Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 01.04.1905, Blaðsíða 2

54
Þjóðviljjnn.
XiX., 14.
Bira Helga, sem hreppsnet'ndaroddvita, og vseru
jrví óviðkomandi dómstóliinuriK'ly
Sannariega fer hún að verða lítt öfundsverð
oddvitastaðan hér á landi, ef ofan á annað bæt-
ist, að sýslumenn geta að ósekju breitt út prent-
nð meiðyrði um þá að vild sinni, að eins að þeir
þykist gera það, sem yfirboðarar þeirra.
En það er, sem betur fer, enginn óyggjandi
hæðztaréttardómur, sem þessi ungi lögfræðingur
hefir hleypt. af stokkunum, svo að réttast er, að
oddvitarnir taki sér hann ekki nærri í bráðina,
enda sennilegast, að gamla máltækið „falluntur
juris periti“* eigi ekki síður við ungu lögfræð-
ingana, ný skroppna frá „examens“-borðinu, en
við þá, sem eldri eru.
Jfeiðursirjöl.
Sýslumanni Árnesinga, hr. Sigurði Ó lafssgni í
Kaldaðarnesi, var 14. marz síðastl. afhent gull-
úr og gullfesti, sem var gjöf frá ýmsum vinum
hans þar eystra, enda á hann þar mjög alrnenn-
um vinsældum að fagna.
Mikið góð aiiabrögð
er að frétta úr verstöðunum í Arnessýslu; i
Þorlákshöfn komnir hæðst 400 til hlutar, er síð-
ast fréttist þaðan, í fyrri viku.
All-góður afli einnig í verstöðum við sunnan-
verðan Faxaflóa, þegar gæftir leyfa.
Cíjöf til stýrimannaskolans.
Útgerðarmennirnir Geir Zoega og Th. Thor-
steinsson i Reykjavík gáfu stýrimannaskólanum
ný skeð ljósmynd af Marhúsi F. Bjarnasyni sál-
nga, fyrsta forstöðumanni skólans, í fullri stærð.
Maður hengdi sig.
25. marz síðastl. hengdi sig maður í Reykja-
vík, Pétur Grímsson að nafni, roskinn maður.
Skipstrand.
Kaupfar, er sent hafði verið úr Stykkishólmi,
frá Gramsverzlunarfélaginu, inn á Hvammsfjörð,
strandaði þar ný skeð, í grennd við Staðarfell á
Fellsströnd.
Fátœkramálaneindi n
hefir samið all-langan lagabálk, í 80 lagagrein-
urn, um framfærsluskyldu,framfærslusveit o. fl.,
er þar að lýtur, og rökstutt það frv. sitt í ýtar-
legu álitsskjali, sem nýlega hefir verið prentað,
og fylgir því þýðing af núgildandi fátækralög-
gjöf Dana, Svía og Norðmanna.
Um eitt atriði, sveitafestu ákvæðið, hefir nefndin
klofnað. þar sem meiri hlutinn (skrifstofustjóri
Jón Magnússon og síra Magnús Andrésson) vill
stytta sveitfestistímann úr 10 árum niður í 2 ár,
enda hafi maðurinn eigi þegið sveitarstyrk á
þeim árum, né á þremur árunum næstu þar á
undan.
Minni hlutinn (hr. Guðjón Guðlaugsson) vill
á hinn bóginn hafa sveitfestistímann 10 ár, enda
hafi maðurinn eigi þegið sveitarstyrk á næstu
5 árunum þar á undan.
Að öðru leyti eru í frv. ýms laganýmæli,
sem „Þjóðv.“ minnist væntanlega síðar.
Oddrúnarmálið
var dæmt í landsyfirrétti 13. marz síðastl. —
Oddrún þessi hafði, eins og „Þjóðv.“ hefir áður
getið, borið það á tvo nafngreinda menn, að
þeir væru valdir að peningahvarfi frá skrifstofu
bæjarfógetans á Seyðisfirði, og reyndist sá á-
burður hennar tilhæfulaus uppspuni. — Lands-
yfirréttur sýknaði hana þó engu að síður, með
því að álíta varð, samkvæmt læknisvottorði um
heilbrigðisástand hennar, að hún væri ekki með
öllum mjalla, og gæti því eigi borið lagalega á-
byrgð gjörða sinna.
