Lögberg - 29.08.1888, Blaðsíða 3

Lögberg - 29.08.1888, Blaðsíða 3
kosti, sem mest er um vert fyrir f>á. sem sögur rita. Hann hefur hreimkilni til að lýsa lífinu eins og það kemur honum fyrir sjónir, og pað, sem hann segir, segir hann vel. Oss furðaði ekki, |>ó að sum- ir kynnu að reiðast pessum sögum; því að [>að er sannarlega ekkert mjaður í þeirn. Og vjer erum sann- færðir um að margir muni verða f>eim mótsnúnir; [>ví að höfund- inum virðist lífið allt annað en glæsilegt; hann sjer auðsjáanlega glöggar [>að óvirðulega en [>að göfuga í mönnunum. En oss er spurn: livers geta menn með sann- girni vænzt annars, en að skáldin lýsi f>vl, sem þeir sjá? Er pað ekki hrein og bein ósvífni, að vera lýsa pví fyrir almenningi, sem maður hefur ekki sjeð, og sem maður ekki trúir á? Eða er sann- girni I pví, að mönnurn sjeu sett- ar reglur um, hvernig peir eigi að líta á lífið, hvað peir eigi að sjá, og hvað peir megi ekki sjá? Lát- um hvern rnann segja satt frá pví, sem hann hefur sjeð — og pegar pað er komið upp f vana fyrir rithöfundum vorum, pá hafa bók- menntir vorar stigið óumræðilega langt stig áfram. Og pá er óhætt að reiða sig á pað, að pær muni hafa heillavænleg áhrif á pjóðlff vort. t>vf að „sannleikurinn mun gera yður frjálsa“. Þess vegna les líka hver maður, sem ekki er blindaður af hleypi- iómum, og sem horfir ögn frara í tímann, pessar Þrjár sögur með inægju — hvort sem hann lftur líkt •sða ólíkt Gesti Pálssyni á mann- lífið. Hann fagnar yfir pví að persónulegur sannleikar er að ryðja sjer til rúms í fslenzkum bókmennt- ™ meira en verið hefur að undan- förnu. Og hver, sem ann pvf, sem vel •>r ritað, hvað sem pað svo er, hver, sem gleðst af pví að sjá pað í nyju formi, sein gáfumenn pjóðar vorrar hugsa og sjá — hann fagnar pessum sögum. t>ví að margt S peim er aðdáanlega vel sagt. Hvergi nær pó höfundurinn sjer jafnvel niðri, eins og pegar hann lýsir óblíðu náttúrunnar. Til pess ■tð gefa mönnum hugmynd um pað, skulum vjer benda mönnum i pessa ly'sing á . logndrifu: „En allt himinhvolfið var orðið að -inum snjóbólstri, sem )>andi út ískalda mjallarvængi, grúfði ægilegur eins og voða-hræfugl yfir öllu lífi fyrir neðan sig og stráði svo í kyrrð og ró óteljandi grúa af snjó-flókum niður, og flókarnir sveifluðust til og frá, stigu dans í lopt- inu og duttu svo niður mjúkir, skær- ir og helkaldir“. Og pá er ekki petta brot af lýsingu á vor/treti af vanefnum gert: „Eu hlýindin stóðu ekki nema í nokkra daga. Svo fór að smá kólna aptur, og eitt kvöld horfðu margir til fjallanna fyrir ofan sveitina; þar voru hvítleit ský að lœðast fram og aptur, í hægðum sínum, eins og einliver vor- kyrð væri komin yfir þau; svo hnykluð- ust þau til og frá, eins og þau brygðu sjer á leik, en hvar sem þau bar frá, svo að í fjöllin sást, var allt snjóhvítt undir þeim, og svo sleiktu þau sig sum- staðar niSur eptir hlíðunum og alstaðar voru tunguförin eptir þau hvít, snjó- hvít. .. Daginn eptir var komið frost töluvert, fjöllin voru snjóhvit niður í byggS og allir grænu blettirnir í túnunum voru horfnir; allt vorlíf var slokknað á einn, nóttu, nærri