Lögberg - 02.04.1890, Blaðsíða 6

e
LÖGBERG, MIDVIKUDAGINN 2. Al’RÍL 1890.
UM FISKIVEIÐAR VIÐ WINNI-
PEG VATN
hefur verið ritað í Lö<jbergi und-
anfarandi, og hafa menn verið
á ólíkum skoðunum í því máli. í
5. og 0. no. Lögbergs |>. á. birtast
greinar, undirskrifaðar ineð X. Höf-
undurinn ætlar að leiðrjetta það
sem hann kallar ranghermt hjá G.
E. og lians fjlgifiskutn, er höfund-
urinn svo nefnir. Svo byrjar hann
á j>ví að sjfna fram á pað, að
hvltfisksveiði sje lík nú og á fyrri
árum íslendinga hjer. Höf. segir,
að mestu uppgripin af hvitfiski
hafi verið á peim tíma, sem hann
er nú friðaður, og á þeim tíraa
gengur liann á ryðstöðvar til að
hrygna. Darna skjátlar höf. 1 því
að halda að friðunartími og ryðtími
byrji líkt, eða friðunartími byrji fyrri,
par sem hann segir: áþeim tíma geng-
ur hann á ryðstöðvar til að hryggna.
Menn verða hvítfisks varir í smá-
fiskanet fyrir friðunartíma; par af
leiðir að þeir íslendinnar sem lengst
eru búnir að vera hjer, segja að
hvítfiskur sje mikið minni nú en
á sama tíma á fyrstu áruin þeirra
hjer við vatnið. I>að er þvi ekki
rjett að álíta að hvítfiskur gangi
ekki fyr á ryðstöðvar en á friðun-
artíma, jeg hef sjeð hvítfisk veidd-
an löngu fyrir friðunartima, sem
var búinn að hrygna, og t’l dæmis
2 síðastliðin sutnur fór hvítfiskur
að ganga upp i víkina hjá Little
Saskatchewan í byrjun september-
mánaðar og bezt fiskaðist frá 15.
þess mánaðar til 25. sama m.; úr
því fór fiskur að minnka. Af þessu
geta menti sjeð að r’yðtími og frið-
unartími byrja ekki jafnt. I>að get-
ur verið að livítfiskur gangi fyr á
ryðstöðvar í norður-vatninu heldur
en í suður-vatninu. Höf. segir að
nú á seinni árutn hafi stundað veiði
margfalt fieiri en á fyrstu árum
Isl. hjer. Er þá ekki náttúrlegt
þó hvítfiskurinn fækki, þegar neta-
útgerðin er margfalt meiri nú en
áður og margfalt meira veiðist, en
fiskjarins eðlilega fjölgun er hin
sama nú og á fyrri árum? Um
veiðina við Hverfusteinsnesin segir
höf.: á meðan þar stunduðu veiði
hæfilega margir, 8 til 10 menn, þá
fiskaðist svo að vel mátti kallast
arðberandi; sama gildir fyrir allt
Winnipeg-vatn ef þar veiða hæfi-
lega margir með hæfilega netaút-
gerð, þá er engin hætta með það
að fiskurinn eyðilegðist, en fiski
þar of margir með of inikla neta-
útger?, þá er það víst, að fiskur
gengur til þurðar áður langt líður.
Þetta mun nú eiga sjer stað eins
og stendur við Winnipegvatn. Höf
segir enn: Þegtr fleiri fóru að
veiða þar og menn fóru rúmleysis
vegna að leggja netin þvert og j
endilangt hver ofan í annan -—
það er eitthvað bogið við það að
menn hafi lagt þvert og cnáilangt
net undir ís hver ofan í annan —
þá fór fiskurinn að minnka, segir
höf., og fór sf og æ mínnkandi og
aldrei hefur veiðin verið eins bág-
borin á þeitn stöðrum, eins og vet-
urinn 1888 og 9. En nú í vetur,
segir höf., fengu þeir 1000
og þar yfir sumir. Hæstur afli á
nesjunum í vetur á vertíð var
350 fiskar í 10 net 25 faðma löng.
höf. fer skakt með fiskatöluna, eins
og menn geta sjeð. Enti fremur
bendir höf. á veiðina við Mikley.
