Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 14.02.1894, Síða 2

50
Þjóðviljinn ungi.
III, 13
þannig frelsi alþýðnnnar á íslandi, jafn
bágstódd, eins og liún er almennt.
Og hvað er svo unnið fyrir landið,
þótt frv. þetta yrði að lógurn?
Reyndin myndi verða sú, að þau ýttu
undir ýmsa að flytja hingað vestur, sem
ella hefðu setið kyrrir heima, því að öll
ófrelsis-lög hafa optast gagnstæð áhrif
því, sem til er ætlast.
En á liinn bóginn myndu lóg þessi
hepta vesturför allra hinna úrræða-
minnstu, 'sem einmitt þyrftu og ættu
helzt að geta komizt hingað vestur.
Skyklu t. d. sveitar-stjórnirnar geta
sent hingað marga ómagana, ef frv.
þetta yrði að lógum ?
Já, sjálfsagt yrði leitað til þess ein-
hverra undanbragða, því að ómaga vilja
þó flestar sveitir af sér reka á Islandi;
það þekki jeg að fornu fari.
En þegar svo væri komið, að svo að
segja eini mögulegi vegurinn, til þess
að komast hingað vestur, væri sá, að vera
sveitar-þurfi, þá er jeg ofur hræddur um,
að sveitar-vandræðin á Islandi kynnu
fremur að vaxa, en minnka, því að marga
myndi fýsa, að fara hingað vestur, ept-
ir sem áður.
Yfir liöfuð er það mín sannfæring,
að þeir, sem tilfinningu hafa fyrir þvi,
— hvort sem er heldur karl eða kona —,
hve borgaralega fyrirkomulagið er allt
ófugt á Islandi, og ástandið bágt, en fá
þó ekki að gjórt, ættu að snúa huga
sínum að því, að fara af landi, og flytja
þá helzt hingað vestur, þar sem svo
margir landar þeirra eru fyrir.
Hins vegar er mér sama um alla þá,
sem ekki hafa tilfinningu fyrir öðru
betra, en ástandinu á Islandi, og sem lifa
þar rólegir, og komast sómasamlega af,
og láta fremur gott en illt af sér leiða;
þeir mega mín vegna gjarna sitja kyrr-
ir heima; en bágstadda fólkinu, sem líð-
ur þar ílla, og engin úrræði hefir, ætti
fremur að hjálpa, til að komast hingað
vestur, en að hamla því frá því.
Ofan ritaðan bréfkafla bið eg yður,
hr. ritstjóri, að birta í blaði yðar, svo
að kunningjum minum og vinum, gefist
kostur á að sjá, hvemig mér lízt á út-
fiutninga-frumvarpið nýja, oghvaðaskoð-
un eg hefi á vesturferða-málinu yfir
hófuð.
West Selkirk 4. sept. ’93
IN.v kemiislui-aðfeircí
í málfræði.
Allir þeir, sem hafa gengið í gegn-
um latinuskólann, vita, hve málfræðis-
staglið er þreytandi; engum, nema mál-
fræðingi, mun geta dottið i hug, að skoða
latínska málfræði hentugt menntameðal
fyrir unglinga. I 6 ár tyggja menn og
töngla í latínuskólunum „grainmatíkur“
í 7 málurn, en árangurinn er sára lítill.
Það hefir lengi verið íhugunarmál fyrir
marga, hvemig á því inyndi standa, að
öllum unglingum veitir svo örðugt, að
læra mál eptir þeirri aðferð, sem nú er
hófð. Aðferð málfræðinganna hefir síð-
an verið vegin, og léttvæg fundin.
