Lögberg - 01.04.1893, Síða 2

2
LÖGBERQ LAUGARDAGINN 1 APRÍL 1393.
3£ögher g.
Geís út aS5T3 Main Str. Winnipcf.
af The /Liyberg Printing Publishin% Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
Rttstjóri (Editor);
EINAR HJÖRLEIFSSON
business managf.r: JOHN A. BLÖNDAL.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar í eitt
skipti 25 cts. fyrir 30 orð eSa 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuSinn. A stærr
auglýsingum eSa augl. um lengri tíma at
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verSur aS til
kynna rknflega og geta um fyrvrranii bú
staS jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaSsins er:
THE LÖCBEfiC PRINTINC & PUBLISK. C0.
P. O, Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT tit RITSTJÖRANS er:
EIXTOR LÖOBERO.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
-- OAUGARDAGINN 1. APR 1893. —
fy Samkvæmt landslögum er uppsögn
kaupabda á blaði ógild, nema hann sé
-k'ildlaus, þegar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld víð blað-
íð flytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
’ns'im t.ilgang'.
yg~ Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendtr oss peni.nga fyrir blaðið sent viður-
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsinönnum vorum eða á anuan
hátt. Ef menn fá ekki slikar viðurkenn-
ingar eptir ha*fi]ega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvait um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
o^ fri íslandi eru íslenzldr pen-
ngaseðlar teknir gildir fullu verði sem
b"rgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
0. Money Orders, eða peninga í Re
oietered Letter. Sendið oss ekki bankaá
vísanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
fyrir innköllun.
i nnflutningamAlið
HEIMSKRINGLU.
Síðan Mauitobastjórn sendi Sig'-
urð Cbristopherson heim til íslands til
pess að vinna par að innflutningamál-
um, hefur Hkr., eins og kunnugt er,
fengið allsterka tilhneging tilað spilla
fjrir innflutningum til pessa fjlkis
svo mikið, sem blaðið hefur með
nokkru móti porað. Og pað lejnir
sjer ekki í síðasta nr. blaðsins, að sú
tilhneging hefur heldur örfazt en hitt
við J>að, að innflutningadeild stjórnar-
innar hefur nú fengið Capt. Sigtr.
Jónasson t sínapjónustu og sent hann
austur jfir hafið í sömu erindagerðum.
Að öðru lejtinu rejnir blaðið, að
tálma sem mest áhrifunum af starfi
peirra, og að hinu lejtinu að gera við-
leitni stjórnarinnar í pessu efni ó-
vinsæla.
í pví skjni er auðvitað rituð rit-
stjórnargrein f síðustu Hkr., sem hef-
ur jfirskriptina „Yerkmanna-málið
og innflutningar11. Þar er háðulegum
orðum farið um verkamenn fjrir það,
að peir skuli vilja efla innflutning,
með pví að stjórnin sje að verja
„landsins fje til að kaupa verkmönn-
um keppinauta, sem geti barizt við að
ná bitanum frá munni peirra sem fjr-
ir eru“, og er verkamönnunum fjrir
þessa vitlejsu líkt við Bakkabræður,
sem rejndu að ausa fullt keraldið, en
gættu ekki pess, að botninn var suður
1 Borgarfirði.11
I>að er ekki líklegt, að þessar til-
raunir verki mikið á íslenzka verka-
menn. Svo mikinn skilning má s.mn-
arlega ætla peim, að peir sjái, bvað
mikið rugl pessi Hkr.-grein er, að
minnsta kosti að pví er Manitoba
snertir.
