Lögberg - 17.06.1891, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, MIÐVIKUDAGINN 17. JÖNÍ 1891.
ögbírjg.-
e*(W út 573 M»in Str. Wiunipejí,
a/ Tht Ligbtrg 1'rinting ér* Tublishillg Coy.
(Ineorporated 27. May 1890).
RrrsTjÓEi (Editoe);
JUNAK HJÖRLEIFSSON
•csikiss masagir: AIAGNÚS TAULSON.
AUGLYSINCIAR: Smá-auglýsingar ( eitt
skipti 2S cts. fyrir 30 orð eða 1 þuml.
dálkilcDgdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum eða augl. um lengri tíma af-
uláttnr eptir samningi.
BÚSTADA-SKIPTI kaupenda Terður að til-
kynna skrijltga og geta um fyrverandi
st*ð jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins «r:
THE LOCBE^C PHINTINC & PUBLISK- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁiKRIFT til RITSTJÓRANS er:
HÐITOH LÖCBERG.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
'-- RUDMKUI'. /7. fÚNÍ 1891 -
ty Samkvæmt landslögura er uppsögn
kanpanda á blaði ógild, nema hann sé
kuldlaus, þegar hann segir npp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
iÐ, flytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, )>á er það fyrir dómstól-
nnum álitin sýnileg sönuun fyrir prett
vísum tilgangi.
Eftirleiðis verðr á hverri viku prent-
uð í blaðinu viðrkenning fyrir móttöku
allra peninga, sem því hafa borizt fyrir-
farandi vikn í pósti eða með bréfum,
en tkki fyrir peningum, sem menn af-
henda sjálfir á afgreiðslustofu blaðsins,
)>tí að )>eir menn fá samstundis skriflega
viðrkenning. — Bandaríkjapeninga tekr
blaðið fnllu verði (af Bandatíkjamönn-
nm), og frá ísiandi eru íslenzkir pen
iagaseðlar teknir gildir fullu verði sem
burgun fyrir blaðið. — Sendið borgun
P. 0. Money Ord&rt, eða peninga lie-
giiUred Lett&r. Sendið oas ekki bankaá-
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fyig
rir innköllun.
Á morgnn.
Á morgun rennur f>á upp ís-
lendingadagurinn, Þjföhátxö Vestur-
Islendínga fyrir' petta ár, dagurinn,
sem vjer sjerstaklega eigum að verja
til pcss að minnast pess, að vjer
erum allir börn sama landsins, töl-
um allir sama málið, og eigum hjer
í framandi landi að vera allir eins
og bræður og systur að svo miklu
leyti sem voru ófullkomna, breyzka
og deilugjarna eðli er framast á-
skapað.
Betur, að dagurinn yrði som
flestum til ánægju, og að við bann
gætu sem lengst orðið bundnar ein-
hverjar ijúfar endurminningar!
Sú ósk getuí ekki ræzt, nema
menn sýni pað, að pað sje einlæg-
ur- vilji manna að láta hana rætast.
Sú ósk getur ekki ræzt, nema menn
sjeu staðráðnir í pví fyrir fram, að
gera sjer að góðu og sætta sig
við pað sem mönnum kann að finn-
ast eiga að vera öðruvísi en pað
verður. Enginn gerir svo öllum
líki, ekki heldur nefndin, sem fyrir
hátíðinni stendur; pað er ekki til
neins að vonast' eptir pví. E>ess
vegna verða menn að vera við pví
búnir, að éitthvað verði öðruvísi
en peir hefðu á kosið, og koma á
hátíðina með peim staðfasta ásetn-
ingi, að láta pað ekki á sig fá.
Forstöðunefndinni hefur borizt
til eyrna, og hún hefur skyrt oss frá
pví, að óánægja eigi sjer stað með-
al kvennfólks lijer í bænum út af
tveimur atriðum.
Annað er pað, að kvennfólk
tekur engan pátt í prósessíunni.
