Lögberg - 22.03.1893, Side 1

Logbpirg er gerið ui hvern miðvikudag og
laugardag aí
Thr L >göerg prin’TING iS: puömshing co.
''krif.sto'a: Algreiðsl usfofa: l’rent.smiðja
573 Main Str., Winnipog Man. •
KosUr um drið (a Islandi (i kr.
Ixjrgist fyirt'raiii. — Linstöc r i n :r » cj.it.
LoaBRRG \s puUlished every Wednjsday ao.i
Salurday hy
I'HR L'íGURRG PRINTlN 'f& >í<í ..
u ö/3 Main Str., Wmnipeg Man.
'«ubsíiripii >ii price: $2,0) * ye u piya<de
i i .1 L v ic :
Singie copies 5
6. Ár.
WINNIPFA), MAN., MIÐVIK UDAGINN 22. MARZ 1893.
{ Nr. 21.
Kóuj^i- Kóróaj-Sápan er ósviki n
hón skaðar h.’orki hðndurnar,
audlitið eða fínustu dúka,
vdlardCikar hlaupa ekki
ef hún er brúkuð.
tessi er til-
búin af
The Royal Soap Co., Wintppeg.
A FríQriksson, mæ lir með benni við
landa sína.
Sápan er í punds stykkjum.
Umfram allt reynið hana.
Hjermeð iæt jeg landa mína vita
að jeg keyri Póstsleðann sem gengur
á milli West Selkirk og íslendinga
fljóts, og vonast eptir að íslendinga,
sem purfa að ferðast á iniili tjeðra
staðar takisjerfarmeð mjer. Póstsleð-
inn er eins vel útbúinn ojr bægt er að
hugsa sjer, nógur hiti og gott pláss.
Perðutn verður hugað pannig, að jeg
togg af stað frá W. Selkirk kl. 7 á
hverjum priðjudagsmorgni og kem til
íslendinga fljóts næsta miðvikudags-
kvöld; legg af stað frá ísl. fljóti kl. 7
á hveijum fimmtudagsmorgni og kem
til W. Selkirk næsta föstudagskvöld.
Fargjald vcrður pað sama og í fyrra.
I>eir sem koma frá Winnipeg og
tetla að ferðast með mjer tii Nyja ísl.
ættuað koma til W. Selk. á mánudags-
kvöld, jeg verð á vagnstöðunum og
keyri p4 4n borgunar pangað sem peir
ætla að vera yfir nóttina.
Prekari uppl. geta inenn fengið
hjá George Dickinson W. Selkirk eða
hjá mjer.
W. Selkirk 16. nov. 189g
Kr. Sigvaldason.
FRJETTIR
CAXADA.
Ganada-stjórn hefur um stund
komízt í ónáð mikla hjá brezku stjórn-
inni, út af f>ví hvernig hún tók samn-
ingnum við 1 rakkland, pví að sendi-
herra Breta í París, Dufferin lávarður,
var við pann samning riðinn af Eng-
lands hálfu. Vitaskuld er franska
stjórnin líka bálvond. Að liinu leyt-
inu er Canada-stjórn svo reið við Sir
Charles Tupper, að liún hefur við orð
að setja hann frá embætti sínu, eptir
þvi sem telegraferað er frá Ottawa til
blaðs eins í Netv York.
Samkvæmt ny-útkomnum s
um •nnanlandsmála-ráðherrans
4984 menn skrifað sig fyrir hei
rjettarlöndum í Canada síðastlið
ílein en á nokkru ári slðan bi
ánð 1882-3.' Eptir sömu sky
cr lengd járnbrauta f Manitobs
stendur samtals 1,525 mflur, en I
tóríunum 1,615.
BANBARÍKIN
Fyrir skömmu síðan l/sti pres-
byteríanskur prestur cinn yfir því f
ræðu, sem hann hjelt í prestafjelagi í
Milwaukee, að hann liefði sannanir
fyrir samsæri af liálfu kaþólsku kirkj-
unnar til pess að koma á stjórnar-
byltingu í Bandaríkjunum. Hann
kvað páfann, Gibbons kardínála, 10
erkibiskupa og 60 biskupa og klerka
vera riðna við þetta fyrirtæki, og að-
alverkfæri þeirra sagði liann væri T.
