Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.01.1896, Blaðsíða 2

54
Þjóðviljinn ungi.
V, 14.
til Reykjavíkur; eignuðust þau hjónin
einn son, Þorvald að nafni, mesta efnis-
pilt, er þau unnu hugástum; en þessum
sínum einka-syni áttu þau á bak að sjá
25. sept. 1883, er hann var vel á veg
kominn með latínuskóla lærdóm, og var
til þess tekið, með hvíliku þreki og still-
ingu þau báru þann sára söknuð. —
Seinni mann sinn missti frú Katrín síð-
an 4. sept. 1888, (sbr. æfi-atriði hans í
1. nr. III. árg. ,,Þjóðv.“), og bjó hún
síðan sem ekkja í Reykjavík til dauða-
dags.
Frú Katrín mátti fyrir margra liluta
sakir teljast ein af mestu merkis-konum
þessa lands; hún var gáfu-kona rnikil,
og mjög vel menntuð, og fylgdi með
athygli því, sem fram fór í heiminum,
las ekki að eins innlend blöð og bækur,
heldur og ýmsar útlendar bækur og tíma-
rit, því að fróðleiksfýst hennar var mik-
il; hafði hún og áhuga mikinn á lands-
málum vorum, sem þó er fremur fátitt
um konur hér á landi.
Þegar kvennfélagið var stofnað gjörð-
ist hún ein af forstöðukonum þess, og
fylgdi málum þess af alvöru og áhuga;
og þó að hún væri margt biiin að reyna
í lífinu, að missa þá, sem henni voru
kærastir, svo að hún væri að því leyti
södd orðin lífdaganna, þá heyrðum vér
hana þó einu sinni, er tilrætt varð um
kvennfélagið, og önnur mál, er nú væra
á dagskrá, kvarta undan því, að hún
væri ekki ögn yngri, svo að hún hefði
getað neytt kraptanna betur, og látið
meira gott af sér leiða. — Hún var hrein-
gerð og skörungur í lund, en þó jafn
framt blíð og ástrík, sem móðir og eig-
inkona; og tryggari og einlægari vin var
ekki unnt að öðlast; hún var vinur, sem
í raun reyndist; það vissu þeir, sem vin-
fengi hennar náðu, og um það gat rit-
stjóri blaðs þessa borið flestum inönnum
fremur, því að hún reyndist honum,—■ og
bræðrum hans öllum - , sern bezta móð-
ir, og má þess þvi fremur minnast, sem
frændræknin er annars sjaldgæf á vorurn
dögum.
Að hugsunarháttur frú Katrínar var
allur annar, en almennt gjörist, það sýndi
hiin og ineðal annars með því, að í arf-
leiðsluskrá, er hún gjörði skömmu eptir
lát seinni manns síns, ráðstafaði hún svo
megninu af eptirlátnum fjármunum sín-
um, að þeim skal varið til stofnunar
„Iegats“, er beri nafnið „Þorvaldar rninn-
ing“, og sé til styrktar efnilegum bænda-
éfnum í Vestur-amtinu, en þó þannig,
að Dalasýslubúar hafi forgangsréttinn.
Jarðarför frá Katrínar fór fram í
Reykjavik 30. des. siðastl. i viðurvist
mikils fjölmennis, og setti skáldið Bena-
dikt Gröndal grafletur hennar, en skáldið
Steingrhnur Thornteinson orti ininningar-
ljóð þau, sem liér fara á eptir:
Svo er vetrar sólhvörf viður
Svanni liðinn - prýðibjörk
Lögð að hauðri, hnigin niður,
Harma gustur fer um mörk.
Einni mætri’ er orðið færra,
Önnur var ei metin hærra
Góðra kosta fyrir fjöld.
Hér þú hvílir, göfga, góða!
Geymd und minnis-krönzum nú;
Ei þvi leynir angrið liljóða
Að í flestum greinum þú
Ein varst þeirra’, er eiga’ í veru
Aðalkosti’, er verðir eru
Meira’ en perlur, meira’ en gull.
Fordild, sem að fjöld iná blekkja,
Firðist þú og aldrei barst.
Þeim, sem gafst þitt geð að þekkja,
Gleymist aldrei, hvað þú varst.
Trúan vottinn taktu þenna:
Tárin heitu, sem að renna.
Ljúfa minning, lofsorð sönn.
