Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 25.11.1904, Page 1

Vefð árgangsins (minnst '<
52 arkir) 3 kr. 5().aur.; j
erlendis 4 kr. 50 aur., og I
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnímán- j
aöarlok.
ÞJÓÐVILJINN.
-—~~ j= Átjándi áböangde. =| ———
\==f RITST.TÓRI: SKÚLI THORODDSEK. —*-—
| Vppsögn skrifieg, ógild
! nema komin sí til útgef-
I anda fyrir 30. dag júní-
j mánaðar, og kaupandi
samhliða uppsögnbini
\ borgi skuld sína fyrir
blaðið.
M 47.
Bessastöbum, 25. nóv.
1 9 C 4.
tjtlÖILCl.
Frenmr má heitá tíðindafátt í síðustu
blöðum, er frá útlöndum hafa borizt, og
eru helztu fregnir, sem hér segir:
Danmörk. Fyrsta umræðan um fjár-
lagafrumvarpið stóð yfir í nær þrjár vik- I
ur, og bar þar margt á góma, sem at-
hugavert þótti í fari stjórnarinnar, sér-
staklega að því er snerti ýmsa fram-
komu Alberti’s, dómsmálaráðherra, og her-
málaráðherra Madsen’s\ en yfir höfuð voru
þær umræður þó mjög spakar. — Meðal
annars var það og tekið fram, að stjórn-
in þætti yfir höfuð fylgja slælega frarn
stefnu, og áhugamálum, vinstrimanna, og
svaraði iJeimtzer, forsætisráðherra, þeim
aðfinnslum á þá leið, að stjómin hefði
viljað kosta kapps um, að fara að öllu
sem spaklegast. Sumum þætti vafasamt,
að sú leið væri heppileg, og það væri ó-
séð enn, gæti má ske verið, að svo væri
ekki; en úr því teldi stjórnin skorið,
er séð væru forlög kosningaréttarfrum-
varpsins, sem stjórnin nú hefði iagt fyr-
ir þingið, og væri eitt af aðal-áhugamál-
um vinstrimanna,
Eins og áður hefir vorið skýrt frá í
blaði voru, fylgir Albertí enn fast fram
rhýðingarfrumvarpiu sínu, sem lagthefir
verið fram í landsþinginu, og var því
visað þar til nefndar, eptir að Alberti
hafði mælt mjög eindregið með því, og
hæðzt að mótspymu háskólakeDnara, og
annara Kaupmannahafnarbúa, gegn fram-
varpinu, sem honum þótti líta meira á
vísinda-kreddur, en á gagnsemi þá, er
„hýðingarnar“ myndu fá, er til fram-
kvæmdanna kæmi.
16. okt. síðastl. var i Assistents-kirkju-
garðinum í Kaupmannahöfn afhjúpað
líkneski skáldkonunnar Magdalenu Thore-
sen, sem reist er fyrir samskotafé.
f 20, okt. andaðist Hans Peter Örum,
fæddur 1847, einn í tölu nafnkunnari
lækna í Danmörku. Hann var og lengi
bæjarfulltrúi í KaupmannahöÍD.
1300—1400 af helztu mönnum Dana
hafa ritað undir ávarp til dönsku þjóðar-
innar, þar sem skorað er á menn, að
leggja fram fé til minnisvarða yfir Níels
sáluga Finsen, og til að jstofna sjóð, er
beri nafn hans. — Minnisvarðann á að
reisa í Kaupmannahöfn, og vakið hefir
einnig verið máls á því, að reisa líkneski
hans einnig í Þórshöfn á Færeyjum, þar
sem hann var fæddur, og virðist það
mjög vel til fallið.
23. okt. kl. llþg f. h. varð jarðskjálfta
víða vart í Danmörku, sem og í Svíþjóð
og í Noregi. — Jarðskjálfti þessi var
meiri, en komið hefir um þessar slóðir í
síðustu 50 ár, enda eru jarðskjálftar í
Norður-Evrópu fátíðir, og eigi stórvægi-
legir, i samanburði við það, er víða er
annars staðar.
Mest brögð urðu að jarðskjáifta þess-
um í sunnanverðum Noregi, þar sem hús
hrisstust, og skorsteinar hrundu í stöku
húsum; en að öðru leyti olli jarðskjálft-
inn eigi skaða, enda þótt munir féllu
sums staðar niður, o. s. frv.
Aðfaranóttina 25. okt. var í Kaup-
mannahöfn framinn stórvægilegur inn-
brotsþjófnaður, brotist inn í gull- og gim-
steina-búð Michelscn’s hirðsala, og stolið
þaðan ýmsum dýrindisperlum, gimstein-
um og gull-stássi, sem metið var um 50
þús. króna virði. — Fyrir búðinni var
járnhurð, með járnslá fyrir að innanverðu,
og hafði hún verið sprengd með rdyna-
miti“. — Auðsætt þykir, að þjófarnir hafi
haft gott vit á gimsteinum, því að þeir
höfðu valið úr dýrustu munina, og voru
þeir eigi fyrirferðarmeiri, en svo, að vel
mátti hafa þá i vasa.