V. Powderly, leiðtogi Vinnuriddar-
-anna, og sagði presturinn, að það væri
aðeins í því skyni, að nota verkamenn
..til að velta um stjórnarfyrirkomulagi
Bandaríkjanna, að Powderly þættist
veraað aðstoða þátil að nárjetti sínum
gegn n uðvaldinu. Það er bvorttveggja
að saga þessi er ótiúleg, enda liefur
Powderly afdráttarlaust neitað því, að
nokknr liæfa sje í henni, að því er
sig snerti, og boðizt til að lofa hverj
um heiðariegum prótestantiskum
prestum í landinu að rannsaka allar
sínar gerðir og öll sín skjöl, og kveðst
fús til að hlíta þeirra dómi, ef þeir
úrskurði sig sekan af því sem á sig
sje borið.
Úr Montana-silfri hefur verið
gerð kvennlíkneskja í fullri stærð,
sem á að tákna gyðju rjettvísinnar.
Hún stendur á silfurhnetti, sem er tvö
fet í þvermál. Ilún liefur kostað
$70,000, og er stærsta silfurlikneskja,
sem menn vita til að nokkurn tíma
hafi verið búiu til í heiminum. Hún
á að fara á Chicag'o-syningmia.
ÚTLÖSD
Stórþingið norska samþykkti á
síðasta sumri, að Noregur skyldi
háfa sjerstaka konsúla en ekki sam-
eiginlega við Svíþjóð, eins og að und-
anförnu. Konungur fjekkst ekki til
að skrifa undir lögin, og út úr þvi
sagði norska ráðaneytið af sjer. Samt
samdist svo um milli konungs og ráða-
neytisins, að stjórnin skyldi halda á-
fram að vera við völdin, og málið
skyldi geymt. Nú hefur stórþingið
tekið það upp af nyju, og gert sams-
konar samþykkt í því eins og f sumar,
nema hvað kröfurnar eru að einhverju
leyti skerptar af Noregs hálfu. Er
telegraferað frá Kristjaníu, að nú
horfi til vandræða með samkomulagið
milli konungs og þingsins.
Jules Ferry, forseti franska öld-
ung’aráðsins, ocr einn af liinum að-
kvæðamestu stjórnmála-mönnum
frönskum á síðari áratugum er látinn.
t>að sem sjerstaklega liggur eptir
hann, er það, að hann dró alþyðu-
skóla þá sem styrktir eru af almenn-
ings fje úr höndum kaþólsku kirkj-
unnar.
Anarkistar i Rómaborg gera
hverja tiliaunina eptir aðra um þessar
mundir til að sprengja í lopt upp
stórbyggingar. Hjer um daginn tókst
>eim að skemma hús það sem sendi-
lierra Bandarikjanna býr í.
ÍSLANDS FRJETTIR.
(Eptir „Þjóðólfl-1 og „Norðurljósinu"1.)
Akureyri3. jan. 1898.
Grettisljóð.
l>ann 27. des. s 1. las skáldið sjera
Matthías Jochumsson, í húsi gestgjafa
L. Jensens hjerí bænum, um 20 kvæði
er hann hefur nýlega orkt út af Grett-
issögu. Tillieyrendur voru um 80,
og liöfðu hina beztu skemmtun, enda
eru kvæðin yfir höfuð snildarlega ort
og sagan þjóðleg og vinsæl. Sögu-
Ijóð þessi, sem ekki munu vera nema
hálfnuð cnn, verða sjálfsagt liið mesta
skáldskapar þrekvirki sjera Matthías-
a.r, ef lionum endist aldur og heilsa til
að fullgjöra pau.
Man nslát. þann 29. des. s. 1.
andaðist hjer í hænum bókbindari Er-
lendur Ólafsson. Hann var fæddur í
Skjaldarvík 1817. Á AkSteyri flutt-
ist hann alfarinn 1857 og stundaði þar
í mörg ár liandverk sitt. 1878 varð
hann blindur og hefur síðan 1879 leg-
ið rúmfastur.
Tíðarfar hefur verið mjög hart
og óstillt hjer nyrðra í vetur allt að
jólum, jarðleysur vanalega miklar og
opt ákaft snjófall, en hláka sjaldan
eða aldrei að gagni. Rjett fyrir jól-
in brá til stillinga og tnilli jóla og ný-
árs var optast þftt; kom þá upp nokk-
ur sauðsiMip.
\retur þessi liefur komið mjög
hart við Þingeyingn, sem liestir treysta
mikið á útbeitina.
Afli optast óvaualega góður á
Eyjafirði í vetui er gæftir hafa verið.
Rvfk. 20. jauúa.' 1893.
SvðlirmÓlasýslu (FáskrúC'sfirði)
30. nóv. ’92.
