Lögberg - 21.05.1892, Page 3

LÖU-BERQ, LAUG\RðA.3IX5C 21. MAT 1S»2
S
HUGLEIÐINGAR IiUGSANDI
MANNS.
Niðurl.
En svo kemur f>*ð samt út, að
munurinn á lielvftis álrúnaði Jjeirra
nafnanna er ekki annar en sá, að
.1. Ó. vill láta sitt helvíti vera
styttra en nafna síns. Það er lík-
lejra einhver hreinsunareldur, sem .1.
Ó. byr sjer til. Þeir nafnarnir trúa
J>ví báðir, að helvíti iiljóti Jió að
vera til, eða með öðrurn orðum
hejrninw fyrir [jað illa í einhverri
mynd. En svo hefur J. Ó. J)að
fram yfir nafna sinn, að hann hef-
ur jrefið út yfirlysinir í ljóðmælum
nm f>að, að hann hafi f>ekkt á hel-
vízkar píslir í hjarta sínu. Erindið
er á Jiessa leið:
„Innvortis mijr eitur sker,
ólo-a í hjarta syður.
Sem nöðru-bit í hjajta hver
lilátur beizkt mjcr svíður.“
Ylsurnar «ru íleiri, setn útmála
atlar hið sama. Detta hefði B. (x.,
„spekingurinn með barnshjartað“,
kallað sannarlega lysingu á h«l-
vízktim píslnm, }>ví hann segir í 6t-
skj'ring sinni yfir 250. erindi í Njólu,
„að viðkvæmni samvizkunnar sje »á
eiginlegleiki, »em aldrei að eilífu
hætti að brenna og ferdæma J>au
vondu verk, sem maðurinn hafi fram-
ið í pes»u lífi.“ Mjer getur við
þessa íhugun ekki annað en dottið
1 hug ljóðmæli Jóns presta Dor-
lákssonar:
„Nær vissuð J>ið svoheim»kan hest,
hann mundi fyrir sverja,
pegar fram keyrður másar meot,
menn sjeu til sem berja.
Eu vorrar aldar vitringar
votta djöflar *i sjeu par,
pegar mest á J>eim erja.“
En pegar blessaðir leiðandi
mennirnir okkar, hverrar trúar og
hverrar stöðu h»lzt sem peir eru,
ætla sjer að fara að mæla breidd
og lengd helvíti* í tímans rúrni á
skynsemis kvarða sinn og eru svo
að bisast með J>essa mismunandi
mælingu frámmi fyrir tilheyrendum
sfnum, og tönglast og tyggjast um
hana eins og gaddhestar urn ilit
fóður, pá vil jeg helzt engu pví-
líku rugli ljá eyra. Mjer finnst
peir fari leegra en peir sjeu færir
um að fara, og lengra en peir purfa
að fara til að geta leitt tilheyrend-
ur sína að sáluhjálplegu takrnarki.
Jeg fyrir mitt leyti læt mjer nægja
og hcld mig fast við petta einkunn-
arorð Jesú Krists, sem jeg kalla
drottinn minn og frelsará: ,.Dað
sem óinögulegt er fyrir mönniim,
pað er allt mögulegt fyrir guði“—
pó j»g viti að J. O. er pað hneyksli
og heimska.
Að gera sem mest úr hegningu
fyrir pað illa hefur auðsjáanlega
pann tiltrang að aptra við hinu
illa en hvetja til hins góða; að
gera sem minnst úr henni hefur
gagnstæðan árangur, er hvöt til and
varaleysis og leiðslu út á lastanna
veK-
Jón Ólafsson segir, að enginn
íslenzkur rithöfundur hafi gert meira
en B. G. til að leiða landa sína
frá rjetttrúnaðar kenning kirkjunn-
*r til frjálslegri og betri trúar.
Látum svo vera að petta sje nokk-
uð satt, j>ví ef .1. Ó. og Magnús
Skaptason, sem báðir hafa síterað
til B. G., færu ekki lengra með
u ke
sína nýj
iga br yluig en B.
G. hefur farið, j>á muiidi jeg með
sannri ánægju gela hlýtt á pá báða.
Um kenuiugar M. S. er mjer nokk-
uð ókunnugt. Eii pegar jeg ber
trúfræöslurit .1. Ó. saman við Njólu,
finnst mjer J>að vera etns og að
bera saman ljós og myrkur. J. Ó.
segist leiða sinn hest frá að að
hyllast endurlausnar trúna, — en
livað segir B. G. um hana?
„í lífsins orði oss lærdóm bar
lausnarinn elsku fúsi
um mörgu vistar verurnar
vors í föður húsi.
Hefur svo kennt og kvöl sig pfnt
Kristur af ást til dreginn;
pannig lagt og sjálfur sýnt
s&luhjálpar veginn“.