Á fyrri áyum veiddu menn vel upp
við landsteina, svo að segja, fengu
þúsund og þar yfir. Smátt og
smátt fór þessi veiði minnkandi,
þangað til ekkert fiskaðist þar; þá
segir höf. að þeir hafi farið með
net sin vestur á móts við Blakk-
eyu, íóru að fiska betur, færðu sig
lengra suður og austur og tískuðu
enn betur; loksins færðu þeir sig
austur undir austurland; þar tísk-
uðu þeir 1000 og sumir meir; þeg-
ar tískur var þrotinn við eyjuna,
þá fóru mettn að leita fyrir sjer
og lögðu net sín 8 mílur austur
frá Mikley, og höfðu þar heldur
ríran afla. Þetta hef jeg lieyrt
þá menn segja, sent fundu þessar
fiskistöðvar. Svo segir höf. að hvorki
sumarveiði nje fiskifjelögin hatí eyði-
lagt tískinn á Bullhead, heldur var
það þessi óstjórnleg: uppmokstur á
vetrum, sem eyðilagði hann þar.
Dá er nú höf. búinn að sfna svo
greinilega hvítfisksfækkun á beztu
fiskistöðvum suður-vatnsins. Jeg er
ltöf. sammála í því að fiskieyðing
er að koma í ljós í öllu suður-
vatninu og eins við Swampy ísland
og Little Saskatchewan. Andmæl-
endum fiskiþurðarinnar þykir það
ekki sennilegt að hvítfiski hafi ver-
ið ausið með háf úr ántii fyrir
ofan húsin á Little Saskatchewan;
þar sem á það er miunst er rjett
farið með það; það eru liðin síðan
2 sumur. Yið Swampy Islaml hefur
fiskazt vel seinni part september-
mánaðar undanfarandi sumur, að
undanteknu því síðast liðna. Þá
varð þar ekki vart á satna tíma og
hin sumurin. Þetta sjfnir að hvít-
fisksfækkun á sjer þar stað, úr því
að fiskurinn hættir að koma á sínar
vana-stöðvar; þá má kalla þar fiski-
þurð úr því ekki fiskast þar. E>ó
meira hafi fiskazt á Little Saskat
chewan síðast liðið sumar en næsta
sumar á undan, þá sannar það ekki
að fiskur sje ekki að mínnka; það
verður að hafa tillit til neta-út-
gerðar, því í jafnmiklutn fiski ætti
að fiskast hálfu tneira í 4 net held-
ur en í 2 net; en því er ekki
þannig varið. Þar fiskaðist sumar-,
ið 1887 næst um því eins mikið í
hálfu minni net eins og síðasthðið
sumar í hálfu meiri net; af þessu
er auðsjáanlegt að hvítfiskur er þar
minni nú en fyrstu sumurin, sem
fjelögin stunduðu þar veiði. E>á
minníst höf. á neta útgerð þeirra,
sem stunduðu veiði við vatnið.
Hann gerir ráð fyrir að (fjelögin
hafi hafl 40,000 faðma af netum í
vatni síðast liðið sumar. íslending-
ar og aðrir, sem stunduðu veiði nú
í vetur, gerir hann ráð fvrir að
liafi álika mikið af netum og fje-
lögin. Höf. hefði mátt til taka
hærri tölu en hann gerir á neta-
útveg fjelaganna. Eptir að bátar
Gauthiers komu á Saskatchewan,
þá mun hvér bátur hafa að með-
altali haft 2,000 faðma. Sumarafli
fiskifjelaganna segir höf., mun hafa
verið nálægt 1,800,000 pund. Vetr-
ar afli íslendinga og annara, sem
stunduðu veiði kringum vatnið,
400,000 pund. Eptir þessu hafa
íslendingar og aðrir fiskað fjóra
átjándu á móti fjelögunum, en þau
14 sinnu.rj meir en allir að.ir í
kringum vatnið. Höf. getur þess
að íslenzkir verkamenn hjá fjelög-
unum hafi verið um 70, er af þeim
ltafi verið yfir 30 hjá Robinson.
