Lögberg - 17.06.1891, Blaðsíða 5

LÖGBERG, MIÐVIKUDAGINN 17. JÚNI 1891.
5
ofan takmörk flokkadeilanna. Hjer
má að öllu leyti segja að þjóðin í
heild sinni haá orðið fyrir stórkost-
legum missi, pví að hann sem nú
er liðinn var að mörgu leyti Canada
ágætasti sonur, og í öllum skiln-
ingi Canada fremsti borgari og stjórn-
vitringur. A því tímabili lífsins,
sem Sir John Macdonald var kom-
inn á, kemur dauðinn ekki óvænt,
livenær sem hann kemur. Fyrir
nokkrum mánuðum síðan meðan á
síðustu kosningarimmunni stóð, fjekk
þjóðin að vita, að einn dag hefði
líkamsf>róttur hins aldurhnigna stjórn-
arformanns ekki getað haldizt í
hendur við hugrekki hans, og hans
framúrskarandi polni líkami hefði
bugazt af fieirri megnu áreynslu,
sem hann f»á varð fyrir; j>á var
hver einasti maður, ef til vill að
honum sjálfam, fjörmanninum mikla,
einum .undanteknum, sárhræddur uin
að engill dauðans hefði snortið hann
með vængjum sínum. Fyrir fáein-
um dögum stóð yfir harðorð kapp-
ræða lijer í pinginu, og pá barst
sú frjett um pingsalinn, að sjúk-
leikur hans væri orðinn hættulegur;
pá lægði tafarlaust hinar háu deilu-
öldur, og hver einasti vinur og
mótstöðumaður póttist viss um, að
í petta skipti væri engill dauðans
kominn og hefði stigið yfir prösk-
uldinn á heimili hans. l>etta kemur
oss pví ekki óvart; en prátt fyrir
pað, að vjer vorum viðbúnir pess-
um sorglega atburði, pá er næstum
pví ómögulegt að sannfæra hug
sinn um pað, að pað sje satt, að
Sir John Macdonald sje látinn, að
stóllinn, sem vjer nú sjáum auðan,
verði pað ávallt framvegis, að and-
lit pað, sem mönnum hefur verið
svo kunnugt í pessu pingi um síð-
ustu fjörutíu árin, sjáist aldrei fram-
ar, og að pessi alpekkta rödd heyr-
ist aldrei framar, hvorki í alvarleg-
um umræðum nje í skemmtilegu
°g gamansömu tali. Sannleikurinn
er sá, að staða Sir Johns Macdon-
alds í pessu landi var svo há og
svo einstakleg, að pað er næstum
pví ómögulegt að hugsa sjer, hvern-
ig pólitík pessa lands, framtíð pessa
lauds, á að eiga sjer stað án hans.
Missir hans ber mann ofurliði. Jeg
segi fyrir mitt leyti, og fyrir pá
menn, sem hjer eru, að missir lians
ber mig ofurliði og aðra sem á
pinginu sitja, alveg eins og ef ein-
hver partur af fyrirkomulagi pjóð-
fjelagsins hafði látið undan og brost-
ið. Sir John A. Macdonald heyrir
öldunum til, og pað er óhætt að
segja pað, að lífsstarf pað sem nú
er á enda er eitt hið merkilegasta
lífsstarf, sem unnið hefur verið á
pessari öld. I>að væri of snemmt
að reyna nú að spá um pað, hvern
dóm sagan muni að lokum kveða
upp yfir hoiuim, en í starfi hans
og lífi voru atriði, sem svo mikið
bar á, og svo voru augljós, að pau
skína nú pegar með peim Ijóina,
er tíminn fær aldrei kastað skugga
á. Þessi einkennis-atriði eru pessi
pingi eins nuðsæ nú eins og pau
munu verða til söguniiar enda. Jeg
hygg að óhætt sje að halda pví
fram, að Sir John Macdonald hafi
verið gæddur svo miklum hæfileik-
um fyrir pað göfuga starf að stjórna
mönnum, að fáir menn hafi á nokkru
landi og á nokkurri öld verið
peim gáfum eins vel gæddir, að
hann hafi verið gæddur hinum göf-
ugustu hæfileikum, sem mundu hafa
látið á sjer bera á sjcrhverju sjón-
arsviði, og hafa skinið með pvi
skærari birtu sem sjónarsviðið var
víðtækara. I>að, að hann gat safn-
að saman hinum sundurleitustu mönn-
um, sameinað pá í einn samfastan
flokk, og haldið peim pannig stöð-
ugt til dauðadags, pað er ef til
vill eins dæmi. I>að, að liann öll
pessi ár lijelt óryrðu ekki að eins
trausti heldur og ástarpeli flokks
síns, pað er sönnun fyrir pví, að
hann, auk peirra göfugu stjórn-
mennsku hæfileika, sem vjer dag-
lega sáum, var líka gæddur peim
innri, ólýsanlegu eiginleikum sálar-
innar, sem vinna hjörtu mannanna.
