Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 25.11.1904, Page 3

XVIh , 47,
Þjón VILJINN
margar vísumar úr „Njóluu í margra
munni, einkum þær, sem birzt hafa í
kvæðasafninu „Snótu. — Þetta er því
kynlegra, sem tekin eru ljóð eptir síra
Björn Hálldórsson, sem naumast verður
talinn til skálda fyrri aldar, jafn lítið
sem eptir hann liggur, þótt hann væri
smellinn hagyrðingur. — Sama er og
utn sira Hélga Hálfdánarson að segja, sem
vel hefði mátt sleppa í sliku safni, þar
sem útgefandinn eigi hafði sálmaskáldin
sérstaklega í huga. — Um Jón Þorleifs-
son er og það að segja, að engan hefði
hneixlað það, þótt honum hefði sleppt
verið, þvi að kvæði hans hafa aldrei náð
almennings hylli, eða orðið almennings
eign; það er skáldsögubrot hans, sem
mörgum hefir þótt laglegt, og halda mun
uokkuð minningu hans á lopti, en kvæð-
in ekki. — Að minnsta kosti virðist það
all-einkennilegt, og eigi fara sem bezt á
því, að taka 9 kvæði eptir hann, en hafa
■ekki rútn fyrir eitt einasta kvæði eptir
Gisla Thorarensen, sem var þó all-gott
kýmnisskáld.
Þá er og Sigurði gamla Breiðfjörð
gert heldur lágt undir höfði, að því er
oss virðist, þar sem að eins er tekið ept-
ir hann brot út' einni rímu („heilræðinu),
og brot úr „Fjallinu fagrau; vel hefði
mát.t bæta við „Móðuræðurinnu, sem er
eitt af fegurstu kvæðum Sigurðar, og t.
d. kvæðinu. „Fjöllin á Fróni“. — Sömu-
leiðis er og Bólu-Hjédmari ætlað helzt til
lítið rúm, og valið ekki sem heppilegast,
þar sem að eins er tekið eptir hann eitt
skammakvæði, „Náfregnu, og 3 önnur
smákvæði, tilkomulítil.
Að því er Oísla Brynjólfsson snertir,
hefði á hinn bóginn mátt nægja, að taka
kvæðið „Grátur Jakobs yfir E.akelu, sem
mun vera hið eina kvæði hans, sem náð
hefir almenningshylli, enda er ’kveðskap-
ur. hans yfir höfuð þunglamalegur, og
fáir munu þeir vera, ef nokkrir eru, sení
hafa lagt það á sig, að læra nokkuð eptir
ir hann, nema fyr nefnt kvæði.
Að því er valið á kvæðum hinna ein-
stöku skálda að öðru leyti snertir, mætti
margt um það segja, og sízt. að vænta,
að allir yrðu á eitt mál sáttir; en það
teljum vér þó hneixli næst, að hafa ekki
í slíku úrvalssafni kvæðið „Ástau, eptir
Jónas Hallgrímsson.
Mjög tilfinnanlegur galli er það á
kvæðasafni þessu, að efnisyfirlit vantar,
eins og það líka er vöntun, að ekkert er
sagt um skáldin, ekki einu sinni getið
fæðingarárs þeirra, né dánardægurs þeirra,
sem látnir eru.
En þrátt fyrir þá galla, sem á eru,
ætti kverið þó að geta verið góður gest-
ur á mörgum heimilum, þar sem kvæða-
bækurnar eru ekki til, þar sem þaðjflyt-
ur mörg aE beztu kvæðum hinna eldri
skálda vorra.
Og þó að sumir kunni ef til vill, að
vera þeirrar skoðunar, að vinur vor, rit-
stjóri „Þjóðólfsu, sé ekki sem skáldleg-
ast vaxinn, og öllu betur til þess fallinn,
að rýna í gamlar ættartölur, og blaða í
gömlum fúa-skjölum, en að dæma um
kveðskap, ætti það þó eigi að fæla neinn
frá þvi, að kynna sér „Fjólu“ hans, er
geymir margt, sem til dægrastyttingar
má verða.
Veitt lœknishfcrað.
Keflavíkurlæknishérað er nýlega veitt Þorgrími
lækni Þórðarsyni á Borgum í Austur-Skapta-
fellssýslu.
187
Aðskilnaður ríkis og kirkju.
Frá „félagi ísL stúdenta í Kaupmannahöfn“
hefir „E>jóðv.“ verið send til birtingar svo lát-
andi grein: „Islenzkir stúdentar í Kaupmanna-
höfn héldu fund þ. 12 nóv.mán., til þess að ræða
um aðskilnað ríkis og kitfcju, sérílagi að því er
íslaud snertir. — #411ir þeir, er þar töluðu —
en þeir voru: Jakób Möller, Gísli Sveinsson, síra
Hafsteinn Pé.tursson, og Sig. Sigurðsson ,— voru
eindregið þeirrar skoðunar, að riki og kirkju
bæri að skilja, að kirkjan ætti að vera óháð rík-
inu, og það ætti engin afskipti af henni að hafa,
eða trúarbrögðum nianna yfirleitt; leiddu þeir að
þessu ljós rök. — Enginn varð til þess, að and-
mæla þeim.
