Lögberg - 01.08.1888, Page 3

1885 og 1881) drápust í3
liross úr ýmsum kvillum,
keyjit fyrir 8 575
í sljettueldinuin mikla liaust-
ið 1886 misti hann:
1-1 nautgrijú $ 405
12 ær 72
Vagn nreð tilheyrandi 75
Ynisa hluti 10
Samtals 8 2956
(I>ar að auki fjós o<r hey)
Fasteign lians er tvö heimilisrjett-
arlönd, iiXíO ekrur, hæði með góð-
um húsaV)v<Tcrin<rum, er hilnn ekki
•• OCT 7 9
mundi selja undir % 2,000. A J>essu
búi hvíla engar skuldir.
Viðvikjandi atorku Skapta Ara-
sonar niá geta Jcess, að í fyrra sum-
ar vann hann sjálfur aieinn með einu
uxapari að því landi, sem gaf af
sjer 2,800 bushela uppskeru, án
]>ess að örjireyta sjálfan sig eða
u.xana.
Detta. gef.i, heiinilisrjettarlöndin í
]>essari byggð fyrir atorku, sparnað,
reglusemi og hyggindi. Að vísu er
Jressi auðsæhl framúrskarandi i
Jiessari byggð, en J)ó mætti nefna
nokkra aðra bændur, sem mjög vel
hafa auðga/.t.
Verðlag á lausafje í Jcessari skýrslu
er hið sama og tilfært er í aðal-
<ö
skýrslu Jieirra, er stendur í „Lög-
bergi“ nr. 20 ]>. á.
Jón Ólafsson
Grund P. ()., Man.
í greininni frá lir. tftephan G.
Stephanson gegn mjer o<r „Sam-
einin<runni“ í „Lö<rber<ri“ 20. f. m. er
reynt til að neita j>ví, að „Menn-
ingarfjelagið“ sæla, sem nokkrir ís-
lendingar í Pembina Co., Dakota,
stofnuðu síðast liðinn vetur, sje—
eða hafi verið— ])að, sem „Sam.“
hefur frætt menn um að )>að væri
—eða hafi verið—, nefnilega fjelag
miðað á m ó t i kristindóminum. Út
af ]>ví leyfi jeg mjer að spyrja:
var pá fjelagið stofnað til pess
að vera með kristindóminum?
I) \í J)að, að J>að fyrst og fremst
var stofnað til J>ess að eiga við
trúarmál, f>að segir „Forspjallið“
góða, sem hr. >S'tephanson setti 1
„Lögberg“ 11. Aj>r„ sjálft með ber
um orðum. Fyrsta málsgreinin í
]>ví „Forapjalli11 er svona: „Stefna
fjelagsins er, að styðja og útbreiða
menning og siðferði, J>að siðferði og
J) á trú, seiri byggð er á reynslu,
Jrekking og vísindum.“ Út af þessu
J>essu leiði jeg, og líklega hver
maður með viti utan „Menningar-
fjelagsins“, fyrst og fremst J>að, að
fjelagið hafi ætlað sjer að eiga við
trúarbragðamál, <>g i annan stað
]>að, að trú sú, sem ]>að setti sj<>r
fyrir mark og inið að styðja
og útbreiða, er ekki kristna trúin,
3VÍ J>að vita J>ó allir, að kristna
trúin er ekki bvggð á vísindum.