„Hjeðan eru fáar frjettir,nema þetta
vandræða verzlunarbasl, sem menn
búa lijer við ár eptir ár, og alltaf fer
versnandi; f ár hefur það þó verið með
versta móti; en það eru ekki vjereinir
sem hafa verið hart leiknir, það er
öll þjóðin, því allir kveða við sama
tón. Kaupmenn hafa verið svo líkir i
anda, að lítið ber á milli, að eins í
smáatriðuin sjást undantekningai, svo
er búið.
Vöruverð var lijer bið snrna sem
annarstaðar. Sliki er þjóökunnugt
orðið og þarf þvf eigi að endurtakast.
E>að kom sjer þó afariila eptir öll
vorharðindin, sem ollu þvi, að hagur
inanna var bágborinn og skuldir í
meira lagi.—En „þegar ein bárau rís,
er önnur vís“. Eptir allt þetta gengu
kaupmenn afarhart eptir skuldum sín
um og fremur en ndkkru sinni fyr;
munu þeir hafasjoð sinn haginn mest-
an að heimta þær nú, er vörur voru í
mjög lágu verði, til að getagrætt sem
mest á þeim siðar, er þær stigj i í
verði á heimsmarkaðinum, því án efa
hafa þeir vitað, að svona lágt verð
myndi eigi standa til lengdar; „glögg-
sýnn er gróðapúkinn!“
En svo koin annað verra: undir
haustið ljetu kaupmenn vanta flestar
nauðsynjavörur, helzt þó alla matvöru,
og afleiðingin er sú, eins og skiljan-
legt er, áð út lítur fyrir stór vandræði
milli manna, því nú sem stendur fæst
hvergi matvara.
Fiskafli liefur verið ágætur í allt
haust hjer í Fáskruðsfirði, en þess
gætir minna en verða mætti, þvi kaup-
menn heimta hvern drátt jafnóðum er
hann fæst, og neyða inenn til þess
með þvf að neita umsaltið, svo mönn-
um er nauðugur einn kostur að leggja
hann inn blautan,—þar cr enn eitt
gróðabragð kaupmanna, — þó gera
þetta ekki allir. (Á Eskifirði hafa
þeir það öðruvísi.)
Nú hefur O. Vathne byrjað lijer
síldarveiði, og fiskar vel; liefur nú
þegar fengið nokkur luindruð tunnur.
Heybyrgðir manna voru litlar
þetta ár, hjá allf estum eigi meiri en
helmingúr móti því, sem áður hefur
verið, hjá sumum miklu minna. Grip-
um varð því að fækka fjarskalega,
allra lielzt nautpeningi; voru naut-
gripir skornir næstum á hverjum bæ,
oir 2 0£j 3 á sumum. Þetta ár verður
því fjarska hDekkir í landbúnaði vor-
um hjer austanlands.
Tíðin liefur verið fremur góð f
haust, það sem af er; frá 10. október
til 27. s. m. var allt af logn og blíð-
viðri og lítið frost. En þann 28. gekk
í snjóbyl, sem stóð í 7—8 dægur, og
dreif niður snjó svo mikinn hvíldar
laust nótt og dag, að gamlir menn
muna ekki jafnmikinn snjó f einu
um þennan tíma ársþ lá við að lijei
yrði miklir fjárskaðar, því fje var
óvíst, en til allrar hamingju fór eigi
svo og er nú ílest aptur fundið.
Heilsufar manna liefur verið gott.
Nýdáin er merkiskonan Margrjet
Stefánsdóttir í Dölum. Hún vardótt-
ir sjera Stefáns Jónssonar, siðast
prests á Kolfreyjustað, og gipt Birni
Stefánssyni, norðlenzkum manni.
Þau oiga 5—6 börn á lífi“.
Rangárvallasyslu (Áshreppi)
10. janúar.
Heyskapur var hjer f breppi
næstl. sumar, allg-óður að nokkrum
7 r'j
bæjum frátöldum; þó var bjer sem
annarsstaðar töðubrestur að helmingi,
en þar flestir náðu heyi úr Safarmýri,
var ekki tilfinnanleg kúafækkun,—
Garða-ávöxtur var víðast sárlftill, sum-
staðar enginn. Þar af leiðir bjargar-
skurt meðal fjenaðarleysingjanna, sein
undanfarin ár hafa lifað mest á garð-
ræktinni.