Að pví er stjórnmálastörf hans
snertir, pá eru pau rituð í sögu
Canada. I>að eru alls engar fkjur,
að líf Sir Johns Macdonalds er, frá
peim degi, er hann komst inn í
pingið, sama sem saga Canada, pví
að liann var riðinn við alla pá at-
burði og stuðlaði að öllum peim
atburðum, öllum peim framfaramál-
um, er gerðu Canada að pví sem
hún nú er orðin frá pví. sem hún
pá var, pegar hún var tvö lítil
fylki, sem ekkert höfðu sameigin-
legt nema hin æðsta yfirstjórn, og
ekki voru i neinu sambandi nema
á pappírnum. Jafnvel pótt mín
pólitíska sannfæring neyði mig til
að segja, að gerðir lians hafi, eptir
inínum skilningi, ekki ávallt ver-
ið eins affarasælar fyrir Canada
eins og unnt liefði verið, og jafnvel
pótt samvizka mín neyði mig til
að segja, að liann hafi sakað and-
stæðinga sína um tilgang, sem jeg
er í mínu hjarta sannfærður um,
að liann hefur misskilið, pá er mjer
pað sönn gleði, að varpa frá mjer
öllum peim ágreiningi, og minnast
að eins pess mikla gagns, sem hann
hefur unnið landi sínu, minnast
hinnar ótakmörkuðu ráðkænsku, sem
kom fram í gerðum lians, hans miklu
skynsemi, og, framar öllu öðru, lians
glöggva auga, sem sá svo langt út
yfir viðburði dagsins, og svo enn
eins, sem er enn meira um vert,
hans víðtæku ættjarðarástar, sem
kom fram í öllu, og umönnunar
fyrir velferð Canada, framförum Ca-
nada og frægð Canada. Líf stjórn-
málamanna er ávallt örðugt og mjög
opt verður pað fyrir vatipakklæti-
Optara en hitt fá ekki framkvæmd-
ir peirra fullan proska fyrr en peir
eru komnir í gröf sína. En pví
var ekki pannig varið með Sir John
Macdonald. Hann var einkennilega
lánsamur í lífsstarfi sínu. Honum
mætti fátt mótdrægt, og pað stóð
skamma stund. Ilonum pótti vænt
um völdin, og eptir mínum skiln-
ingi var pað pungamiðjan í lífs-
starfi hans. Honuin pótti vænt um
völdin, og hann fór aldrei neitt
dult með pað. Mörgum sinnum höf-
um vjer heyrt hann kannast við
pað i pessum pingsal, og sína Valda.
löngun hefur hann fengið betur
uppfyllta en ef til vill nokkur ann-
ar maður. Að pví er petta snertir,
verður jafnvel William Pitt naum-
ast borinn saman við Sir John Mac-
donald, pví að jafnvel pótt William
Pitt hefði við stórkostlegri mál að
eiga en hjer er um að ræða, af
pví að hann stóð á. æðra starfsviði,
pá hafði hann ekki við aðra eins
örðugleika að stríða eins og Sir
Jolin Macdonald. Hann virðist og
hafa verið sjerstaklega lánsamur með
dauða sinn. Fyrir 20 árum sagði
mjer maður, sem var á peim tíma
náinn persónulegur og pólitískur
vinur Sir Johns Jlacdonalds, að lieima
í lióp ástvina sinna Ijeti hann opt
i ljósi pá von, að æfilok sín yrðu
ei-ns og Chathams lávarðar, liann yrði
borinn út úr pinghúsinu til að deyja.