Hvað er pað sem staðið hefur
Winnipeg fjrir prifum að undan-
förnu? Auðvitað fjrst og fremst pað,
að fjlkið er enn svo lítið bjggt, að
pað hefur ekki almennilega getað
borið sinn höfuðstað. Yegna fólks-
fæðarinnar f fjlkinu, hefur ekki pótt
borga sig að stunda hjer ymsan pann
jðnað, sem fjlkið parf á að halda, og
svo hafa vörurnar verið só tar að lang-
ar leiðir. Af pessu hefur opt stafað
atvinnuskortur hjer i bænurn. ()ú
einmitt af pví að Greenwajstjórnin
hefur fengið, orð á sig fjrir að ganga
svo röggaamloga fram 5 innflutninga-
málinu, er nú von urn, að atvinnu-
greinir hjer í bænum muni innan
skamms fjölga til mikilia muna. Með-
al annars iná benda á að Bandaríkja-
fjelag eitt, sem ætlar að gefa 400
manns lijer atvinnu, bjrjar bráðlega á
starfi hjer í bænurn.
E>að er svo sem auðvitað, að með
auknum ii.nflutningum fjölga dálítið
verkanienn hjer í bænum. t>að verð-
ur ævinnlega nokkur partur af inn-
fljtjendum, sem lendir hjer í bænum
um skemmri eða lengri tíma. En all-
ur porri manna tekur land, annaðhvort
tafarlaust eða eptir tiltölulega mjög
stuttan t.íma, og pað er vitanlega ein-
hver sá bezti stjrkur fjrir bæjarmenn-
ina, hæði pá sem daglaunavinnu
stunda og aðra, pví að pað er bjgg-
ing landsins, sem er aðalskiljrðið fjr-
ir pví að bæirnir geti prifizt, og að
par verði um nokkra atvinnu að ræða.
ItANGHERMI í ÍSAFOLD.
Af pví að peir herrar ritst. ísa-
foldar og Halldór Jónsson banka-
gjaldkeri liafi gert heilmikið veður
út úr mjer og tveimur mönnum öðr-
um, Jens Laxdal og Böðvari Ólafssjni,
pá vil jeg mælast til, að pjer, heiðraði
ritstjóri Lögbergs, vilduð svo vel gera
að ljá mjer rúm í jðar he.ðraða blaði
fjrir fáeinarleiðrjettingar viðvíkjandi
pví sem pessir herrar segja í sambandi
með nafn mitt og pessara tveggja
manna.
Ilalldór Jónsson gerir okkur að
umtalsefni f „Athugasemdum“ sínum
við „Hagskýrslur“ Mr. B. L. Bald-
winssonar, en ísafold 7. des. 1892;
par stendur grein tneð fjrirsögninni
„Vesturfarapjesi“. Þessi grein á að
sýna mönnum, hversu litils virði
„Hagskjrsluc11 Mr. B. L. B. sjeu.
Þessir herrar segjast hafa náð I ná-
kunnugan mann, sem peir svo bera
fjrir pessum pvættingi. Það er ekki
lítill sláttur á ritst. ísaf. með pennan
„kristilega bróður11 fjrir bakhjall.
Fjrst eptir að ritst. er búinn að fara
nokkrum orðum um tilgang skjrsln-
anna og láta drjgindalega jfir pví að
pað sje svo sem ekki mikil tæki á að
rengja skjrslur pessar, segir hann:
„t>að er bara eintóm tilvijjun, að
nákunnugur maður að vestan hefur
rekið augun í eitt mannsnafn í einni
skjrslunni, frá Þingvallahjlendu, Jens
nokkur Laxdal nr. 4 í skjrslunni.-
Hann er talinn par eiga 1136 dali
skuldlausa, eða meira en 4000 kr.
En pessi kunnugi náungi, sem nefna
skal með nafni, pegar vill, stingur
pannig löguðum flejg inn i pá glæsi-
legu efnahagsljsingu11.
Svo kemur flejgurinn:
„Jens Laxdal kom í vor sem leið
til Winnipeg allslaus frá ÞingvallanJ-
lendu. Hafði allt verið telcið af lton-
um vpp l s/culdir, (sem í skjrslunni
voru ekki taldar nema 75 doll.!) svo
hann var öreigi, pegar hann kom til
Winnipeg. Voru honum r/ejin þar
föt. Hann hefur unnið 1 Winnipeg í
sumar sem daglaunamaður11.
