Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 08.07.1904, Qupperneq 2

110
XVilL, 28.
Þ jí ó t< v I l j i n s .
Gagnvart yfirgangi danska ráðaneyt-
isins þarf þingið að standa, sena einn
maður.
Sú nauðsyn er ríkari, en svo, að
flokksfylgi, eða flokkaskipting, megi
koma þar til greina.
^umarnótt.
("FerðakvfeðiJ
Líður létt um vanga
ljufur fjalla blær.
Blóm við brautu anga,
burkni’ í iautu grær. —
Fagnar gesti fósturjörðin kær.
Sól í sævarfaðmi
sefur rauð sem blóð;
undir birkibaðmi
blunda fuglsins jóð. —
Ættjörð, þú ert öllu móðir góð.
Undir hamra hjalla,
hvíli’ jeg klárinn minn. —
Lækir fossa og falla
fram um hlíðarkinn. —
Faðmi vefur ættjörð soninn sinn.
Mjúkt er grasið græna
gott er hér að á.
Þarna vel jeg væna
vaxna töðu lá.
Blakkur sveittur bitur döggvot strá.
Hvern fær sigrað svefninn,
sumamóttu á,
þegar unaðsefnin
allt í kring má fá?
Fósturjörð, hve fögur ertu þá!
Fagri fjallageimur
frelsi þínu’ jeg ann.
Linda’ og lækja hreimur
laðar ferðamann,
álfs og huldar inn í helgirann.
Friðsælt er til fjalla,
fósturjörðin kær.
Undir hói og hjalla
huldar stendur bær,
yfir blika eins og regni tær.
Hér jeg hörmum gleymi,
hér er friðland mitt.
Ekkert illt á sveimi
er um ríkið þitt.
Hjá þér finnur hjartað þráland sitt.
Uott er úti að una
einn um sumamótt.
Kemur mörg í muna
mynd, þá allt er hljótt.
Af því hef jeg einn á fund þinn sótt.
Saman sefar streyma,
saman renna þrár,
tveggja hjartna heima
hirnin dögg og tár. —
Þetta mýkir öll min sviða sár.
Lárus Sigtirjónsson.
*................
Islandsbanki,
er tók til starfa 7. júní síðastl., átti
örðugt uppdráttar í fæðingunni, sem
kunnugt er, og svo er að sjá, sem mót-
spyrnan gegn honum sé enn eigi undir
lok liðin.
Ráðherrann, sem er forseti bankaráðs-
ins, er einn úr hóp þeirra manna, sem
börðust á móti því, að bankinn^ kæmist
á fót, og bankaráðsmennina kaus „heima-
stjórnarliðið1' eingöngu úr sínum flokki,
svo að þeir hafa, ásamt ráðherranum,
meiri hluta atkvæða á bankaráðsfundum,
þar sem stofnendur bankans kjósa að eins
þrjá fulltrúa.
En það gefur að skilja, að það er
ekki heppilegt fyrir neina stofnun, að menn
þeir, sem henni eiga að stýra, séu úr
flokki þeirra manna, sem helzt hafa vilj-
að koma stofnuninni fyrir kattarnef.
Það leyndi sér heldur eigi á fulltrúa-
ráðsfundinum, er haldinn var i Reykja-
vík 7. og 9. mai siðastl., í hve óheppi-
legar hendur málum bankans var komið.
Það var þvi líkast, sem ýmsar af á-
lyktunum þeim, er þar voru gjörðar, væru
annaðhvort eigi samdar af mönnum með
fullu viti, eða af mönnum, sem eigi höfðu
gagn bankans fyrir augum, heldur 'eitt-
hvað annað.
Þeir banna bankanum, að hafa spari-
sjóð i Reykjavik, og lama þannig starfs-
krapt hans, sýnilega eingöngu í því
skyni, að reyna að tryggja iandsbankan-
um sparisjóðsinnlögin í Reykjavik, og úr
héruðunum þar í grenndinni, og þetta
gera þeir þvert, ofan í ákvæðin í reglu-
gjörð bankans frá 25. nóv. 1903, er heim-
ilar bankanum, að „taka við peningum á
dálk, eða sem innláni“.
Auðvitað kemur þetta ráðlag þeirra
kumpánanna eigi síður almenningi, en
bankanum, í koll, þar sem landsbankan-
um er á þenna hátt gjört auðveldara, að
halda innlagsrentunni lágri.
Starfsmönnum bankans í Reykjavík,
og útibússtjórunum, banna þeir öll af-
skipti af politík, nema hvað þeir leyfa
þeim þó náðarsamlegast, að greiða at-
kvæði við þingkosningar.
Sýnir þetta dável frjálslyndi ráðherr-
ans, og iagsbræðra hans. þar sem ekki
heyrist enn neitt um það, að ráðherrann
hafi sett sams konar skilyrði, að því er
starfsmenn iandsbankans snertir, heldur
vinnur hann það jafn vel til, að brjóta
lögin. til þess að koma alþekktum poli-
tiskum fýsibelg í bókarastöðuna við lands-
bankann.
