Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.11.1895, Blaðsíða 2

22
Þjóðviljinn ungi.
meiri, þýðingu, en ráðherra-skipti, myndi
það þó hafa fyrir Island, ef yér fengjum
landshöfðingja-skipti, því að það mun
lengstum við loða, meðan ráðherrann er
. erlendur og ókunnugur, að landshöfðing-
inn ráði mestu um mál vor.
í þeirri stöðu þarf því að vera valinn
maður, sem þjóðin ber traust til.
En það er nú það, sem löngum hefir
verið íslendinga mesta mein, að milli-
göngumennirnir milli þeirra og stjórnar-
innar í Danmörku hafa ekki valizt sem
heppilegastir, ,né Islandi sem heilastir,
og hafa svo afskipti dónsku stjórnarinn-
ar af málum vorum orðið þar eptir.
Og að því er milligöngu hr. Mcu/nús-
ar Stephensen snertir, munu ílestir kunn-
ugir telja því betur, sem hún hættir fyr.
En það er varla hætt við því, að Is-
lendingar fái ekki að halda Magnúsi sem
landshöfðingja í nokkur árin enn.
Það er sagt um ýmis konar tízku,
t d. í fataburði o. fl., að hún komi hér
síðar, en í öðrum löndum, en haldizt
hér svo árunum saman, eptir að aðrar
þjóðir hafa lagt liana niður.
Og svipað má ætla, að vérði hér um
Estrups-veldið, að eptir að hinar síðustu
leifar þess eru hrundar í Danmörku, þá
liafi íslendingar enn um nokkur ár sinn
ofur-litla Estrup.
------------------
Xý jarðsöng' gxglium Alpa-ljöl'in. A önd-
verðu næsta h-ii verður byrjað að grafa jarð-
göng gegnurn Simplon-fjallið i ’VVallis í Sviss-
aralandi. — Jarðgöng þessi verða uni 6G þús.
fet á lengd, og því nokkru lengri, en jarðgöng
þau, sem áður hafa graíin verið gegnum Alpa-
Ijöllin, með því að St. Gottliards-göngin eru að
eins 51 þús. fet á lengd, og Mont Cenis-göngin
enn þá styttii, rúm 45 þús. fet. —; Göngin gegn-
um Simplon eiga að vcra tvenn, og ganga sarn-
liliða, svo að fjarskinn sé hvergi meiri, en 57
fet; en hliðar-göng sameina aðal-göng þessi hér
og hvar.
Kestnaðurinn við stórvirki þetta er áætlaðúr
um 54% milj. franka, og skal verkinu lokið á
5"i ári.
Arið loí)4 stunduðu 7ri skip frá Dunkerque
fiskiveiðar hér við land, og varð affi Frakka alls
29,953 tnr. af söituðnm þorski; en auk þess öfl-
uðu skipin og nokkuð af heilagfiski, kola o. fl.
— A skipunum voru alls urn 1400 manna.
A Bretlandi eru það lög, að sjómenn mega,
að við lögðum Sfkturn, oigi leggja net sin nær
notum annara manna, en 9 yards (1 yard-=nkl.
IVí alin). ._______
tjóðvcrjar hafa drjúgum aukið þilskipa-út-
veg sinn á seinni árum; arið 1885 höfðu þeir að
V, 6.
eins 377 þilskip á fiskveiðum, og var eitt þeirra
gufuskip, en i fyrra var skipastóllinn, sem til
fiskveiða gekk, alls orðinn 456 skip, og þar af
voru gufuskipin 64.
hins ísl. fornleifafélags fyr-
ir árið 1895 er ný komin iit, og hefir
að færa ýmsar fróðlegar ritgjörðir eptir
Brynjölf Jónsson á Minna-Núpi. — Ferð-
aðist hann i fyrta sumar um vestur-hluta
Húnavatnssýslu, og rannsakaði þar sögu-
staði, sem minnzt er á í Landnámu,
Vatnsdælu, Hallfreðarsögu, Finnbogasögu,
Þórðarsögu hreðu, Kórmakssogu, Heiðar-
vígasögu og HandamannasÖgu, og skýrir
hann nú í „Arbókinni“ frá árangrinum
af þeim ferðum sínum. — Þá er og rit-
gjörð eptir sama um „Flosatraðir“ og
þingfaraveg Þjórsdæla, og enn fremur
ritgjörð um „bæ Þórodds goða“, er jarð-
eldurinn vofði yfir árið 1000, og sýnist
höf. færa all-miklar líkur fyrir, að sá
bær hafi verið að Hrauni, en ekki að
Hjalla, svo sem dr. Kaalund o. fl. hafa
áður álitið.