Það lætur nú nærri; þar af voru
5 formenn og hafði hver að meðal-
talí 45 dollars utn mánuðinn og
hjá þessum formönnum 5 hásetar
með § 30 hver um mánaðinn. E>ar
næst koma um 20 verkamenn með
20 til $ 25 um mánuðinn hver; 2
gufuvjelastjórar með & 35 til $ 40
um mánuðinn hver; á „freesers“
barðanum voru 2 með 25 og 30
hvor um mánuðinn. Eljá Gautliier
segir höf að hafi verið 40 íslenzkir
verkantenn; hjá honum voru 34 verka-
menn íslenzkir, þar af 2 forrnenn með
? 30 um inánuðinn hver; þar næst 2
sem hlóuu fiskinum uppí íshúsum tneð
$ 30 um mánuðinn hver, hinir allir
með $ 25, að undanteknum þremur
unglingspiltum, sem höfðu fyrir
neðan $ 20 um mánuðinn. Höf.
segir að fjelögin hafi veitt fjölda
af íslendingum vinna á „freesers“
börðunum og við uppskipun í Sel-
kirk. Jeg finn hvergi þennan fjölda,
sem höf. talar um; jeg hef minnzt
á þessa tvo á barða Robinsons; en
á Obertons barða voru 2 enskir í
allt sumar. E>etta sem jeg hef
minnzt á verkainenn og kaup þeirra
mun vera nærri sanni Af því sem
sagt hefur verið um fisktveiðar við
Winnipegvatn, geta menn fengið
nokkra hugrnynd um, hvað af þeim
getur leitt. E>að þarf ekki lengi
að leita að ástæðu fyrir fiskieyðing
í vatninu. E>að eru allir sem veiða.
Þeir eru orsökin til fiskieyðilegg-
ingar. E>ó fiskiveiðarrtar sjeu ekki
í stærri stíl en þær eru í kring
um suður vatnið, þá er afleiðingin
farin að koma í Ijós svo greini-
lega. E>á má geta nærri, hvað fje-
lögin gera að verkum með sínu
mikla eyðileggingar-afli, sem er 14
sinnum metra en allir sem veiða í
kringum vatnið hafa. í grein minni
í 1. tölubl. Lögbergs þ. á. hef jeg
að eins minnzt á fiskifjelögirt. En
það var ekki meining mín að beina
fiskieyðingunni einungis að þeim;
en vegna þess að jeg sá að þau
höfðu mestan eyðileggingar-krapt,
hvað fiskifækkun áhrærir, þá greip
jeg svgna til þeirra í orði.
Jeg hafði líka minnzt á það í
grein minni að fiskiklak þyrfti að
kornast á stofn hjer við vatnið.
Það liefur vakað fyrir mjer, síðan
að menn fóru að taka eptir því að
fiskifækkun gæti átt sjer stað í
vatninu, að tiltækilegast væri að
koma á fót fiskiklaki á nokkrum
stöðum við vatnið; þá ætti ekki að
þurfa að takmarka að ntun fiski-
veiðarnar yfir þann tíma sem ungi
fiskurinn frá klakstöðvunum þarf til
að vaxa. Úr því sá fiskur væri
orðinn fullorðinn yrði fjölgunin svo
mikil, að þá mætti fara að auka
fiskiveiðarnar. Ef fiskiklak fengist
stofnsett á þremur stöðutn við vatnið,
til dæmis á Grand Rapids, Little
Sanskatchewan, Bad Throat eða
Mikley og ein klakstöð I Selkirk,
þá færi að aukast atvinna við fiski-
veiðarnar, og það æri betur að
þær gætu aukizt svo að Islengingar
fengju svo rriargir vinnu við j>ær,
að þeim yrði borgað fyrir sumarið
í kaup f: 25,000 í peningum.