því eins og ungbarn, sem hefur enga hugmynd um gleðina sem verður, þegar það lifnar, eða sorgina> þegar það deyr“. Bókin er 134 bls., kostar 35 c. og er til sölu hjá Th. Finney hjer í bænum. Jl b e i 11 b c r íi i íi. Eptir The Commercial. Síðustu stjórnar-skýrslur viðvíkj- andi hveitivextinum í Bandarikj- unum sy'na að vorhveitið verður par miklu minna en við hefur verið búizt. Fyrr í sumar leit svo út seni hveitiuppskeran mundi verða mjög mikil, og pví yar haldið fram, að pað mundi vega upp á móti pví, hve hausthveitið fór illa í peim ríkjum, sem pað vex. í mörgum af peim ríkjum, par á meðal í Indí- ana, Illinois, Ohio og Michigan, hefur uppskeran orðið lítil petta sumar, og hveitið er líka mjög laklegt að gæðum til. Sagt er að hvert bushel muni að meðaltali vega 8 pundum minna en í fyrra. Af pessum affölluin á uppskerunni, ásaint pvf, hve sáð var í miklu minna svæði en í fyrra menn ætla að pað muni muna hjer um bil 1,750,000 ekrum leiðir pað, að uppskeran verður töluvert minni en í fyrra. Allt pað svæði, sem haust- hveiti var sáð í síðast, er talið 22,470,(XX) ekrur eu í 24,221,000 ekrur var hausthveiti sáð næst á undan. í fyrra var öll hausthveit- js-uppskeran hjer um bil 293,000,000 bushela, en i ár er búizt við að hún niuni verða frá 55,000,000 til 65,(HX),tX)0 bushela ininni. Síðasta ár var vorhveitis-uppsker- an hjer uin bil 163,000,000 bush- ela, eða að meðaltali lijer uin bil 12 bushel af ekrunni. Fyrr í sum- ar virtist svo sem vorhveitis-upp- skeran mundi verða fullkomlega eins mikil að jafiiaði eins og í fyrra, en síðari skýrslur sýna hver eftir aðra að vorhveitið muni verða minna en við var búizt. Menn ætlast svo á, sem afgang- urinn af allri hveiti-uppskerunni frá árinu 1888, sem ekki parf á að halda í landinu sjálfu, og pví er ætlaður til útflutnings, muni nema frá 75,000,000 til 100,000,000 bush- ela. Það eru ekki Bandaríkjamenn sjálfir, sem hafa getið á um pessar hundrað millíónir. Sumir, sem kunn- ugir eru, búast ekki við meiru en 50 millfónum bushela. Útflutt hveiti á árinu, sem endaði 30. júnf síð- astl., nam 119,000,000 bushela, og á árinu, sem endaði 30. júní 1887, nam útflutta hveitið 153,804,870 bushela. Um mörg ár hefur að meðaltali á ári verið flutt út frá Bandaríkjunum hjer um bil 127 millíónir bushela af hveiti. í>ar er talið með hveitimjel. í>ó að vjer pvf tökum hæstu ágizkunina um hveiti-uppskeruna í Bandaríkjunum árið 1888, pá er auðsjeð að pað hveiti, sem til útflutnings verður ætlað 1 ár, verður töluvert tninua, en pað hefur að jafnaði verið und- anfarin ár. Að pvf er Bandaríkjunum við kemur, pá ætti hveiti-ástandið að benda á hærra hveitiverð á næsta uppskeru-ári, en verið hefur um fá- ein ár að undanförnu. En mikið er pað komið undir eptirspurninni í öðrum löndum. Svo lengi sem hveiti er afgangs á meginlandi Norðurálfuunar, ráða útlendir hveiti- kaupendur verðinu að töluverðu leyti. pað gerði ekki svo mikið til, hvort hjer vestra væru 100,000,000 eða 200,000,000 bushela afgangs, ef útlendingar vildu ekki kaupa hveitið. JLítil uppskera hjer, gefur mönnum auðvitað örruggari vonir um