Fjelagið segir þannig sjálft fiá J>ví
í sínu eigin „Forsj>jalli“, að J>að
ætli að l>cina liuguin manna og trú
í allt aðra átt heldr en kristin-
dómurinn gerir. Og J>essi átt er
einmitt vantrúar-áttin. Dví vantrú-
in gengur vitanlega út á J>að, að
neita öllu sem sannleika, senr eigi
sje vísindalega sannað. Hjartað í
kristindóminum, endurlausnarovan-
gelíið, verður aldrei visindalega sann-
að; guðleg opinberun eins og sú,
er kristindómurinn heldurfram, verð-
ur aldrei vísindalega sönnuð; krafta-
verk kristindómsins verða aldrei vís-
indalega sönnuð; guðlegur innblástur
biblíunnar verður aldrei vfsindalega
sannaður. á jer höfunr að vísu gildar
sannanir fyrir öllu þessu; en þær
sannanir eru alls eigi á vísindum
bvggðar. Vísindin eru til ómetan-
legs gagns í baráttu kirkjunnar fyrir
kristindóminum; en hinir kristnu trú-
arlærdómar liggja eins fyrir því alveg
fyrir utan vísitrdi og vísindalega rann-
sókn. Og ]>að trúarfjelag, senr eins og
„Menningarfjelagið“ samkvæmt „For-
spjalli“ sínu ætlar sjer að byggja
trú sina á vísindum, er ekki og
getur ahlrei til heimsins enda orð-
ið annað en vantrúarfjelag eöa J>að,
sein á enskri tungu er kallað: J'ree-
thinkers' society. Kf einhver vill gera
sjer Jrað ómak, að útvega sjer
grundvallarlög einhvers slíks van-
trúarfjelags hjer í Ameríku, og bera
J>að, sem í Jreinr stendur viðvíkj-
amli liinni andlegu stefnu Jvess fje-
lags, saman við „Forsj)jall“ „Menning-
arfjelagsins“, J>á mun hann sjá, lrvört
]>að eru nrikil ósannindi, senr jeg
hef sagt um „Menningarfjelagið“,
Jregar jeg sagði, að J>að væri van-
trúarfjelag.
Hr. Stephamon er enn fremur á
móti því, að „Menningarfjelagið“
Jrori nú ekki lengur að standa við
sinn antikristindóin. Um J>etta J>arf
ekki margt að segja. Tilraun hr.
St. til að færa nrönnum heiin sann-
inn um J>að, að fjelagið lrafi aldrei
nokkurn tíma verið vantrúarfjelag,
sýnir lrezt, að hvorki hann nje fje-
lagsbræður hans J>ora nú að standa
við sín stóru orð í „Forspjallinu“.
A fundinum í vetur, senr lrin ný-
fædda „Menning“ lrjelt, Jregar slegið
var föstu Jressu merkilega „For-
sj)jalli“, er til allrar hamingju fjekk
að birtasi í „Lögbergi“, voru sum-
ir „Menningarfjelags“-menn, og þar
á meðal forsetinn hr. Skafti Brynj-
ólfsson, á því, að ]>að gæti eigi
staðizt, að sami maðurinn stæði
undir eins í söfnuði með trúarjátn-
ing kirkju vorrar og í „Menningar-
fjelaginu með þess stefnu. í J>ví
var vit og það var heiðarlega mælt.
Þessir menn sáu og viðurkenndu
J>á, að kirkjufjelag vort með sinn
kristindóm og „Menningarf jelagið“
nreð sinn antikristindóm fóru hvort
í sína áttina, og að á J>ví var eng-
in mynd, að standa moð sinn fót-
intr >í hvoru. Ilefði ]>essi skoðan
orðið ofan á í fjelaginu, ]>á hefði
maður getað virt J>aö, en tvöfeldn-
in varð J>ví miður ofan á, og svo
er fjelagið orðið fyrirlitlegt fvrir
bragðið. Vantrú ]>essara „vísinda-
manna“ lrefur sjeð ]>ann kost be/.t-
an fyrir sig að stinga sjer aptur í
djúpið, svo „Menningarfjelagið“ senr
fjelag, eigandi við andleg mál sanr-
kvæmt sínu upjihaflega „Forsj>jalli“,
er nú ekki lengur ofanjarðar á lífi.
