Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 18.04.1895, Síða 2

82
ÞjÓBVILJINN iingi.
IV, 21.
að því vopninu fylgir optast sigurinn
fyr eða síðar.
En takist stjórninni, að kasta laglega
einhverju þrætu-eplinu í hóp mótstöðu-
manna sinna, svo að allt lendir í þrasi
þeirra á milli, í stað þess að þeir beini
skeytum sínum í sameiningu þangað,
sem þörfin er meiri, þá hefir stjórnin
komið ár sinni svo vel fyrir borð, að
hún getur horft glöð og andvaralaus á
leikinn*.
Það ríður því ekki lítið á því, að
þeir, sem saman eiga að vinna, og sam-
an þurfa að vinna, til þess að koma
fram ýmsum gagnlegum umbótum, sem
stjórnin er andstæð, láti ekki kasta neinu
þrætu-eplinu í sinn hóp, láti hvorki sundr-
ast af valdfýsnar tálsnörnm stjórnarinnar,
persónulegum matningi einstakra manna,
eða af smávægilegum ágreiningi um ein-
hver óveruleg. atriði málanna, heldur
hafi það jafnan hugfast, að samhaldið er
sigur-leiðin.
----ooogco«----
5«:* I>ingvallafundurinn
verður haldinn 28. júní næstk.
Gileymið ekki að kjósa menn til Þing-
vallafundarins í hverju einasta kjördæmi
landsins.
Látið enga sundrungu komast þarað;
leyfið engum sundrungar-postulum né
prédikunum að aptra yður frá því, að
senda fulltrúa á fundinn.
Nei, látum heldur fundarhaldið verða
til þess, að skapa hjá oss meira samheldi,
en nú er; látum það kenna þjóðinni, að
flykkjast sem bezt um þau málefnin til
sigurs, sem framtíð landsins er mest
komin undir.
„Isafold“ og NngYallafundurinn.
Svo fór sem vér spáðum í 11. nr.
blaðs vors, að „ísafold“, landshöfðingja-
blaðið, sem sumir svo nefna, myndi ekki
verða með mælt Þingvallafundi, því að
23. f. m., — nokkru áður, en fundurinn
er boðaður —, ríður sveinninn á vaðið,
*) Mörgum mun það eflaust enn í minni,
hve ofur glaðkjankalegur k svipinn stjórnarfull-
trúinn virtist vera, meðan er hann þegjandi.
hlustaði k stj^rnarskrár-rimmuna í neðri deild
alþingis 1891, rétt eins og hann hugsaði með
sjálfum sér: „nú eyðileggja þeir sjálfir málið,
svo að ekki þarf frekar aðgjörða minna“.
og mælir gegn Þingvallafundi allt, livað
hann orkar.
En það þurfti nú heldur ekki mikinn
spásagnaranda, til þess að segja það fyr-
ir, hverju megin hin dsh ö fif h irjja - b 1 a ð i ð
myndi vera í máli þessu.
Ekki þarf annað, en að slá upp í
alþingistíðindunum, til þess að verða
þess vísari, að það er vaninn hjá lands-
höfðingja, þegar hann er að tala á móti
sjálfstjórn íslands; — eða öðrum áhuga-
máluin landa sinna —, að bera það fyrir,
að það eða það málið sé enginn sannur
eða almennur þjóðar-vilji.
En það gefur að skilja, að þeim, sem
gera þjóð sinni þess konar getsakir, get-
ur ekkert verið óþægilegra, en að þjóðin
sjálf reki orð þeirra aptur á almennum
þjóðfundi.
Og þegar maður íhugar þetta, þá
var það svo sem auðvitað, að „ísafold“
myndi ekki svíkja svo sína háleitu lands-
höfðingja-verndunar-köllun, að fara að
mæla með öðruin eins ófögnuði, eins og
almennum þjóðfundi a.ð Þingvöllum við
Oxará!
En fróðlegt er að lesa, og bera það
saman, sem „Isafoldaru-ritstjórinn segir
um Þingvallafundina fyrrum og nú, til
þess að sjá hjá lionuin samkvæmnina við
sjálfan sig.
4. febr. 1885 ritar Björn Jónssim um
Þingvallafundina á þessa leið:
„Almennum þjóðsamkomum er eng-
an veginn of aukið fyrir það, þótt
alþingi hafi löggjafarvald, og enginn
staður betur til þeirra kjörinn, en hinn
fornhelgi alþingisstaður, þrátt fyrir
það þótt ferðalögum sé nú orðið nokk-
uð öðru visi hagað almennt, siðan
strandferðirnar komust á. Það væri
ískyggilegt doðamark, ef Þingvalla-
fundir legðust niður með öllu“ (sbr.