Og mörg erindi fleiri eru pessum
lík.
Jeg skal taka pað fram, að
jeg h«f aldrei sjeð J. Ó., ekki
heldur heldur J. B. Jeg pekki hvor-
ugan netna af ritverkum peirra, og
peir eru mjer báðir jafnkærir scm
menn. En ef jeg á að trúa pvf,
að allur ritháttur J. Ó. gegn and-
mælendum hans og allur óheiðar-
legur fjárdráttur, sem honum hefur
vorið borinn á brýn, sjeu sannir
ávextir af trúnni hans, peirri göf-
tigu og bjargföstu, sem hefur vald
á honum, pá finnst mjer að peir
trúarávextir beri ekki vott um pað
„að trúin hans sje tíu sinnum göf-
ugri en trú sjera Jóns Bjarnason-
ar. Hvað ritverk »jera J. B. snert-
ir; sem mjer er kunnugt, pá finnst
rnjer pað beri allt vott um J>að,
að hanu hafi helgað allt sitt lifs-
starf til að reynast starfs»mur og
árvakur verkamaður í vfngarði drott-
ins, samkvæmt peirri trú, er hann
boðar og álítur vera pá einu rjettu,
og jeg veit eigi annað, en hann
hafi prýtt kenningu sína með eptir-
br»vtnisverðu, að minnsta kosti Ó-
straffaulegu, framferði. Af peirra á-
vöxtum skuluð pjer pekkja pá.
Öilum hugsandi mönnum vildi
jeg ráða til að lesa fyri'lestur frá
seinasta kirkjupingi um guðdóm
Jesú Kri-ts eptir sjera Steingrím N.
Dorláksson. Hann er prentaður í
Aldauiótunum. Sá fyrirlestur er
byggður á grundvelli, en ekki mann-
legum heilaspuna, eins og trúar-
boðskapur Unitara.
Framanrilaðar hugsanir mínar
eru sannur ávöxtur af pví, að jeg
hef lagt mig til að hugsa út í
trúfræðis ritlinginn hans Jóns Ólafs-
sonar, tins og hann hefur sagt mjer
að gera.
Einn liugsandi maður.
Munroe.West & Mather.
MdlafœrsLum.enn o. s. frv.
Harris Block
194 Njarket Str. East, Winnipeg.
vcl þekktir meðal Islendinga, iafnan reiðut
búnir til að taka að sjer mál þeirra. gera
v ir ]'á camninga « (r%-
Scientific American
Agency for
CAVEATS,
a TRADE fVSARKS,
DESICN PATENTS
COPYRICHTS, etc.
For'informatlon and free Handbook write to
MUNN & CO. 361 Broadway, New Vork.
Oldest btire.au for securing patents in Amerlca.
Every patent taken out by us is brought before
the publio by a notlce given free of ciiarge In the
JMnmtaw
Larcest circulation of nny scientifio paper In tbe
vorld. Splendidiy iilustrated. No intelligent
nian should be witbout. it. Weekly, a
year; $1.50 six rcontbs. Address MÍJNN & CO-
ruuLiauEics. 301 llroadway, New Ytftk.
DOMINION OF CANADA.
A HiiggMt. Jbllieö A. átors
IUG0ART & R0SS.
MáUfævslutnenn o. s. frv.
DUNDEE BLOCK. MAIN STB
Pósthtískassi No. 1241.
íslendiugar geta smíið sjer til þeirra
með mál sín, fullvissir um, að heir latn
sjer vera sjerlega annt um að greiða
i) 8f-m rækilegsst
GOVERNMENT NOTICE
]>g the Honourable Edgar Hcwdncy,
Snperintcndent General of Jndian
Aýair:
Til allra »etn pett* »já, eð*
pelta *n*rtir á •inhvern liátt—
Heilssn:
í tilefni »f auglýsingu gefinni
út af mjer og dagsettri pann 27.
Janúar 1891. «em bannar, og legg-
ur við ,hegni»gu »«ra við getur átt
og ákveðin er samkværnt 43. Kapí-
t»la í nýjustu Canadalögum, og
heitir “An Act respecting Indians,“
að selja, gefa eða afhenda á aeinn
hátt, neinum Indíánum í Canada
norðvestur landinu, hvar, helzt s»rn
er, eða neinum Indíánum í Mani-
toba hvar helzt sem er, afskömtuð
skotfæri (fix»d ammunition or ball
cartridga:
Því lset jeg yður vita, að jeg
ofannefndur Honourable Edgar
Dewdney, Superintendent General
of Indian Affair*, fyrir góðar og
nægilegar ástæðar, und*n»kil hjer-
tneð frá banni pví sem ákveðið er
í auglýsingunni frá 27. jrnúar 1891,
alla pá parta af Caaada norðvestur
landinu sera liggja fjrir norðan og
austan pau takmörk *em kjer segir:
Frá landhryjrgnum á milli
upptaka Athabasca og Norður
Saskatchewan ánna, norðaustur til
upptakanna á Beaver ánni, meðfram
henni austur tíl kvíslarinuar úrGreen
Lake, paðan beint suður til 14.