I>að er vonandi að landar J>eir
sem eru svo ensku-talandi, að þeir
geta látið stjórnina skilja sig, óski
eptir því að hún setji á stofn það
fyrsta að hægt er fiskiklak hjer
við Winnipegvatn.
Nýlcndabýi.
LII. van Etten,
---SELUR,---
T I M B U R, ÞAKSPÓ N,
VEGGJARIMLA (Lath) &c.
Skrifstofa og vörustaður:
—liornið á Prinsess og Logan strætum,—
Winnpeg,
A. Haggart. James A. ross.
HIGGART & R#SS.
iVlálafærslumenn o. s. frv.
DUNDEE BLOCK. MAIN STR
Pósthúskassi No. 1241.
íslendingar geta snúið sjer til þéirra
með mál stn, fullvissir um, að þeir láta
sjer vera sjerlega annt um að greiða
þau sem rækilegast.
þareð lierra verzlunarstjúri Halldór Gunn-
laugsson á Vestdalseyri við Seyðisfjörð hef-
ur beðið mig að innkalla skuldir, sem
nokkrir voru í við Gránufjelagsverzlun á
Vestdalseyri, þegar þeir fluttu af Tslandi til
Ameriku, er það mfn einlæg bón til allra
þeirra manna, sem hjer vestan hafs eiga heima
og skulda við vel nefnda verzlun, -tð gjöra
svo vel og gefa mjer upp skrifuð sin nöfn
og heimili, svo jeg geti samið við þá og
þeir við mig um borgun á fyrr nefndum
skuldum.
Jeg efa ekki að óreyndu, að allir þessi
menn haíi góðan vilja á að borga þessar
sínar skuldir. sem þeim hefur verið trúað
fyrir og í bezta tilgangi lánað, og það, sem
þeir þó ekki gátu án verið.
Glenboro, Man. 25. Marz 1890.
/>. Finnbogason.
fyrrum á Vestdalseyri.
*
* ' #
Við undirskrifaðir berum hjermeð vitni
um það að pórarinn Finnbogason hefur í
hondum skriflegt umboð frá verzlunarstjóra
Hal óri Gunnlaugssyni til þess að innheimta
skuldir, sem Gránufjelagsverzlunin á Vestdals-
eyri á hjá ýmsum íslendingum í Ameriku.
Glenboro, Man. 25. Marz 1890.
Friöjón Friörikson.
Stephan S. Oliver.
NORTHERN PACIFIC
-------OGr----------
IV[Aj'IITOB/\ J/\RJ»IBF|AUT/\RFJ/\GID
Selur farbrjef
til allra stada *í Canada og Bar^daríkjunurr]
LÆCRA EN NOKKURN TÍMA ÁDUR.
Jiorthern Paciflo og Mar;itoba járnbrautarfjelag-
ið sendir lest á
-----IIVERJUM DEGI,---------
sem er fullkomlega útbúin með síöustu um-
bætur, þar á rneðal skrautlegir dagverða- og
svefnvagnar, sem gera ferðir með þeirri
braut fijótar, skemmtilegar og þægilegar fyrir
fólk austur vestur og suður. Náið samband
við Iestir á öðrum bruatum.
Allur farangur merktur til staða í Can-
ada flultur alla leið án þess tollrannsókn
sje við höfð.
Far yfir hafið með sjerstökuiti svefnþerbergj-
um útvegað til Stórbretalands og Evrópu
og þaðan. Samband við allar beztu
gufuskipalínur.
