Lögberg - 10.06.1891, Page 6

6
LÖGBERG, MIÐYIKUDAGINN 10. JÚNÍ 1891.
verður ekki framar til, ef fyrirætl-
an Mr. Wilmots verður framgengt,
f>ví að f>að borgar sig ckki fyrir
nokkurn mann að fara 150 mílur
um vetrartíma frá nyrzta enda byggð-
arinnar út á svið p>að sem „fiski-
veiðar í viðskipta skyni“ yrðu leyfð-
ar á. í stað f>ess að hvítfiskurinn
í Manitoba-v&tnunum yrði íbúum
fylkisins „uppspretta auðæfa og sæl-
oiutís'1, eins og Mr. Wilmot beldur
fiani í einfeidni sinni og reynir að
koma stjórnardeildinni til að t.rúa,
mundu fylkisbúar verða að vera
hvítfiskslausir, nema f>eir vilji borga
fiskiveiðafjelögunumi einokunarverð
peirra. Vitaskuld er pað, að ef
Mr. Wilmot á við f>að, að íbúar
Manitoba eigi að fá f>að „sælgæti4,
(luxury) að borga 10 cts. fyrir pund-
ið af hvítfiskinum, pá geta f>eir
orðið pess „sælgætis“ aðnjótandi,
en engir fylkisbúar munu hafa löng-
un til f>ess nje efni á pví, nema
ef f>að skyldu vera pessír „merku
embættismenn og heldri borgarar“,
sem Mr. Wilmot tekur til greina,
par sem ræða er um hagsmuni pá
sem standa í sambandi við fiskiveið-
arnar í vatninu. En með pví að
meginþorri fólksins er ekki „merkir
embættismenn“ (pó að yfirfijótan-
legt sje af embættismönnum í pessu
fylki) og ekki einu sinni „heldri
borgarar“, [>á verður fátoeki meiri
hlutinn að fara á mis við petta „sæl-
<■ - Og hvað pað snertir, að
fili, iveiðarnar verði „uppspretta auð-
æfa- fyrir ibýa o<j boevdur pessa
fylkis, pá er pað svo sem auðvitað,
að fiskiveiðafjelögin, sem að miklu
leyti reka átvinnu sína með pen-
ingum Bundaríkjamanna, mundu
hafa allan ájjóðann af fiskverzlan-
inni, ef menn aðhyllast tillögur Mr.
Wilmots. Ef til vill hyggur Mr.
Wilmot, að allir íbúar og bændur
í Manitoba, sem vilja fá sjer hvít-
fisk, muni kaupa „domestic licence“,
fara norður til Winnipegvatns og
fiska par fyrir sjálfa sig. En sje
svo, pá gleymir hann pví, að meiri
hlutinn mundi verða að fara lang-
an veg, petta frá 50 til 200 mllur.
I>að mundi naumlega borga sig að
f.tríi allan pann veg og borga fyrir
leyfi til að mega nota eitt net. Ef
ráðagerð Mr. Wilmots væri í gildi,
mundi pað naumast borga sig jafn-
vel fyrir íslendinga og aðra, sem
búa við suðurhluta vatnsins, að kaupa
„domestic licence“, pví að peir
mundu ekki á sex mánuðum veiða
í eitt net nóg af hvítfiski til að
borga fyrir garnið.
t>egar Mr. Wilmot er að telja
upp hina yinsu flokka, sem taka
verði til greina í sambandi við fiski-
veiðamálið, gengur hann gersamlega
fram hjá íslendingum og öðrum
hvítum bændum við vatnið. t>egar
íslendingum var komið til að setj-
ast að við vatnið, var hvítfiskurinn
eitt af sterkustu meðmælunum með
pví byggðarlagi. Nú búa hjer um
bil 8000 íslendingar við Winnipeg-
vatn, og er hvítfisksveiðin í vatn-
inu mjög pyðingarmikil fyrir pá
alla. Hvítfiskurinn, sem veiddur er
upp um ísinn að vetriaum til, er
eina varan, sem mikill fjöldi af
fjölskyldunum getur selt til pess
að kaupa sjer hveitimjöl og aðrar
nauðsynjar. Menn liafa par enn
ekki rutt nógu mikið af skóginum
til pess að peir geti ræktað pað
korn, sem peir purfa til heimila
sinna, og pví eru fiskiveiðarnar og
svo nokkuð af gripum pað eina,
sem peir hafa til að dreifa. Verði
fyrirætlun Mr. Wilmots framgengt,
pá verða peir sviptir meiri hlutan-
um af lífsviðurværi sínu og væri
pað hrópleg rangsleitni, og vjer
pví að Dominion-stjórnin hefur á-
vallt fyrir munn innflutninga-agenta
sinna og í innflutningaritum talað
um fiskignægðina í vötnunum, sem
mikla hjálp fyrir nybyggja. Oss
virðist svo, sem hagur pessara ny-
byggja sje fullkomlega eins pyð-
ingarmikill eins og hagsmunir „hinna
merku embættismanna“ o. s. frv.,
en fram hjá honum gengur Mr.
