Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.01.1899, Side 1

Vtsð árgangsins (minnst
60 arka) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr 50 aur., og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnimán-
aðarlok.
ÞJÓÐVILJINN UNGrl.
—— "~=|= ÁtTUNDI ÁBOANÖUB. =:| ===-
-—t—gaoa|:iEE RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. =ls<6g-—I-
Vppsögn skrifleg, ógild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dagjúní-
mánaðar. og kaupandi
I samhliða uppsögninni
| borgi skuld síwi fyrir
J blaðið.
M 21.
ÍSAFIBÐI, 31. JAN.
18 9 9.
iæ I|irTl[anpefl(liir
a(f yfirstandandi áttunda árgangi „Þjóðv.
unga“ cettu að gefa sig fram sem atlra
fyrst, með því að mjög hœpið er, að þeir
geti ella fengið árganginn frá byrjun.
Hið einkar skemmtilega sögusafn, er
fylgdi síðasta árgangi lilaðsins, geta nyir
kaupendur fengið ókeypis, ef þeir óska.
Til þess að gera mönnum hœgra fyrir
með borgun blaðsins, einkum liér vestan-
lands, munu verelunarinnskriptir eptirleiðis
verða teknar, sem gild borgun, og nntn
síðar verða auglyst, við livaða verzlanir
má skrifa inn blaðverðið.
Htj tollpolitík.
Það er um þessar mundir mikið um
það spjallað, hve atvinnuvegirnir séu
landsmönnum örðugir, og hve efnahagur
almennings sé bágborinn.
Allir finna, að eitthvað þarf til bragðs
að taka, og sitt leggur hver til málanna.
En hvergi höfum vér orðið þess varir,
að neinn hafi bent á það, að tolllöggjöf
landsins þyrfti umbóta, og að með hyggi-
legri tollpolitík mætti nokkuð kippa í
liðinn, reisa við atvinnuvegina, og tak-
marka brúkun á ýmis konar óþarfa og
munaðarvöru, sem landsmenn brúka nú
um efni fram.
Vér teljum rétt, að hafin sé ný stefna
í tollmálum, eða réttara sagt, að menn
fari að koma sér niður á fastri stefnu í
þeim málum, þvi að til þessa hefir i
raun og veru um enga ákveðna stefnu
verið að ræða.
Vér tollum áfengi og tóbak, og er
það rétt, þar sem um slíka óþarfa. vöru
er að ræða; en hvorttveggja tollurinn
mætti vera hærri.
Á sykur var einnig tollur lagður fyr-
ir fáum árum, til þess að afla landssjóði
tekna; en þar sem sykur er nauðsynja-
vara, sem landsmenn geta með engu
móti án verið, þá er það í raun og veru
ekki rétt að tolla hana.
Um kaffið má lengi þrátta, hvortþað
sé nauðsynleg, eður ónauðsynleg vara,
og ætlum vér sannast, að telja það nauð-
synjavöru hjá þurrabúðarfólki, en miður
nauðsynlegt hjá bændum, er næg mjólk->
urrað hafa, þó að landsvenjan, og vax-
andi heimtufrekja vinnufólks, neyði marga
til að brúka það um þörf fram.
Að öllu vel athuguðu teljum vér þó,
að sá 10 aura tollur, sem nú er á kaffi
og kaffibæti, megi haldast óbreyttur. —
Hann getur verið almenningi bending
um það, að kaffið sé vara, sem eigi að
sparast.
Útflutningstoll látum vér sjómenn
greiða af fiski, og er það stór-hneixli, þar
sem fiskur er aðal-útflutningsvara, er þeir
þurfa að afla sér matvöru, og annarar
útlendrar nauðsynjavöru, fyrir.
Mun skynsamlegra væri þjóðinni, að
fara að dæmi Frakka, og styrkja sjávar-
útveginn með því, að greiða verðlaun
nokkur af hverju útfluttu fiskskpd.
Sama hneixlið er það og, að láta
greiða útflutningsgjald af laxi, og fleiri
fiskafurðum*.
En hvaða stefnu ber oss þá að að-
hyllast í tollmálum?
Vér eigum að tolla allar ónauðsynja-
og munaðar-vörurnar, sem vtr getum að
skaðlitlu án verið, og það enda þótt sum-
ar þeirra geri mönnum lífið að ýmsu
leyti þægilegra.
Mikið af eymd og fátækt landsmanna
stafar einmitt af sívaxandi og heimsku-
legri brúkun ýmsrar óþarfa- og munaðar-
vöru, sem dembt er inn í landið gegn-
um verzlanirnar, og almenningur kaupir
og notar um efni fram.
Landið liggur opið og óvarið fyrir hvaða
glingri og óþarfa, sem er.