Skárri er pað nú flejgurinn; mjer
liggur við að kalla pað prumuflejg,
og mig skjldi ekki kjnja, pó Jens
fjndi einhversstaðar ónotalega til, ef
pessi óttalegi flejgur skjldi einhvern
tíma lenda á honum. En jeg get riú
frætt ritst jóra ísaf. á pví, að Jens I.ax-
dal hjr en ]>ann dag í dag á landi
'•íua, og Jrað hefur aldrei verið nokkur
skapaður hlutur tekinn af honum upp
í skuldir. Ekki parf ritst. ísafoldar að
láta sjer koma til hugar að rengja
petta; hjer er engum hlöðuin um að
fletta; pað hefur að eins einn Jens
Laxdal verið í Þingvallanýlendu og
hann er par enn, einmitt sami maður-
inn, sem nefndur er í skjrslunni sem
nr. 4.
Skjldi ekki ritstjóii ísafoldar
vilja gera svo vel og angijsa nafnið á
pessum „kristilega bróður11 samkvæmt
drjginda-loforði sínu? Jeg vona, að
hann lofi okkur að sjá nafnið í næsta
blaði ísaf., sem út kemur eptir að
hann hefur lesití pettað.
Næst kemur ísafold með minn skamt;
par segir svo: „Þá vill pessi sami ná-
ungi stinga niður penna við annan
stórhónda í sömu skjrsln, nr. 71, Kle-
rnens Jónsson (á að vera Jónasson),
og krota par svolátandi neðanr.-.áls-
grcin: „Klemens Jónson fórfrálandi
sínu í vor til Winnipcg, hefur unnið
par í sumar sem daglaunamaðnr, sótti
fjölskjldu sína í haust og flutti liana
til Winnipeg. Allt var telcið af hon-
um upp í skuldirP
Svo mörg eru pessi ísafoldar orð
um mig og pau eru ein ber pvættingur.
Orðin: „Klemens Jónsson fór frá
landi sínu i vor“ eiga víst að skiljast
svo, sein pá hafi jeg fitt að jfirgefa
landið með peim tilgangi að setjast
ekki á pað aptur. En pað var öðru nær
en svo væri, og pví til sönnunar, að
jeg ætlaði pá ekki að fara, skal jeg
geta pess, að jeg sáði í pað land, sem
jeg átti plægt, og eptir að jeg fór í
burt, Ijet jeg plægja í viðbót við pað,
sem jeg átti plægt, og ekki nóg með
pað, heldur kejpti jeg menn til að
hejja fjrir mig handa gripum peim,
sem jeg hafði. Það var ekki fjrr en
í september, að jeg rjeði af að fljtja
hingað til Winnipeg. Dettur nú ritst.
ísafoldar í hug að trúa pví, að jeg hafi
farið að kaupa útsæði, ejða tíma og
peningum til pess að koma Jiví í jörð-
ina, láta svo brjóta land og kaupa
menn til að hejja, með peim ásetn-
ingi að jfirgefa svo allt á sama tíma?
Jeg vona að ritstjóri ísaf. taki pað
ekki illa upp, pó jeg mælist til pess,
að liann sje ekki að bendla mig við
slíkar vitlejsur.
Og hjer skal jeg geta J>ess, að
pað er ekki heldur rjett, sem stendur
! „Athugasemdum11 Halldórs Jóns-
sonar, að jeg færi til Winnipeg í
arpil, og ekki er pað heldur rjett, að
jeg færi úr Þingvallanjl. Jeg fór í
júní til Winnipeg, ekki úr Þingvalla-
njlendu, pví par hef jeg áldrei verið,
heldur úr Lögdergsnjlendu. En Mr.
