Lögberg - 07.01.1893, Síða 2

2
LðGBERO LAUGARDAGINN 7. JANÚAR 18&3.
S.öíbctj.
Oehð út að 573 Jluiu Sir. IVinnipcs
af 77// J.ögbcrg Printin% Publishing Coy.
(incorporated 27. May 1890).
Ritstjóri (Editor);
EJNÁR 11J ÖRLEIESSON
RUSINF.SS MANAGF.R: MAGNÚS PA ULSON.
•AUóLÝSINGAR: Smá-auglýsingar I eitt
tkipti 25 cts. fyrir 30 orð eða 1 )>uml.
dáikslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum eða augl. um lengri tíma aj-
sláttur eptir samningi.
BUSTAD A-SKIPTl kaupenda verður að til
<yn: a skri/iiya og geta um fyrvcrandi bú
stað jafnfrarat.
UTANÁSKRIPT tíl AFGREIDSLUSTOFU
bla*ÁÍn.-. er
Ii|t i-UUCEfJC PHIKTiNC & PUBLISH- Cú.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
U'l ANÁSKRIFT iil RITSTJÓRANS er:
EUITOR LOOUERUi.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
— j.ausakdagiiín 7. jan. 1893. —
jy Samkvæmt laudslógum er uppsögn
sauptsnda á blaði ógild, nema hann sé
- kuldlaus, |>egar iiauti segir upp. — Ef
Kau pandi, sem er í skuld við blað-
ð flytr vistferlum, án þess að tilkynna
neimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
►tnum álitin sýnileg sönttun fyrir prett-
vistim tiigaag'.
Et'tirleiðis verðr á bverri viku prent-
uð í blaðinu við/keiiuing fyrir móttöku
illra peninga, sem þvi hafa borizt fyrir-
'arandi viku í pósti eða með bréfum,
en ekki fyrir peningum, sem menn af-
henda sjálflr á afgreiðslustofu blaðsins*
því að þeir menn fá samstundis skriflega
viðrkenning. — Baudaríkjapeninga tekr
l/laðið fullu verði (a’f Bandaríkjamönn-
unt), og frá íslandi eru íslenzkir pen
mgaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun i
1‘. 0. Money Ordem, eða peninga í Iie
o eurcd Letler. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í \V innipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
l’yrir innkölljn.
• 8K ÍRNIS-VIT LEYSUR.
Það er ekki laust við, að fieir
fáu íslendingar hjer vestra, sem litið
hafa í Sklrni Bókmenntafjelagsins á
liinum síðustu árum, hafi stundum
brosað í kampinn. Peitn hefur pótt
tnjög furðulega sagðar frjettirnar frá
peim löndum, er peim eru kunnug-
ust. Annað mun naumast nokkur
maður hjer hafa lesið í Skírni, enda
er tíma manna naumast til slíks verj-
andi.
VTjer höfum í petta skipti litið í
kaílanu um Canada, og vjer getum ekki
stillt oss um að gera hann að umtals-
efni í nokkrum Iínutn.
Kaflinn byrjar á peirri staðhæfing,
að Quebec sje „hið merkaita affylkjum
peim er Kanada skiptist í.“ Flestir
tnunu gera sjer í hugarlund, að On-
tario sje merkast. l>ar er aðsetur-
samhandsstjórriarinnar. Lar er vel-
megun almennings og menntun mest.
1 Quebec aptur á móti er fátæktin
og fáfræðin langmest.
Frjettimar eru frá árinu 1891. A
pvl áridó Sir John' A. Macdonald, lang-
frægasti stjórnmálamaður, sem uppi
hefur verið í Canada. Á andlát hans
er að eins minnzt í einni aukasetning,
en ekkert uin hann sagt annað en
hann hafi verið „oddviti apturhalds-
nt.tnna.1- Hið eina, sem reynt er að
skyra frá í kaflanum, er sakir pær
sem bornar voru á sambandsstjórnina
og Quebecstjórnina pað ár, sem um
er að ræða. Láturn svo vera — ef
nokkttr tnynd væri á peirri tilraun.
Um óráðvendnismál sambands-
stjórnarinnar er kveðið svo að orði:
„Var málið rannsakað ytarlega og
kom sumt svo Ijótt upp ár kafinu, að
einn af ráðgjöfunum hafði sigúrlandi
til að komast hjá hegningu.“ Hvaða
ráögjati skyldi pað hafa verið? f>að
getur naurnast verið um annan að
ræða en Sir Hector Langevin. Mál
hans - og einskis annars sambandsráð-
herra -» var rannsakað af par til kjör-
inni pingnefnd. Meiri hluti nefndar-
innar koinst að peirri niðurstöðu, að
hann væri sýkn saka, og pingið sam-
þykkti álit meiri hlutans.