Bækur, sendar „Þjóðv.“
Ljóðmæli eptir Matthías Joch-
amsson. III. bindi. Rvík 1904. 288
bls. 8ýo.
Hr. Davíð Östlund á þakkir skilið fyr-
ir það, hve mjög hann hefir hraðað út-
*■) þ. e. „lögfræðingunum skjátlast“.
gáfu ljóðasafns síra Matthíasar Jochums-
sonar, þrátt fyrir þann mikla kostnað, sem
útgáfa jafn stórrar bókar hefir í för með
sér, þar sem ljóðabók síra Mattlúasar verð-
ur óefað stærsta Ijóðasafn á íslenzkri tungu,
þegar öll bindin eru komin út.
Sumum mun þykja, sem vel hefði mátt
sleppa, að taka í ljóðabókina ýms minni
háttar kva&ði, sem ort eru við sérstök tæki-
færi, og litla þýðingu hafa, en gera bók-
ina þó dýrari, og að sumu leyti einnig
óaðgengilegri, en ella; en á hinn búginn
er það skiljanlegt, að síra Matthías hafi
heldur kosið, að láta prenta öll kvæði sín
í einni heild, en að vita sum þeirra ef
til vill berast afbökuð manna á milli, eins
og opt verða örlög ýmsra óprentaðra kveðl-
inga.
En þar sem hætt er við, að ýmsum
alþýðumönnum þyki sér um megn, að
eignast þessa útgáfu af ljóðum sira Matt-
híasar, enda þótt verðið sé mjögsanngjarnt,
miðað við útgáfuköstnaðinn, þá er von-
andi, að þess verði eigi mjög langt að
bíða, að prentuð verði úrvalsljóð, eða safn
af beztu kvæðum þessa vinsæla þjóðskálds
vors, sem geti orðið almennings eign, og
komist inn á sem allra flest heimili á
landinu, þótt litlu hafi til bókakaupa að
miðla.
í þessu þriðja bindi af ljóðabók síra
Matthíasar er fjöldi frumsaminna kvæða,
og einnig nokkrar þýðingar á ljóðum ept-
ir Esaias Tegnér, Byron o. fl., sem flest
hefir að vísu áður birzt á prenti, en mun
þó mörgum kærkomið, eigi síður en kvæði
þau, er birt voru í tveim fyrri bindum
ljóðabókarinnar.
Að öðru leyti teljum vér óþarft, að
fara að minnast einstakra ljóða í þessu
bindi ljóðasafnsins; jafn góðkunnug og
kvæði síra Matthíasar Jochumssonar eru
yfir höfuð hér á landi.
Va r den, kaþólskt mánaðarrit á dönsku,
3. árg. 1.—2. hepti.
I heptum þessum er byrjunin á fróð-
legri, og vel saminni ritgjörð, um bóka-
gjörð á Islandi í fornöld, eptir landa
vom, kaþólska prestinn Jón Sveinsson í
Danmörku. — Greinin er skilmerkilega,
og alþýðlega, rituð, og megum vér Is-
lendingar jafnan taka því þakksamlega,
sem gjört er, til þess að fræða útlend-
inga um bókmenntir vorar. — Þeir eru
nógu margir, sem hinu halda á lopti,
er miður fer í þjóðlífi vom,
Frá hr. Jóni Laxdal,
verzlunarstjóra á ísafirði, hefir „Þjóðv. “ ný
skeð borizt greinarstúfur, dags. í Rvík 25. marz
síðastl., er hann nefnir „leiðrétting“; en þar sem
grein þessi „leiðréttir" alls ekkert af því, sem
i „Þjóðv.“ hefir staðið, finnum vér eigi ástæðu
til þess, að taka hana í blaðið, enda virðist hún
eiga betnr heima í „Þjóðólfi“, eða „Vestra“, eins
og aðrar ritsmiðar þess höfundar.
Svo er að sjá á grein þessari, sem hr. J. L.