Vjer vitum nú, hve nærri lá, að
pessi von rættist, pví að vjer sáum
hann fram í pað síðasta streitast
lijer í pinghúsinu, pegar limaburð-
urinn var orðinn veiklegur og mátt-
urinn porrinn, pangað til liönd for-
laganna lagðist á hann og hann var
borinn heim til að deyja; og pað
mun hafa verið hans löngun að
deyja par í herklæðum sínum. Herra
forseti, dauðinn er liið æðsta lög-
mál. t>ó að vjer sjáum hann á hverj-
um degi og í öllum myndum, pó
að vjer höfum ping eptir ping sjeð
hann höggTa lijer til hægri og vinstri,
án pess að taka aldur eða stöðu
til greina, pá er höggið alveg jafn-
sárt fyrir pað, að pað kemur allt
af livað eptir annað. Dauðanum
fylgir ávallt ótrúleg kvala-tiltinning,
en pað eina kryggilega í dauðan-
um er innibundið í orðinu „aðskiln-
aður“ — aðskilnaður frá öllu, sem
sem vjer elskurn í lífinu. t>ess vegna
er dauðinn svo bitur, pegar hann
tekur gáfaðan miðaldra mann. En
pegar dauðinn er ekki annað en
eðlilegur endir á heilu lífi, pegar
sá sem liðinn er hefur fyliilega sfnt,
hvað hann er fær um, pegar hann
hefur gert allt, sem heimtað er af
honum, og meira til, pá er dauðinn
ekki hryggðarefni fyrir pann sem
deyr, heldur fyrir pá sem elska hann
og eptir lifa. í peim skilningi er
jeg viss um, að Canadapjóðin mun
hafa takmarkalausa hluttekning með
vinum Sir Jolms Macdonalds, ineð
hinum syrgjandi börnum lians og
framar öllilin öðruin með hinni hu<T-
• O
prúðu og göfugu konu, sem var
fjelagi hans I lífinu og hans aðal-
aðstoð. Dannig sjáum vjer, herra
forseti, hrifinn burt frá oss einn
eptir annan af peim sem unnið hafa
að pví, að koma Canada í pað
framfaraástand, sem hún nú er kotn-
in í. í dag hörmum vjer missi
hans sem eptir samhljóða dómi allra
var hinn fremsti Canadamaður á sín-
um tíma, og mestan pátt átti í pjÖð-
málum pessa lands. I>að er ekki
nema vika síðan, að jarðaður var í
bænum Montreal annar sonur Canada,
maður, sem á sínum tíma var máttar-
stólpi liberala-flokksins, maður, sem
ávallt verður minnzt sem eins af
hinum göfugustu, hreiuhjörtuðustu
og mestu mönnum, se;n nokkurn
tíma hafa uppi verið í Canada. Sir
Antoine Airna Dorion var ekki með-
mæltur fylkjasambandinu, ekki af
pví, að hann væri málinu í sjálfu
sjer mótsuúinn, heldur af pví, að
hann hugði, að pá væri ekki tími
til kotninn að sameina pessi fylki.
En pegar fylkjasamliandið var komið
á, lagði hann fram allt pað, sem
bezt var í hans hug og hjarta, til
pess að pað gæti blessazt. Það er
ekki óhugsandi, herra forseti, að
par sem Canadapjóðin sjer pannig
smátt og smátt ganga saman og
pynnast fylkingar peirra manna, sem
hún hefur vanizt. á að treysta á til
leiðsögu, pá laumist inn í hjörtun
ótti við pað, að fyrirkomulagi Ca-
nada pjóðfjelagsins kunni að vera
liætta búin. Þar sem vjer nú stönd-
um fyrir frainan gröf lians, sem
framar öllum öðrum var fylkjasam-
bandsins faðir, pá látum enga sorg
vera gróðurlausa sorg, heldur látum
sorginni fylgja pað áform, sá stað-
fastur ásetningur, að málefni pað,
sem sameinaði umbótamenn og í-
haldsmenn, Brown og Maedonald,
skuli ekki fara forgörðum; en að
prátt fyrir pað að hin sameinaða
Canada sje svipt sínum mestu mönn-
um, skuli Canada samt lifa. Jeg
er fuppástungunni sampykkur.