Að eins eitt enn: Ilr. »S'tephan-
son segir, að 1 „Menningarfjelaginu“
sjeu kiikjujfingsmenn, kirkjuþings-
skrifarar og J>ess konar fólk. Menn-
irnir, senr hór er átt við, eru ]>ess-
ir: hr. Jakob Líndal, hr. Ólafur
Ólafsson og hr. Stefán Guömunds-
son. Eins oir heiðarle<rur nraður sagði
lrr. Líndal sig úr lögum með „Menn-
menningarfélags“mönnum rétt á uiul-
an síðasta kirkjuj)ingi voru, og er
þannig ekki í J>eiin hój)i lengur,
sem betur fer. Hr. Ólafr fann ástæðu
til að liafa vistaskipti rétt á undan
kirkjujringi og flutti langt, langt í
burt frá „Menningar“-stöðvunum.
Hr. Stefán Guðmundsson sat á 1.
ársfundi kirkjufélags vors 188<),
samjrykkti J>á grundvallarlög J>ess
og þar með alla játning og stefnu
hinnar lútersku kristni vorrar og
tók að lokum kosning sem vara-
skrifari fyrir kirkjufjelagið. Síðan
drattast hann þegjandi úr söfnuði
sínum og J>ar ineð út úr kirkju-
fjelaginu, og ekkert heyrist um
hann siðan, J>ar til „Menningar“-
andinn fer í hann cxr ýtir honum
upjr á sjónarsviðið undir J>essu
nýja nafni: Stephan G. Stephanson.
Hvort maðurinn hafi verið endur-
skírður úr Jreinr vökva, sern nrenn
dreyptu á si<r unr leið og „Menn-
ingin“ var vígð, er mjer ókunnugt,
en nokkuð er J>að, lrann kemur nú
frarn sem endurskírður væri. Og
þá er augljóst, að sagan uin Fær-
eyja-gikkinn var ekki ófyrirsynju
tekin með inn í hugleiðing „Sanr-
einingarinnar“ út af J>essunr sæla
„Menningarfje3ags“-skap.
Fleira sje jeg ekki ástæðu til að
taka fram út af ádrejiu þessa sama
hr. Stephansons til nrín í „Lögbergi“.
Við dautt vantrúarfjelag tala jeg
ekki.
Winnipeg, 24. Júlí 1888.
Jón lijarnason.
Á kirkjufjelagsjinginu á Mountain í
junínr., þar sem saman voru komnir allir
helztu menn lrinnar lút. kirkju hjer vestan
hafs, 4 prestar, og sendimenn frá öllunr
söfnuðum, sem r kirkjufjelaginu standa,
var lýst yflr því að hin lút. kirlíja væri
meðmælt frjálsri rnnnsókn r trúarefnum,
og nð rjett, ef ekki sjálfsagt, væri að
brúka kirkjur til sunrtals um trúarmál-
Eins og sjá nrá á umræðunum í„Lögbergi“
var jeg sá einasti af utankirkjumönnunr,
sem lagði trúnað á þessa frjálslegu yflr-
lýsingu kirkjumanna. Og í þeirri trú
bað jeg fulltrúa lrins lút. safnaðar í
Winnipcg leyfls, nð nrega halda fyrir-
lestur í kirkju þeirra unr ]>að spursnrál,
livort rjettUrtingarlairdómur Oit. kirkjnnnar
mr* snmkmmir kenninyum Krists. En
þeir synjuðu. Slíkt hið sania gerði prest-
urinn, sjera Jón Hjarnason, þegar jeg
bað haiin aö auglýsa þennnn fyrirlestrar-
fund á íslendingafjelagshúsiiiu eptir
nressu, eins og lriinn er vanur að gein
um aðra fundi og samkomur íslendinga
lijer í bænunr. Þetta konr nrjer lrvort-
tveSSj'1 óvart, og jcg sá að jeg nrundi
hafa misskilið yfirlýsingu kirkjufjelags-
ins.