Með tolllöggjöfinni á að leitast við
að gera menn forsjálari og hyggnari í
meðferð efna sinna, eða lofa þeirn þá að
minnsta kosti, ef þeir eigi vilja án ó-
þarfans vera, að borga drjúgum í lands-
sjóðinn, svo að honum aukist vel fé, er
verja megi atvinnuvegunum til styrktar.
Enn fremur eigurn vér og að leggja
aðflutningstoll á þcer vörur, sem vér sjálfir
getum framleitt nóg af, og eigi þurfum
til annara að sækja, svo sem er lérept,
og vefnaðarvörur ýmis konar, jarðepli,
niðursoðið ket- og fisk-meti o. fl. o. fl.
A þann hátt verndum vér vora eigin
atvinnu, í stað þess er vér með hinu nú-
verandi tollfrelsi gerum allt til þess, að
drepa vorar eigin vinnustéttir, látum þær
standa varnarlausar gegn hvers konar
samkeppni útlendinga.
Tollun lérepta, og annara vefnaðarvöru-
tegunda, er og aðal-skilyrði þess, að ull-
arverksmiðjuiðnaður geti náð hér nokkr-
um verulegum blóma.
En land vort, með öllu sínu fossaafli,
er einmitt sem skapað verksmiðjuland,
þegar þjóðinni vex dugur og hyggindi.
Það er og meiningarlaust, að láta
Þjóðverja, Breta, Dani o. fl. sauma oss
fatnaðina, gera oss skóna, smíða oss
kommóður, kistur, og járnvörur ýmis
*) Um útflutningsgjald af livalafurðum er
þó öúru máli að gegna, þar sem hvalaveiðarnar
eru allar í höndum útlendinga, þótt búsetu háfi
hór að nafninu.
konar o. fl., þar sem vér höfum heima
fyrir gnótt atvinnulítilla kvenna og
karla.
Þetta er í fáum orðum sú nýja toll-
politík, sem ritstjóra „Þjóðv. unga“ virð-
ist nauðsyn tímans krefja, og sem blaðið
„Þjóðv. ungi“ þvi mun liefja baráttuna
fyrir.
Síðar mun oss gefast færi á, að skýra
tollmálastefnu þessa nákvæmar i einstök-
um atriðura, og sva-ra mótbárum þeim,
er gegn henni kunna fram að koma.
Yæntum vér, að bændur, iðnaðarstétt-
ir landsins, og aðrir góðir menn, muni
sjá nauðsyn þessarar nýju tollmálastefnu,
og því styðja hana öfluglega, með blaði
voru, í ræðu og riti.
■OOC^OOO----
Nokkrar attiugasemdir
um alþýöumenntunarmáliö.
Eptir alþm. Sig. Stefáxsson.
(Niðurlag.)
Það gat opt verið fróðlegt fyrir ung-
lingana að taka eptirumræðum fullorðna
fólksins, er verið var að lesa fornsögur
vorar á hinum löngu kvöldvökum, um
sögu viðburðina, og hver atvik og hvatir
lágu til þeirra að dórai þess. Fólkið dáð-
ist að hinum göfugu söguhetjum, og fékk
aldrei fulllofað dáð þeirra og drengskap,
en varmennunum var aptur á móti út-
húðað á allar lundir. Þetta vakti hjá
unglingunum virðingu fyrir göfuglyndi,
hetjuskap og hreinskilni, en fyrirlitning
fyrir varmennsku og vanskörungsskap.
Þessi lestur var unglingunum inarga
kvöldstundina til miklu meiri menntunar,
en margir kennslutímar hjá óvöldum um-
ferðarkennara.
Þeim unglingum fækkar nú óðum,
þótt komnir séu um tvítugt, sem vita
nokkur veruleg doili á hinum glæsilegu
söguhetjum vorum. Þeir hafa ef til vill
heyrt einhvern gamlan karl eða kerlingu
nefna einhverja af þeim Njáli, Gunnari,
Kjartani, Halli af Síðu, Flosa, Snorra
goða, G-uðmundi ríka, Einari Þveræring,
og öðrum slíkum mikilmennum og göf-
ugmennum meðal forfeðra vorra; en meira
vita þeir ekki.
Það er mjög ílla farið, ef þessi þjóð-
legi siður legst alveg niður; með honum
hverfur fleira fagurt, þjóðlegt og gott úr
fari þjóðar vorrar, og nafnið söguþjóð
eigum vér ekki með réttu til lengdar,
úr því að hann er alveg lagstur niður.
En það er annar lestur, sem fer óðum
í vöxt, og sem dönsku námið hefir leitt til.
Það er rómanalesturinn.
Það er ekki ótítt, að konur og karlar
meðal unga fólksins koma af skólunum