R. H. Nunn & Co.
EptirmaSur ,1. TEES, 407 Main St.
Selur mjög billega
Pianos, Organs,
Saumavjelar
°g
Víólín, Guitara, llarmomkur, Concertinas,
Munnhörpur, Bougeos, Mandolin, hljóðfæra
strengi o. s. frv.
Manitoba Music House
443 Main Str., Winnipeg [lO.des 6m.
CAVAUER, N. DAK.
verzlar med:
Dúkvörur, Fatnað, Skótau,
Matvöru og Hardware.
Allir hhitir með niðursettu verði.
tSLEISSDINGAR,
sem verzlið í Cavalier, gleymiS
ekki að kaupa þar sem pið fáið
rjett og óhlutdræg viðskipti.
Komið þess vegna allir
og Jcaupið þess vegna allir hjá
W. DAVEY,
CAVflUER, M. BÆK,
jarnbrautin,
---SÚ----
vinsælasta^bezta braut
w til allra staða ’
AUSTUE,
STTXDTTJS.,
VESTUE.
Frá Winnipeg fara lestirnar daglega með
|>ulln;au I'.iiaee svefuvagiui,
krautlegnstn bortistofu-vagna,
Iga'ta Setu-vagna.
Borðstofuvagna línan er bezta brautin
til allra staða austur frá. Ilún fiytur far-
þegjana gegn um fagurt landspláz, hvert
sem menn vilja, þar eð hún stendur í
sambandi við ýmsar aðrar brautir og gef-
ur manni þaunig tækifæri til að sjá stór-
bæina Minneapolis, St. Panl, og Chicago.
Farþegja fáiangur erflnttur tollrannsókn-
arlaust til allra staða í Austur-Canada,
svo að farþegjarnir komast hjá öllu ó-
maki og þrefi því viðvíkjaudi.
Farbrjcf yfir hafid
og ágæt káetupláz eru seld með öllanc
beztu línum.
Ef fjer farið til Montana, Washing-
ton, Oregon eða British Columbia þá
bjóðum vjer yður 6jerstaklega að heim-
sækja oss. Yjer getum vafalaust gert
betur fyrir yður en nokkur önnur braut.
Þetta er hiu eina ósundurslitna braut til
Yestur-Washington.
Ákjó.sanlesítsta fyrir fertía-
menn til Califorsiiu.
Ef yður vantar upplýsingar viðvíkj
andi fargjaldi o. s. frv., |á snúið yður
t>l næeta farbrjefa-agents eða
H. Swinford,
Aðalagent N. P. R. Winnipeg
Ciias S. Fek,
Aðalfarbrjefa-agent N. P. R. St. Paul.
H. J. Bei.ch,
rabrjefa-agent 486 Maiu Str. Winmpeg
442
yðar rjettlætístilfinning og yðar sál-
arfrið; ef pjer gerið pað ekki, pá
verður pað að hafa pað — jeg skal
fá að vita pað án yðar. Jeg hef
látið mjer annt um petta undarlega
mál, og jeg læt mjer enn annt
um pað, og jeg hef svarið, að morð-
inginn skuli fá sín makleg mála-
gjöld; pess vegna skora jeg nú á
yður í síðasta sinn, að láta pað
uppskátt, sem pjer vitið. Kf pjer
synjið mjer um pað, pá fer jeg að
.leitast TÍð að komast að öllum æfi-
ferli Rósönnu Moore »áður en hún
fór frá Astralíu 1858, og jeg er
viss um, að fyrr eða síðar mun jeg
komast að leyndarmáli pví sem
leiddi til pess að Whyte var myrt-
ur. Ef pað skyldi vera einhver
sterk ástæða til pess að lialda pví
leyndu, pá getur verið, að jeg fall-
ist á yðar skoðun, og láti málið af-
skiptalaust; en ef jeg verð að hafa
fyrir öllu sjálfur, pá parf morðingi
Olivers Whytes ekki að búast við
neinni miskunn frá minni hálfu.