hveitiverðið heima fyrir, en svo lengi sem pau lönd, sem hveiti purfa að kaupa, geta fengið pað ódy'rara einhvers staðar annars staðar, pá hækkar ekki verðiff hjá peiin til muna við pað, pó hveitið hækki á Ameriku- markaðnum. Sje hveit- ið ódýrt og nóg af pvf í öðrum löndum, sem hafa pað á boðstólum, pá mundi verðhækkun hjer pegar í stað stöðva útflutninginn hjeðan, og eins mundi afgangur, sem næmi 100,000,000 bushela, nægja til að koma hveitiverðinu niður, alveg eins og pó að afgangurinn væri tölu- vert ininni. Þegar pví um pað er að ræða. hvert verð muni verða framvegis á hveitinu. pá verða iuenr. að gæta að, hveruig á- statt er með pað hvervetna par. sem pað er á boðstólum. Verði pað sýnt að hveitiuppskeran í heiminum verði ekki mikil f ár, pá er pað nokkurn veginn áreiðan- legt, að pað að uppskeran verður lítil á pessu ineginlandi í ár hleypir hveitiverðinu hjer upp næsta ár. Eptir áreiðanlegustu skýrslum, setn hægt .hefur verið að fá, er svo að sjá sem hveiti-uppskeran í heim- inum, annars staðar en í Ameríku, muni ekki verða mikil. Af Norð- urálfu-löndunum er pað að eins frá Rússlandi að fregnir koma um góða uppskeru. Dað land hefur fengið góða uppskeru tvö síðustu árin, og enn koma paðan pær frjettir að hveiti-horfurnar sjeu ágætar. Á Stór- bretalandi hefur petta sumar verið kalt, og fcorfurnar eru par ekki góðar. Á Frakklandi, par sem meira hveiti er ræktað en í nokkru öðru landi Norðurálfunnar, hefur hveitið skeminzt af köldum votviðrum. Búizt er við að Frakkland muni purfa að halda á helmingi meira útlendu hveiti næsta uppskerií-ár heldur en siðastliðið ár. Uppsker- an á Dýzkalandi er talin muni verða 25 af hundraði minni en í meðal- ári. Uppskeran á Ítalíu er ekki góð, og frá Austurríki og Ungarn koma og frjettir um ljelega upp- skeru. Ef pessar skýrslur, sem gefnar hafa verið út viðvíkjandi hveitiástandinu í öðrum löndum, eru áreiðanlegar, pá virðist mjög góð ástæða til að búast við að upp- skeran í heiminum muni verða í minna lagi árið 1888. Uppsker- an verður auðsjáanlega lítil að meðaltali í Amerfku, og pví er skynsamlegt að búast við að hveiti- verðið muni verða hærra á næsta uppskeruári heldur en sfðast.liðið ár. t KÍNVERJAR B a n d a r í k j u n u m. Öldungaping Bandarfkjanna hefur nýlega sampykkt mjög ströng lög viðvíkjandi innflutningi Kfnverja til landsins. par er svo fyrir inælt að enginn kínverskur maður nje kín- verskur pegn megi koma til Banda- ríkjanna, nema sem embættismað- ur, kennari, nemandi, kaupmaður eða ferðaniaður. Sanna verða peir, hvernig á peim stendur, áður en peim verður hleypt á land, og undir pað sönnunarskjal á fulltrúi Bamla- ríkjastjórnar að hafa ritað. Skip- stjórar eiga að verða fyrir pungum sektum, ef peir setja kfnverskan maun á land, án pess hann hafi pessar sannanir á sjer. Lögin tala og um kfnverska íbúa Bandaríkj- anna. sem fara úr landi. [>eir mega ekki koina aptur, nema peir hafi látið eptir sig konu eða baru eða eignir, sem nema %1,000 eða skuld- ir sem nemi jafmiklu. Eigi hjóna- band að gefa inönnum rjett til að koma aptur, verður hlutaðeigand að hafa kvænzt að minnsta kosti