B. L. Baldviuson telur hana í skýrsl-
unni með Þingvallanýl., og svo veit
Halldór og fregnberinn auðsjáanlega
ekki, að Lögbergsnjleuda sju til.
Það er annars dálítið skrítið, að
pað er eins og ísafold hafi einhvern
Jmugust á daglaunavinnu; hana langar
auðsjáanlega til að leggja sjerstaka
áherzlu á pað orð, pegar hún er að
setja saman óhróður sinn um meun.
lijer vestra pjkir Jjað ekkert undar-
legt, pó menn vinni fjrir daglaunum.
Rjer er pað svo algengt, að menn
vinni og peim sje borgað fjrir, að
Jjað tekur enginn sjer pað til. Og Jjó
jeg jnni við trjesmíði síðastliðið sum-
ar, stundaði sömu atvinnu og jeg
stundaði bæði eptir og áður, pá hefur
víst enginn, svo jeg viti, sjeð neitt ó-
lieiðarlegt við pað, nema ef vera skjldi
ísafold.
Svo kemur nú seinasta setningin,
sem ritst. ísaf. J>jkir sjnilega lang
vænst um: „Allt var tekið af honum
upp í skuldir11. Það er auðsjeð, að
petta er sagt til pess að sjna, hversu
lítils verðar skjrslur Mr. B. L. Bald-
winssonar sjeu, og pað er heldur ekki
hægt að neita pví, að petta drægi úr
gildi peirra, ef pað væri eins og ísa-
fold segir, en sannleikurinn er hjer
ekkí nema einn, eins og annarstaðar,
og hann petta: að pað hefur aldrei
verið tekið af mjer upp í skuldir eins
cents virði. En J>egar jeg flutti alfar-
inn úr Lögbergs-njlendu, pá stilaði
jeg aptur til M. & N. W. Ry. Co. peim
giipum og verkfærum, sem jeg hafði
feugið hjá pví fjelagi. Fjelagið tók
ekkert af mjer,og gerði eWíi einu sinni
tilraun til pess, og hefði heldur ekki
getað pað, pó pað hefði viljað, vegna
pess að skuldin var ekki fallin í
gjaiddaga, ekki einu sinni leigurnar.
Fjelagið hefur heldur ekki enn sem
komið er komið fram neitt svipað pví,
að taka af mönnum;pað hefur að mínu
áliti skipt mjög heiðarlega við menn,
og J>að er svo langt frá, að pað taki af
mönnum að pví hefur J>vert á móti
verið mjög nauðugt að taka við lán-
inu aptur, pegar menn hafa skilað pví.
Þannig hótaði pað t. d. í haust einum
manni að lögsækja hann, ef hann skil-
aði láninu aptur, og öðrum neitaði
[>að alveg að taka við J>ví. Og svo
citt enn pví til sönnunar, að ekki hafi
verið af mjer tekið. Jeg á enn í dag
alla pá gripi og muni, sem jeg sjálfur
átti, pað er að segia, alla pá gripi og
muni, sem jeg ekki fjekk hjá fjelag-
inu. Allt, sem hjer getur verið um
að ræða, er pað, að jeg hefi af fúsum
vilja, eins og ærlegur maður, skilað
annara fjármunum, sem jeg hafði und-
ir liöndum, skilað peím af pví að jeg
vildi ekki hnfa J.á lengur, eu ekki af
[>ví að eptir peim væri gengið. Jeg
vona, að ritst. ísaf. sjái nú ekkert
ljótt við petta. Svo segir ísafold:
„Skuldir hans (nl. mfnar) eru sagðar i
skjrslunni 400 doll., en eignir al!s
1245 doll. eða nær 4500 kr“.
Þetta er pað sem J>eir herrar B.