Base línu, milli Tiiwnships 52 og 53.
Þaðan austur eptir 14. Base
línu til Norðaustur hornsins á Tovvn-
ship 52, Range 13, vestur af 2
hádegis línu, paðan suður til 12.
Correction línu, á milli Townships
46 og 47, [>aðan austur eptir 12.
correction llnu, til Winnipag vatns
að vestan verðu, og paðan uorður
með Winnipeg vatni.
Og lijermeð auglýsist að hver
einstakur og allir partar af Canada
Norðvesturlandinu innan ofargraindra
takmarka eru undanpegnir J>ví banni
sem ákveðið er í auglýsingunni frá
27. janúar 1891, eptir dagsetningu
pessarar auo lysingar.
Dessu ti! sönnunar hef jeg undir-
skrifað petta á skrifstofu minni
Ottawa borg tuttugasta og níunda
dag Apríl mánaðnr, 1892.
E. Dewdney.
Supt. Gen. of lndian Affairs.
OLE SIMONSON
mælir með sínu nýja
Scandinavian Hotel
710 Main Srr.
Fæði $1.00 á dag.
HOTEL BRUNSWICK
€or. úL Kupert Strs.
Wiui«i|#e& ^an.
Afbra^fi í öllu tilliti. G<>tt fæöi. Nýsrtt
stancl, pr\tt, goð herbergi.
Kinustu viiiföng og vin. lar.
LAREN BROS. eigendur.
lunlKMiutunieuii ok fastciítnasiilur.
Vj*r gefum os* sjerstaklega við innbainitum á gön.luin cg nfjim
skuldum. — Bújarðir og bæjarlóðir keyptar og s»ldar. —Tj»r *»k-
um eptir viðskiptum íslendinga.
Skrifstofur vorar aru yfir Fir*t National Bank, Grafton, N. I).
T. W. GAFFNEY, GEORGE H. FINKLE.
Att»rney at law and Notary Public. Collector and licensed auctiaaeei.
Nyfengnap
YORVORUR
KJÓLADÚKAR,
MUSLIN,
CASHMERES,
REGNKXPUR,
REGNHLÍFAR ITC.
H U S M U N I R.
FÓÐURLJEREPT, BORÐDÚKAR, TEPPI, DURKUR, DURKUEFNI.
Handa karlmonnum.
Skirtur, skrautgerðar með silki e:nn:g ullarskiitur og hvít
Regatta og Oxford nærföt.
Hanskar, uppihöld, slipsi, tokkar og rasaklútar.
beií,
288 MAIN STREET.
Beint a moti N.P. Hotellinu.
YEARS
OF VARIED
uiSUCCESSFUL
In the Use of CURA-
we Aloneown,
for all Dla-i
EXPERIENCE
TIVE METH0DS,U*t\
and Control, I
orders of|
• • •
I* MEH ð
Who have weak ox(jn.\
DEVELOPED, or diseaaed
organs, who are sufler-
ing fromeeeoss op youth\
and ony Exccsses, or ot'
euarantoo to
if they can
STOheb, our
method and an-
afíord a CUliE
• MEN •
Who are/»f/i.oo8and tm-
| oorr,vr.theacorn of thatr
fellows and the ooo-
tempt of friends and
companlons, ieada usto
patienta,
- —^fiLY BE SE-
own Exclusive
liances will
Thore is, thcn.
AND Y0URS.
Don’t brood over your condition, nor give up in c
Thousands of tho Worst Casea havo yielded to our
ence that we omploy, and we claim tho uonopoly of unieorm
success EfíiE Medical Co.. 64 Niagaha St., Buffalo, N. Y.
2,000 References. Name this paper when you write.
203
hrundið lifandi niður 1 glóandi eldinn, sem er
undir einu af ölturum sólarinnar. F'yiir öll önn-
ur afbrot, að leti meðtalinni, er begningin sú,
»ð monn eru neyddir til að vinna við hin miklu
stórhýsi pjóðarinnar, sem allt af er verið að reisa
einhvers staðar í landinu; stundum fylgir peirri
nauðungar-viunu húðstroka með ákveðnu millibili,
stundum ekki, eptir pvl hve glaepurinn hefur v»r-
ið mikill.
