Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 15.05.1903, Blaðsíða 2

82
Þjóbviljinn.
XVII, 21.
Þeir hafa verið fremur fátalaðir um
það, apturhaldsliðshöfðingjarnir, hver or-
sökin væri til hins mikla áhuga á þing-
kosningum, sem hefir gripið þá svo hast-
arlega siðustu árin, og lang-mest brögð-
in virðast að i ár.
Það hefir að vísu verið helzt á blöð-
um þeirra að heyra, aðþessiáhugi þeirra
væri sprottinn af umhyggju fyrir föður-
landinu, þar sem þeir eru svo hræddir
uin það, að vér framsóknarflokksmenn-
irnir kynnum að búa yfir svikráðum við
stjórnarskrármálið, og myndum einnig ef
til vill vilja leggja niður landsbankann(l)
En þar sem hér um bil hver bóklæs
maður á landinu veit, að þessi ótti þeirra
hefir ekki við neitt að styðjast, þar sem
vér höfum svo margsinnis sýnt það, að
oss er bæði annt um það, að stjórnar-
skrárfrumvarpið verði samþykkt í sumar,
og að landsbankinn geti þrifizt og blómg-
azt sem bezt, þá sjá ailir, að þessi ótti
þeirra getur ómögulega verið sanna á-
stæðan til kosninga-áhugans þeirra,
Sannleikurinn er, að það þykir ekki
eiga við, að láta uppi sönnu ástæðuna,
og því er hinu slegið fram.
Sanna ástæðan gloppaðist á hinn bóg-
inn óvart fram úr einum fylgismanni
þeirra, kaupmanni E. Laxdal á Akureyri,
á pólitískum fundi, er haldinn var á Ak-
ureyri 27. marz síðastl.
Það eru æðstu völdin hér á landi, er
stjórnarskrárbreytingin kemst á, sem þeir
vilja að launum taka, fyrir starfsemi sína
á undanförnum þingum.
Þeir vilja ráða meiri hluta atkvæða á
þinginu í sumar, til þess að geta tryggt
sér völdin, og skammtað sér launin sem
riflegust, þar sem það er eitt af hlutverk-
um aiþingis í sumar, að ákveða laun ráð-
herrans og annara starfsmanna í ráða-
neytinu.
Spurningin, sem þjóðin á að leysaúr
við kosningarnar í vor, er því sú, hvort
hún vill verða við þessum tilmælum apt-
urhaldsliðshöfðingjanna ?
Hugsum vér oss Marjnús Stephensen,
sem ráðherra, og t. d. Hafstein honum
næstan, eða þá Hafstein, sem ráðherra,
og Lárus „dánumann“ honum næstan, þá
yrði réttlát stjórn í landi(!!)
Þetta er það, sem fyrir apturhalds-
liðshöfðingjunum vakir.
Yill þjóðin styðja að því, að þessir
gömlu Estrups-sveinar fái völdin?
ísafirði 4. maí 1903: „Tíð er hér enn fremur
köld, og optast frost að nóttu, en þó hefir snjó
leyst vel í þ. m. að deginum, þegar sólar hefir
notið, svo að víða er farin að verða nokkur
snöp fyrir hross og sauðfé, og var þess full þörf,
þar sem almenningur er mjög viða að þrotum
kominn með hey.
Síðustu dagana hefir verið nokkru tregara
um afla i Bolungarvík, þó að en megi heita þar
dágóð fiskreita. 1 þ. m. hefir fiskur líka geng-
ið inn í Djúpið, svo að Arndælingar o. fl. hafa
fengið 1—2 hundruð á skip, og þar ura. —
Hrognkelsaveiði hefir í vor verið í betra lagi.
„Skálholt11 hefir aptur og aptur reynt að
komast norður fyrir, en jafnan orðið frá að hverfa,
sakir hafissins, og leggur þvi af stað héðan á-
ætlunarferð sína suður 6. þ. m. — Skipið er
með fullfermi af vörum til verzlunarstaðanna
við Strandaflóa, og getur því ekki tekið hér
neitt flutningsgóss, og er það mörgum bagi.
