Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 15.06.1895, Blaðsíða 1

Verð árgangsins (minnst
40 arka) 8 kr.; í Ameríku
1 doll. Borgist fyrir júní-
mánaðarlok.
DJOÐVILJINN UNGI.
,■-=-F.JÓBÐI ÁEGANOUB,. =|~. ——
--f—RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. =|s<6g—s-
Uppsögn skrifleg ógild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dag júni-
mánaðar.
ÍSAFIRÐI, 15. JUNÍ.
M
Fréttir útlendar.
---C0O—
Síðustu útlendar fréttir lierma frá
jarðskjálftum miklum á Italíu, og hafa
mest brögð orðið að þeim í borginni
Florenz; lirundi þar fjöldi húsa, og menn
nieiddust, en. eigna-tjónið skiptir milj.
króna.
Nú hafa Evrópu-þjóðirnar: Frakkar,
Rússar og Þjóðverjar í bróðurlegri ein-
ingu, slett sér fram í friðar-sáttmála
Japansmanna og Kínverja, og þykjast
eigi munu þola, að Japansmenn fái neina
landskika á meginlandi Asiu; undirrótin
til þessarar afskiptasemi er auðvitað eng-
in önnur, en öfúndsýki Eússa, er sjá
ofsjónum yfir uppgangi Japansmanna
þar austur frá; en hvernig Japansmenn
hafa tekið þessari hlutsemi stór-veldanna
er enn ekki frétt.
Sjálfri sér samkvæm.
Af því að lesendur vorir hafa nú ný
skeð lieyrt það af stjórnarinnar eigin
inunni, ]ive mikils hún metur dóma hæzta-
réttar, eða hitt þó lieldur, þá er rétt, að
þeir sjai nú og til samanburðar, hvað
stjórnin segir ura saraa efni á öðrum stað.
Það eru Stjórnar-tíðindin, lagasynjana-
liúspostillan, sem leiðbeinir oss i þessu
efni, eins og svo mörgu öðru, að því er
tækifæris-skoðanir stjórnarinnar snertir.
Eins og menn muna, samþykkti al-
þingi vort 1893 lög um afnám dóms-
valds liæztaréttar i íslenzkum málum,
og báðir lögðust þeir þá á eitt, Magnús
landshöfðingi og ráðherrann, að fa þeim
lögum synjað staðfestingar, og skortir
þá sízt lofið og aðdáunina, að þvi er
yfirburði og ágæti æðsta réttar rikisins
snertir.
Segir Magnús landshöfðingi meðal
annars, að hann álíti:
„réttinn til þess, að geta skotið ís-
lenzkum máluin til hæztaréttar sem
æðsta dómstóls svo mikil hlunnindi
fyrir Island, að það væri ógæfa að i
missa þau, og mjög óviturlegt, að
sleppa þeim sjálfviljugur14, sbr. Stj.tið.
1894 B bls. 196.
Og ráðherrann segir i sarna lestri,
að hann áliti það:
„rnikinn hag fyrir landið, að eiga kost
á því, að fá úrskurði hinna núverandi
dómstóla kannaða af yfirdómstóli slik-
um, sem. hæztiréttur ríkisins er, sem
bæði að þvi er dómendur snertir, og
undirbúning þann og málafluting, sem
þar er kostur á,. veitir tryggingu, sem
er meiri, en svo, að auðið verði, að fá
nándar nærri eins mikla á Íslandi, svo
langt sem séð verður fram i tímann11,
sbr. Stj.tíð. 1. c.
En svo kemur rétt á eptir sýknu-
dómurinn i mála-þrasi stjórnarinnar gegn
ritstjóra blaðs þessa, og hvað gengur, þá
að þeim herrum?
Er nú má ske æðsti réttur rikisins
allt í einu orðinn mesta ógæfa Islands?
Eða hafa þeir lierrar, Magnús og ráð-
herrann, endaskipti á skoðunum sínum,
eptir þvi sein vald-fýsnin heimtar í þann
eða þann svipinn ?
------------------
Ritstjóri „ísafoldar“ fræðir almenning
á því, að vér eigum að fá helming em-
bættistekjanna ísfirzku i eptirlaun, þegar
vinur v’or Magnús sé búinn að útvega
oss lausnina.
En hvaðan kemur blaðinu sú vizka,
eða hvað getur ritstjóranum gengið til,
að breiða það út, sem liann ekkert getur
um vitað?
Og livað meiriar ritstjórinn með helm-
ingi embættis-tekjanna isfirzku?
Meinar hann kann ske álíka helm-
inga-fjárskipti(!), eins og Magnfis gerði,
þegar liann skijiti föstu tekjunum þann-
ig milli vina sinna Lárusar og Skúla,
að Ijárus hlaut 2250 kr. en Skúli 1250
kr., eða hefir nú landshöfðinginn má ske
fundið upp enn önnur skipti?
í Auðvitað telur ritstjóri blaðs þessa
líSííö.
sig eiga heimtingu á öllum embættis-
tekjunum ísfirzku, eptir dómi hæztarétt-
ar, og það sem þar á brestur, livort sem
það verður rneira eða minna, það er tek-
ið með valdi af stjórninni.
En „lausnar“ höfum vér aldrei beiðzt,
enda teljum vér oss hafa næga krapta
til að gegna embætti voru, og myndum
líka eflaust sitja, og setið hafa, óáreittur,
ef ekki brysti „náðina“ Magnúsar.
-----oOO^OOo-----
Jarðabætur í Yatnsfjarðarsveit.
Eptir
Þoegeie búfr. Þorgeibsson.
(Niðurl.) Það sem félagsmenn, frern-
ur flestu öðru, ættu að láta sér annt um
að taki framförum lijá sér, er hirðing
og notkun áburðarins. Öll veruleg fram-
för i túnrækt er ómöguleg meðan áburð-
ar-hirðingin er i gamía horfinu, og þó
geta allir bætt hana mikið, án þess, að
leggja nokkuð í kostnað. Að því er
snertir hirninguna, ríður mest á að varna
þvi, að lögurinn missist úr áburðinum.
Onýtt moð, salla frá hestum og mómylsnu
er ágætt að bera i flór og fjóshaug; ætti
það að vera svo mikið, að næmi sama
rúmmáli daglega og inykjan. Ef vel
ætti að vera, veitti auk þessa ekki af
lagarheldri og þakinni safngryfju við
fjöshauginn. fyrir löginn, sem úr honum
sígur, og er bezti áburður. I hrossatað
er rangt að blanda til muna af salla; þó
má blanda nokkru i tað undan eldisliest-
um, helzt mómylnsu. Allan afrakstur
ætti að hirða (þuran), og verja hann regni,
með því að láta liann i fjárhúsjötur, eða
á annan hátt. Hann má nota, ásamt
leifum af ónýtu vetrarmoði, til þess að
bera i flór og haug að sumrinu; þarf þá
allt að helmingi meiri iburð, en að vetr-
inum. Einnig má nota afrakstur og moð
til að bera i fastar kvíar; þær kvíar
ættu helzt að vera með grindaflór. SaÞ
erni og for ætti að vera á hverjum bæ,
það er bæði til gagns og þrifa.
Það getur átt við áburðinn, eins og
hvern annan hlut, sem fémætur er, að
ekki er minna vert að hagnýta sér hann
rétt, en afla hans. Notkun áburðarins
mun þó almennt ekki vera eins ábóta-
vant og hirðingunni. Jeg skal því ekki