Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.07.1914, Page 3

XXVIII., 38.-39.
ÞJOÐVILJINN.
135
Uitsímalögin.
(Breyting á þeim.)
Á þinginu eru komin fram eigi all-fá
frumvörp, er að breytingu á ritsímalög-
unum lúta, — stefna að því að færa
ýmsar símalínur upp í 2. flokk.
Af frumvörpunum er eitt frá ritstjóra
blaðs þessa (Sk. Th.) lútandi að símalínu
til og um norðurhreppana í Norður-Isa-
fjarðarsýslu.
Að öðru leyti verður nánar minnzt
á mál þetta síðar.
Ný flutningabraut.
Milli Búðardals og Borðeyrar.)
Frv. í ofangreinda átt, þ. e. að gera
veginn milli Búðardals og Borðeyrar að
flutningabraut, borið fram í neðri deild,
og er flutningsmaðurinn Bjarni frá Vogi.
Laxa-í'riðunarlögin.
(Breyting á þeim.)
Þingmenn Árnesinga hafa í neðri deild
borið fram frv. um breytingu á lögum
nr. 5, frá 19. febr. 1886, um friðun á laxi,
— vilja að sýslunefndin setji fastar regl-
ur um það í héraði hverju, hvenær veiði-
tíminn skal byrja og enda, þá þrjá mán-
uðina, er veiða má.
Sýsluniannaembættin.
(Fækkun þeirra.)
I neðri deild borin fram (af Guðm.
Hannessyni) þingsályktunartillaga þess
efnis, að skora á stjórnina, að íhuga,
hvort ekki megi fækua sýslumannaem-
bættum, og að leggja þá frv. í þá átt
fram á næsta Alþingi.
Fyrirhuguð löggjafarmál.
(Birting þeirra fyrir fram.)
Þingsályktun (frá Guðm. Hannessyni)
þess efnis, að skora á stjórnina að gefa
sveitastjórnum kost á að ræða og gera
tillögur um þau atriði í ábúðarlöggjöf,
atvinnu- og skatta-málum, er í ráði er,
að lagt verði fyrir Alþingi.
Læknahéruð.
(Þ. e. frv. um stofnun læknahéraða.)
Tvö slík frv. komin fram í neðri deild:
1. Um læknishérað í Hólshreppi (með
Bolungarv íkurverzlunarstað)í Norð-
ur-ísaf j arðarsýslu.
2. Um Hnappadalssýslu og syðsta
hreppinn í Snæfellsnessýslu, sem
sérstakt læknishérað, er nefnist
Hnappdælahérað.
Sk. Th. flytur frv., er fyr er nefnt,
en síra Sig. Gunnarsson hið síðarnefnda.
Landsbanka-útbú á Austurlandi.
í neðri deild hefur Jón á Hvanná
borið fram þingsályktunartillögu í ofan
greinda átt.
Veiting prestakalla.
Bændurnir þrir: Guðm. Olafsson, Jós-
ep Björnsson og Hákon Knstófersson hafa
í efri deild borið fram áskorun til stjórn-
arinnar þess efnis, að lagt sé fyrir næsta
Alþingi frv. um breyting á lögum nr.
28, 16. nóv, 1908, að prestskosning fari
fram í hverri sókn.
Útflutningur litándi refa.
Nefndin í efri deild hefur eigi orðið
á ©itt mál sátt.
Meirihlutinn (Jósep Björnsson og Karl
Finnbogason) er frv. mótfallinn, og er
skoðun hans sú:
1. Að engin þörf ' sé á banni þessu,
þeir sem er ala vilja eða rækta refi,
geta fengið þá, hvort sem lítflutn-
ingur þeirra er bannaður eða ekki.
2. Að bannið tryggi alls ekki hátt
verð á íslenzkum refaskinnum, þar
sem útlendir refaræktarmenn geta
fengið refi annarsstaðar en hér á
landi, af sama tagi eða engu síðri.
3. Að bannið yrði fáum mönnum til
hagnaðar, en fleirum til tjóns, og
að slíku eigi löggjöfln ekki að styðja
að nauðsynjalausu.
4. Að bannið sé ónauðsynleg skerðing
á umráðarétti manna yfir eign sinni.
Minnihlutinn (síra Sig. Stef.) vill á
hinn bóginn að frv. sé haidið fram.
Forðagæzlulögin.
Þingmenn Árnesinga (Einar prófessor j
og Sig. Sig.) hafa í neðri deild borið i
fram frv., er fer fram á breyting forða-
gæziulaganna í sumum atriðum, — lög-
reglustjóra t. d. veitt heimild, til að skipa
forðagæzlumenn, ef hreppsbúar vanrækja
að kjósa þá o. fl.
Vörutollslögin.
Frv. borið fram í neðri deild (af Birni
Kristjánssyni) fer fram á all-ýtarlegar
breytingar vörutollslaganna, — vörurnar
að ýmsu leyti öðru vísi flokkaðar, en í
núgildandi lögum.
Mjög er nú unnið að því í ýmsum
löndum, að satna fé í alþjóðasjóð til þess
að reisa hér og hvar i stórborgunum
„Steads-hælin“, sem svo eru nefnd, þ. e.
hæli, sem einstæðar, ógiptar stúlkur, er
verkmannastéttar eru — eða leita sér at-
vinnu á svipaðan hátt —, geti fengið
sem ódýrast gott húsnæði o. fl.