Eins og í fyrra, fylgja „Arbókinni“
að þessu sinni myndir af nokkrum grip-
um í forngripasafninu (skrúðgöngumerki,
ábreiða, líkneski og tveir hanzkar), og
hefir hr. Pálmi PAImm ritað nokkrar smá-
greinar, myndunnm til skýringar.
Loks er og í „Árbókinni11 ritgjörð
eptir Pálma Pátsson um „fQrn leiði fyrir
ofan Búland i Skaptafellssýslu, þar sem
þeir Kári börðust við brennumenn“.
-----coc^coo------
Sildar-aíli liefir vorið afar-mikill á Austfjörð-
um í ha-ust, einkum á Eskiíirði og Reyðarfirði.
— Einnig er að frétta mikið góðan síldar-afla
af' Eyjafirði.
A ið Faxafliía hafa aflabrögðin yfirleitt verið
mjög treg í haust, svo að hagur almennings er
sagður þar freinur bágur; þó var farið að verða
vel fiskvart í sunnanvefðum Garðsjó seint í f,
nr., og sömuleiðis á fiskimiðum Miðnesinga,
Grindvíkinga og Hafnamanna.
I'jársala. Þeir Slimon og Cogliill keyptu
all-mikið fé á Austurlandi í haust, og gáf'u hæðst
17 kr. fyrir vænstu sauði, að þvi er „Austri“
segir.— í Skagafjarðar-^ og Húnavatns-sýslum
keypti rar. Franz á 6. þús. fjár, og var verðið
10—18 kr., eptir gæðuni. — Loks keypti og
Thor Jensen, kaupmaður á Akranesi, nokkuð
fé af' Borgfirðingum til útflutnings; en Björn
kaupmaður Kristjánsson í Reykjavík hefir nú
ekkert f'engizt við_ tjárkaup eða fjársölu.
Ilval (tvítugan?) rak á Kleifum á
Selströnd við Steingrímsfjörð snemma
í þ. m.
ý 27. okt. síðastl. andaðist í Reykja-
vík síra Isleifur Einarsson uppgjafaprest-
ur, er síðast var prestur á Stað í Stein-
grimsfirði; hann var rúmlega sextugur.
-----ocoggeo-----
Viö sólarlagið.
Lag: Þá vorsól geislum hylur hlýjum.
Þá kvöldsól björt að hafi hnígur,
og hraðar sér í marar skaut,
mér ávallt þá í þanka flýgur,
að þin til vesturs liggur braut;
jeg átti vin í Vesturheimi,
sem var mín stoð og lífsins þrá,
jeg átti vin, sem aldrei gleymi,
on allt of fljótt hann tók mér vatnið frá.
Glott áttu sól, að sævi bláum
með sigur-brosi Jiegar snýr,
og frá þér leiptur loga háum
með ljóma slær svo björt og hýr;
eli þótt um þína dýrð mig dreymi,
í djúpi hugar man eg þá,
jeg átti vin, sem aldrei gleymi,
en allt of fljótt liann tók mér vatnið frá.
Jeg sat um kvöld í ljúfum lundi,
þar lá minn vinur brjóst mitt við;
eg bezt þá minnar æfi undi,
þvi ekkert þekkti nema frið;
það er, sem liðið líf mig dreyini,
þá lít eg sól til vesturs gá;
jeg átti vin, sem aldrei gleymi,
en allt of fljótt hann tók mér vatnið frá.
Á hverju kvöldi sárast svíður
mitt sollið brjóst af harma und;
til vesturs sæl þá solin líður
mér sorgar- finnst og skilnaðs-stund;
það allra kærsta hér í heimi,
sem hlot.ið fékk, jeg missti þá;
jeg atti vin, sem aldrei gleymi,
en allt of fljótt hann tók mér vatnið frá.
En Drottinn öll min tárin telur,
jeg treysti honum lífs um skeið,
mín vongóð önd á vald hans felur
sitt veika ráð í lifi’ og deyð;
og vinar mins jeg minning geymi,
sern mér er geyindur hæðum á,
því ást og trú hans' aldrei gleymi,
og aptur fæ jeg hann í dýrð að sjá.
*
* *
Tilefni kvæiMs þessa er, að búfræðingur Gest-
ur Bjarnarson frá Hjarðardal, sem flutti til
Yesturheims fyrir fáum krum, drukltnaði þar í
vatnsfalli, að kvöldi dags, 1894, 4 heimleið tit
konu sinnar, Jónu Benediktsdóttur. Hún kom
aptur alfarin frk Vesturheimi til Islands sama
sumarið, og undir hennar' nafni er þetta kveðið.
Sighv. Gr. BorgfiÆngur.