Og svo kemur enn annað til, sem jeg
skil ekkert í. Það er alkunnugt að
ritstjóri „8am.“, scm lika er forniaður
kirkjufjelagsins, Irefur aptur og aptur
lranrazt á ræðunr |>einr, er jeg þýddi
eptir Kristofer Janson, Unitara prest í
Minneapolis, cnda fokið í þær áður en
|>ær komust lít úr prcntsmiðjunni; og
nú fyrir skemnrstu hefur einvalalið kirkj-
unnar gert óttalegt óveður og lraflð óg-
urlegt lreróp í nróti því allra meinlaus-
asta fjelagi, menningarfjelaginu í Peinb.
Co., seni ekkert hefur til sakn rfhnið
anuað en, meðal annars, að rdðgera
rannsókn í kirkjumáluro senr öðrunr.
„Sanr.“ liefur að vanda verið í broddi
fylkingar og gengið svo lrart franr, eins
og þar væri við sjálfan Antikrist að
eiga, og lreimsejrdir væri fyrir liöndunr.
En þegar jeg, senr er einn af þessum
ofsóttu menningarfjelagsmönnum, og þar
á ofan lref að undanförnu fengizt við
að útbreiða Únítara-skoðanir í trúarmál-
um, held fyrirlestur til að vcfengjn
aðal- og einkennislærdóm lút. kirkjunnar
um „rjettlætinguna af trúnni“, þá
kemur ekki einn einasti af kirkjunnar
mönnum til viðtals og varnar kirkj-
unni á sjálfu liöfuðbóli lrinnar vestur-
heimsku lút. kristni.
Xlí væri nrjer kært, og það væri eink-
arfróðlegt fyrir íslendinga utnn og inn-
an kirkjunnar, að einliver af kirkju-
þingsmönnum vildi skýra frá því opin-
berlega:
1. hvað kirkjuþingið hefur í raun
og .veru meint með yflrlýsing sinni á
Mountain, og,
2. hvers vegua enginn kirkjumaður
notaði lrið áminnsta, góða tækifæri til að
verja aðallærdóm kirkju sinnar, og sanna
að hann væri samkvæmur kenningunr
Krists sjálfs, gegn þeim sem móti mæla.
Björn Pjetursson.
Spurningar og svor.
1. Ef einhloypur nraöur deyr <>g er
skuldugur, en hefur engar eignir átt,
verður þá ekki skuld sú að falla, þó
ættmcnn lrins dána sjeu á líli, faðir og
systir, sem sönrulciðis eru efnalaus ?
2. Er ekki ákveðið með lögum, lrverja
ársrentu nrá taka hæsta af peningaláni,
og livernig fer fyrir lánanda, ef hann
tekur of lráa rentu ?
3. Hvað segist á þvr að taka annars
nranns nafn í leyflsleysi uiulir samn-
inga ?
>S'r. 1. Hafi ekki ættmenn lrins dána
staðið í ábyrgð fyrir skuldinni, þá ligg-
ur engin laguskyldn á þeim að borga
hana.
>S'r. 2. Ef llntakandi og Iánveitandi
hafa ekki samið neitt fyrir fram um,
live há rentan skyldi vera, þá er ekki
lántakandi skyldur til að borga hærri
rentu en 12 af hundraði. Hafi þeir
samið unr liærri rentu, gihlir samning-
urinn, ef liann að öðru leyti verður
álitinn löglegur.
Sr. 3. Frá þriggja til flmnrtán ára
fangelsi eptir inálavöxtum, ef eignar-
rjetturinn er að einhverju leyti skertur
nreð samningunum.
Gimli 30. júní 1888.
Sveitgrstjóruin hjelt fund að Víðivöll-
urn 11. juní. 1888, kl. 12 á lrádegi.
Meðlimir viðstaddir : Oddviti, J. Magn-
ússon; meðráðamenn, .1. Hannessou, G.
Jónsson og J. l*jetursson.
Fundargjörð l'rá næsta fundi áður les-
in, samþykkt og staðfest.
Eptir uppástungu ,1. Pjeturssonar og
G. Jónssonar tók ráðið það fyrir að
yfirskoða matskrá siTÍtarinnar fvrir yfir-
stundandi ár, og að álykta um kvartanir, er
gjörðar liöföu verið henni viðvíkjur.di ;
voru tólf slikar kvartanir meðhöndlaðar
og ályktað um |>ier, og matskráin síðau
staðfest.