Sú óánægja er, eptir pví sem vjer
getum framast sjeð, á engum rök-
um byggð. Oss vitanlega á pað
sjer hvergi stað hjer umhverfis oss
— nema hjá Salvation\ Army — að
kvennfólk taki fótgangandi pátt í
prósessíum, og nefndin áleit, og pað
með fyllsta rjetti, að pví er oss
virðist, að pað sje ekki bjóðandi
íslenzkuin konum, sem annars er
ekki siður að bjóða konum í pessu
landi. í fyrra var ráðið fram úr
pessu á pann hátt, að konurnar
komu á eptir karlinönnunum í vögn-
um, sem pær urðu að borga fyrir
sjerstaklega. En bæðir dregur pað
fyrirkomulag allmikla peninga út úr
vösum íslendinga, og svo var nefnd-
inni pað minnisstætt, að vagnarnir
urðu pá eina óánægju-efnið á há-
tíðinni. Það mælir pví mjög mikið
mpð pví, að rjett hafi verið að
sleppa vögnunum í betta sinn. Hafi
eitthvað af kvennfólki gaman af að
fylgjast með prósessíunni, til pess
að sjá, hvernig hún tekst, pá er
vitaskuld ekkert pví til fyrirstöðu,
að pær verði lienni samferða á gang-
stjettunum til hliðar. En hitt var
sannarlega gert í virðingar- en ekki
óvirðingar-skyni við pær, að ætlast
ekki til pess af peim, að pær færu
að trampa eptir miðjum strætum,
hvernig sem færð kann að vera um
daginn.
Hitt atriðið, sein kvað hafa 1
orðið að óánægju-efni, er pað, að
konum er ekki ætluð önnur hlut-
taka í skemmtununum í garðinum
en sú að vera áhorfendur og til-
lieyrendur. Einkum er sagt að fund-
ið sje að pvl, að peim eru ekki
ætlaðir neinir leikirnir, sem verð-
laun fylgja. Nefndin afsakar sig
með pví, og sú afsökun virðist oss
fullgild, að áður en búið var til
prógramm fyrir leikina, hafi hún
grennslazt eptir pví, hvort kvenn-
fólkið mundi vilja, hafa nokkra leiki
fyrir sig, og kveðst nefndin hafa
spurt sig fyrir um pað efni meðal
peirra kvenna, sem henni pótti lík-
legastar til að taka pátt í slíkum
leikjum. En hún fjekk undantekn-
ingarlaust pau svör, að konurnar
mundu helzt vilja vera lausar við
pá leiki. Það var ástæðan til pess
að nefndin sleppti peim algerlega.
Þannig eru pær óánægju-ástæð-
ur, sem vjer höfum heyrt, fremur
ljettvægar, að pví er vjer getum
framast sjeð, og pað er von vor,
að engiu kona láti pær fæla sig
frá hluttöku í hátíð vorri. Það má
vel vera, að ménn sjeu óánægðir
með eitthvað fleira, sem vjer liöfum
ekki heyrt um getið. En við slík
tækifæri eins og petta ætti enginn
að gera sjer far um að leita að
óánægju-ástseðum. E>að er annað,
sem allir góðir íslendingar, karlar
og konur, ættu að gera sjer far
um, og pað er pað, að færa á
betra veg fyrir pví fólki, sem legg-
ur tíma sinn í sölurnar endurgjalds-
laust til að berjast við að koma
pessu á og gera pað svo vel úr
garði, sera pað hefur vit á og
föng á.
Ef allir hafa pað í huga, og
eru jafnframt reiðubúnir til að Ijetta
undir með nefndinni á pann hátt,
sem hverjum einum er mögulegt,
pá verður hátíðin, hverjir ófullkom-
leikar sem svo kunna á henni að
verða, oss til ánægju og sóma.
Og ekki dettur oss í hug að
efast um, að hver einasti íslend-
ingur óski einlæglega að svo fari.
KOSNINGARLÖGIN.
Eitt merkilegt mál hefur pegar
verið til umræðu í Ottawa-pinginu,
borið fram af frjálslynda flokknum
og kveðið niður um stundarsakir af
stjórnarsinnum — breytingin á kosn-
ina'arlösrununi.
Aðalatriði breytingarinnar er
pað, að enginn maður skuli hafa
nema eitt atkvæði við pingkosning-
ar, og pað atkvæði skuli vera bund-
ið við aðsetursstað hans. E>etta at-
riði er ein af kröfum frjálslynda
flokksins, enda virðist pað vera ein
af peim sjálfsögðustu kröfum, sem
nokkur frjálslyndur flokkur getur
fram lialdið.
Frá stjórnarhliðinni var lítil til-
raun gerð til að rjettlæta pá reglu,
sem nú er í gildi, nje syria fram
á, að breyting sú er frjálslyndi flokk-
urinn heldur fram sje á röngum
rökum byggð. Dómsmálaráðherrann,
Sir John Thomson, kom með pá
aðalmótbáru, að annað lagafrumvarp
lægi fyrir pinginu, sem bætti úr
pví eina atriði, er sjer pætti við-
sjárvert í kosningalögunum, sem
nú gilda. E>að frumvarp kveður
svo á, að Canadamenn, sem
flytja burt til annars lands og
vinna par hollustueið, skuli ekki
hafa leyfi til að greiða atkvæði hjer
við kosningar. Nú vill svo til, að
petta nyja ákvæði er, að mjög
margra manna áliti að minnsta kosti,
allsendis óparft, pvi að fyrsta skil-
yrðið fyrir kosningarrjetti er pað
að vera brezkur pegn. En Canada-
maður, sem fer til Bandaríkjanna,
vinnur par hollustueið og afsver
drottningunni alla hollustu, er ekki
brezkur pegn lengur, og á pví alls
ekki kosningarrjett í pessu landi.