Ekki er sýslumaður H. Hafstein enn kominn
úr norðurför sinni, og mun hafísinn valda þvi,
þar sem hvalveiðabátur frá H. Ellefsen, er átti
að sækja hann norður, hefir ekki getað komizt. —
Gizka sumir á, að sýslumanni þurfi ekki að
verða biðin i Eyjafirði ónýt, ef hann húsvitjar
þar eins rækilega á bæjum, eins og hann gerði
hér í kjördæminu í fyrra, enda má ætla, að
honum sé nú ekki minna kapp á ferðum, enþá,
þar sem þetta eru síðustu kosningar, er fram
fara, áður en ráðherrann verður skipaður.
En ekki þurfum vér ísfirðingar að sakna þess,
þó að heimkoma hans dragist, þar sem amtmað-
ur Júlíus Havsteen hefir séð þörfum embættisins
svo hagkvæmlega borgið, að hr. Grímur Jónsson,
„G-rettis11 ritstjórinn gamli, sem nú er aðstoðar-
bókhaldari við Ásgeirsverzlun, er settur af amt-
inu til að gegna sýslumanns- og bæjarfógeta-
störfunum, meðan Hafstein er fjærverandi. —
Sýnir þetta, hve kunnugur amtmaður muni vera
framkomu Gríms þessa á siðari árum, og áliti
almennings hér vestra á honum, enda hefir sú til-
laga heyrzt hér, og verið gerður að góður rómur,
að réttast væri, að sameina sýslumanns- og bæjar-
fógetastörfin við Asgeirsverzlun fyrir fullt og allt,
sem ef til vill væri fáanleg til þess, að taka
þau að sér fyrir ögn minni borgun, en landsjóð-
ur leggur nú fram, og gæti það orðið landinu
sparnaður. En stefnubreyting, að því er fram-
kvæmd þessara embættisstarfa snertir, ætla
menn, að sú breyting myndi tæpast valda til
muna. —
Mikill áhugi er hér hjá mörgum, að því er
húsabyggingar snertir, og er i ráði, að byggð
verði 10 eða 11 ný hús hér í kaupstaðnum í
sumar. — „Motor“-bátum virðist og munu fjölga
hér bráðlega, og virðist því bráðnauðsynlegt, að
hér væri maður, er kynni að gera við slíkar
vélar, þvi að ella eru menn illa staddir, ef eitt-
hvað bilar í vélunum, sem vel getur komið fyrir“.
ísafil’ði 5. maí ’03: „Hvalabátur frá Langeyri
kom í nótt að norðan, og með honum kom sýslu-
maður H. Hafstein úr kosningaleiðangrinum í
Eyjafirði. — Skipverjar segja íslausan sjó,
nema hrafl af hafís við Horn, er þeir urðu
nokkrum sinnum að krækja fyrir.
Á hinn bóginn gerði „Skálholt11 tilraun í
gærmorgun, en sneri þá aptur við Kjögur, sakir
hafíss, enda var veður þá eigi vel bjart.
Að likindum er hafís því eigi mikill, þar
sem hvalveiðabáturinn gat komizt nokkurn veg-
inn óhindraður, en eitthvað ishrafl við Horn, og
með ströndum fram Strandaflóanum11.
Verðlagsskrármálið snæfellska.
Sögu þess máls er nú svo langt kom-
ið, að Lárus sýslumaður hefir eigi þorað
að þverskallast gegn úrskurði landsyfir-
dómsins, og kvað því hafa lýst þvi yfir.
að hann víki dómarasæti í máli þessu.
Amtmaður kvað þvi næst hafa falið
sýslumanninum i Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslu, hr. Sigurði Pórðarsyni i Arnarholti,
að framkvæma sakamálsrannsóknir þær.
er landsyfirrétturinn hefir fyrirskipað,
og beinist sú rannsókn jafn framt gegn
Lárusi sjálfum, þar sem töluverð grun-
semd hvílir á honum í falsmáli þessu,
eins og áður hefir verið skýrt frá hér í
blaðinu.