ári áður en hann fór úr landi. Hver Kínverji, sem hittist í Banda ríkjunum, án pess hann hafi leyfi til að dvelja par,' á að flytjast til pess lands, sem hann kom frá. pessi lög hafa vafalaust ver ið sampykkt vegna haturs pess, sem menn hafa á Kínverjum í San Francisco og öðrum stöðum á Kyrra- hafsströndinni. Erfiðismenn par geta ekki keppt við Kínverja; Kínverjar gera allra manna minnstar kröfur til lífsins, og peir lifa ánægðir af pví, sem öðrum mönnum finnst alls ekki við unandi. Dað virðist. ekki svo, sem pessu lagaboði sje tekið neitt sjerlega vel í Bandaríkj- unum. pannig fer eitt Chicagoblað- ið pessum orðum um málið: „pað getur vel verið að Kínverjar á Kyrrahafsströndinni sjeu engin fyr- irmynd í framferði sfnu. Hverjir menntunarlausir innflytjendur frá öðrum löndum eru pað ? En prátt fyrir pað hefði Kyrrahafsströndin verið 20 árum á eptir pvf, sem hún nú er í framförunum, ef Xínverjar hefðu ekki verið par. peir hafa lagt járnbrautir, grafið skurði, unnið í námum og á bújörðum, og peir hafa prælað innan húss; og með pessari vinnu hafa peir bætt úr pörf, sem vinnumarkaðurinn hefði ekki getað fullnægt. peir hafa pann- ig lagt sinn skerf til almennings heilla. peir hafa verið hluti af pei» mannflokki, sem stjórnin pykist halda sfnum hlffiskyldi yfir. Á hvern hátt hafa peir fyrirgert rjetti sínum til pessarar verndar?“ FRJETTIR FRÁ ÍSLANDI. (Eptir Norðurljásinu). Akureyri 3. ágúst 1888. Þurkarnir héldust fram um 27. f. m. Síðan hafa verið vætur en engar stór rigningar. Lopt þokufullt og kalt. Uafísinn er nú sagður horflnn fré norður og austurlandinu. Grasbrestur er í meira lagi hjer um sveit. Thyra komst ekki hingað að austan í júlí sökum hafÍ3sins, fór hún |>ví suður- fyrir og kom hingað vestan um þann 19.; hélt hún þegar aptur til baka suður í líeykjavik. Fólksflutningsskip Allan-lín unnar er ókomið. II á k a r 1 a s k i p i n frá Eyjafirði og Siglufirði komust ekki út fyr en í júní. Síðan hafa þau mörg aflað ágætlega. Fi s k i a f 1 i v-ar ágætur utarlega á Eyjafirði síðast í júní og fyrst i júlí, en tók fljótt undan nptur að mestu. Á innhluta fjarðarins hofur mátt heita alveg flskilaust siðan snennna í vor. (Niðurl. á 4. bl.s.). 197 Kinn lítill drengur gullskál hjelt i heudi sjer af vatni fylltri; táhreint eins og tært það var sem það er milli Kheims og Namur rennur best, pá smjattaði jeg bókstaflega nieð sprungnu vör- unum, eða öllu heldur reyndi að smjatta nieð peim. Jeg varð óður að eins af pví að bugstt um petta hreina vatu. Ef kardínálinn hefði verið par kominn með bjöllu sína, bók og kerti, pá hefði jeir potið að honum og drukkið allt vatnið hans, og pa^ enda pótt hann hefði látið út í pað sápustykki, sani páfanum hefði verið sam- boðið að pvo hendur sínar með, 0g pó jeg hefði vitað að öll bölvun kapólsku kirkjunnar hefði átt að safnast saman yfir höfði mjer fyrir pað. Jeg held næstum |>vt að jeg hafi verið farinn að inissa vitið af porsta, preytu og matarleysi; pví að jeg fór að hugsa uin, hve hissa kardínálinn og litli laglegi rlrengurinn og hrafninn hans mundi hafa orðið, ef peir hefðu sjeð dá- litla