Á verzlunina þarf ekki að minn-
ast; hún er næst því að vera land-
plága þetta ár og óhætt er að fullyrða
að margir eru hjer, sem enga kaup-
staðarvöru hafa á heimili sínu, heldur
einungis mjólkurdropann, eins og
hann kemur fyrir.
í flestum hreppuin hjer i sýslu er
barnakennsla stunduð af umgangs-
kennurum. Hjer í hreppi er kominn
á fót barnaskóli í Þýkkvabænum, en
sökum þess að allir hreppsbúar geta
ekki notað hann, er umgangskennari
lika, svo af því má ráða að sjerlega
mikið breytist til batnaðar áhugi
manna í því efni.
Með jólaföstu gerði hjer harðindi
og hagleysur sem lijeldust til jóla.
Síðan hefur verið öndvegistíð; hefur
O 7
svo að segja enginn vetur komið enn
þá í Landeyjum.
Heilsufar hefur verið mikið gott
allt fram til þessa tíma, að kvef er nú
farið að ganga.—Nýdáin er lijer í
hreppi ung kona, Þórunn Jónasdóttir
í Unhól, sem búin var að kveljast í
sullaveiki hátt á annað ár; líka er ný-
dáinn Bjarni Bjarnason, bóndi í Ráða-
gerði, fullorðinn maður.
Mælt er að hjeðan úr hreppi ætli
hópur af fólki til Atneríku í vor.
Ra ngárvat.la sýslu (eystri hluta)
31. desbr.: „Yfirleitt telja bændur
hjer eitthvert hið erfiðasta árferði, er
á fyrst rót sína að rekja til grasbrests-
ins Og þar af leiðandi mikilli fækkun
4 nautgripum og lömbum, og sro S
öðru lagi, hversu kartöflur og rófur
brugðust tilfinnanlega, sem er cpt
mikill búfengur, því garðyrkja er hjer
almennt stunduð vel og gefur af sjer
.nikinn arð, þegar í ári lætnr. Enn-
fremur má telja verzlunarólagið, sem
átt hefur sjer stað þetta ár og allir
kvarta undan, þó einkum út af fjár-
söluleysinu, þar hvergi er nú peninga
að fá, hvað sem í boði er, og er því
ekki sjáanlegt, hvernig bændur eiga
að losast við opinber gjbld á naesta
vori og önnur gjöld, ér á þeim hvíla.
Snæfellsnesi 6. desbr. 1892:
„Ileyskapur varð hjer allment vondur
síðastl. sumar, svo menn voru neyddir
til að farga skepnum að miklum mun,
sem óheppilega kom 4, þar eð fje f
kaupstöðum okkar var í lágu verði
sem annarsstaðar, en þrátt fyrir fækk-
un þessa er bætt við, að sumir verði
heytæpir, ef veturinn verður harður.
Skepnuhöld eru víðast í betra
lagi.
Fiskiafli liefur verið ágætur í
Ólafsvík og Brimilsvöllum í baust;
þar munu vera komnir mn 1000 til
tilutar siðan á Mikalismessu, on ann-
arstaðar hjer vestra liefur lítið fiskazt.
Heilsufar almennt gott.
I norðanveðrinu 2. þ. m. hrakti
fje í sjóinu frá Knarartungu í Breiðu-
vik, 18 frá Hraunhöfu og Laudskoti í
Staðarsvcit og víðar í sömu sveit og
hjer nm hreppana, þó hvergi svona
inikið, það setn frjezt hefur“.
Skittapi. Næstl. mánudag (16.
þ. m.) fórst á Skerjafirði bátur frá
Breiðabólsstöðum á Alptanesi á heim-
leið úr Ileykjavík með fimm mönnum
(4 karlmönnum og 1 kvennmanni), er
aliir drukknuðu. Lagði báturinn írá
Skildinjranosi að áliðnum detri oír sást
til hans þaðan út á ruiðjum firði, en
allt í einu skall á útsyuningajel með
miklu hvassviðri, og er upp stytti, var
báturinn horfinn. Er liann ófundinn
enn og ekkert af lionum rcklð nt.ma
tvær árar og eiu húfa. Þeir sem
drukknuðu voru bræður tveir, 01arur
og Stefán Björnssyuir (dáins hónda á
Breiðabólsst. Björnasonar), I inir
mannvænlegustu meun, hinn fyinefndi
uppeidissonur merkisbóndans Erl-
Erlendssonar á Breiðabólsst., ennfrem-
ur Friðrik Bjarnason vinnumaður,
Meyvant Bjarnason lausamaður (ætt-
aður frá Þretni í Skagafirði) og Soffí.t
vinnukona, öll til heimilis á Breiða-
bólsstöðum.
