Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 15.05.1903, Blaðsíða 1

Verð árgangsins (minnst
52 arkirj 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr. 50 aur., og
í Ameríku doll.: 1.50. \
Borgist fyrir júnímán- I
aðarlok.
ÞJOÐVILJINN.
—■ = |= SeYTJÁND I ÁEGANÖTJB. =| =—
—.%^|= RITST.7ÓRI: skúli THORODDSEN. =|®08*- -
| Uppsögn skrifleg, ógild
nema komin sé til útgef-
i anda fyrir 30. dag júní-
mánaðar, og lcaupandi
samhliða upps'ógninni
| borgi skuld sína fyrir
blaðið.
M 21.
Bessastöðum, 15. MAÍ.
19 0 3.
Milli hverra er bardaginn?
--«0»--
Milli iiverra stendnr kosningarimman
liér á landi þessa dagana?
Stendur liún milli framsóknar- og
heirn astj órnarflokksins ?
Því fer mjög fjarri, enda trúum vér
eigi öðru, en að flestum kjósendum sé
nú orðið það ljóst.
Báðir þessir flokkar eru sammála í
stjórnarskrármálinu, og þnrfa því eigi
um það að deila frekar.
Stefnuskrár beggja flokkanna, er birt-
ar voru á síðastl. þingi, eru og í flestum
greinum nauða líkar, þegar sleppt er orð-
unum: „á sínum tíma“, sem ibaldshluti
„heimastjórnarflokksinsa fékk skotið inn
i stefnuskrá þess flokksins, til þess að
geta ruglað frá þeim málum, sem bon-
um sýndist.
Baráttan stendur því engan veginn
milli nefndra flokka, enda eru þeir marg-
ir þingmenn í gamla „heimastjórnar-
flokknum“, sem vér framsóknarflokks-
mennirnir gjarna viljum, að á þingi séu,
t. d. Pétur á G-autlöndum, síra Arni Jóns-
son, Jón frá Sleðbrjót, o. fl.
En milli bverra stendur baráttan þá?
Hún stendur milli allra frjálslyndra
manna annars vegar, hvorum hinna ofan
nefndu flokka, sem þeir bafa áður fylgt,
og mitti íhaldsmannanna hins vegar, —
Estrupsþjónanna alræmdu (landshöfðingja,
H. Hafstein’s, Lárusar Bjarnasonar, Tryggva
bankastjóra, Júlíusar amtmanns, dr. Jón-
asseris, og fylgifiska þeirra).
Estrupsliðarnir vilja reyna að nota
gamla flokkaríginn i stjórnarskrármálinu,
til þess að tryggja sér æðstu völdin bér
á landi, er stjórnarskrárbreytingin kemst
á, en slika óhamingju vilja framsóknar-
menn fyrirbyggja, ef auðið er.
Þess vegna ríður nú á þvi, að kjós-
endur taki þau loforð af þingmannaefn-
unum í vor, að þeir styðji ekki á neinn
hátt að því, að þjóðin fái apturhaldsstjórn.
Gagngjörð stefnubreyting í löggjafar-
og landsstjómarmálum þarf að verða sam-
fara stjómarskrárbreytingunni, eigi hún í
bráðina að geta orðið þjóðinni að þeim
notum, sem vera ætti.
Kjósendur Islands! Hafið þetta hug-
fast.
Látið ekki blekkja yður með gömlum
flokkanöfnum, eða ýmis konar rógi apt-
urhaldsmannanna, sem spunninn er íþví
skyni, að reyna að seðja valdagimd
þeirra.
Styðjið allir að því, að land vort fái
framfarastjórn.
Látum valdadaga Estrupsleifanna hér
á landi brátt vera talda!
„ísfirzku kosningamálin“.
Stutt svar til H. Hafstein.
Út af grein minni, um „ísfirzku kosn-
ingamálin“, er birt var i 1. nr. „Þjóðv.“
þ. á., hefir sýslumaður H. Hafstein þótzt
þurfa að gjöra ögn hreinna fyrir dyrum
sínum, og er honum það sízt láandi, ekki
hreinna en þar var orðið, og er reyndar
enn, þrátt fyrir allan kattarþvottinn i 12.
nr. „Vestra“ þ. á*
Aðal-vöm hans er í því fólgin, að
hann hafi verið að gæta „embættisskyldu“
sinnar, er hann hóf þessar sakamálsrann-
sóknir á hendur mér og kjósendum
mínum.
Jeg skal nú að vísu játa, að jeg þyk-
ist hafa veitt því eptirtekt, að skoðanir
hr. H. Hafsteiris um „embættisskyldu“
hans virðast opt töluvert einkennilegar**;
en að því er til ofan nefnds máls kemur,
munu fæstir i vafa um það, að þar hafi
embættisskylda hans einmitt verið sú, að
koma þar alls ekki nœrri, enda varð hann
og að viðurkenna þetta að lokum, og vék
því dómarasæti i málinu.