Slík hæh þegar komin á fót á stöku
stöðum í Englandi, og í ráði, að veitt
verði jafn vel eitthvað fé, málinu til
stuðnings, úr Nobels-sjóðnum árið 1915.
En „Stead-hseli“ (eða á ensku „Stead-
Hostels) eru hælin nefnd í virðingar- og
viðurkenningar skyni við brezka blaða-
manninn og friðarvininn William Stead.
Hann var einn hinna mörgu, er fór-
ust við „Titanic“-slysið mikla, árið 1912,
— mannskaðann ógurlega, sem mörgum
mun seint úr minni líða.
190 millj. smálesta nam kola-fran>-
leiðslan alls á Þýzkalandi árið sem leið
(1913), en hafði á hmn bóginn eigi náð,
nema 109 millj. smálesta aldamóta-árið
(þ. e. árið 1900).
Á hinn bóginn hefur járn-framleiðslan
á Þýzkalandi aukizt tiltölulega miklum
mun meira, þ. e. stigið úr 8’/2 millj. í
19 millj. smálesta.
U 11 ö n cl.
(Sitt af hvoru og minni háttar.)
Ekki una Marocco-menn enn yfirráð-
um Frakka, — smá-bardagar því öðru
hvoru þar syðra. — Barizt siðast í grennd
við Taza, 5, júní þ. á., og féll þar þá,
auk annara, danski liðsforinginn Styhr-
Petersen, sem verið hefur í útlendu her-
sveitinni í liði Frakka frek fjögur árin
síðustu. —
f 11. júní þ. á. andaðist stórhertog-
inn í Mecklenburg-Strelitc, Adolph Fried-
rích að nafni, og er nú sonur hans, sam-
nefndur, ókvæntur maður, 32 ára að aldri,
tekinn við ríkisstjórninni. —
Fjöldi Grikkja, er heima eiga í lönd-
um Tyrkja (í Norðurálfu og í Litlu-Asíu),
sæta nú svo íllri meðferð af hálfu Tyrk ja,
að þeir hafa flúið land þúsundum saman,
— 18 þús. t. d. flúin til eyjunnar Chios,
og á eyði-eyjunni Khumil höfðust 4 þús.
flóttamanna við, er síðast fréttist. — Bef-
ur Grikkjastjórn í bráðina orðið að hlaupa
undir bagga, þ. e. orðiö að veita tölu-
vert fé, til að sjá fólkinu fyrir bráðnauð-
synlegasta viðurværinu.
f 22. júní þ. á. andaðist danski iist-
málarinn Áugusta Dohlmann, 67 ára að
aidri. — Bióm-málverk hennar voru það,
er — öðru fremur — öfluðu henni frægð-
ar eða viðurkenningar, eigi að eins á
málverkasýningum í Danmörku, heldur
og i Frakklandi, Þýzkalandi og Banda-
ríkjunum. —
Símað frá Chicago 22. júní síðastl.,
að svo hafi slysalega til tekizt, er sex
ljón voru sýnd þar, að þau réðu á tamn-
ingamanninn, Dietrich að nafni, drápu
hann og átu hann nær til agna, og þarf
eigi að lýsa skelfingunni, er gripið hefur
áhorfendurna, er slíkt gerðist að þeim
ásjáandi.
Byltingaritum stráð út að mun hér
[ og hvar í Kína, og heitir sá Sun-Wen,
| er þar starfar mest að, og vilja reka Yuan-
Shi-Kai, lýðveldisforsetann, frá völdum.
— Kínverskt-belgiskt félag nýlega stofn-
að í Peking, er ætlar sér að hagnýta
málma og námur þar í landi. — Hluta-
fé félagsms 10 millj. dollara.
5 millj. króna er sagt að Sofie ekkju-
drottning (ekkja Oscars heitins Svíakon-
ungs) hafi látið eptir sig, og virðist það
eigi stórfé, er um konungs-ekkju ræðir,
þótt góður skildingur sé að vísu.
f 6. júní þ. á. andaðist frakkneski
listmálarinn Gabriel Ferrier. — 15. júní
síðastl. biðu 6 menn í París bana á þann
hátt, að „bílarnir“, sem þeir óku í, sukku
í jörð níður, og hurfu. — Höfðu áður
lengi gengið afskaplegar rigningar, en
járnbrautargöng hér og hvar undir borg-
inni, og þaðan hættan stafandi.
Afskaplegir hitar í Berlín 16. júní
síðastl., svo að stöku menn hnigu þar
niður meðvitundarlausir á götum úti og
röknuðu þó við aptur, nema tveir, sem
dóu. —
Roosevelt, fyrverandi Bandaríkja-for-
seti, sem verið hefur í ferðalögum um
Suður-Ameríku og rekið sig þar eigi ó-
víða á borgarrústir o. fl. fornmenjar frá
tímunum áður en Spánverjar komu þar
til sögunnar, var nýlega staddur í London
og hélt þá fyrirlestur um ferðir sínar l
landfræðingafélaginu þar. —
f 20. júní þ. á. andaðist Ludvig:
Bramsen (fyr innanríkisráðherra — í ráða-
neytura Hörring s og Sehested’s).
Bramsen var fæddur 9. sept. 1847, og
var mjög lengi forstjóri danska bruna-