Lögberg - 15.10.1892, Síða 2

2
LOGBERG LAUGAPwDAGINN 15. OKTÓBER 1892
@eS« út að 573 Maiu Str. Winuiiics,
af The J.ögberg J'rinting Publishing Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
Ritstjóri (Editor);
EJNAJi IJ/OJ'LEJJSSON
business manager: MAGNÚS PAULSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar í eitt
skipti 2ð cts. fyrir 30 orð eSa 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuðinn. A stærri
auglýsingum eða augl. um lengri tima aj
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupcnda verður að tii
kynna sknjlega og geia um fyrverandi bú
stað jatnframt.
UTANASKRIPT til AEGREIDSLUSTOFU
blaðsins er:
TKE LGCBEFtC PP,iKTIhC & PUBLISK- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UIANÁSKRIET til RITSTJÓRANS er:
LUITOB LÖOBERC.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
— tau«akdaginíi 15. okt .1892.—
öf* Samkvæmt landslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema bann sé
sku'dlaua, (.egar liann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
íð ilytr vistferlum, án þess að tilkynna
beimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unurn áiitin sýnileg sönuun fyrir prett-
visum tilgaugí.
Eftirleiðis verðr á hverri viku prent-
uð í blaðinu viðrkenning fyrir móttöku
allra peninga, sem því hafa borizt fyrir-
farandi viku i pósti eða með bréfum,
en ekki fyrir peningum, sem menn af-
henda sjállir á aígreiðslustofu blaðsins*
þvi að þeir menn fá samstundis skriflega
viðrkenning. — Bandarikjapeninga tekr
blaðið fullu verði (af Bandaríkjamönn-
um), og írá íslandi eru íslenzkir pen
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
1‘. 0. Moncy Orders, eða peninga í Jit
yistwed Letter. Sendið oss ekki bankaá
Tisanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
/yrir inuköllun.
F U N DJ N N VEST U RIIEJ MUR.
í þessari TÍku voru fjögur hundr-
uð ár Jiðin síðan Kólúrnbus fann Ame-
ríku. Fyrir oss Vestar-íslend nga,
eins og aðra Vesturlieimsmenn, er á-
stæða til að minnast þess atburðar,
sem meiri f>/ðing hefur baft en nokk-
ur annar atburður á þessu árapiúsundi.
£>ann 12. október 1492 var f>að,
að háseti einn á skipum Kólúmbusar
hrópaði, að hann sæi land. Ú>eir voru
pá komnir til oinnar af vestindisku
eyjunum, svo kölluðu. Vel vissi Kól-
úmhus, að sá fundur hafði mikla f>/ð-
ing. En fráleitt liefur liann dreymt
um, að petta n)fja land mundi verða
f>að „pertúrbatiónanna Jand“, sem
Ameríka hefur reynzt—svo vjer not-
um hið ágæta orðatiltæki ijara Jóns
Bjarnasonar frá pjóðliátíð Vest«r-íl-
lendinga í hitt ið fyrra.
Kól umbus liafði ekki einu sinni
hugmynd um, til liverrar heimsálfu
hinn rar komiun. Hann hafði baldið
af stað til pess að leita Indlands, í
vesturátt, og pað var Indland, sem
hann hjelt hann hefði fundið. Hann
trúði pví að jörðin væri hnöttótt, pó
að fáir tryðu pví á hans tíinum. Og
upp á pá trú ljet hann í haf. Hann
hjelt að austustri'md Asíu hlyti að
liggja fyrir vestan haf pað sem ligg-
ur vestkn að Norðurálfunni. Hann
liafði enga hugmynd um að á milli
Norðurálfunnar og Austurálfunnar
væri afarnaikið meginland, sem hinn
menntaði heimur vissi ekkert um.