Eptir að jflrskoðuninni var lokið lijelt
ráðið áfrant öðrum fundarstörfum.
J. Hannesson og J. Pjeturssou : Þar
eð sveitarstjórnin hlýtur að komast að
þeirri niðurstöðu eptir þvl sem fram
hefur komið a almennum fundum, senr
haldnir hafa verið í livcrri deild sveit-
arinnar þvi viðvikjandi, að meiri liluti
sveitarbúa sje með ]\í aö senda maun
til Winnipcg á sveitarinnar kostnað, )>eg-
ar íslenzkir innllytjcndur konra |>angað,
til |>ess að Iinfa eptirlit með innflutn-
inguni til sveitarinnar, )>á sje það á-
lyktað : að Kristján Abraliamsson sje
skipaður af ráðinu til að mæta íslenzk-
um innflytjemlum í Winnipeg í sunrar
fyrir hönd sveitarinnar, og skal hann
haga sjer í sliku starfl eptir þeim regl-
unr, er oddviti ráðsins gefur houuni;
laun lrans skulu vera $ 1,50 hvern dag.
Samþykkt.
Fjármálanefndin lagði franr líætlun yflr
útgjöld sveitarinnar á yfirstandandi ári,
og eptir að áætlunin lrafði verið íhug-
uð og rædd var lrún snmþykkt; ágrip af
lrenni er þannig :
Laun embættismanna................|4Ö0,00
Biekur, ritföng, frímerki, prentun
og kort.................... 120,00
Til opinberra starfa og innflutn-
ings....................... 200,00
Fyrir fædilra, dáinna og giptinga-
skýrslur................. 30,00
Til kosninga....................... 25,00
County og distrirt gjald.......... 80,(10
Til óvissra útgjahía.............. 100,00
Alls $1051,00
(Niðurl. á 4. bls.).
173
ojr ruikkuil af ræktuðu landi, setn lá niöur við vatn-
’ö ; j>ar óx sá litli kornforði, senr J>essir villunrenn
afla sjer ■ fiínu ineírin við akrana var stórt sljettu-
llæmi, J>akið háu jrrasi, senr gekk í öldurn, og uin
]>aö rerkuðu lrój>ar af snráum veiðidýrum.
A instra inegiu við okkur var lrin feikna-stóra
eyðinrörk. l>að var j>ví auðsjeð að J>essi staður var
endimark J>ess lands, senr nokkuð varð ræktað á, og
J>að lrefði yerjð örðugt að segja5 hvernig á ]>ví stóð
að jarðvégurinn skyldi breytast svona allt í einu.
En svona var ]>ví varið. Rjett j>ar fvrir neðan, sein
við settumst að, rann dalítil á ; hinumegin við ána
var grýt.tur hallancli, sami liallandinn, senr jeg hafði
sjeð Silvestre heitinn skríða ofan 20 áruur áður, ejitir
að han'n hafði reynt að komast til nánra Salónrons;
og liinumegin við J>ann lrallanda tók hin vatnslausa
eyði’.rrörk við, Jrakin vissri tegund af líw’oo-kjarri.
Það var um kvöld, að við bjuggum J>arna unr okkur,
°g störi eldlreiti sólhnötturinn var að sökkva niður
1 eyðimörkina, og sendi dýrðlega geisla af marglitu
ljósi yfir alla J>essa feikna-stóru sljettu. 'V ið ljetum
Good sjá utn að konra okkar litlu herbúðum 1 lag, en
jeg fór með Sir Henry, og við genguin upp á brún-
ina á hallandanum, sem gagnvart okkur var, og
störðum út yfir eyðimörkina. Lojitið var nrjög
hréint, og langt, langt burtu gat ieg greint óglöggu,
bláu uingjörðina á hinum miklu fjöllum Salónrons,
■og hjer og par voru á {>eim eins og hvítar húfur.