J. og H. J. pjkjast ekki geta skilið,
eptir að peir eru búuir að slá pví föstu
að allt liafi verið tekið af mjer upp í
skuldir. Jeg skal heldur ekki neita
pví, að pað fer að verða nokkuð tor-
skilið, að 1245 doll. væru teknir upp í
skuld, sem að eins nam 400 doll. .Teg
ætla pví að skjra petta dálítið betur
til að sjna mönnum, að petta pyrfti
ekki einu sinni að sanna pað sem peir
vilja láta paö sanna, nl pað, að skjrsl-
urnar sjeu mjög rangar.
Þegar einhver hefur skrifað sig
fyrir heimilisrjettarlandi og sezt á [>að
pá telja skjrslurnar peim manni land-
ið, enda er og ómögulegt að telja
neinum öðrum pað, pví ef sá maður
vill uppfjlla skjldur pær sem á hon-
um hvíla viðvíkjandi landinu, pá er
og verður landið hans eign og einskis
annars. Stjórnin sjálf getur ekki
einu sinni tekið landið aptur, ef land-
nemi vill halda [>ví og uppfjllir skjld-
ur sínar en geri hann pað ekki, pá
gengur landið aptur til stjórnarinnar.
Nú stóð einmitt svo á með mig, að jeg
vildi ekki uppfjlla skjldurnar að pvi
lejti, að vera á landinu pann tíma,
sem jeg purfti til pess að fá eignar-
brjef fjrir pví, og pvi gekk landið til
baka, eða með öðrum. orðutn, með pví
að vera ekki fjrirskipaða tímann á
landinu, pá gaf jeg upp 775 doll. sam-
kvæmt skjrsln B. L. Baldwinssonar.
Allir sjá nú, að skjrslurnar [jurfaekki
endilega að vera raugar fjrir pað, J>ó
jeg gæíi land mitt uj>p og vildi ekki
búa á j>ví. Það er <engin sönnun fjrir
pví,að landið geti ekki verið pess virði.
En jeg æt!a mjer ekki að faraað verja
skjrslur Mr. B. L. Baldwinssonar,
heldur bendi að eins á J>etta, til pess
að sjna, hvað Lftið vit J>essir herrar
hafa á að dæma skjrslurnar. Maður
sjer að eins viljatin.
Ritstjóri ísaf. kallar iriig stór-
bónda. Jeg tek mjer pað ekki nærri,
pó hann á }>anti hátt rcjni að gera
skop að mjer. En jeg skal segja
honum J>að í eirilægni, að sá maður,
sem er seztur á 160 ekrur af Inndi og
skuldar 400 doll., en allar eigur hans
virtar 1245 dollara, er ekki kallaður
stórbóndi í pessu landi, og J>að ekki
einu sinni á meðal íslcndinga. Auð-
vitað væri hann kallaður stórbóndi á
íslandi — svo J>egar jeg fcr að liugsa
mig betur um, [>á er nú eins víst að
ritstj. ísaf. liafi kallað mig petta í eiu-
lægni, af pví hann er ekki betri stór-
bændum vanur. En hvað sem pví
líður, pá pru peir kallaðir fátækir hjer,
og pað eru peir, pegar inaður fer að
bera pá saman við regluloga stór-
bændur..
Að endingu skal jeg lofa pessum
herrum, B. .1. og H. .1. að vita ofurlít-
ið betur hver jeg cr, og hvernig mjar
hefur liðið lieima og hjer.
Jeg er eirin af J>eim mörgu fá-
tæklings görmum, sein nejðzt hafa
til að fara .il Atneriku, fjrir pær á-
stæður, að peir sáu fratn á, að sjer
mundi veru. vita ómögulegt að lifa á
íslandi. Viðbjóðurinn fjrir pví að
hugsa um pað að fara á sveit, var pað
sem kom mjer á stað vestur, og ekkert
annað; og hefði jeg verið heima, pá
liefði pessum herrum verið óhætt að
stíga á hálsinn á mjer og vera óhrædd-
ir um pað, að jeg hefði ekki porað
annað en pegja.