Eigi er nema eðlilegt, að vjer,
íslendiugar, minnumst pess í pessu
sambandi, að pað voru Islendínyar,
sern fyrstir fundu petta land. Fyrstu
hvltu mennirnir, sem pessa lieimsálfu
hafa augum litið, hafa að líkindum
verið Bjarni Herjúlfsson og fjolagar
hans. Dað var sumarið 986, að hann
hjelt af íslandi til Grænlands á eptir
föður sínum, sem pangað hafði farið
með Eiríki rauða um vorið. Bjarni
fauii laud eptiralllanga útivist, „ófjöll-
ótt ok skógi vaxit ok smár Jiæðir á,“
og póttist vita, að ekki væri pað
Giænland; síðan f.mn hauu annað
land „sljett ok viði vaxit,“ og að lok-
um land „hátt ok íjöllólt ok jökull
á,“ og taldi hann að enn mundi hann
©kki hafa Grænland fundið, enda varð
sú raunin á. Eptir fjögra daga ferð
par á eptir náði hann Grænlandi.
Sögur eru og urn pað, að Björn
Breiðvíkingalcappi, sem fór af íslandi
998 muni hafa lint til Norður-Ame-
ríku einhvers staðar og ílengzt par.
En aðalfundur Ameríku af ís-
lendinga liálfu er ávallt kenndur við
Leif heppna. Hann var sonur Eiríks
rauða, og var sendur árið 1000 af
Ólafi kon ngi Tryggvasyni til að
kristna Grænland, en fjekk langa úti-
vist og lritti á ópekkt lönd. - „Yáru
par hveitiakrar sjálfsánir, ok vínviðr
vaxinn.“ Arið eptir Ijet hann í haf
frá Grænlandi til pess að leita að
löndum peim er Bjarni Herjúlfsson
hafði fundið. Fyrst fann liann land
með jöklum á, „eu sem ein hella væri
allt til jöklanna frá sjó«um,“ og kall-
aði Helluland. Halda ymsir að pað
muni vera Nyfundnaland. Svo fann
liann annað land, sljett og skógi vaxið
og kallaði Markland. t>að lialda menn
að hafi verið Nova Scotia. Eptir
tveggja daga ferð paðan fann hann
enn land, sem hann kallaði Vínland,
og vita menn ógjörla, hvar pað hefur
verið, nema livað víst pykir, að pað
liíifi verið fyrir sunnan 50 gr; norður-
breiddar. Eptir landafundi pessa hjelt
Leifur aptur til Grænlands, settist
par að búi föður síns, og ljezt par, að
öllum líkindum, mörgum árnm síðar.
Viðvíkjandi hinuia siðari ferðum
íslendinga til Vesturheims, skulum
vjer leyfa oss að prenta upp frásögu
Dr. Jóns Þorkelssonar í Almanaki
Djóðvinafjelagssins, með pví að eigi
verður frá peiin skyrt í færri orðum,
svo greinilegt sje:
„Er pað pá fyrst að Horvaldur
Eiríksson fór til Vínlands frá Græn-
landi næsta ár eptir Leif bróður sinn
eða 1002, og pótti honum landið hafa
verið lítt kannað; koui hann til “Leifs-
búða“ og dvaldi í v ínlandi pangað til
1004, að hann var veginn af villi-
mönnum: sneru pá fjelagar hans til
Grænland* árið eptir (1005), og sögðu
tíðindin. Fystist pá JÞorsteinn Eiríki-
son at vitja Jíks bróður síns og lagði
út frá eystri bygð í Grænlandi, en rak
í ena vestri bygð og andaðist par litlu
síðar. 1007 fór Þorfinnur karlsefni
Þórðarson, íslenzkur inaður, frá Græn-
landi og til Vínlands og Guðríður
kona lians og voru pau 05 saman;
náðu pau Leifsbúðum og könnuðu
mjög landið og áttu verzlan og við-
skipti við villimenn; voru pau par
pangað til 1011, og í Vínlandi fædd-
ist Snorri sonur peirra 1008, og er
mart manna á íslandi komið frá lion-
um. 1012 fara peir bræður Helgi og
Finnbogi, báðir íslenzkir og Aust-
firðingar að kyni, til Vínlands og með
peim Freydis Eiríksdóttir; komu
pau og til Leifsbúða, en ferð sú varð
með ósköpum og hvarf Frrydís aptur
til Grænlands árið •ptir. En úr peisu
fer nú að itrjálist um sagnir af Vín-
landi eða vesturlöndum og skal pó
enn geta nokkurra. Svo segir Eyr-
byggja að Guðleifur sonur Guðlaugs
liins auðga í Straurnfirði hafi orðið sæ-
hafi til lands nokkurs mikils í útsuður
langt af írlandi og liafi hann liitt par
Björn Breiðvíkingakappa: má ætla að
_>að liafi verið Norðurameríka sunnan-
verð. En petta var nær 1027, að
talið er. En 1121 geta annálar pess,
að Eiríkur upsi biskup í Görðum á
Græulandi hafi farið að “leita“ Vín-
lands, en ekki er hans getið upp pað-
an, svo að honum liefir aldrei skilað
aptur. Er pá svo að sjá sem aflagðar
hafi verið Vínlandsferðir að staðaldri
og munu, pær nú hafa aílagzt að mistu.