Að hr. H. Hafstein hefði einurð og
drengskap, til að viðurkenna, að hann
hafi sjálfur verið potturinn og pannan í
kæru vina sinna, Sigurðar factors Páls-
sonar á Hesteyri og Brynjólfs hreppstjóra
Þorsteinssonar á Sléttu, datt mér auðvit-
að alls eigi í hug að búast við, eptir
þeim kynnum, sem eg hefi haftafhrein-
lyndi hans, fyr og síðar; en það verður
hann að afsaka, þó að eg byggi fremur
á öðrum gögDum um þetta efni, en sjálfs
hans sögn.
Að menn, sem hafa tjáð sig jafn und-
irgefna smjaðrara H. Hafstein’s, sem þeir
Brynjólfur hreppstjóri og Sig. Pálsson,
hefðu farið að hreifa þessu máli, nema
eptir samráði við hann, dettur víst eng-
um í hug, sem til þekkir, enda er það
kunnugt, að kæran skapast einmitt sama
daginn, sem hann heldur manntalsþing
á Sléttu, og nógir mexrn til vitnis um
leyniskrafið milli sýslumannsins og kær-
andanna á þingstaðnum, eptir að mistek-
izt hafði að fá Halldór bónda Þeófilusson
i Miðvík, til að hreifa þessu hjartans máli
■ýslumannsins á þinginu, enda þótt einn
af kunningjum sýslumannsins byði hon-
um fé til þess.
A prófnefnu sína í máli þessu — sem
er markleysan einber, þar sem hann var
eigi bær að fjalla um málið — ætti hr.
*) Grein þe.BSÍ birtist í „Vestra“, meðan eg
dvaldi erlendis í vetur, og hefi eg þvi fyrst rek-
izt k hana ný skeð af tilviljun. Sk. Th.
**) Shr. t. d. hinar annáluðu rannsóknir
hans i Samsonarmálinu, út af kæru Samsonar
yfir sjálfum honum til ráðherrans(i) — Sk. Th.
H. Hafstein alls ekki að minnast, en láta
sér nægja, að hugsa til þess minnisvarð-
ans, sem hann þannig reisti sér, eptir
kosninga-ófarirnar i fyrra, og gleðja sig
yfir heppilegu(!) vali réttarvotta sinna,
er hann treystir nú til þess, að eiðfesta
allar „skriptir“ sinar orði til orðs*.
Að hr. H. Hafstein, og lagsbræður
hans á Isafirði, héldu sér i skefjum, og
heyrðust naumast draga andann, meðan
rannsóknir setudómarans stóðu yfir,
get eg hvorki talið honum né þeim til
gildis, þvi að það kom vafalaust hvorki
af umhyggju fyrir mér, né kjósendum
mínum, heldur af öðrum mjög auðskild-
um ástæðum.
Að öðru leyti nenni eg ekki að vera
að eltast við þessa grein hr. H. Hafstein’s,
eða við ósannindavefinn, sem hann þar
vefur, en get þó að lokum eigi bundizt
þess, að láta þess hér getið, að í stað
þess að hreyta að mér illindum, þá hefði
hr. H. Hafstein miklu fremur ástæðu til
þess, að vera mér þakklátur fyrir það, að
eg hefi — af vorkunnsemi við flas hans
og fljótfæmi — enn eigi krafizt þess, að
ött meðferð hans á máli þessu yrði tekin á
alvarlegri hátt, þar sem jeg hefi í hönd-
um vottorð tveggja manna, gefið undir
eiðstilboð, er fer í þá átt, að hr. H. Haf-
stein hafi — daginn eptir kosningarnar
í fyrra, eða tæpum mánuði áður, en hann
hóf þessar merkilegu(!) rannsóknir sínar —
látið orð falla á þá leið, að hannvonaði:
„að guð gsefi, að hann gæti hefnt sín á kjós-
endum fyrir það, að þeir hefðu eigi kosið hann,
enda hefði það eigi verið nema skríllinn, er
Skúla Thoroddsen hefði kosið . . .“
Að vísu ber vottorð þetta það með
sér, að sýslumaður hafi þá verið „talsvert
ölvaður, en þó ekki svo, að hann reik-
aði að mun, eða drafaði“, en engu að
síður virðast þó ofan nefnd ummæli, ef
sönnuð væm, geta varpað all-einkenni-
legu ljósi yfir optnefndan málatilbúning,
eða að minnsta kosti benda í þá áttina,
að sýslumaður H. Hafstein hefði átt að
halda sér frá rannsóknum þessum.
Að svo mæltu kveð eg Hafstein minn,
með óskum maklegs gengis við kosning-
amar i Eyjafirði i vor. eða þar sem hann
annars kynni að bera niður, og vona,
sjálfs hans vegna, að ekki hlaupi aptur í
hann sami fitonsandinn, sem í fyrra þótt
svo kynni til að takast, að hann reynd-
ist enn valtur á fótunum.
p. t. ísafirði 30. april 1903.
Skúli Thoroddsen.
*) Við rannsóknit- sinar í Sléttuhreppi not-
aði hr. B. Hafstein síra Kjartan, guðsmanninn
i Grunnavík, sem „ferðavott" sinn 9.—10. júlí,
og þess utan einkum skólapiltinn Guðm. Hann-
esson frá Iðavelli, og lækni Jón Þorvaldsson á
Hesteyri, — allt saman æsta atkvæðasmala
hans við kosningarnar 1900 og 1902. — Sk. Th.