Samþy^kt, að leyfilegt skyldi, að birta ofan
greint.
pr. Stjórn „Fólags ísl. stúdenta
í Kaupinannahöfn“.
Gísli Sveinsson.
p. t. ritari.
„Ingi kongur“,
er strandaði á Bakkaflrði 22. rnarz síðastl., og
var þá talinn algjörlega úr sögunni, hefir nú
hlotið svo góða viðgerð, að hann er talinn betri,
en nýr, með nýjum farrýmum, hitaleiðslu, og
baðherbergi.
A vaiji tii Hjarna Jdnssonar kennara.
Em 60 íslenzkir stúdentar í Kaupmannahöfn
hafa sent Bjarna kennara Jónssyni frá Vogi svo
látandi ávarp:
„Hr. Bjarni Jönsson frá Vogi!
Vér íslenzkir stúdentar, lærisveinar yðar
hér í Kaupmannahöfn, finnum hvöt hjá oss,
til að færa yður þakkir fyrir undanfarna tíð,
fyrir þá ógleymanlegu alúð og vinsemd, sem
þér hafið oss sýnt, fyrir þá menntun, er þér
hafið oss veitt — flestum framar —, sem kenn-
ari vor og andlegur leiðtogi í lærða skólanum.
Hörmum vér það, að kröptum yðar, og ágætum
hæfileikum, er bœgt frá þeim skóla, en jafn
framt óskum vér, og vonum, að yður megi auðn-
ast, að halda áfram, að neyta þeirra til heilla og
þrifa fósturlandi voru“.
188
„Frú Westcote stakk hann með rýtinginum þeim
arnau, svaraði Drage, og tók hann upp af gólfinu.
„Rýtingur síra Ching’s!u rnælti ungírú Lametry,
all-forviða.
William leit upp, og gjörði henni vísbendingu, því
að eigi var hyggilegt að tala mikið, þar sem heimafólk-
ið var við.
í sömu svifum kom síra Ching, og sá þegar, hvað
um var að vera.
Síra Ching lét þó eigi hugfallast, en ávarpaði
vinnufólkið skýrt, og stillilega, og mæltist til þess, að
það færi 'f úr be’berginu.
Drage gekk ut að glugganum.
„Jeg verð að athuga, hvort þeir ná frú Westcoteu,
mælti hann fljótlega. „Gjörið allt, sem auðið er, til að
litga hann. — Henni skulum vér náu.
Að svo mæltu hvarf Drage út í myrkrið.
Allt hugsanlegt var gjört, til að lífga Lionel, og
virtist það lengi mundu verða árangurslaust.
Það var neytt ofan í hann kognakki, og að lokum
.raknaði hann við, og stundi hægt.
William tók undir hann, og lypt; honum upp í
legubekkinn.
Hann hvarflaði augunum hér og hvar um herberg-
ið, unz hann að lokum kom auga á Eleonoru.
„Þú hérna‘?u mælti hann með veikri röddu.
„Já, kæri frændi; líður þér betur?“
„Jeg finn, að jeg á að deyja, og má þvi engu
.augnablikinu eyða til ónýtis. Hefir verið sent eptir
Jækninum?“
„Já, frændiu, svaraði William.
185
fyrirlitlega. „Snertu mig eigi með minnsta fingri, því að
þá skal þig iðra þessu.
„Þú hefir jafnan tígrisdýr veriðu.
„Að minnsta kosti hefi jeg elskað þigu, svaraði frú
Westcote.
„Elskað mig! Elskað mig! Þetta læturðu jafnan
gjalla. Þú elskaðir peningana raínau.
„Segðu þá heldur peninga hans Píers lávarðar44,
svaraði hún háðslega. „Hann varð að leggja þá framu.
„Það er satt?u, svaraði Líonel „og út úr því varð
okkur sundurorða um nóttina. Hefðx jeg ekki verið í
peningavandræðum, skyldi jeg aldrei hafa breytt, eins
°g jég gjörði. — Og hefðirðu ekki verið eins eyðslusöm,
eins og þú varst, meðan þú dvaldist á meginlandi álf-
unnar, þá mundu færri skuldir hvíla á eigninni. — Piers
var mér góður bróðir, og til þess að eigi félli blettur á
nafn ættar vorrar, gaf hann mér stórfé — sem þú só-
aðiru.
„En þú þá?“ svaraði frú Westcote. „Þessi Geoffrey
Roche, þessi ræfill, sem yfirgaf kvennmann i sárustu
neyð. Jeg hefði þá getað komið upp um þig, en jeg
þagði. Jeg hefði getað sagt Drage, sem heldur, að Piers
hafi verið Geofírey Roche, hvor þú ert, en jeg þagði þá
einnig. Þú ert lygari Líonel, og þorpari; það ertu; en
son okkar skaltu þó frelsa“.
„Þú ættir að stilla þig ögn, Clarau, svaraði Lionel
s rólega, „því að ella getur farið ílla fyrir þér“,
„Ætlarðu að meðganga, og frelsa son okkar?“
„Neiu.
„Þá kæri jeg þigu.
Að svo mæltu spratt frú Westcote upp, og hljóp