þykist eigi vera höfundur allrd nafnlausu óþokka-
greinanna frá ísafirði, eða eptir „ísfirðing", sem
birzt hafa i „Þjóðólfi“, en gengst þó við faðerni
sumra þeirra, án þess að tilgreina þær sérstak-
lega, svo að ekki fór þá „Þjóðv.“ mjög villt í
því.
Að fiskiskipið „Haraldur“ hefir verið tekið í
ábyrgðarfélagið, epiir að sézt hafði við rannsókn,
að það hefði eigi skemmzt, er það rakst á grunn,
og sömuleiðis „Nelson“, eptir að gjört hafði ver-
ið við það, raskar og að engu leyti frásögn vorri
í „Þjóðv.“
Og þar sem hr. J. L. kennir skipaskoðunar-
mönnunum það, að „Charley“ ekki fékkst í á-
byrgð, ætlum vér, að þeir verði þó fleiri, sem
telj i það hafa rerið hans skyldu, en ekki þeirra,
að sjá um það, að skipið væri í góðu standi.
Þar sem hann að lokuin þykist vænta „vor-
kunnar“ vorrar, út af skaða þeim, er hann hafi
sjálfur beðið við strand skipsins „Fram“ er hann
gefur í skyn, að ábyrgðarféiagið eigi muni bæta
sér að neinu leyti, teljum vér réttast, að hann
ráði skoðun sinni um það, þar sem oss þykir
trúlegast, að hann dæmi í þeim efnum aðra ept-
ir sjálfum sér.
BessciHöðum 1. apríl L90 i.
Tíðin einkar hagstæð, ýmist stillviðri, eða
þýðvindi, og má yfir höfuð heita, að lialdizt hafi
einmunatið hér syðra, slðan viku af góu, og
jörð einatt marauð.
Ný komið er til Reykjavíkur gufuskipið „Lea-
lie“, 113 smálestir að stærð, eign þriggja íslend-
inga: Asgr. Einarssonar, Hannesar Ólafssonar og
Hans Sigurbj'órnssortar, er keyptu skip þetta í
vetur í Noregi, með aðstoð Péturs Hjaltested’s,
gullsmiðs i Reykjavík, og ætla að nota það til
þorsk- og síldar-veiða, og verka aflann í Reykja-
vík, oða selja hann þar.
Þilskipin hafa flost fengið lítinn afla í marz-
mánuði, sakir storma, sem verið hafa til hafsins,
svo að útgerðin hefir yfir höfuð borið sig illa
þenna tímann. — Skipin hafa flest að einskom-
ið inn með 1—3 þús., og hæðst hafa sárfá skip
fengið 6—8 þús. fiska.
4 23. f. m. missti Soemundur læknir Bjarn-
héðinsson í Reykjavík einkabarn sitt, efnilega
telpu á öðru ári, Koljinnu að nafni. — Hún dó
úr heilabólgu.
+
Jeg undirrituð vil með fáum orðum láta þess
getið, að Jóhannes sálugi Finnbogason, sonur minn,
er eg átti á bak að sjá í mannskaðaveðrinu, 7.
janúar síðastl., var 21 árs að aldri, en ekki 22
ára, eins og skýrt var frá í „Vestra“.
Þó að mér, sem móður hins látna, sé málið
skylt, vil eg og gjarna, að endurminningin um
framkomu þessa látna sonar míns komi fyrir
almennings sjónir, því að alls staðar, þar sem
hann dvaldi, ávann hann sér góða hylli, jafnt í
heimahúsum, sem hjá vandalausum, og allir,
sem þekktu hann, unnu honum, bæði fyrir þýð-
lega viðkynningu, og aðra góða hæfileika, sem
hann var gæddur.
Hanu var einkar siðprútt og gott ungmenni,
sem ætíð lét sér annt um það, að verja sínum
góðu hæfileikum, til að sýna það í verkinu, sem
innri maður hans benti honum á.
ísafirði 18. marz 1905.
Guðrún Guðmundsdóttir.
Geysir-
Elflayélin.
Nýtt lag.
Þær standa alveg lausar, og eru seld-
ar alveg tilbúnar til notkunar. í elda-
vélinni er múrað, eldfast eldhol, st.eypt
súghol, stórar eldunarholur, glerungaður
vatnspottur, steikar- og bakstursofn, sem