar að búa saman við
alla æfi; láti hún leiðast af áeggjan vina
og vandamanna, eða gangist fyrir glæsi-
legri stöðu, á hún sök á sjálfri sér, ef
hjónabandið verður ófarsælt.
Góðir bræður, styðjið að því, að konur
fái borgaraleg rjettindi og atvinnufrelsi
til jafns við yður; þegar það er fengið,
þá og ekki fyr, getur það komið til mála,
að þær taki af yður það ómakið, sem þér
þó sjaldan eða aldrei teljið á yður, að
biðja yður konu. D.
Þiiigfréttum í blaði voru mun verða
hagað svo í sumar, að getið sé helztu
þingmálanna; en ekki leifir rúm blaðsins,
að þylja upp frumvörpin orðrétt, enda vit-
um vér, að mörgum blaðlesendum er það
að eins til þreytu og leiðinda.
Umræður eru daglega all-miklar í
neðri deiid þingsins, en „lávarðarnir“ of
þreyta sig eigi á umræðunum enn sem
komið er, og gengur þó aiit slysalítið.
Aukalæknar. Á ekki færri en 8 stöð-
um vilja meun fá aukalæknahéruð sett á
stofn; en naumast munþingið sjá sérfært,
að auka við meira en 4 aukalæknum að
þessu sinni, þar sem þörfin er brýnust.
Áskoranir hafa þinginu borist um
stofnun aukalæknahéraða á þessum stöð-
um:
1. í Álptaness- Hrauns- og Kolbeinsstaða-
hreppum.
2. í Eyja- Múla- og Gufudals-hreppum í
Barðastrandarsýslu.
3. í Breiðadals- Beruness- og Geithellna-
hreppum.
4. í Grunnavíkur- og Sléttu-hreppum í
ísafjarðarsýslu.
5. í Háls- Grýtubakka- og Svalbarðs-
strandar-hreppum.
6. í Grímsness- Biskupstungna- Hruna-
manna- Gnúpverja- Skeiða- og Þing-
valla-hreppum.
7. í 5 austustu hreppum Húuavatnssýslu.
8. í Inn-Djúpinu.
Stjórnarskipunarmálið. Frv. neðri
deildar frá 1891 hefir verið lagt fyrir
neðri deild, og er Siglivatur Árnason, 1.
þm. Kangvellinga, flutningsmaður þess;
fyrsta umræða um málið fór fram 10. júlí;
flutningsmaður talaði nokkur orð, en að
því búnu var málinu umræðulaust vísað
til annarar umræðu, sem fer fram í dag
(13. júlí).
Ekki mun vera ástæða til aunars, en
að spá málinu góðs gengis á þinginu.
MáJafjöldinn á þessu þingi verður
varla minni, en á uudan förnum þingum,
þó að allir þingmeun viðurkenni í raun
og veru, að þetta megi ekki svo til ganga,
með því að það geti spillt fyrir framgaugi
þýðingarmeiri mála.
En illt er að ráða bót á þessu, —
nema myndaður væri harð-snúinn „slátr-
unar“-flokkur — þar sem svo að segja
hver þingmaður hefir eitt eða fleiri smá-
mál, og enda nauðsynjaleysis-mál, fyrir
brjósti að bera.
Fjölgun k,jörstaða. Frv. frá Sk. Th.
og Jóni Jónssyni, þm. N.-M., vill heimila
amtsráðum, að fjölga kjörstöðum í sýslu
hverri, eptir óskum og tillögum sýslunefnda,
en þó svo, að kjörstaðir séu aldrei fleiri
en þrír í sömu sýslu.
Einn á báti rær hr. skólastjóri Jón A.
Hjaltalín enn með kosningarlagafrumvarp-
ið sitt (hreppakosningarnar), sem hann
hefir borið á örmum sér á undanförnum
þingum; en meiri hluti þingmauna mun
fjarri því, að ganga svo langt í bráð í
kjörstaða-fjölguninni, enda hefir og, bæði
utan þings og á, verið sýnt fram á, að
fyrirkomulag það, sem hr. Hjaltalín fer
fram á, hefir ýmsa agnúa, og suma eigi
smáa, þótt ekki hafi hann enn látið sann-
færazt um það.
Frímerkja-breyting. Björn Bjarnar-
son og fl. hafa borið fram þá tillögu, að
skora á stjórnina, að láta búa til og inn-
leiða ný íslenzk frímerki.
Tillaga þessi gengur eflaust fram á
H, 19.
þinginu, enda virðist það hyggilegast af
smá-löndum, eins og ísland er, að skipta
um frímerki öðru hvoru; bæði landssjóðn-
um, og einstökum mönnum, getur græðzt
við það nokkurt fé, vegna eptirsóknar frí-
merkja-safnanda, eins og fyrir nokkru var
sýnt fram á í „Fjallk.“
Verzlunarmálefni. Neðri deild hefir
skipað 5 manna nefnd, til að íhuga verzl-
unarmálefni landsius, og reyna að koma
fram með tillögur til umbóta.
Um mál þetta urðu all-miklar umræð-
ur á þingfundi 8. júlí, enda um mikið
vandamál að ræða; í nefndina voru kosn-
ir: Skúli Thoroddsen, Jón Jónsson, þm.
Eyf., Bogi Molsted, Jens Pálsson og Þorl.
Guðmundsson.
Um kvennfólkið eru þeir Jón Jóns-
son, þm. Eyf., og Sk. Thoroddsen — og
vonandi allir þingmenn — dálítið að hugsa.
Hafa þeir Skúli og Jón borið fram
frv. um fjárráð giptra kvenna, samhljóða
frv. því, er neðri deild alþingis samþykkti
1891.
Einnig hefir Sk. Th. borið upp frv.
þess efnis, að ekkjur og aðrar ógiptar
konur, sem standa fyrir búi, eða á ein-
hvern hátt eiga með sig sjálfar, skulihafa
kjörgengi til hreppsnefndar, bæjarstjórnar,
sýslunefndar, og á safnaðafundum, með
sömu skilyrðum sem karlmenn.
Burt ineð grísku og latínu úr lærða-
skólanum, segja þeir Bogi Melsted, Jón
Jakobsson og fi. Tillaga til þingsálykt-
unar þessa efnis er lögð fyrir þingið.
En hér er við ramman reip að draga,
að steypa goði þessu af stalli, er svo
lengi hefir í öndvegi setið, bæði hjá oss
og öðrum þjóðum.
Gott er þó, að málinu sé hreift, og
þessi óvinur smátt og smátt gjörður ó-
skaðlegri; en um verulegan árangur, eða
algjörðan sigur, naumast að hugsa í bráð,
sízt meðan frændþjóðir vorar lifa í sömu
fornaldar draumunum.
Búnaðarmálefni. Eptir tillögu Bj.
Bjarnarsonar og fl. skipaði neðri deildin
10. júlí 5 manna nefnd (Bj. Bj., Bj. Sig-
fússon, Þorl. Guðmundssou, Einar Jónsson
og Ól. Briem), til að íhuga búnaðarmál-
efni landsins 0: samsteypu búnaðarskóla
(sem ekkert verður af) og reglur um fjár-
styrk til búnaðarfélaga.