Slysfarik. I nóveiube itiáuuði
hröpuðu tveir drengir frá Sauðanesi
á Upsaströnd ofan fyrir hamra og beið
annar bana. „Voru þeir að reka fj.»
til beitar við sjó fram, eti þir er sæ-
bratt mjög og búfjárgatan nokkuð
tæp á sjávarbakkauum, en nærfclit 30
faðma hátt bjarg fyrir neðan og urðu
undir, en þá kominn snjóskall ofan á
hana. Á heimleiðinni ráku þeir fjeð
neðan við fjárslóðina, en snnrbratc
var framan f og ofurlítil gjá eð i skora,
ofan eptir bjarginu. Þá er þeir komu
þar að, varð öðrutn þeirra fátaskortu ■
á hjarnbletti og tók að hrapa, en er
hinn dreugurinu sá það, ætlaði hanu
að ná í hann, en það varð til J ess að
hann fór á eptir með miklu meiii hrað.i
og hröpuðu báðir ofan fyrir, liinn fyr-
nefndi ofan gjána eða skoruna, e.i
hinn síðarnefndi á öðriim stað. Þá e ■
heimafólkinu þótti dragast að dreng-
irnir kæmu, var þeirra leita larið og
urðu monn þess þá brátt vísir, i:ð þeir
hefðu hrapað báðir ofan fyrir bjargið.
Fundust þeir þar í snjóskafiinum fyrir
neðan, aunar, sá sem fyr hrapaði, með
lífi og rænu, en meiddur og máttfarinn,
(Niðurl. á 4. bls.)
Kl.AUFASPAKIC TUDDANS
í síðustu Heimskr. er tieplega svara vert,
en honum til hugnunar skal jeg |)6 taka
litillega til greina vandræða-varnir hans,
sem eru )>rjár talsins.
Ilin fyrsta er sú, að brjef það frá Ott-
awa, sem algerlega hrekur allan Ileims-
kringlu-þvættinginn um skipanir þær, sem
Mr. B. L. B. hafl fengið frí húsbændum
sínum, sje skrifað af aðstoðarritara. Hann
vonast eptir, að þetta dragi úr gildi brjefs-
ins, |>ví menn muni ekki gæta þess, að þessi
ritari gerði það samkvæmt fyrirskipan ráð-
herra þeirrar deildar.
Það eina, sem nokkru vai ðar er það,
livað ráðherrann lætur skrifa, en ekki
hver það er, sem hann lætur rita brjeflð.
Önnur vandræða-vörn hans er sú, að
bregða mjer um hugsunai villu.
Það sem liann í því skyni færir til ept-
ir mjer, er eitthvað á |;á leið, að af því jeg
hafi með brjefl frá Ottawa sannað, að Mr.
B. L. B. liafl aldrei fengið þær skipanir
sem Heimskr. heflr haldið fram, þá sje
ritstjóri Heimskr. lygari. Hafi þetta skil-
izt af því sem jeg hef sagt, þá get jeg
hreint ekki kannazt viö að í þvf lygi nein
hugsunarviUa. Ekki vildi jeg neitt freiu-
ur láta liggja eptir mig slúðurs-ályktan
eins og þá, sem Jón kemur með í greiu
sinni, nl. þá, að af því það var hr.iðritari,
sem yflrheyrði ritstjóra Heimskr., iá var
sjálfsagt að a’lur framburður ritstjórans
hlaut að vera sannur. Vill auimrs ekki
spekingur þessi leggju niður ky nlióta-til-
raunir og missions-störf, en fara að slá
sjer upp á því að skrifa nýja rökfneði?!!!
Þriðja úrræðið er vara-úrræði, sem
nota skal, ef hvorug hiuna fyrri sýndust
nægja. Það er. aðsmevgja sj»r inn á hak
við þá Baldvin og Svein. og biðja nienn að
skella lygaskuld sinni á l>á, þvi allt sje feiiii
að kenna, eins og brjefin þeirra sanni.
Eptir að hafa logið og þvætt um þetia
vetrarlangt, og flcekt inn í það fjarstödd
um, heiðarlegum mönnum, og eptir að
verabúinn að ijúga sig fastau, þi flýtir
hanc sjer nú að reyna að losa sig með þvi
drengilega móti, að velta allri skömminni
yfir á vini sína.
„Miklir menn erum við, Hrólfurtninn!“
W. ll.PauUon.