Ofurlítið skárri er frásöguin um
Merciers-málið, og pó er hún næsta
viðsjárverð. Höf. skyrir ofurlítið frá
sökum.peim sem bornar voru á Mer-
cier, og getur svo um pað, að fylkis-
stjórinn, sem Iiann kallar „jarl“, hafi
vikið Merciersráðaneytinu frá upp á
sitt eindæmi. Svo bætir hann við
pessum setningutn: „Samkvæmt
stjórnarskipuninni er jarli petta leyft
°g leyfilegt. -En Kanadabúum pótti
hann skerða rjettindi sín . ... “ Báðar
setningarnar eru í meira lagi óná-
kvæmar. X>að er hveryi „leyft“ „sam-
kvænit stjórnarskipuninni“, að víkja
frá völdum ráðaneyti, sem hefur á
sínu bandi mein hluta pingsins; pví
hefur aldrei verið fram haldið af nein-
um, fyrr en Sf írnir gerir pað nú. Hitt
hefur verið deilt uin, hvovt pað sje
ekki afsakanlegt og rjett, eptir pví
sem á stóð, og með hliðsjón af svip-
uðum atrikum í brezkri stjórnarsögu.
Svo er staðhæfingin um, hvernig Can-
adabúar liafi litið á roálið. Hverjum
Canadabúum pótti rjettindi sín skert?
Allur conservatívi flokkurinn í landinu
var vitanlega á fylkisstjórans bandi,
flest eða öll blöð, sem telja sig með
hvorugum flokknum, og.töluvert af lí-
berölu blöðunum líjca.
Sve kemur kafli úr skaminarbrjefi
sem Mercier skrifaði fylkisstjóranum,
eptir að honutn hafði verið vikið frá.
Við pað brjef hnytir höf. pessum at-
hugasemdum, sem jafnframt eru nið-
urlagsorð Canadakaílans:
„8vo mörg voru þessi orð. En brjefið
er vottur ura, hvað Englendingar leyfa sjer
og hvernig þeir 1 ugsa sjer sainbandið
milli EnglaDds eg nylendna þess. Gatum
vjer íslendingar sjeð, hvað gott er og
hvað illt er í þvi, og lært af því, þó ekki
sje vert að læra af því að þiggja mútur,
eins og Mercier mun liafa gjört.“
Mercier, sem hrjefið ritaði, er
franskur maður, og sömuleiðis fylkis-
stjórinn, sem brjefið fjekk. Skyldi
brjef, sem franskur maður skrifar
frönskum manni, vcra áreiðanlegasti
votturinn um hugsunarhátt Englencl-
Inga? l>að kynni að mega til sanns
vegar færa, ef Canadabúar, og pá
einkum peir sem sjerstaklega áttu
hlut að máli, Quebec-menn, hefðu
synt pað, að peir væru Mercier sam-
pykkir í deilu hans við fylkisstjórann.
En pví fór svo fjarri, að við næstu
kosningar á eptir beið Mercier hinn
mesta ósigur, par sem hann aptur á
móti eptir næstu kosningar á undan
bafði haft með sjer nrest allt pingið.
Og hvernig f ósköpunutn eigum „vjer
íslendingar“ að geta lært af pessu
máli, „hvað gott er og hvað illt er,“
í sambandinu milli Englands og n/-
lendna pess? Það er eitthvað hið
pungskildasta, sem vjer höfum sjeö í
Skírni - nema ef vera skyldi pað, að
vjer kynnum að getalærtaf samband-
inu inilli Englands og nýlendna þess
að piggja mútur, sem höfundurinn
varar oss við/
Þegar vjer lesum annað eiiis rugl
og petta, vitum vjer ekki, á hvoru
vjer eigum að furða oss meira, pvf, að
hálfvísindalegt fjelag, eins og Bók-
menníafjelagið, skuli gefa annað eins
út, eða pví, að gáfaður menntamaður,
doktor í heimspeki, skuli setja slíkt
samari.
Vjer unnam Bókmenntafjelaginu
alls hins bezta. l>að hefur gefið út
margai af hinum beztu bókum, sem
til eru á íslenzkri tungu, og pað hefur
unnið að pekkingu á íslandi og lieiðri
fslenzkra bókmennta erlendis. Þess
vegna á pað stuðning skilið — eins
af Vestur-íslendingum «ins ogöðrum.