Og pó var petta nyja lagafrumvarp
sterkasta ástæðan, sem dómsmála-
ráðherrann kom með gegn frum-
varpi frjálslynda flokksins.
Sannleikurinn er sá, að ekkert
er mögulegt að segja gegn grund-
vallarreglu frjálslynda flokksins við-
víkjandi kosningarrjetti. E>að vakir
vafalaust fyrir meðvitund allra manna,
að pað er maðurinn, sem á að
greiða atkvæði en ekki eign hans.
E>að er fyrir mennina, en ekki fyrir
eignirnar, að pingmennimir eru full-
trúar. Naumast getur nokkur póli-
tisk rangsleitni verið meiri en sú,
að gefa einum manni tvö, prjú, eða
hver veit livað mörg atkvæði fyrir
pað, að hann á eignir í svo og svo
mörgum kjördæmum, en gefa öðr-
um að eins eitt atkvæði vegna pess
að eignir hans eru allar á sama
staðnum. En auk pess er grund-
vallarreglan í sjáfri sjer gersamlega
röng. E>að er skynsemi mannsins,
sem á að skera úr, pegar ræða er
um fulltrúakosning til pingsins, en
ekki ekrufjöldi hans, eða uxar eða
múlaxnar. Hann hefur rjett til að
ráða pví að tiltölu við aðra sam-
landa sína, hverjir pjóðinni skuli
stjórna og hvernig pað skuli gert,
af pví að hann er skynsemi gædd
vera, sem hefur rjett til frelsis og
farsældarviðleitni, en ekki af pví að
að hann á svo og svo margar ekr-
ur af landi, eða svo og svo marga
hesta eða »vo og svo margar kyr.
E>ess vegna getur enginn vafi
leikið á pví, að pessari kröfu frjáls-
lynda flokksins verður framgengt
áður en langt um líður. Eina furð-
an er, að í öðru eins framfaralandi
eins og Canada skuli jafn-sjálfsagð-
ur hlutur enn h'ggja fyrir til um-
ræðu.
iíœíia JaiiricrB,
sem hann hjelt, eins og áður hefur
verið minnzt á hjer í blaðinu, peg-
ar skyrt var frá andláti Sir Johns
í pinginu, hefur vakið mikla aðdá-
un út um allt landið, og hyggjum
vjer pví að lesendum vorum sje
ánægja að sjá pyðing af henni.
Hún er stuðningsræða með peirri
tillögu frá Sir Hector Langevin,
að pingi væri frestað, pangað til
jarðarför Sir .Tohns væri af staðin,
til pess að pingmenn skyldu geta
synt hinum látna stjórnarformanni
hin síðustu virðingarmerki. Vjer
höfum gert oss far um, að pyða
ræðuna sem nákvæmast, en hún
nytur sln naumast til fulls á neinu
öðru máli en fruminálinu.
*
Herra forseti, jeg kann til fulls
að meta tillögu pá, sem hinn heiðr-
aði herra hefur I pessu bili lagt
fyrir pingið, og öllum mun koina
saman um, að pessi p'ögn er, eins
og nú er ástatt, miklu mælskari
en nokkur mannleg tunga gæti ver-
ið. Jeg get til fulls metið innileg-
leika peirrar sorgar, er fyllir sálir
allra peirra sem voru vinir og á-
hangendur Sir Johns Macdonalds
við pað að missa liinn mikla leið-
toga, er hafði helgað allt sitt líf
flokki peirra, flokki peim er liann
hafði varpað yfir svo miklum ljóma.
Vjer, sem sitjum hjer megin I
pingsalnum, vorum andstæðmgar
lians, og höfðum ekki trú á stefnu
hans nje pví sem fyrir honum vakti
I st j órnarstörf um — vjer tökum
fullan pátt I sorg peirra, pví að
missir sá sem peir syrgja út af
I dag er langa-langt fyrir utan og
448
og pess á milli að tala við Mr.
Valpy gamla. Brian ljetti fyrir
brjóstinu, pegar hann sá að hann
var par ekki. Madge sá hann, peg-
ar hann var á leiðinni eptir aldin-
garðsstignum og paut á móti hon-
um með útrjettar hendurnar, pegar
hann tók ofan hattinn.