„Þarna“ sagði jeg, “Jrarna er garðurinn utan
IW
Ú. kapítxti.
F e r ð i n i n n í eyðimörkina.
Við höfðunr drepið níu fíla, og J>að gengu 2
dagar S að liöggva út tennurnar og koma Jreim að
byrginu og grafa J>ær vandlega í sandinum við ræt-
urnar á stóru trje, senr auðjrekkt var á nokkurra
niílna svæði. Við höfðum J>ar aflað mikils og góðs
íílabeins ; jeg hef aldrei sjeð nieiri feng, J>ví að
hver tönn vóg að ineðaltali milli 40 og <)0 pund.
Tennurnar úr stóra fílnum, sem lrafði drejiið Khiva,
vógu báðar til sanrans 170 jiund, ej>tir ]>ví, sem
við gátum komizt næst.
Frá Ivhiva er J>að að segja, að við jörðuðum
J>að, sem ej)tir var af honunt í maurlrjarnarholu einni,
og lögðunr hjá honunr exi hans, svo að liann gæti
varið sig á leið sinni inn í betra lieinr. A J>riðja
degi lögðunr við af stað, og vonuðum að okkur
mætti einhvern tínra auðnast aö koma Jrangað ajitur,
til pess að grafa upp ajitur fílabeitiið okkar. Ejitir
langa og erfiða göngu, koniunrst við á J>eim tínra,
sem við höfðunr ætlað okkur, Jil Sitandas Kraal, ná-
lægt Lukanga-fljótinu, og höfðum J>á ratað í niörg
æfintýri, sein hjer er ekki rúm til að skýra nákvæm-
lega frá. Sitandas Kraal er sá staður, sein við eig-
rtrlega lögðum uj)j> frá í leiðangurinn. Jeg man
mjög vel ej)tir J>ví, ]>egar við kourum J>angað.
Hægra megin við okkur voru hjer og par bústaðir
Jrarlendra niaiina mcð fáeinum nautakofuni úr steini
10!)
við að komast upj) á hinii bakkann og flæktust
hver f>rir öðrum ; lojitið kvað viö af grenji
peirra, og }>eir hrundu hver öðrum til liliðar í
sjálfselskufulla felnitrinum, sem á ]>einr var, alveg
eins og ]>eir væru mannlegar verur. Nú var
gott færi fyrir okkur, og við hleyptum af eins
ött og títt eins og við gátum lilaðið, og drápum
fimm af vesalings dýrunum; og við liefðum vafa-
laust gert út af við allan hópinn, ef fílarnir hefðu
ekki allt i einu hætt við að reyna að klifrast ujip
brekkuna og Jrotið ofan ‘ eptir skorningnum allt
hvað af tók. \ ið vorum of preyttir til að elta ]>á,
og ef til vill líka dálítið leiðir á drápunum, enda
voru atta fílar dágóð veiði ejitir einn <lag.
Ejitir að við höfðum svo livílt okkur dálítiö,
°g Kafirarnir liöfðu skorið hjörtun út úr tveimur
dauðu fílunum,—við ætluðum að hafa J>au til morg-
unverðar, [>á lögðum við af stað lieiinleiðis, injög
ánægðir nieð sjálfa okkur, og höfðum pegar afráð-
ið að senda burðarmennina á stað næsta inor<nm
O
til pess að lröggva tennurnar út úr filunum.
Skömniu ej)tir að við höfðum farið frain hjá
staðnuin, ‘ par sem G<kxI haföi sært fílinn æruverða,
fórum við fram hjá hóp af eland-antílójmm, cn
við skutum ekki á pá, J>vi að við höfðum nóg af
keti fvrir. Þeir brokkuðu fram hjá okkur, námn
svo staðar bak við dálítinu kjarrrunna og sneru
sjer við til J>ess að gæta að okkur, Gooil langaði
til að sjá pá nærri, pví að hann liafði aldrei sjeð