Farbrjef VESTUP Á KYRRAHAFSSTRÖND
og TIL BAKA, sem duga 6 mánuði.
Viðvfkjandi frekari upplýsingum, kortum,
tímatöflum og farbrjefum sem gilda á miðdegis-
verðarvagnn brsmtinni, skrtfi monn e«a Bnúi,
sjer til einhvers af agentum Northern Pacific
& Manitoba brautarinnar eða til
HERBERT J. BELCH,
Farbrjefa agent 486 Main St.. Winnipeg,
J. M. GRAHAM. H. SWINFORD,
Aðalforstöðumaður. Aðal agent.
Winnipeg.
CIIINA IIALL.
430 MAIN STR.
Œfinlega miklar byrgðir af Leirtaui,
Postvilínsvöru, Glasvöru, Silfurvöru o. s.
frv. á reiðum höndum.
Prísar þeir lægstu í bænum.
Komið og fullvissið yður um þetta.
GOWANKENT&CO.
200
l'íkisíns og Playíord, Q. C. Þegar það hafðí gengið til
allra, tók Mr. News það og sýndi það hinum h’Iztu
skjólstteðingum, herrunum Addison og Koscoe. Addison
var maður ákallyndur eptir útlitinu að dæma og feit-
ur í andliti. Koscoe var gulgrár í framan og hafði
bunnt, strýjulegt, svart skegg. Þegar þeir litu á blaðið,
stundi Addison hátt og grimntilega eins og særður tarf-
ur, og Koscoe andvarpaði, og af þetm stunum og því
andvarpi hcyrði Agústa — sem tók vel eptir öllu eins
og konum er títt — meira en til var ætlazt. Hún
heyrði af því, að þessir herrar voru eitthvað að gera,
sem þeim var ógeðfelt, og að i>eir gerðu það af því
að þeir auðsjáanlega hjeldu, að þeim væri enginn ann-
ar vegur fær. Svo rjetti Mr. News blaðið að Mr. John
Short; hann leit á jað og rjetti það að bróður sínum,
og Eustace las það yfir herðarnnr á lionum. Það va>-
nijög stutt, og var þannig: — „Skilmálar boðnir: Hálfar
eignirnar, og verjendurnir horgi allan málskostnað“
,..Iæja, Short", sagði Eustaee, „hvað segið þjer svo?
eigum við að taka því?“
James tók af sjer hárkolluna, og nuddaði stóra höf-
uðið á sjer liugsmdi. „Þuð er mjög örðugt að eiga
að ráða fntm úr slíku“, sagði hann. „Auðvitað er ein
millíón mikið fje: en hjer er um tvær að tefla. Mjer
fyrir mitt leyti finnst við ættum heldnr að halda mál-
inu til streitu; cn þó er þess auðvitað að gæta, að
þetta er visst, en það eru úrslit málsins ekki“.
„■Jeg hallast heldur að þvi að sættast á málið“,
sagð Eustace; „ekki málsins vogna, því jeg hef trú á
að við munum vinna, lieldur vegna Ágústu, vegna Miss
Smithers; þjer sjáið, að hún verður að sýna apturtattó-
veringuna á sjer, og þess háttar er mjög óviðfeldið
fyrir konur. sem hafa fengið gott uppeldi.
„O, hvað því viðvíkur“, sagði Mr. Short rembings-
201
lega, „þá verður hún sem stendur að muna eptir því,
að hún er ekki kona, sem fengið hefur gott uppeldi,
heldur löglegt skjal. En hvað sem því líður, þá skul-
um við spyrja hana.“
„Nú, Ágústa, hvað eigum við að gera?“ sagði Eu-
stace, þegar itann hafði skýrt henni frá tilboðinu; „þú
sjer, að ef við tökum boðinu, þá kemst þú hjá mikl-
ttm óþægindum. Þú verður að vera fljót að ráða eitt-
hvað af, |>ví að dómarinu kemur eptir svo sem mínútu".
