Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 03.08.1895, Side 2

138
Þjóðviljinn ungi.
IV, 35
sem að líkindum hefir lítið vit á kostn-
aði við húsabyggingar
Frv. stjórnarinnar um aðgreining holds-
veikra frá öðrum mönnum telur nefndin
einnig óbrúkandi, en hefir samið nýtt
frv. í þess stað, sem fer í þá átt, að sjá
um, að betur verði farið með holdsveika
sveitarlimi, en hingað til; vill, að þeir
hafi herbergi út af fyrir sig, og aðbúnað
allan betri, en nú tíðkast víðast.
Laun hreppstjóra. Nefnd
sú (Sig. Stefi, G-utt. Vigfússon og Kr.
Jónsson), er efri deild fól að fjalla um
þetta stj.frv., leggur það til, að laun
hreppstjóra verði 50 aurar af hverum
ábúanda á 5 hundr. í jörðu og af hverj-
um lausaíjár-framteljanda, og verða þá
kjör hreppstjóra bæði jafnari og nokkru
hærri, en nú er.
E»urrabúðarmenn. Síra Þor-
kell Bjarnason hefir borið fram frv. í efri
deild þess efnis, að húsmenn og þurra-
búðarmenn þurfi eigi leyfi sveitarstjórnar,
til þess að setjast að í sveitarfélaginu,
og verður því ekki neitað, að hér er um
mikla og nauðsynlega rýmkun á atvinnu-
frelsi alþýðumanna að ræða; en tvísýnt
mun þó mega telja það, að sú réttarbót
nái fram að ganga á þessu þingi.
Pátækralöggjöiin. Þing-
menn Rangæinga, Sif/hv. Arnason og Þórð-
tir Guðmundsson, fara því fram, að skip-
uð verði 5 manna nefnd milli þinga, til
þess að íhuga fátækramálefnin, og sé einn
nefndarmanna úr landsfjórðungi hverjum,
en hinn fimmti úr Reykjavík.
Fjárráð giptra kvenna.
Frv. um þetta efni hefir Skúli Thorodd-
sen borið fram í neðri deild, svipað frum-
vörpum þeim, er undan farin þing hafa
haft til meðferðar, og hefir deildin kosið
5 manna nefnd, til að íhuga málið (Sk.
Th., Kl. J., Sighv. Á., Þ. Guðm. og sira
Eirík); er vonandi, að mál þetta komist
nú fram á þessu þingi, hvað sem svo
tekur við hjá dönsku stjórninni.
Ísííi'kIc lög-. Tvö laganýmæli,
er sérstaklega snerta Isafjarðarsýslu, hefir
síra Sig. Stef. borið fram í efri deild,
og er annað þeirra um skipting Isafjarð-
arsyshi í 2 sýslufélög, en hitt er um
hvalleifarnar, samhljóða því, er samþykkt
var á sýslunefndarfundinum siðastl. vetur.
Lægri menntamál. Þeir Jbn
Þórarinsson, Þ. Thoroddsen o. fl. vilja
láta skipa 5 manna nefnd, til þess að
ihuga hin lægri menntamál: sveitakennslu,
bamaskóla o. fl. þar að lútandi.
Hagíræðis-skýrslur. I neðri
deild hefir Jbn yfirdómari Jensson o. fl.
borið fram frv., er gerir stjórninni að
skyldu, að safna og birta árlega skýrslur
um landbúnað, verzlun, sjávar-afla o. fl.,
og era sektir við lagðar, ef vísvitandi
er rangt fram talið til skýrslna þessara.
'V'ai'nir gegn útbiæiðslu
næmra sjnkdóma. Til þess að
íhuga þetta stjórnar-frumvarp skipaði
neðri deild 5 manna nefnd (Þ. Th., síra
Einar, Sk. Th., síra Þórhall og Kl. J.)
og hefir nefnd þessi breytt frv. þessu í
ýmsum atriðum, og má telja víst, að það
verði samþykkt á þinginu. — Eptir frv.
þessu má teppa samgöngur, ef næmar
pestir koma upp, og gjöra ráðstafanir til
að varna útbreiðslu þeirra á ýmsan ann-
an hátt.
Fjármál. Fjárlagafrv. 1896—’97
var, eins og lög gera ráð fyrir, falið
nefnd til íhugunar á þingfundi 3. júlí,
og eru í nefndinni: Guðjón Guðlaugsson,
Sig. Gunnarsson, Pétur Jónsson, Tr. Gunn-
arsson, Þórður Thoroddsen, síra Þórhallur
og Jón próf. Jónsson; en í reikningslaga-
nefndina (samþykkt á landsreikningunum
1892—’93) voru kosnir: Ól. Br., Jón Jens-
son og síra Einar.