Wilmot algerlega.
Degar vjer lítum á pá mörgu
örðugleika og vonbrigði, sem fá-
tækir nylendumenn verða fyrir, pá
álítum vjer, að peim ætti að vera
leyfilegt að nota öll pau hlunnindi,
sem náttúra landsins hefur að bjóða,
eins og t. d. fisk og alls konar
veiðidyr, án pess að óhæfilegar
tálmanir sjeu fyrir pá lagðar. I>eg-
ar nybygginn hefur algerlega komið
sjer fyrir, og jörð hans er farin að
veita honum nægan arð til pess að
halda sjálfum sjer og fjölskyldu
sinni uppi,'*j pá er nægur tími til
að fara að leggja bönd á hann.
Jafnvel pótt vjer setjum svo, að
fiskurinn minnki nokkuð, pá hyggj-
um vjer, að pað sje pyðingarmeira
að landið byggist en sem nemur
nokkrum fiskum. Reynsla allra
nyrra landa hefur sýnt, að fiskur,
veiðidyr og jafnvel upprunalegu í-
búar landsins hafa orðið að víkja,
að minnsta kosti að nokkru leyti,
fyrir framrás hinna hvítu manna, og
Manitoba verður ekki nein undan-
tekning í pví efni, prátt fyrir allar
stjórnarreglur. Fólkið lætur pað
ekki viðgangast að verða svipt peim
hlunnindum, sein landið liefur af
náttúrunnar hendi, á slíkan hátt,
sem Mr. Wilmot leggur til að gert
verði.
I>að er enginn vafi á pví, að
petta hróp um eyðingu fiskjarins
hefur verið vakið af „merkum“ em-
bættismönnum stjórnarinnar, einkum
af embættismönnum Indíána-stjórn-
ardeildarinnar. I>að er ekkert leynd-
armál, að fylkisstjórinn Schultz, Indí-
ána-umsjónarmaðurinn E. McColl og
aðrir Indíána-embættismenn hafa
árum saman verið að hræra UPP 1
pessu fiskiveiðamáli. Það er enginn
vafi á pví, að brjefaskiptum peim
milli Indíána- og fiskiveiða-stjórnar-
deildanna, sem Mr. Wilmot vitnar til
að hafi átt sjer stað, hafa pessir „merku
embættismenn“ komið af stað. Og
pað er jafnlítill vafi á pví að pess-
ir „merku embættismenn1- styrktu
Mr. Wilmot í hleypidómum hans
viðvíkjandi fiskiveiðamálinu, sem
voru pó allstérkir pegar er hann
kom hingað vestur. Tilgangur pess-
ara „merku embættismanna“ er ekki
að varÖTeita fiskinn, svo aðhann verði
uppspretta’ „auðæfa og sælgæt-
is“ fyrir íbúa Manitoba yfir höfuð
að tala. Tilgangur peirra er að
varðveita fiskinn handa Indíánum
og hundum peirra. E>ess vegna
leggur Mr. Wilmot pað til að bann-
aðar verði fiskiveiðar í viðskipta
skyni í suður helmingi Winnipeg-
vatns og öllum flóum umhverfis
norðurendann á vatninu. í>ess vegna
eiga Indíánar að fá leyfi til að
veiða hvítfisk handa sjálfum sjer
og hundum sínum á friðunartíma-
bilinu og með pví eyðileggja mörg-
um sinnum meiri fisk en fiskiveiða-
fjelögin og aðrir fiskimenn veiða.