Elfur tímans áfram líður,
Umbreyting er gjörvallt, háð,
En, sem stjarnan alkyrr, bíðrtr
Eilíflega drottins náð.
Farðu vel til fegins-landa,
Friður sé með þinum anda,
Friður þínuin moldum með!
Iírauð o? „bakteríurá. Við ítrekaðar ínnn-
sóknir þykjast vísindantenn hafa koniizt að
þeirri niðurstöðu, að „bakteríur“ þær, seui
stundurn eru í brauð-deigi, drepist ekki ætíð
við bökunina, nreð því að sumar „bakteríur11
geti þolað allt að 100 stiga hita, en hitinn í
bakara-olnunum sé að jafnaði að eins 72—95
stig. _________
Hagirirðingur noltkur, dr. Chaunoey M.
Depeu að nafni, gizkar á, að í heiminum hati
arið lo94 verið fluttar um 140 milj. smálestir
at vörum á sjó, en með járnbrautum á landi
um 1400 rnilj. smálestir.
í héraði einu á Frakklandi hefir kona i haust
alið barn, sem hefir augun í hvirflinum; barn-
inu leið vel, er sfðast fréttist, og var mikil
eptirsókn manna, að fá að sjá það.
í hinum ný-afstaðna ófriði Japansmanna við
Kínverja virðist hafa orðið óvanalega lftið mann-
fall í liði Japansmanna, rneð því að af 60,97!)
mönnurn, sem í ófriðinn fóru. liafa að eins far-
izt 4113, að þvf er stjórnin f Japan skýrir frá,
og eru þó þar með taldir hermenn þeir, sern
létust í drepsóttum, svo að tala þeirra, er fallið
hafa, er í raun og veru miklu lægri.
>(4 borgnð hekiiis-hjiílp. 1 útlöndum fá
frægir læknar opt drjúga borgun fyrir lækning-
ar sinar. og niá geta þess t. d., að fússneski
læknirinn, dr. Sklifassfky, fékk einu sinni 1444
pund sterling fyrir að bregða sér írá Péturs-
borg til Odessa; og frakkneski læknirinn dr.
Galezowski fékk 90 þús. krónur fyrir að lækna
prinz einn á Persalandi. I Ameríku eru þess
þó dæmi, að sumir auðmennirnir eru enn stór-
tækari við lækna sfna; dr. Parkes í Chicsgo
var t. d. einu sinni sóttur til auðmanns eins í
San Francisco, og fékk þá, auk allra útgjalda
sinna, 200 pund sterling á dag i' þa 25 daga,
sem hann var fjarverandi frá heimili sinu, og
dr. Shelton f New York fókk 17,400 pund sterling
íyrir að lækna dóttur eins auðmannsins þar
vestra.
Þess hefir áður verið getið hér í blaðinu, að
gamlir banka-seðlar gætu flutt sóttnæmi mann
frá manni, og þóttust menn sjk þess áþreifan-
legt dæmi í banka einum í Vínarborg í haust,
er gjaldkerinn sýktist skyndilega eirin daginn,
er hann sat við að telja óhreina banka-seðla,
sem voru svo þvalir, að bann liafði vætt fing-
urna í munn-vatni sínu ti! flýtis; hafði liann
um kvöldið fengið sár á vörina, og do af þvi
eptir þrjá daga.
----------------
>'> jí• prentsniiðjn kvað rrú
hr. Einar Benediktsson hafa keypt í út-
lönduin, og tekur hún til starfa í Reykja-
vík á kornandi vori. — Fullyrt er, að
lir. Einar Benediktsson rnuni ætla sér að
gefa landstjórninni kost á raun ódýrari
prentun fyrir hið opinbera, en „Isafold-
ar“ prentsmiðjan hefir gjört að undan
förnu, og verður þá fróðlegt að vita,
hvort Magnús tekur snapirnar af Birni,
þessuin garnla, trygga og trúlynda íylgi-
sveini sínurn, eða jiann hefir einhver
þau ráð undir rifjurn, er afstýrt geti
slíkri lrættu fyrir föðurlandið, að raskað
verði þeirri aðal-grundvallarsotningu í
„maga-politík“ stjórnarinnar, senr Magnús
auðvitað er kallaður til að gæta, að at-
vinna, bitlingar, snapir o. fl., sem stjórn-
in hefir til umráða, eigi að sjálfsöqðu að
lenda hjá hennar trúlyndustu og auð-
sveipustu fylgifiskum, en ekki hjá öðrum,