Óvíst jnun enn, hvenær Sigurður
Þórðarson sýslumaður getur byrjað rann-
sóknir þessar, einkum þar sem sá tími
stendur^mi yfir, er sýslumenn eiga sem
annríkast, sakir , manntalsþinghaldanna,
svo að mjög fer rannsókn mals þessa a
annan veg, en landsyfirrétturinn ætlaðist
til, er hann kvað upp úrskurð sinn i vet-
ur, og mælti svo fyrir, að skipa j slcyldi
setudómara þá þegar.
Amtmaður Júlíus Havsteen hefir ann-
ars í máli þessu reist sér mjög óbrot-
gjarnan minnisvarða(!), sem hans var von
og visa, lögvitringsins.
Lausn frá prestskap hafa fengið
prestarnir Friðrik Hallgrímsson á Útskál-
um, er fer til Ameriku, og Lngvar Niku-
lásson i Gaulverjabæ, vegna heilsubrests.
100 kr. sekt og málskostnað hefir rit-
stjóri „Þjóðólfs“ verið dæmdur í fyrir
undirrétti, í máli því, er Jón Jenssonjí-
irdómari höfðaði gegn honum út af vörn
hans fyrir snæfellska yfirvaldið i verð-
lagsskrármálinu.
Þilskipa-aíiinn á vertíðinni hér syðra
hefir orðið í meðallagi. Hæzt fiskatala á
skip mun hafa orðið um 32 þús. en lægst
8000. Eiskurinn er sagður i vænna lagi.
Lyfsalapróf, fyrri hluta, hefir Sig.
Sigurðsson tekið í Kaupmannahöfn með
1. eink.
Mannalát.
Hinn 4. þ. m. lézt að Saurbæ i Efri-
Holtaþingum uppgjafapresturinn Bene-
dikt Eiríksson, bróðir Stefáns sál. alþm. í
Árnanesi, en móðurbróðir meistara Eiríks
Magnússonar i Cambridge. Hann var
fæddur 12. nóv. 1806, og var elztur allra
lærðra manna hér á landi. Hann útskrif-
aðist úr Bessastaðaskóla 1832 og prest-
vígðist næsta ár, en lausn frá embætti
fékk hann 1884 og þjónaði þannig em-
bætti i full 50 ár; var hann lengstum
prestur í Efri-Holtaþingum. Kvæntur
var sr. Benedikt Málfríði Brynjólfsdóttur
prests i Kálfholti, og áttu þau saman 10
börn, en flest þeirra dóu i æsku.
6. þ. m. lézt séra Jósep Kr. Hjörleifs-
son frá Breiðabólsstað á Skógarströnd 37
ára að aldri. Hann var sonur Hjörl. próf.
Einarssonar á Undirfelli, var prestur í
Otrardal frá 1888—1890, en síðan á
Breiðabólsstað. í vor fékk hann lausn
frá embætti sökum heilsuleysis. Hann
var kvæntur Lilju Ólafsdóttur, fyrrum
kaupmanns í Hafnarfirði, og lifir hún
mann sinn ásamt 7 börnum.
Eins og áður hefir verið skýrt frá
hér í blaðinu andaðist ekkjan Sigríður
Jönsdóttir að heimili sínu í Isafjarðarkaup-
stað 28. des. síðastl., og var hún þá orð-
in háöldruð, þar sem húu var fædd að
Kvíum í Grunnavikurhreppi árið 1817.
Að eins þriggja nátta gömul var hún
tekin til fosturs af merkisprestinum síra
Eyjófi KoTbeinssyni, er þá var prestur að
Stað í Grunnavík, og með honum flutt-
ist Sigríður sáluga til ísafjarðar árið 1822,
er síra Eyjólfur hafði fengið veitingu fyr-
ir Eyrarprestakalli, og dvaldi síðan jafn-
an á heimili hans, unz hún 11. okt. 1840
giptist Þóroddi Jónssyni seglmakara, og
dvöldu þau hjónin á Isafirði allan sinn
hjúskap, unz Þóroddur andaðist, rúmlega
áttræður, 23. apríl 1884.
Þau hjónin eignuðust að eins eitt
barn, er dó i æsku, en tvö fósturbörn
tóku þau, og er annað þeirra húskonan