Ekki hafa menn neinn grun um,
hverjir valdir séu að þjófnaði þessum, og
hefir þó Michelsen heitið 1000 kr. verð-
launum, ef einhver geti gefið upplýsing-
ar, er leiði til þess, að þjófamir verði
handsamaðir.
A hinn bóginn hefir nokkuð af þýf-
inu fundizt; það fannst í fordyri „Industrí-
bankans11, vafið þar mjög snyrtilega inn-
an í bréf, en dýrmætustu perlumar, og
gimsteinana, höfðu þjófarnir þó hirt, og
að eins losað sig við það, er minna verð-
mæti var í, og sem jafn framt var auð-
þekktara. —
Bretland. Það er nú talið víst, að
eigi lendi í ófriði milli Breta og Rússa,
út af aðförum Eystrasaltsflotans við
brezku botnverpingana, þó að ófriðvæn-
lega liti út um hríð. — Það er Delcassé,
utanrikisráðherra Frakka, sem miðlað hef-
ir málum á þá leið, að skipuð verður
nefnd manna, er rannsakar öll atvik, og
hafa Rússar heitið fyllstu bótum, er rann-
sókn þeirri er lokið. — Það er því auð-
sætt, að Bretar hafa þokað talsvert frá
fyrri kröfum sinuto, til þess að komast
hjá ófriði, og mun flestum þykja það vel
farið. —
Holland. 8. nóv. brann í Amsterdam
kirkjan „Hjarta Jesusu, injög veglegt
hús; manntjón varð þó eigi, og helgigrip-
um kirkjunnar tókst að bjarga að mestu
leyti.------
Belgía. 5. nóv. siðastl. kviknaði í
höllinni „Palais de la nátion“ í Brússel.
— í höll þessari vora skrifstofur stjórn-
arinnar, og þingsalirnir, og brann mikill
hluti hennar, og einnig nokkuð af skjala-
safni ríkisins, þó að megninu tækist að
bjarga. —
Frakkland. 18. okt. hlekktist ájárn-
brautarlest, sem gengur á milli Bordeaux
og Parísar, og hlutu 12 menn meiðsli,
meiri eða minni.
f 5. nóv. síðasth andaðist Cassagnac,
einn af helztu foringjum Bonapartista á
Frakklandi, fæddur 2. des. 1843. — Hann
var lengi ritstjóri blaðsins rPaysu, og
síðan ritstjóri blaðsins „L’Autorítéu, er
hann stofnaði 1884. — Þingmaður var
hann og lengi, og talaði máli keisara-
dæmisins i tíma og ótíma, og hlífði lítt
andstæðingunum í ræðu, eður riti.
Miklar umræður urðu ný skeð á þingi
Frakka, út af því að Ánrlró hermálaráð-
herra væri ærið hlutdrægur, er um skip-
anir liðsforingja í hernum væri að ræða,
og sérstaklega þótti hægrimönnum hann
beita rangsleitni, og ólögum, við liðs-
foringja, sem væru af gömlum höfðingja-
ættum, eða klerkalýðnum venzlaðir. Út
af þessu urðu mjög hávaðasamar ræður á
þingi 4. nóv., og þegar minnst varði,
rauk einn þingmanna, Syveton að nafní,
að André ráðherra, og lúbarði hann, svo
að hann varð allur stokkbólginn í and-
liti, og hruflaðist nokkuð af hring, sem
Syveton hafði á hendinni; en þingmenn
æptu, hver sem betur gat, svo að engri
reglu varð á komið í þingsalnum, fyr en
lögregluliðið var kvatt til aðstoðar.
André beiddist síðan leyfis fulltrúa-
þingsins, til þess að höfða sakamál gegn
Syveton þingmanni, og samþykkti þing-
ið þá beiðni með 415 atkv. gegn 141;
en er lögregluþjónar komu á heimili
Syveton’s litlu síðar, til að taka hann
fastan, var hann horfinn.
Aðfaranóttina 4. nóv. rakst frakkneskt
farþegjaskip frá Algier, „Gíronde“ að
nafni, á annað gufuskip, og sökk „Gír-
onde“ á augabragði, og létust þar 100
menn.
Frakkneskir þingmenn hafa boðið þing-
mönnum frá Norðurlöndum að heimsækja
París, og var ákveðið, að þingmenn þeir,
er boðið þiggja, kæmu til Parisar 24. nóv.
þ. á. — Slíkar samkomur þingmanna úr
ýmsum löndum eiga að miða að því, að
efla bróðurhug meðal þjóðanna, og gera
þingmönDum ýmsra þjóða auðvelldara að
starfa í eindrægni að ýmsum málum, er
alþjóðlega þýðingu hafa; og er því eigi
ósennilegt, að slíkar samkomur geti marg-
an góðan ávöxt borið. — — —
Þýzkaland. í okt. var í Berlín afhjúp-
að líkneski Friðriks keisara II., og hélt
VUhjálmtir keisari þar mæríarmikla ræðu,
sem honum er lagið, og lauk lofsorði miklu
á fóður sinn.
Friðrik Áugust, er konungdóm tók í
Saxlandi, er Oeorg faðir hans andaðist,
15. okt. síðastl., nefnir sig August þriðja.
i*'