„ísafold“ XII. 6). .
En 23. marz þ. á. ritar svo þessi
saini Björn Jónsson:
„Það væri í stuttu máli ekkert
óeðlilegt, þótt þessir allsherjar-þing-
málafundir við Öxará legðist niður,
og einskis í misst fyrir það“..........
„það er meira að segja, að þyki þörf
á einhverju allsherjar-fundarhaldi til
skrafs og ráðagerða, öðru en alþingi,
þá era flatirnar og hraunrimarnir við
Öxará í raun réttri miklu óhentugri til
þess, heldur en almennileg manna-
byggð. Til slíkra Iduta er Reykjavík
í raun réttri sjálfkjörin nú orðið, ekki
sízt eptir þá gagngerðu breytingu á
langferðalögum, er gufuskipaferðirnar
liafa valdið“ (sbr. „ísafold“ XXII. 22).
Hafið þið nokkurn tíma heyrt öllu
meiri liringlanda, piltar! en þetta?
Og svona má halda áfram, og rekja
nýjustu Þingvallafundar-greinina lians
Bjarnar, og svara honurn, og hrekja, með
lians eiffiti orðum, ýmist frá Þingvalla-
fundar-árinu 1885 eða ’88.
Hvað lízt yður um jafn staðfaátan
leiðtoga, landar góðir?
--■»—>— -------
Bærinn Grírnsby, sem stendur við ntynni
Humber-fljótsins á Englandi, or talinn einna
mestirr fiskiverzlunarbær í lieimi, enda var árið
1893 skipað þar í land 76,595 tonnum að fiski,
og svo telst. til, að 55 þilskip leggi þar afla k
land á dogi hverjum, allt Ar-ið r kring.
Ymsir rússneskir visindamenn eru fyrir
skömmu lagðir af stað í landkönnunar-ferð, og
er ferðinni einkunr heitið til Abissiníu, og land-
anna þar í gronnd; en jafnframt, þvr or þeir
kanna löndin, ætla þeir og að sa.fna þarýmsum
munum banda náttúrugripa-söfnunum á Rúss-
landi, og er svo ráð fyrir gjört, að ferðin rnuni
standa yfir í 2 ár að minnsta kosti; heitir sá
Leontjew, rússneskur auðnraður, sem förinni
stýrir, og kostnaðinn leggnr fram að mestu.
Hafa þeir félagar með sér ýmsa nruni, til
þess að víkja fyrir sig þar syðra, róðukrossa,
helgra manna myndir o. fl. jross konar glingur.
I ríltinu Massachusotts, sem er eitt í tölu
Bandaríkjanna í Norður-Ameríku, eru 212 opin-
ber bókasöfn, og var bóka-eign þeirra í hitt eð
fyrra samtals urn 2,760,000 bindi, eða sem svar’-
ar 1233 bindum fyrir hverja 1000 ibúa.
Allir þeir, senr kunna að lesa úr rómversk-
um tölum, sem svo eru nefndar-, vita það, að
talan fjórir á að ritast sem IV, enda er svo
jafnan gjört, nerna á úrurn og klukkum, því að
á þeirn standa jafnan IIII (fjórar einingar) í stað
IV, og er sú saga til þess, að árið 1370 lót
Karl V., Frakka konungur (1364—13S0), sern
kallaður var „lrinn vitri“, smíða sér klukku, og
or mælt, að smiðurinn, Henry Vick að nafni,
hari leyst starfa sitm svo vel af hendi, að klukka
þessi hafi verið fyrsta klukkan, sem gekk nokk-
urn veginn rétt. — Konungur leit á smíðið, og
lofaði það injög; en þó að hann hafi sjálfsagt.
verið „vitur“ að ýtnsu leyti, þá hefir ha.nn ekki
verið senr bezt að sér í rómverskum tölunr, því
að hann fann það að klukkunni, að talan fjórir
væri rangt skrifuð, með því að rita ætti IIII,
on ekki IV. — Vick reyndi auðvitað að nralda
í móinn; en það tjáði ekkert, því að konungur
brást reiður við, og kvaðst jafnan hafa á róttu
ináli að standa, svo að smiðurinn mátti gera
svo vel, að breyta klukkunni, setja IIÍI, í stað