Auðvitað skilur hver maður, hvernig
i þessu liggur. Ráðherrann treystir því
ekki, að hann geti haft Islandsbanka í
vasanum, og látið hann, og starfsmenn
hans, þjóna valdafíkn sinni.
Landsbankanum virðist liann treysta
betur í þeim sökum, og þá er um að
gera, að hitt, peningastórveldið, íslands-
banki, iáti politíkina þó að minnsta kosti
afskiptalausa.
Bankastjórum íslandsbanka gáfuþess-
ir velvísu herrar því einnig þá vísbend-
ingu, að „blanda sér ekki í politiskar
deilur, án þess þingseta sé þeim þó bein-
línis bönnuð“(!)
En fróðlegt væri að vita, hVernig
bankastjóri, sem er þingmaður, getur
komið sér hjá því, að „blanda sér ijpoli-
tíkskar deilur11? Er það t. d. meiningin,
að hann megi aldrei greiða fatkvæði á
þingi? Yæntanlega má hann þá heldur
ekki tala með eða móti neinu máli?
Sem sagt, ákvörðun þessi er því lik—
ari, að hún hefði skapazt í heila einhverra
„Bistrupskandídata“*, en að hún sé gjörð
af mönnum með fullu viti, eins og ráð-
herrann, og bankaráðsmennirnir, eru þó
taldir að vera.
Það er þvi vissulega gamanlaust fyrir
íslandsbanka, að' verða að dragast með
hinn núverandi bankaráðs meirihluta.
En að því skapi, sem kosti bankans
er þrÖDgvað, að þvi skapi hljóta auðvit-
að viðskiptakjörin, er hann býður almenn-
ingi, að verða örðugri.
Það er þvi almenningur, sem geldur.
En hvað hugsa þessir piltar um það?
Stúdentsprófi
vió latínuskólann i Reykjavik hafa
lokið í f. m.:
Eink
1. Stefán Jónsson (utanskólaf . . I.
2. Jón Kristjánsson /yngri) . . I.
8. Oddur Hermannsson .... I.
4. Ólafur Þorsteinsson .... I.
5. Guðbrandur Björnsson ... I.
6. Björn Pálsson.................I.
7. Guðm. G-uðfinnsson (utanskóla) I.
8. Gunnar Egilsson (utanskóla) . I-
9. Magnús Pótursson (utanskóla) I.
10. Jóhann G. Sigurðsson ... I.
11. Magmis Júlíusson.................I.
12. Björgólfur Ólafsson (utanskóla) I.
13. Bogi Benediktsson...............II.
14. Gunnlaugur Þorsteinsson . . II.
15. Jón Kristjánsson (eldri) ... II.
16. Pétur Thoroddsen................II-
17. Gunnar Sæmundsson .... II.
Guðm. Guðfinnssoti, Megnús Pétursson og Björg-
ólfur Ólafsson lásu 5. og 6. bekk á einu ári.
FriV tsnflrði
er „Þjóðv.“ ritað 2. júlí síðastl.: „Hér befir
haldizt bezta tíð, síðan um hvítasunnu, svo að
tún eru víða orðin all-vel sprottin hér í nær-
sveitunum, og góðar horfur á því, að grasspretta
verði í góðu lagi.
Að því er snertir aflabrögð á opnum bátum,
hefir það verið mikið mein, að síld hefir enn
eigi fengizt í ádráttarvörpur, nema í eitt skipti
um 8 tn. af smásíld. — í Ut-Djúpinu hefir því
verið lítið um róðra, og um afla, sakir beituleys-
is, og er það því hörmulegra, þar sem vel er
um fisk í Djúpinu, eins og sjá má af því, að
róðrarskip úr Bolungarvíkinni fengu nýloga 2—
3 ágætar legur á nokkrar tunnur af síld, er þeir
voru svo heppnir að ná í hjá norsku fiskiveiða-
skipí. — Á hinn bóginn heíir öðru hvoru
verið ágætisafli á skolfisksbeitu í verstöðunum
innan Arnarness, og fiskur gengið inn fyrir
Ögurhólma, svo að vorvertíðin má heita orðin
all-viðunandi, nema í ytri verstöðunum, Bolung-
arvík og dölunum, og sérstaklega hefir Hnífs-
dalurinn orðið mjög útundan, hvað afla snertir.
Á þiiskip er afli hér vestra með rírasta móti,
og veldur því beituskorturinn.
Enski fiskikaupmaðurinn P. Wnnt hefir keypt
*) „Bistrup" er alkunnur danskur vitfirr-
inga-spitali.
þessir
stig.
103
102
101
101
99
93
97
97
96
89
89
85
83
79
65
64
63