„En hvað pú varst góður að
koma“, sagði hún I fagnaðairím og
tók undir handlegginn á honum;
„og pað í öðrum eins hita“.
„Já pað er óttalegt jafnvel í
skugganum11, sagði Mrs. Rolleston
hlæjandi, og setti upp regnhlífina
sína.
„Fyrirgefið pjer, að mjer finnst
pvert á móti“, svaraði Fitzgerald,
hneigði sig og leit hyru auga • til
fallega kvennahópsins undir stóra
trjenu.
Mrs. Rolleston roðnaði og hristi
höfuðið.
„Ó, pað er auðsjeð, að pjer
eruð frá írlandi, Mr. Fitzgerald“,
sagði hún og settist aptur niður.
„E>jer eruð að gera Madge afbryð-
isama“.
„E>að er alveg satt“, sagði Madge
451
að lesa, pví að hann hjelt á bók
I hendinni.
„Hvað — Fitzgerald“, lirópaði
hann upp I vingjarnlegum róm og
rjetti honum höndina; „mjer pykir
vænt um að sjá yður.“-
„Jeg geri vart við mig hjer,
geri jeg ekki?“ sagði Brian; hann
blóðroðnaði um leið og liann tók
með ógeði I höndina, sem honum
var rjett. „En sannleikurinn er sá
að jeg kom til að kveðja fyrir
nokkra daga.“
'„Einmitt pað! pjer munuð ætla
aptur til höfuðstaðarins,“ sagði Mr.
Frettlby, hallaði sjer aptur á bak
I stól sinn og fitlaði við úrkeðj-
una sína. „Jeg er ekki viss um
að pað sje lieppilega til fundið af
yður, að hafa skipti 4 hreina land-
loptinu og rykinu I Melbourne.11
„Og pó segir Madge mjer, að
pjer ætlið pangað aptur bráðlega,“
sagði Brian og fitlaði við blóm-
ker á borðinu.
„E>að er undir atvikum komið,“
svaraði Midas eins og ekkert væri
um að vera. „Það getur verið, að
pað verði, og pað getur verið að
454
og pú eigir við ólánsamar ástir að
stríða og jeg sje vond við pig.
Kondu nú — nei“, hjelt hún áfram
og bar fyrir sig handlegginn, pví
að hann ætlaði að kyssa hana,
„nauðsynjaverk fyrst og skemmtanir
á eptir“, og svo svo fóru pau hlæj-
andi inn I borðstofuna.
Mark Erettlby varð reikað ofan
að leikvellinum; hann var að hugsa
um svip pann sem hann hafði sjeð
I augum Brians. E>að fór eitt augna-
blik kuldahrollur um liann I heitu
sólskininu.
„E>að er einhver að stíga yfir gröf
mína“, tautaði liann og brosti kulda-
lega. „Og pvættingur! Hvað jeg
er hjátrúarfullur, og pó—hann veit
pað, hann veit pað“.
„Komið pjer“, hrópaði Felix,
pegar hann kom auga á liann; „hjer
bíður knatttrje eptir yður“.
Frettlby hrökk saman og tók
pá eptir pví, að hann var kominn
rjett að segja að leikvellinum, og
að Felix stóð við bliðina á honum
reykjandi cígarettu.
Hann reyndi af öllum mætti að
jafna sig, og klappaði glaðlega á
44:1
jeg pað svo sem ásetningur yðar
sje óbilandi, og pá fer jeg að halda
rannsóknum mínum áfram.
„Jeg er yiss um, Fitzgerald
minn góður, að yður pykir petta
brjef allt of langt, prátt fyrir pessa
merkilegu sögu, sem I pví stendur;
pess vegna ætla jeg að fara að
syna yður hlífð og hætta. Heilsið
frá mjer Miss Frettlby og föður
hennar. Með beztu óskum til yðar
sjálfs er jeg
yðar einlægur
JJunkan Caltonu.
E>egar Fitzgerald hafði lokið
við að lesa síðustu pjettriluðu örk-
ina, Ijet hann brjefið detta út úr
höndunum á sjer, ljet fallast aptur
á bak I stólinn, og starði innsokkn-
um augum út í Ijósið úti fyrir,
pví að pað var farið að birta af
degi. Eptir fáein augnablik stóð
hann upp, hellti kognaki á glas og
drakk pað eins og sóttveikur mað-
ur slokar svaladrykk. Svo kveikti
hann eins og ósjálfrátt I vindli og
gekk út úr dyrunum. Mildur roða-
bjarmi var á austurloptinu, og boðaði
komu sólarinnar, og fuglarnir vorij