Meðan jeg var heima átti jeg 2
börn, og pó að fjölskjídan væri ekki
stærri, pá var jeg ekki meiri burgeis
en svo, að jeg roundi hafa pagað, ef
aðrir eitis höfðingjar hefðu farið að
breiða úr um mig ósatinan óhróður.
En nú á jeg fimm börn, og nú svara
jeg. Af iiverju? Af engu öðru en
pvi, *ð jeg hef ]>að á meðvitundinni,
að jpg |i:irf ekki að vera upj) á menn-
ina kominn, ef jeg nef heilsu.
Viðvikjandi Böðvari Ólafssjni
skal jag taka pað fram, að jeg [>ekki
hann vel; hann er skjnsamur og sam-
vizkusamur maður, og pað er ekkert
líkt honum að liafa talað [>au orð, sem
hann er borinn fjrir. ísafold segir:
„Böðvar Ólafsson sagðist mundu
lianga á sínu landi máske til vors;
liann vildi jeta fyrst upp stjórnarlánið
áður en hann gengi frá landi sínu, eða
áður en hann jrði að fara að borga
pað sem honum hafði verið lánað, er
liann settist að á landi sínu 1890.“
Dettur ritst. Isafoldar nú ekki í liug,
að hjer sje verið að ganga nærri æru
manns?En vitlejsan, sem kemurfram
í pessari grein, er ein nóg til pess að
sjna, að B. Ó, hefur aldrei petta sagt.
Þarna er verið að tala urn stjórnarlán
— hvaða stjórnarlán? Jeg get full-
jrt pað við pá ritst. ísaf. og Halldór
Jónsson, að Böðvar Ólafsson hefur
aldrei fengið neitt stjórnarlán, og
hann er fullskjnsamur maður til að
vita vel, við liverja hann var að skipta.
Honum er ekkert hætt við að blanda
saman stjórn og prívat-fjelögum, svo
petta eitt út af fjrir sig sjnir, að
hann liefur aldrei petta sagt. f sam
bandi við petta ska.1 jeg minna ísaf. á
pað, að hún var eitt sinn að hæla sjer
af pví hvað hún væri friðsamt blað,
og hvað hún væri varkár með að tala
ætíð gætilega mn menn, og hún færði
pað fram sem sönnun, að enginn tnað-
ur hefði enn fundið ástæðu til að lög-
sækja liana fjrir óviðurkvæmileg orð.
Það er svo að sjá, sem hún fjlg'
öðrum grundvallarreglum, pegar menn
hjer vestra e:ga hlut að máli, og ó-
liklegt er, að hún hefði aldrei verið
lögsótt á íslandi, ef hún liefði lagt i
vana sinn að fara með menn par eins
og hún fer ineð Böðvar Ölafsson.
Klcmens J. G. Jónasson.
\ SIGURVEIG JÓHANNSDÓTTIR.
Ii /æð), ílutt við útför hennar 22. f. m.
Hjer skilur vora vegi,
J>ótt vitum gjörla eigi
nær dregst að dauðans nótt;
á braut til grafar búin
pví blómi lífs er ílúinn,
ipú, sjstir kæra, sefur rótt.
Þú fer í drottins friði,
vjer fjlkjum vina liði
að sjá ]>ig síðast hjer,
og kveðja lík piít látna.
pví ljsir brá vor grátna,
að sárt og djúptpín söknum vjer.
Þú Jivarfst í blóma beztum,
og bundin vanda mestum
við móður-stöðu starf.
Úr fjelags ílokki mantia,
úr faðmi ástvinanna,
hve sorglegt gleði-sólar livarf.
Hjer leið pitt líf i friði,
pú lærðir góða siði
<>g varst að breytni vönd.
Eina Iircina Cream Tartar Powder. -Engin amónía; ekkert álún.
Brúkað á millíónum heir oila. Fjörutíuára á markaðnum.