„O, kærið þið ykkur ekkert um mig, sagði Ágústa
-fjörlega; jeg er vön við óþægindi. Nei, jeg fer eins
langt og jeg kemst. Þeir eru hræddir við ykkur, skal
jeg segja ykkur. Jeg sje það á andlitinu á þessum
andstyggilega Mr. Addison. Rjett núna glápti hann á
mig og gnísti tönnnm, og það mundi hann ekki hafa
gert, ef ltann hefði haldið, að ha'nn mundi vinna.
Nei, góði; nú vil jeg halda því til streitu“.
„Gott og vel“, sagði Eustace, og tók ritblý og skrif-
aði neðan við tilboðið: „Boðinu hafnað með þakklæti".
Rjett í þessu bili heyrðust þungar drunur frá gang-
inum hinumegin. Það var verið að opna dyrnar á rjett-
arsalnum. Á næstu sekúndu skall inn bræðilegur boði
af málafærslumönnum. Hamingjan góða — hvað þeir
lömdust um með öllum öngum! Ólm vísunda-hjörð
hefði ekki getað ólmast óstjórnlegar. Áfram streymdi
hvíta hárkollna-aklan, og tók með sjer sterku menn-
ina, sem dyranna gættu, líkt og brimboði flytur rekald.
Áfram færðust þeir og eptir 40 sekúndur var rjettar-
salurinn þjett-troðinn, og þó voru enn hundruð eptir
af mönnum með hvítar hárkollur. Það var hræðileg
sjón.
„Guð minn góður!“ hugsaði Ágústa með sjálfri
sjer, „hvernig í ósköpunum geta þeir allir haft ofan af
fyrir sjer?“ Mörgum þeirra mundi hafa veitt fullörðugt
204
að allt landið iiti til þess með hinni mestu forvitni.
Og það var ekki þar með búið. Á móti honum voru
um tuttugu málafærslumenn, allir þvældir í lagasökum,
og meðal þeirra voru nokkrir hinna frægustu lögfræð-
inga Englands. Og svo bættist það ofan á, að rjett-
arsalurinn var þjett-troðinn af tugum stjettarbræðra
hans; og hann fann, ati hver einn og einasti af þeitn
virti hann fyrir sjer með forvitni, biandinni nokkurri
meðaumkvun. Og svo var þessi feikna-ábyrgð, sem bók-
staflega virtist œtia að kremja hann sundur, en sem
hann hafði aldrei fyrr gert sjer fulla grein fyrir.
„Með yðar leyfi, lávarður minn“, byrjaði hann; og
svo fór eins og jeg hef sagt, að hagur hans ruglaðist
hræðilcga, og óljósar og formlausar hugsjónir flæktust
þar ftam og aptur.
Svo varð þögn—óþolandi þögn.
„Lesið þjer skjöiin yðar upphátt“, livisiaði tnála-
færslumaður sá, sem næst honum sat, og sem fanri,
hve bágt hann átti.
Það var vit í því. JTaður getur lesið upphátt, þó
maður geti ekki safnað liugsuuum sínum svo saman
að maður geti haldið ræðu. Það er ekki venja að
gera þetta. Málafærslumennirnir taka munnlega fram
aðalatriði málanna, og svo getur rjetturinn litið í skjöl-
in, ef honum þykir þess við þurfa. En það var ekkert
beinlinis rangt í þessu; hann þreif því blöðin og las
nú retprennandi:
„(I.) Sækjandinn er eini erfinginn samkvæmt liin-
um sannarlega hinsta viija Jónatans heitins Meesons
frá Pampadour Hall, í Warwick-county, sem andaðist
23. desember 18*5, og er tjeð erfðaskrá ekki dagsett
en tilhlýðilega undirskrifuð þ. 22. desember 1885, eða
á næsta sólarhring á eptir.
Nú lypti dómarinn lærði augabrúcunum upp með