Nú skuluð pjer hugsa um pað sem
jeg hef sagt, og ef jeg fæ engin
gkejrti frú j>ður nssstu viku, pá skil
455
öxl liins unga manns:
„Hvað er petta?“ sagði hann
og neyddi sig til að hlæja, „er
pað alvara yðar, að búast við, að
jeg fari í knattleik í slíku veðri?
Þjor eruð genginn af gÖflunum“.
„Þjer eigið við pað, að mjer
sje heitt“, sagði llolleston, sem aldrei
ljet sjer bregða, og sendi , út úr
sjer reykjarstroku.
„Það er nú svo sem sjálfsagt“,
sagði l)r. Chinston; hann kom að
í pessu augnabliki.
„Hvað pað er ljómandi falleg
saga“, hrópaði Júlía; hún liafði að
eins heyrt síðustu orðin.
„Við hvað eigið pjer?“ spurði
Paterson nokkuð vanræðalegur á svip-
inn.
„Bókina eptir Howell, ,Svo sem
sjálfsagt1, sagði Júlía, og var líka
nokkuð vandræðaleg. „Yoruð pið
ekki að tala um liana?“
„Jeg er hræddur um, að petta
tal ætli að fara að verða nokkuð
ósamanhangandi“, sagði Felix og
stundi við. „Það er svo að sjá,
sem við sjeum öll vitlausári í dag,
en við eruin vön að vera“.
450
Pabbi fer hjeðan um vikulokin.“
„Hvers vegna?“
„Það veit jeg sannarlega ekki,“
sagði Madge gremjulega; „hann er
svo órólegur, og pað er eins og
hann geti ekki haldið kyrru fyrir
við neitt. Hann segist ekkert muni
gera pað sem eptir er æfinnar
nema reika um heiminn.“
Allt í einu datt Fitzwerald í
o
hug lína úr Genesis, sem honum
fannst eiga sjerstaklega vel við Mr.
Frettlby: „Landflótta og flakkandi
skaitu vera á jörðinni.“
„Það fá allir pessi óróa-köst
einhvern tíma fyrr eða síðar,“ sagði
hann eins og ekkert væri um að
vera. „Sannast að segja,“ bætti
hann við með vandræðalegum hlátri,
„held jeg að jeg liafi sjálfur feng-
ið eitt af pessum köstum nú.“
Þegar pau komu inn í sam-
kvæmissalinn, var par svalt og sól-
in skein par ekki inn, svo að peirn
brá við eptir hitann og ljóssterkj-
una úti.
Mr. Frettlby stóð upp af stól,
sem hann liafði setið á nálægt
gluggauuin; hann virtist liafa verið
147
og hló glaðlega. „4eg gori sann-
arlega Mr. Rolleston aðvart, Brian,
ef pú ert með slíkum fagurgala“.
„Þarna kemur hann pá“, sagði
unnusti hennar, pvi að Ilolleston og
Paterson höfðu lokið leik sínum, og
gengu út af leikvellinum og til hóps-
ins, sem sat undir trjenu. Þó að
peir væru báðir í knattleiks-fötum, var
peiin mjög heitt. Mr. Rolleston
fleygði niður knatttrjenu, og kastaöi
sjer svo sjálfum niður og dæsti við.
„Hamingjunni sje lof, að petta
cr afstaðið, og að jeg hef unnið“,
sagði hann og purkaði svitann fram-
an úr sjer; „galeiðuprælar hefðu
ekki getað unnið liarðara en
við höfum gert, en pið liafið öll
letingjarnir setið sub tegmine fagi“.
„Hvað pýðir pað?“ spurði kona
hans letilega.
„Að pað eru áhorfendurnir, sem
mest sjá af leiknum“, svaraði mað-
ur hennar hiklaust.
„Jeg býst við, að petta muni
vera pað sem kallað er lausleg pvð-
ing“, sagði Patterson hlæjandi. Mrs.
Roileston ætti að gefa yður eitt-
hvað fyrir að liafa kig á að koma