128* getur pess í annálum, að peir
bræður Aðalbrandur prestur og E>or-
valdur prestur Helgasynir hafi fundið
land “vestur undan íslandi“, og killa
annálaritarar pað ymist Dúneyjar eða
Nyjaland, og árið 1289 «r pess getið
að E'iríkur Noregskonungur presta-
hatari hafi sent Hrólf, er síðan var
kallaður Landa-Hrólfur, til pess að
leita Nyjalands, og varHrólfur aðrek-
ast í pví á ísland’ 1290 að fá menn til
farar rneð sjer, en 1295 dó Ilrólfur.
Halda sumir að petta Nyjaland k«nni
að geta verið sama og Newfoundland,
og víst geta annálar pess að Helga-
synir hafi farið í Grænlandsóbygðir.
Hið síðasta, er íslendingar kunna af
Vesturheimi að segja áður en Amer-
íka fannst aptur af Kólambusi er pað,
að annálar geta pess, að 1347 hafi
komið í Straumfjörð skip frá Græn-
landi, er farið hafði til Marklands, en
orðið sæhafa til íslands“.
Meðal polanlegra menntaðra
manna er nú ekki lengur minnsti vafi
á pví, að íslendingar hafi orðið fyrstir
til að finna Vesturheim. Að sá fund-
ur hafi haft nokkra pyðingu virðast
Bandaríkjamenn hafa viðurkennt með
pví að reisa Leifi Eiríkisyni minnis-
varða í Boston.
En um pyðinguna eru mennsamt
sem áður ekki ásáttir. Sumir láta svo,
sem Vesturheiins-fundur íslendinga
hafi alls engan árangur borið. í>eir
segja, að íslendingar hafi ekki getað
gert sjer neina ljósa grein fyrir pví,
hve mikilsverður fundur peirra hafi
verið, enda liafi allur heimurinn verið
of fáfróður til slíks á peim tímum.
Vitaskuld er sú skoðun á nokkr-
um rökum byggð. En samt sem áður
mega menn ekki gleyma pví að all-
sterkar sannanir hafa fengizt fyrir pví,
að Kólúmbus muni hafa verið kunnugt
um landafund íslendinga, og að pað
hafi mjög styrkt hann í trúnni um á-
rangurinn af ferð sinni, virðist liggja
í augum uppi. Hað verður auðvitað
ekki sagt með fullri vissu, að Kólúm-
bus liefði aldrei fundið Vesturheim, ef
íslendingar hefðu ekkí /undið hann
áður. En hitt er óhætt að segja, að
likindin liefðu pá verið minni fyrir að
Kólúmbus hefði unnið sitt mikla af-
reksverk. Fundur Vesturheims af ís-
lendinga hálfu er fyrsti liðurinn í peim
hlekk, er sameinar hino ganali ognyja
heim. Sá heiður verður ekki af pjóð
vorri hafður með rjettn.
DRAUGASÖGUR.
Niðurl.