Beygingamar, undantekningarnar, og
þulurnar, sem bórnin verða að leggja á
minnið, þreytir þau og sljófgar, andinn
hverfur, og skilningurinn kemst aldrei
að hjá flestum : nemendum leiðist stagl-
ið, og lærdómurinn fer út um þúfur; það
era mjög fáir, sem komast svo langt, að
þeir fái þá menntun af málfræðisnám-
inu, sem af því má hafa, ef rétt er að
farið. Mergurinn málsins er, að menn
eiga að stunda málfræði hvers máls sér
til menntunar, eptir að þeir er’u búnir
að iæra málið. Þess vegna ætti öll mál-
fræðiskennsla á Islandi eingóngu aðbyggj-
ast á „íslenzku“; en öll önnur mál, ætti
að læra eptir „praktiskri“ aðferð. í
enska tímaritinu „Review af Reviews“,
var nýlega grein um kennslu-aðferð þá,
er Francois Goiiin notar. Þessi franski
maður fór að hugsa urn, hvemig á því
myndi standa, að böm læra að tala út-
lend tungumál hvert af öðru á örstutt-
um tíma, en ef þeim er kennt málið
eptir vanalegu málfræðinga-aðferðinni,
læra þau minna á mörgum árum, en
hins veginn á nokkrum mánuðum. Þetta
hlýtur að vera aðferðinni að kenna.
Grouin fór því að rannsaka málið
betur, og komst að þeirri niðurstöðu, að
börnin af nokkurs konar náttúruhvöt,
finna hentugustu aðferðina til námsins;
þau fylgja óafvitandi vissum, auðveldum,
reslum, sem standa í beinu sambandi
við byggingu málanna, og eðli mann-
legs anda. Aðalsetningar barnanámsins
eru þrjár: 1. mál á að læra með eyr-
anu, ekki með auganu; mál er samsafn
af hljóðum; prentuð orð era að eins teikn,
— dauð mynd af málinu, sem er lifandi.
2, menn verða að læra mál með því,
að setja hljóðið i samband við hlutina,
sem það táknar, en ekki í samband við
prentaða eða skrifaða stafi; hljóð á allt-
af, hið innra hjá nemandanum, fyrir hans
sálaraugum, að fram leiða mynd afhlut-
unum. 3, mál á að læra í heilurn setn-
ingum, en ekki í einstökum orðum.
A þessum aðal-reglum hefir GFouin
byggt aðferð þá, er hann notar við mál-
fræðis-nám og málfræðis-kennslu; og það
hefir sýnt sig, að unglingar læra, eptir
þessum grandvallar-reglum, að tala út-
lend mál, svo fljótt, að furðu gegnir; öll
máls-byggingin kemst leikandi inn í
nemandann.
Útgefandi tímaritsins „R,. of R.“, hinn
alkunni rithófundur Stead, lét G-ouin til
reynslu kenna 4 börnum sínum frönsku
eptir þessari nýju aðferð. Kennslan stóð
í 6 mánuði, 10 stundir á viku; engan
annan tíma máttu börnin hafa til náms-
ins. Yngsta bamið, 9 ára, hafði aldrei
lært orð í frönsku; hin höfðu, eptir gömlu
aðferðinni, lært dálítið í franskri málfræði,
en gátu ekki talað eitt orð í frönsku.
Ekkert barnanna var sérlega lagað fyrir
að læra mál. Eptir 6 mánuði voru bórn-
in prófuð af til kvöddum mönnum,
frönskum málfræðingum. Það kom þá
í ljós, að þau töluðu, og hugsuðu, á
frönsku, eins og þau hefðu verið þar
upp alin; franskan var þeim eins lipur
og létt, eins og enskan, þeirra eigið
mál; og skrítnast var það, að börnunum
hafði þótt kennslan hin inesta skemint-
un.
Xú eru rnenn farnir að nota aðferð
(louins í 'inörgum skólum í Englandi og
Ameríku, og eru allir forviða á því, hve
nemendurnir læra málin fljótt.
Þ.
M. TURPIN, sá hinn sarni, er fýrir fáum
árum fann upp „melinit“-sprengi-efnið, átti í
sumar tal við frakknoskan blaðamann, og lét
þá i Ijósi, að hann hefði þá ný skeð fundið upp
nýtt morð-vopn, er gera myndi striðin miklu
ægilegri. en nokkrum hefði áður til bugar kom-
ið; með morð-vopni þessu, sagði hann, að það
væri hægðarleikur, að gjörsópa burtu ram-gjörv-
ustu kastölum, og heilum hersveitum, á nokkr-
um klukku-stundum.
Um uppgötvun þessa vildi þó hr. Turpin
eigi gefa blaðamanninum aðra upplýsingu, en
þá, að það væri sérstök rafurmagns-vél, sem
hann notaði í þessu skyni.