En prættingurinn á engan rjett á
sjer5 pó að hann komifrá Bókmennta-
fjelaginu. Eptir vorri skoðun væri
langrjettast að hætta með öllu við
Skírnis-útgáfuna. Og að minnsta
kosti ættu ekkki að vera skiptar skoð-
anir um pað, að fjelagið ætti að hætta
við petta ársrit sitt, ef pað getur ekki
fengið pað sómasamlega úr garði
gert. Vjer höfum vitaskuld ekki
lesið mcira í síðasta Skfnii en Canada-
kanrnn, og ætlurn ckki að lessa meira
að sinni — liann var nóg fyrir oss f
bráðina. Eu vjer göngum að pvf
vísti, að hitt sjo álfka, pví að pað er
ekki sjáanlegt, að örðugra sje að
skiifa af viti um Canada en um önnur
lörid.
TOLLVERNDIN OG ÍHALDS-
FLOKKURINN.
Vmsir virðast liara gert sjer
| uokkrar vonirum, að vaka inundir fyr-
ir Thompsons-stjórninni í Ottawa að
draga að minnsta kosti eitthvað úr
tollverndinui, og ijetta með pví álög-
ur á landsmönnum. Eptir pví sem
aðalmálgagni sambandsstjórnarinnar,
Toronto-blaðinu Ernpire, farast orð p.
3. p. in., er svo að sjá, sem pær vonir
sjeu gripnar algerlega úr lausu lopti.
En ekki leynir pað sjer að hinu
leytinu, að conservatfvi flokkurinn er
mjög farinn að skiptast, að prf er
petta mál snertir. Meðal annara hef-
ur Dalton McCarthy, einn af hinum
merkustu pingmönuum flokksins, sá
maðurinn, sem utan Manitoba-fylkis
hefur sjerstaklega haldið fram afnámi
sjerstöku, kapólsku alpyðuskólanna,
hefur nrjög ótvíræðlega ljfst yfir pví,
að hann telji tollverndina skaðvæn-
lega fyrir landið, að minnsta kosti í
pví gífurlega formi, sem um er að
ræða hjer í Canada. Fyrir petta hef-
ur hann fenoið hinar hörðustu ákúrur
P)
hjá Empire, og blaðið gefur í skyn,
að stjórnin muni ekki gera sig seka í
öðrum eins hringlandahætti eins og
McCarthy hafi sjfnt.
Eins og menn sjá, er hjer ekki
dregið úr. En pessi ummæli blaðs-
ins er sannarlega ekki hin eina bend-
ing, sem komið hefur fram um pað,
að Ottawa-stjórnin fær ekki eindregið
fylgi flokks síns, ef hún heldur áfram
pessari stefnu í viðskiptamálum, sem
rekið hefur ógrynni fólks út úr land-
inu, og staðið pví fyrir prifum um
margra ára tíma.
Evening News, eitt af conserva-
tfvu blöðunum í Ontario, tekur mál-
stað McCarthys á pessa leið: „í stað
pess að reyna að loka munninum á
Dalton McCarthy, ætti Empire að vita
pað, að pegar jafmikill hæfileikamað-
ur fer að efast um, að hyggilegt sje
að halda fram peirri stefnu, sem hann
hefur áður veitt fylgfi sitt, og hefur
með sjer fjölda af ágætlega færum
conservatívum mönnum, pá er pessi
stefna ekki lengur gagnleg; pað ætti
pá að fara að draga úr henni, enda
verður pað og gert. Blöð og stjórn-
málamenn geta reynt að halda íhalds-
flokknum saman með pví að breiða
enska flaggið yfir gröf Sir Johns A'.
Macdonalds, og Qkora á lyðinn að
falla par fram í tilbeiðslu, en pess
konar ráð duga ekki urn alla eilífð.
Lifandi maður er ávallt betri en dauð
hetja, og petta land parf að halda á
lifandi manni, sein ber skynbragð á
parfir pess. Ef íhaldsflokkurinn á
ávallt aS fylgja rödd frá gröfinni,
pá fcr liann sjálfur í gröfina, pví að
fólkið jarðar hann áreiðanlega.“
NÝTT GRÓÐAFJELAG
Iljer í bænuin er nymyndað fje-
lag, sem heitir Homc Building and
Savings Association. t>að hefur fengið
löggilding og höfuðstóll pess er
$1.000.000.
Aðaltilgangur fjelagsrns cr að
Eina hreina Cream Tartar Powder.-Entrin amónía; ekkert álún.
n 1
Brúkað á millíónum heimila. Fjörutfu ára á markaðnum
The Blue Store.
• MHRkl: BLA STJARNA-*-
VIRDI $10,000
Af tilbúnum fatnaði og karlbúnngsvöru, keypt fyrir
53 CENT HVERT D0LLARS VIRDI-
f>ar eð allar vörurnar eru keyptar fyrir 53 cts. dollars virði
hjá CHABOT k CO. Ottawa, get jeg boðið yður
pennan varning fyrir hálfvirði.
KOMID! KOMID! KOMID!
°R I’j' er munuð sannfærast um ]>að.