Mr. Savage segir frá stúlku einni,
Miss D„ sem hann segir, að margt
hafi borið fyrir úr andanna heimi.
Tvar af peim sögum setjum vjer hjer.
Hún var hjer um bil 11 ára, peg-
ar fyrri atburðurinn gerðist. Hún var
óvenjulega taugaviðkvæmt barn,
myrkfælin, var allt af að heyra undar-
leg hljóð, og var ávallt mjög ófú* á
að fara ein í rúm sitt, iem var uppi á
lopti.
Faðir hennar var menntaður mað-
ur, hafði útskrifazt frá Ilarvard-skól-
anum, og var um pessar mundir að
kenna hóp af mönnum, sem konau
saman til kennslunnar í einu af lier-
bergjunum á öðru lopti í húsi pví sem
pau áttu heima í. Kveld pað sem
pessi atburður gorðist, rjett eptir
kveldverðinn, sendi faðir stúlkunnar
hana upp í petta skólaherbergi tilpess
að gæta að efninum par. Hún gerði
pað, og ætlaði svo aptur ofan í setu-
stofuna. Pegar hún kom að stigan-
um, virtist henni hún sjá mjög káan
mann koma upp stigann, og Tar hann
rjett kominn upp úr honum. Hún
færði sig til hliðar til pess að láta hann
fara fram hjá; og um leið og hún gerði
pað, leit hún beint framan í andlit
henum. Hann leit niður fyrir sig
framan í liana eitt augnablik, yrti á
hanaogsagði: „Jeg gæti að pjer“.
Brúkað á inillíónum heimila. 40 ára á markaðinum.
The Blue Store.
-*~MERKI: BLÁ STJARNA-^-
$10.000 vikdi $10.000
Af tilbúnuin fatnaði og karlbún ngsvöru, keypt fyrir
53 CENT HVERT DOLLARS VIRDL
t>ar eð allar vörurnar eru keyptar fyrir 53 cts. dollars virði
hjá CHABOT & CO.. Ottawa, getjegboðið yður
pennan varning fyrir hálfvirði.
KOMID! KOMID! KOMID!
og pjer munuð sannfærast um pað.
200 buxur í;1.75 virði, fyrir $1.00.
200 „ $3.50 „ „ $2.00.
200 „ $7.00 „ „ $4.50.
100 svartir fatnaðir $13.50 virði, fyrir $8.50.
100 — — $18.50 — — $12.50.
100 — — $25.50 — -- $14.00.
100 fatnaðir af ymsum litum $13,50 virði, fyrir $8.50.
250 barnaföt $4,50 virði, fyrir $2.75.
250 barna og drengja yfirhafnir $8.50 virði með húfum fyrir $5.00.
500 karlmannayíirhafnir ymislaga litar fyrir hálfvirði.
Nærskvrtnr nojrbnxur cg sokkar með ámóta niðurseltu verði.
K O M 1 1) og S K O Ð I Ð !
THE BLUE STORE.
Merki: BLÁ STJAKNA.
434 MAIN STREET-
ölievriei*.
Og svo hvarf hann eins og hann færi
inn í veggine.
Hann var óvenjulega hár, meira
en 6 fet, og Miss D. segiit enn muna
eptir pví andliti betur en nokkru öðru
andliti, sem hún hafi sjeð. Hún vissi
pegar, að hún mundi hafa sjeð hann
með einhverri andans sjón.
Um kveldið gat hún ekkert um
pað er fyrir hana hafði borið, en nú
var sú breyting orðin á henni, að öll
myrkfælnin rar horfin; og pegarhátta-
tími var kominn, var hún ipurð, hvort
hún vildi ekki láta einhvern fylgja
sjer, og neitaði hún pví. Upp frá
peim tíma hefur hún aldrei orðið vör
sinnar gömlu hræðslu, og í stað pess
finnst henni eins og góður vinur henn-
ar annist hana og varðveiti hana.