Gagnfræðakennslan Frv.
stjórnarinnar um gagnfræðakennslu i
Reykjavík, og um afnárn Möðruvalla-
skólans, fær líklega lítinn byr á þingi í
því formi, sern stjórnin gjörði ráð fyrir;
hefir efri deild skipað 5 manna nefnd
(Hallgrím biskup, Jón A. Hjaltalín, Sig.
Stefi, Jón Jak. og Sig Jensson) í mál
þetta, en nefndin ekki orðið a eitt mál
sátt, hinir konungkjörnu auðvitað stjórn-
arinnar megin, en þjóðkjörnir á móti.
Yarnarþing í skuldamáÞ
um. Frv. þetta, sem fjallað hefir verið
um á nokkrum undan förnum þingum,
var borið upp í neðri deild af Jóni Jens-
syni o. fl., en deildin felldi það við 1.
umræðu með 12 atkv. gegn 10, eptir
all-snarpar umræður.
INýliýli. Guðl. sýslumaður hefir í
neðri deild borið fram frv. það um ný-
býli, sem rætt hefir verið á 2 undan
förnum þingum.
Hiu fyrirliugraða loptfór Andrées verkfræð-
ings til Norðurheimskautsins, sem skýrt var
frá í 24. nr. „Þjóðv. unga“ þ. á., hefir nú aptur
og aptur verið til umræðu í vísindafélaginu
franska. Skipaði það ioks nefnd manna til þess
að íhuga, að hve miklu ieyti væru líkur
til, að slíkt fyrirtæki gæti iánazt, og á fundi i
júnímán. síðastl. skýrði svo stjörnutræðingurinn
I’ayo frá því, að hverri niðurstöðu nefndin hefði
komizt. Taldi nefndín víst, að takast mætti,
að ná norðurheimskautinu á sama hátt, og
Andrée hefir hugsað sér, en áleit fyrirætlun
hans í meira lagi djarfmannlega, og einkum
myndi það verða ærnum vankvæðum bundið^
að komast aptur norðan að. Væri því orsök
til þess, að kviða afdrifum þein-a, og vafasamt,
hvort svo mikið væri leggjandi í hættu fyrir
árangur þann, sem orðið gæt.i af slíkri ferð, þótt
hún lán&ðist vel. En úr því að ferð þessi væri
fast ákveðin, óskaði samt visindafélagið fullhug-
um þessum allra heilla.
Konur hafa nú orðið aðgang að háskólanum
í Heidelberg á Þýzkalandi, og er talið sjálfsagt,
að hinir aðrir háskólar þar { Iandi muni bráð-
iega fylgja dæmi hans í því efni.
------------
Yerzlunar-fréttir.
Kaupmannahöfn, 5. júli ’95.
Herra ritstjóri!
Vilduð þér gjöra svo vel, að setja í
lieiðrað blað yðar eptirfylgjandi línur,
viðvíkjandi nokkrum íslenzkum vöruteg-
undum.
Verð á saltfiski hefir allt að þessu
verið all-gott, og fékst fyrir afhnakkað-
an vestfirzkan saltfisk, sem kom með
„Laura“ í maí, um 58 kr. skpd., og óaf-
hnakkaðan um 55 kr., en 40—44 kr. fyr-
ir smáfisk. Síðan hefir afhnakkaður fiskur
lækkað í verði af þvi markaðurinn á Spáni
er eigi góður sem stendur, og fiskur sá,
sem var sendur þangað héðan líkaði ekki,
og gat eigi haldið sér þar í smnarhitan-
um. Seinna hefir austfirzkur fiskur selzt
fyrir 52 kr. inálfiskur, 40 kr. smáfiskur
og 36 kr. ísa. En það eru líkur til, að
verðið lækki, þegar meira kemur á mark-
aðinn.
Fyrir norðlenzka ull munu tæplega
fást' 70 aurar, sem stendur.
Æðardúnn er í lágu verði, eða um 8
kr. 50 aura pundið af vanalegum islenzk-
um dún. Af hinum vanalegu lýsisteg-
undum (hákarls, sels, hnísu og þorska)
er þorskalýsið i hæztu verði, o: ef það
er á annað borð gott. Það þarf að vera
dökkt á litinn, vel soðið, hreint og fót-
laust, og svo lyktarlítið, sem unnt er;
það þarf þvi að bræða lifrina, áður en