sólskrælda. inóeygða, gráhærða fílaskyttu allt í einu ryðjast að, og stinga óhreina andlit- inu á sjer ofan í skálina, og teygtt f S'S hvern dropa af hinu dýrmæta vatni. Mjer pótti pessi hugsun svo skrítin, að jeg hló eða öllu heldur kvakaði upp-hátt; við pað vöknuðu hinir, og fóru að nugga á sjer óhreinu andlitin og rífa sund- ur á sjer samanlímdu varirnar og augnalokin. Jafnskjótt og við vorum allir vaknaðir til fulls, fórum við að ræðu ástand okkar, og pað 196 VI. Kapítuli. Vatn! Vatn! Eptir tvo tíma, hjer um bil til kl. 4, vaknaði jeg. Jafnskjótt og sárasta preytan hafði fengið fyrstu sefunina, pá ljet porsta-kvalræðið, sem jeg hafði pjáðzt af, til sín taka. Jeg gat ekki sofið lengur. Mig hafði verið að dreyma, að jeg hefði verið að baða mig í rennandi vatni, og sð græn- ir bakkar og trje lægju að pví, og jeg vaknaði til pess að vita af mjer í vætulausum óbyggð- um, og til pess að muna eptir, að ef við fynd- um ekki vatn pann dag, pá væri pað víst að við yrðum að deyja aumkvunarlegum dauða, eins og Umbopa hafði sagt. Engin mannleg vera gat lifað lengi vatnslaus í peim hita. Jeg settist up]i og nuggaði á mjer óhreina andlitið með purru og siggmiklu höndunum á mjer. Yarirnar á mjer og augnalokin hjengu saman, og jeg gat ekki náð peim sundur, fyr en jeg hafði nuggað pau og tekið í [>au. Dað var ekki langt frá dögun, en ekkert af glaðlegu dögunar-tilfinningunuin lá í lopt- inu, heldur var pað pykkt af heitu myrkri, sem jeg get ekki lýst. Hinir sváfu enn. Rjett a eptir fór að verða lesljóst, svo að jeg tók upp úr vasa mínum eitt eintak af „Helgisögum Ingolds- bys“, sem jeg hafði haft með rnjer, og fór að lesa „Hrafninn frá Rheims“. Þegar jeg kom að peasuin stað: 198 okkur ofurlitla ögn fyrir sólargeislununi brenn- andi, en auðveldara er að ímynda sj pessari lifandi manna gröf, en að lýsa honum. pað er ómögulegt að svarti hellirinn í Calcutta hafi verir neitt hjá öðru eins og pessu; jeg veit raun og veru ekki pann dag í dag, hvernig við fórum að lifa pann dag af. Þama láguin við stynjandi, og allir vorum við við og við að vökva varirnar á okkur með pessu litla vatni, sem við höfð- um fy rir hendi. Hefðum við farið að eins og okkur ittngaði til, pá hefðum við lokið öllu á fyrstu tveim- ur klukkutlmunuin, en við hlutum að gæta okkar mjög vandlega, pví að ef við yrðum vatnslausir vissum við að við mundum skjótlega verða að deyja aumkvunarlegum rlauðdaoa. En öllu líkur einhvern tíma. ef menn að eins lifa nógu lengi til pess að sjá fvrir endann á pví, og einhvern veginn leið pessi auini rlagur fram að kveldi. Um kl. 3 ejitir hádegi kom okkur saman um að við gætuni ekki [>olað petta lengur. Okkur fannst betra að deyja á gangi, heldur en láta hitann og porstann dreþia okkur smátt og smátt í pessari voðalegu holu. Svo tók hver af okkur dálítinn sopa af vatns/orðanum, sem mjög var farinn að minnka, og sem var. orðinn hjer um bil jafnheitur eins og blóðið manni; svo reikuðum við áfram. Við höfðum nú farið eitthvað 50 eyðimerkur- ínílur. Ef lesari tninn vill líta á óskýra uppdrátt-

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.