Næsta morgun fór hún til móður
sinnar, sagði henni, hvað hún hefði
•jeð, og tók pað jafnframtfram, að hún
hjeldi, að pessi maður, sem hafði birzt
henni, væri faðir föður hennar. Dessi
afi liennar liafði dáið, pegar faðirlnnn-
ar var 11 ára gamall drengur. Eng-
inn af ættingjum hennar var líkur hon-
um, og faðir hennar mundi að eins, að
liann hefði verið mjög hár maður.
Degar faðir hennar lieyrði lysinguna
af manninum, sem hún hefði sjeð, sagði
hann, að hún stæði lieima að geta ver-
ið af föður sínum, að svo miklu leyti,
sem liann myndi eptir lionum. Móðir
hans var enn á lífi, en hún var mjög
Strangar Baptisti, og lagði engan trún-
að á sögur um vitranir; en hún lyiti
yfir pví, að hún hefði ekki sjálf getað
gefið betri lysing af manni sínum en
pá sem sonardóttir hennar kom með
af inanninum, er hún hafði ijeð í itig-
anum. Og hún tiúði pví ávalt par á
eptir, að af einhverri sjerstakri ástæðu
hifði honum verið leyft að vitrastson-
ardóttur sinni.
Skömmu eptir petta sat pessi sama
stúlka í skrifstofu föður síns og varað
lesa í bók. Degar hún hafði lesið
nokkra stund, lítur hún upp úr bókinni
og segir: „Pabbi, pað er einliver hjer
inni í herberginu, og hún vilJ tala“.
Faðir hennar var að rita við skrifborð
sitt i hinum enda herbergisins og sneri
sjer frá henni. En pigar hún yrti á
hann, sneri hann sjer við og sagði:
„Ef einhverja langar til að tala við
mig, pá verður hún að láta mig vita
nifn sitt, pví að jeg er í annríki“. E>á
sagði litla stúlkan: „Hún heitir Mary“,
og sagði
svo: „Mary Piekering“. X>að virtist
pegar s\ o, sem föður Iiennar ljeki 1
mesta máta hugur á að heyra rneira.
5,Ef pað ert pú, Mary, pá segðu mjer
eitthvað, sem jeg get sjeð af, að pað
sjerL pú“, sagði hann. Miss D. sagði
pá (og pað var eins og talað væri við
hana á einhvern hátt, iem hún getur
ekki gert grein fyrir, pví hún heyrli
engin orð með sínum líkamlegu eyr-
um): „Hún hefur verið mörg ár í hinu
líflnu. Hún var tuttugu og tveggja
til tuttugu og fjögra ára, pegar hún
dó. Hún dó alveg óvænt, eptir að
hafa verið mjög skamman tíma veik,
af sóttveiki. Hún átti heima í B—•
í>ú liittir hana og kynntist lienni með-
an pú fjekkst við kennslu í peiin bæ,
og borðaðir hjá fjölskyldu föðurhenn-
ar, áður en pú útskrifaðist úr skóla.
E>ú pekktir hana áður en pú fórst á
prestaskólann. Hún hefur opt, opt
verið hjá pjer, og þú hefur vitaðþað“.
h'aðir liennar liafði fengið guð-
fræðismenntun í pví skyni að verða
Baptista-prestur, og um petta leyti
vissi enginn í fjölskyldu lians, að
hann hifði nokkra trú á pví að andar
gætu birzt inönnum. En hann spurði
dóttur sína, livort hún gæti lyst pess-
ari Mary, og sagði: „Hún var ein-
kinnilega klædd og gekk á óvenju-
legan hátt frá hári sínu.“ Dóttirin
svaraði: „Já, hún hefur næstum pví
svart hár, og dökk augu, svo dökk,
að menn mundu kalla pau svört, en
pegar bitur er að gætt, sjest, að pau
•ru móleit. Hár hennar fellur í pr*m-
ur hringlögðum lokkum á hvora hlið
andlitsini, og pessir lokkar liggja
niður með andlitinu pannig, að peir
synast eini og umgjörð utan um pað,
beið svo við eitt augnablik