200 buxur $1.75 * 1 idrði, fyrir $1.00.
200 „ $3.50 )) )) $2.00.
200 „ $7.00 77 77 $4.50.
100 svartir fatnaðir $13 .50 virði, fyrir $8.50.
100 — — $18. ,50 — — $12.50.
100 — — $25. ,50 — — $14.00.
100 fatnaðir af ymsum litum $13,50 virði, fyrir $8.50.
250 barnaföt $4,50 virði, fyrir $2.75.
250 barna óg drengja yfirhafnir $8.50 virði með húfum fyrir $5.00.
500 karlmannayfirhafnir ýmislaga litar fyrir hálfvirði.
Nærskyrtur, nærbuxur og sokkar með ámóta niðursettu verði.
KOMIÐogSKOÐIÐ!
THE BLUE STORE.
Merki: BLÁ 8TJARNA.
434 MAIN STREET.
$10.000
gefa efnalitlum mönnum tækifæri og
upphvatning til að kaupa eða byggja
sjer hús eða leggja dálítið upp með
mánaðarlegum borgunum.
Fyrirkomulagið er á pann hátt,
að menn gerast fjelagar með $200
hlutum, sem borgast eiga með $1 mán-
aðarlega. Inngangseyrir er $1,- og
engar aðrar álögur eru á fjelags-
mönnum.
Þessum mánaðaliorgunum er
haldið áfram, pangað til pær, ásamt
rentum og renturentum, nema $200,
og er sú upphæð pá borguð fjelags-
manninum, ef hann æskir pess.
Fjelagsmenn, en engir aðrir, geta
fengið peninga fjelagsins að láni.
Þeir borga 6 af hundraði um árið í
leigu, Auðvitað verða peir að setja
næga tryggingu.
Áreiðanlegir, valinkunnir menn
eru í stjórnarnefnd fjelagsins. Meðal
peirra er landi vor, Mr. Árni Friðriks-
son og P. C. Mclntyre, pingmaður
fyrir Norður Winnipeg.
Allir peir landar vorir, sem hafa
hug á að koma sjer upp húsi, eða
treysta sjer til að leggja upp að
nrinnsta kosti $1 um mánuðinn, ættu
að kynna sjer tilboð fjelagsins. Á
Englandi hefur landsstjórnin um
langa.i aldur látið sjer annt um slík
fjelög sem Jretta og hlynnt að peim.
í Bandaríkjunum er ógrynni af slíkum
fjelögum — eitthvað 0000 — og eru
eignir peirra meiri en allra Jrjóðbank-
anna t'l sainans. í Canada er og tölu-
vert af peiin, og hafa ]>au gengið vel.
í Manitoba mun ekkert ‘ slíkt fjelag
hafa mymlazt fyrr en nú.
BILLEGUR
FERDA ÁÆTLUN
MILLI WINNIPEG 0« NÝJA ÍS-
LANWS.
Mr. Gestur Oddleifsson leggur af
stað frá Winnipeg tií Nyja íslands á
hverjum Fimmtudegi kl. 12 á hádegi,
kemur til Geysir P. O. næsta Laugar-
dag kl. 0. e. h.; leggur af stað frá
Geysir P. O. til Winnipeg á hverjum
Mánudagsmorgni kl. 7 og kemur til
Winnipeg næsta Miðvikudag kl. 12 á
bádegi.
Eins og vant er flytur G. Oddleifs-
son farpegja og flutning fyrir eins
lága borgun og aðrir, og eins og vant
er verður betra að ferðast með honurn
og senda flutning með honum, en
nokkrum öðrum. Hann er allra manna
duglegastur, en f>ó mjög aðgætinn og
fer vel með allt, sem honum er trúað
fyrir; pann vitnisburð gefa honum allir
sem J>ekkja* liann.
Ilann liefur ágætan útbúnað og
getur tekið alla pá farpegja og allan
fiutning sem honum byðst.
Allar nauðsynlegar upplýsingar
fást hjá peim lierrum W. H. Paulson
& Co. 575 Main St., Á. Friðrikssyni,
Ross St. og Stefáni Oddleifssyni, 522
Notre Dame St. W.
l>eir sem vilja senda flutning ættu
að koma honum í tækan tíma til W.
H. Paulson & Co.
SAUMAMASKÍNUR
■
B. Anduhson, Gimli, Man., selur
K J ö T - M A R K A Ð U R
á horninu
----L-----
MAIN 00 JAMES STR.
Billegasti staður í borginni að kaupa
allar tegundir af kjöti.
allskonar Saumamaskínur tneð lágu
verði og vægum borgunarskilum.
Flytur maskínur kostnaðarlaust tif
kaupenda.
Borgar hæzta verð fyrir gamlar
saumanraskínur.