Oss er ekkert í nöp við Indíána;
peir hafa eins mikinn rjett til að
lifa eins og aðrir menn. En vjer
leyfum oss að spyrja: Er pað rjett
að útiloka alla íslendinga og aðra
hvíta bændur frá fiskiveiðum í
Winnipegvatni og öðrum Tötnum
hjer vestra vegna 2391 Indíána,
sem samkvæmt skyrslu innanlands-
málaráðherrans, Mr. Dewdneys, fyr-
ir árið 1889 (bls. XXIV) er full
tala Indíána í Manitoba, sem „að
miklu leyti, en pó ekki aðallega,
lifa á fiskiveiðum?“
Vjer höfum nokkrum sinnum
bent á pað hjer í blaðinu, að ef
hæfilegt friðunar-tímabil er ákveðið
fyrir hvítfisKÍnn og mátuleg möskva-
stærð á netum, sem notuð eru, og
nokkrum klakstöðvum komið upp,
pá muni engin hætta vera á pví,
að fiskurinn gangi til purrðar með
peirri veiði, sem árlega á sjer stað
í vatninu. E>essi skoðun er byggð
á vandlegri eptirgrennslan, og vjer
stöndum enn við hana. — Vjer
bjuggumst við, að Mr. Wilmot,
yfirumsjónarmaður fitkirœktarinnar,
mundi áreiðanlega mæla fram með
klakstöðvum, sem að minnsta kosti
einu af ráðunum til að halda fisk-
inum við. En sú von hefur brugð-
izt oss; í pessari mögru skyrslu
sinni minnist hann ekki á fiskiklak
með einu orði.
Eptir að hafa lesið skyrslu Mr. Wil-
mots mjög vandlega, höfum vjer
komizt að peirri niðurstöðu, að hafi
maðurinn ekki liaft pær skipanir frá
yfirboðurum sínum að koma með
pessi meðmæli, pá sje hann alls-
endis óhæfur til að vera yfirum-
sjónarmaður fiskiræktarinnar í Can-
ada.
Jeg sel
SEDRUS-
(rlRDMÁ-STÖLPÁ
sjerstaklega ódyrt.
Einnig allskonar
TIMBUR.
SJERSTÖK SALA
A
A meríka 'n skri, þurri
A. H. YAN ETTEN
á horninu á
Prinsess og Logan strætum,
WlNNIPEG.
W. DAVEY
CAVALIER, N. DAK.
verzlar med:
Dúkvörur, Fatnað, Skótau,
Matvöru og Hardware.
Allir hlutir með niðursettu verði.
ISLENDINGAR,
sem ver/.lið í Cavalier, gleymið
ekki að kaupa þar sem }>ið fáið
rjett og óhlutdræg viðskipti.
Komið þess vegna allir
og kaupið þess vegna allir hjá
W. DAVEY,
_____CAVALIER, N. DAK.
Mlieru Padfic
jarnbrautin,
--SÚ---
vinsælasta ^bezta braut
til allra staða
ATJSTIJE,
SUDTJR,
"VESTTJR.
Frá Winnipeg fara lestirnar daglega með
pullman Palace svefnvagna,
^krantlegustu bordstofu-vagna,
Borðstofuvagna línan er bezta brautin
til allra staða austur frá. Hún flytur far-
þegjana gegn um fagurt landspláz, hvert
sem menn vilja, þar eð hún stendur í
sambandi við ýmsar aðrar brautir og gef-
ur manni þannig tækifæri til að sjá stór-
hæina Minneapolis, St. Panl, og Chicago.
Farþegja farangur erflnttur tollrannsókn-
arlaust til allra staða í Austur-Canada,
svo að farþegjarnir komast hjá öllu ó-
maki og þrefl því viðvíkjandi.
Farkjef vfir lmlid
og ágæt káetupláz eru seld með öllnit
beztu línum.
Ef þjer farið til Montana, Washing-
ton, Oregou eða British Columbia þá
bjóðum vjer yður sjerstaklega að heim-
sækja oss. Vjer getum vafalaust gert
betur fyrir yður en nokkur önnur braut.
Þetta er hin eina ósundurslitna braut til
Vestur-Washington.
Ákjósaiilcsasta fyrir ferda-
incnn til Californiu.
Ef yður vantar upplýsingar viftvikj
andi fargjaldi o. s. frv., þá snúið yður
t>l næsta farbrjefa-agents eða
H. SWINFORD,
Aðalagent N. P. R. Winnipeg
Chas S. Fkk,
Aðalfarbrjefa-agent N. P. R. St. Paul.
II. J. BKLCn,
rabrjefa-agent 486 Main Str. Winmpeg
430
i herbergið; svo hellti hann kogn-
aki og sódavatui í glas, skrúfaði
upp lampann og bjóst að lesa brjef
sín. Fyrsta brjefið, sem hann tók
upp, var frá kvennmanni, og pegar
hann hafði lesið hálfa blaðsíðu af
pvættings- og hneykslis-sögum, pá
fleygði hann brjefinu aptur á borð-
ið með ópolinmæðis-hrópi. Hin brjef-
in voru flest um viðskiptamál, en
síðasta brjefið reyndist vera frá
Calton, og pótti Fitzgerald vænt
um að opna pað. Calton var ágæt-
ur brjefritari, og miðar frá honum
höfðu átt góðan pátt i að hressa
upp skapið í Fitzgerald á pví leið-
inlega tímabili, sem kom næst á
eptir pví að hann hafði verið sykn-
aðu ..f morði Whytes, pegar hon-
um var hætt við að leggjast í pung-
lyndi. Brian hellti pví á glasið
lianda sjer dálítið meiru af kognaki
og sódavatni, lagðist aptur á bak í
stólinn og bjóst til að njóta brjefs-
ins.