Mannfjelags-fyrirkomulag Zu-vendis fólksins
veitir hverjuni einstökum manni allmikið frels:,
ef liann brytur eigi gegn lögum og venjuin
landsins. Að vísu ræður par fjölkvæni, pó að
flestir peirra hafi að eins eina konu, sakir pess
hve hitt er útdr&ttarsamt. Að lögum er maður-
inn skyldur að sjá hverri konu fyrir sjerstöku
heimili. Hin' fyr*ta kona er og hin löglega kona
og um börn hannar er svo sagt, að pau sjeu
„af liúsi föðursins.“ Börn hinna eru af húsum
hinna sjerstöku mæðra p»irra. En petta varpar
eigi neinam skugga hvorki & mæðurnar nje barn-
ið. Aptur getur hin fyrsta kona, J>á er hún
gengur í hjönaband, samið svo um, að húsbóndi
hennar eigi gangi ið «iga aðra konu. En petta
ber mjög sjaldan við, [>w ,em konurnar halda
tnjóg fstt við fjölkvæni, er eigi að e<ns sjer
fyrir konum peim, er ella kynnu að verða af-
gangs, beldur og liefur hina fyrstu konu & æðra
etig, p *r s«m hún pannig í raun rjettri er odd-
2C2
veru einu lærðu mennirnir; peir bera töluvert
skyn á gang himintunglanna og hafa vald yfir
hugum manna með |>ví að segja fyrir myrkva
og jafnvel halastjörnur. í Zu-ve«dis kunna að eins
fáir menn í æ*ri stjettunum að lesa og skrifa,
eti nálega allir prestarnir hafa pi menntun, og
eru peir pví skoðaðir lærðir menn.
Lög landsins eru yfir höfuð mild og rjett-
lát, en í ymsu eru }>au ólík lögum hinna mennt-
uðu pjóða í vorri heimsálfu. Til dæmis skal
pess getið, að lögin & Englandi eru miklu strang-
ari par sem ræða »r um brot gegn eignarrjett-
inum heldur en par sem ræða er um illa með-
ferð á inönnum, og sómir pað sjer vel, par sem
peningagræðgin er aðalástríða Englendinga. Mað-
ur getur barið konu sína í hel og kvalið börn
sín hræðilega, og sloppið miklu ljettara, heldur
en sá setn stolið hefur gömlum stígvjelum. í
Zu-vendis er pvl «kki *vo varið, hvort sem pað
er nú rj«tt eða rangt, pá er gert. miklu meira
úr mönnunum heldur en úr dauðum munum og
kvikfjenaði; maðurinn er «kki par, eins og hann
er á Englandi, nokkurs konar smáviðbót við
eignirnar. Hegningin fyrir morð er líflát og fyrir
landráð líflát; daaðahegning er og lögð við pvl
að svlkja munaðarleysingja og ekkjur, við goð-
gá og við pví að reyna að fara bnrt úr land-
inu (sem er talið goðgá). Avallt fer líllátið fram
á fremur hræðilegan hátt. Glæpamanninum er
259
pe»s að kvænast drottningunum, og almennt hugðu
menn, að blóðsúthellinga roundi skammt að bíða.
Jeg ætla nú að snúa mjer að trúarbrögðum
Zu-vendis-manna; Jiau eru ekkert annað en sólar-
dýrkun I mjög fullkominni og proskaðri mynd.
Allt fyrirkomulag mannfjelagsins par stendur I
sambandi við pessa sólardýrk in. Allt pjóðfje-
lagið er trúarbrögðunum samvaxið og allar pjóð-
arinnar venjor. Frá vöggunni til grafarinnar
fylgir Zu-vendi»-maðurinn sólunni I öllum skiln-
ingi. Dejfar hann er ungbarn er honum haldið
upp I ljós hennar og er hann [>á helgað ir „tákni
hins góð», Iinynd valdsins og eilífðar-voninni“,
og svarar sú athöfn til skirnarinnar vor á meðal.
Meðan liann er ofurlitið barn, btnda foreldrar
hans honum á hinn dyrðlega hnött sem synileg-
an og góðviljaðan guð, og J>ennan guð tilhiður
hann bæði við uppgöngu lians og niðurgöngu.
Og á unga aldri fer hann cnnfremur, haldandi
sjer I lafandi endaun á skykkju inóður siunar,
til musteris sólarinnar I næsta bæ, og pegar
björtu hádegisgeislarnir falla niður á gullna alt-
arið par, svo að elduritin, sem á pví logar, syn-
ist daufur, pá lieyrir hann hvltklæddu prestana
hefja sitt hátiðlega lofgerðar-tón, og sjer fólkið
falla fram tilbiðjandi, og jafnframt pví sem hann
heyrir pyt gullinna lúðra, horfir hann & fórnina,
sem brennur á glóandi eldstallinum fyrir neðan
aUsrið. Slðan kemur hann pangað til pess að