„Fitzgerald minn góður,“ stóð
í brjefi Caltons með lians einkenni-
lega skyru hðnd, sem var undan-
ekning frá pví ólæsilega hrafna-
var pað, sem dó hjá Guttersnipe
gömlu?4 Sjálfur gat jeg ekki kom-
ið með neitt viðunanlegt svar, en
jeg var staðráðinn í að komast að
pví og gerði pví r-áðstafanir í pá
átt. Fyrst og fremst fjekk jeg að
vita hjá Roger Moreland, sem pjer
að líkindum munið eptir að bar
vitni á móti yður í máli yðar, að
Whyte og Rosanna Moore höfðu
komið til Sidney með skipinu „John
Elder“ fyrir hjer um bil ári síðan,
og kölluðu sig pá Mr. og Mrs.
Whyte. Jeg parf naumast að taka
pað fram, að peim pótti ekki pörf
á að ganga í. reglulegt hjónaband,
með pví að slíkt band hefði ein-
hvern tíma síðar getað orðið peim
ópægilegt. Moreland vissi ekkert
um Rósönnu Moore og ráðlagði
mjer að hætta við eptirgrennslanir
mínar, pví að örðugt mundi verða
að finna nokkurn, sem hefði pekkt
hana, par sem hún hefði komið frá
slíkri borg, sem London er. E>rátt
fyrir pað telegraferaði jeg heim
til kunningja míns, sem er nokkurs
konar hjáverka-leynilögreglumaður,
og bað hann að komast að nafni konu
438
vita allt petta um Whyte, bæði
um lundarfar hans og ástæður. E>að
var ekki örðugt fyrir mig að kom-
ast að pví; pessi alvísi kunningi
minn í London gróf pað allt upp.
Mr. Oliver Whyte var sonur skradd-
ara eins í London, faðir hans var
cfnaður, hætti við skraddaraverzlun
sína og andaðist að lokum. Sonur
hans hafði pá nokkur efni og mik-
inn smekk fyrir skemmtanir, atvinnu
föður sins lagði hann alveg uj>p ú
hylluna, uppgötvaði a5! forfeður sín-
ir hefðu komið yfir sundíð með
Vílhjálmi bastarði, og fór að sækja
Frivolity-leikhúsið drjúgum. Ásamt
öðrum efnuðum ungmennum á peim
dögum, sat hann tilbiðjandi við
fótaskör Musettu; gyðjunni gazt vel
að ástarhita hans, sneri bakinu við
öðrum dyrkendum sínum og svo
varð Mr. Whyte sá gæfuxnaður, að
hún strauk með honum. Enn er
ekkert í sögunni, sem bendi á,
hvers vegna morðið hefur verið
framið. Menn fremja ekki glæpi
út úr ást á annari eins kvennsnipt
eins og Musette, nema ef einhver
fáráðlings unglingur skyldi stela
427
°g fögur? ó, jú! pau ætluðu að
láta fyrirberast um stund á hafinu,
og hann vissi, að hún mundi finna,
hve langt um lífið er Ijúfara á
öldóttu vatninu, með allri peirri há-
tíðlegu tilfinning fyrir leyndardóm-
um, sem við pað er bundin, heldur
en í mannmergðinni á landi.
„Er ekki særinn svið hins frjálsa manns
en landið fyrir iyddu- og þræla-fans?“
E>að var óhætt um pað, fannst Brian,
að Moore hefði haft rjett fyrir sjer
í pví, og að pví mundi hún kornast,
pegar hvitu seglin færu að blakta
fyrir hagstæðum vindi og pau færu
að sigla eptir bláa sænum umhverfis
Nyja Sjáland. Og svo mundu pau
fara heim til írlands til hins forna
heimkynnis Fitzgeraldanna, og allir
mundu blessa hina ungu brúður,
pegar hann leiddi hana inn undir
pak feðra sinna. Hvers vegna átti
hacn að vera að láta glæp annars
manns leggjast pungt á sig? Nei.
Hann hafði fastan ásetning, og við
pann ásetning ætlaði hann að standa;
hann ætlaði að hætta að hugsa um
petta leyndarmál, sem honum hafði
verið trúað fyrir, og lcggja út }