Lögberg - 14.06.1893, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG MIÐVIKNAGINN 14. JÚNÍ. 1893
% 0 g b C l' 0.
GeíiS át aS 148 Prinoess Str., Winnipeg Nlan.
af 7» Lögberg Printing ór Publishing Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
KrrsTióRi (Editor);
EINAR h/ÖA'LEIFSSON
husinrss manager: JOHN A. BLÖNDAL.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar i eitt
kipti 25 cts. fyrir 30 orS eSa 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuSinn. A stserri
auglýsingum eSa augl. um lengri tima af-
sláttur eptir samningi
RÚSTAD A-SKIPTI kanpenda verSur aS til
kym.a sknjtega og geia um fyrverandi bá
staS jafnfmrat.
UTAN ASKKIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er.
THE LÖCBEHC PHINTINC & PU6LISK- CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man
l'TANÁSKPIFT til I ITSTJÚK tNS er:
KDITOK
p. O. TIOX Sds. WiNNIPEG MAN.
— MIÐVIKUDAÖINN 14. JÚNf 1893. —
(ögr Öamkvæmt landslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema hann se
sktildlaus, þegar haDn segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
ið flytr vistferlum, áti þess að tilkytina
heimilaskiftin, )>á er fað fyrir ilómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang’.
ISv* Eptirleiðis verður hveijum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorura eða á annan
hátt. Ef mennfáekki slíkar viðurkenn-
ÍDgar eplir hæfilega lángan tíma, óskum
vjer, aö þeir geri oss aðvart um það.
— TJandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bnndaríkjamönnum),
og frá íslandi eru islenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. 0. Money Orders, eða peninga í lie
giete/red Letter. Sernlið oss ek.ki bankaá
vísanir, sera borgast eiga annarsta ðar en
í Winuipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
fyrir innköllun. »
Tvð fjelög, annað alíslen/kt, bitt
hálfíslenzkt, halda ársping sín lijer í
bænum rjettfyrir mánaðamótinnæstu,
kirk jufjelagið og Good-Templara-
reglan. Aðalmál Good-Templaranna,
bindindismálið, var einu sinni allofar-
lega á dagskrá hjá kirkjufjelaginu, og
á flestum pess pingum mun eitthvað
hafa verið á pað minnzt. En naum-
ast verður pví neitað, að áhugi kirkju-
fjelagsins á pessu merkismáli hafi
fremur dofnað á hinum síðustu árum.
Leiðtogar fjelagsins virðast vera farn-
ir að líta svo á, að bindindismálinu
sje vel borgið lijá Good Templurunum
og að bezt sje fyrir kirkjafjelagið, að
leiða pað mál hjá sjer, svo sem unnt
er; pegar áhugasamir bindindismenn
hafa farið að hreyfa pessu máli á hin-
Um síðustu kirkjupingum, pá hefur
peim að sönnu verið gefið málfrelsi—
ef tíminn hefur pá ekki póttof naum-
ur og dyrmætur fyrir pað mál — en
pað hefur ekki leynt sjer, að menn
liafa helzt viljað vera lausir við
pesskonar umræður, enda hefur
kirkjufjelagið, oss vitanlega, ekkert
að hafzt utan pinga til pess að
styðja að bindindi. I>að má vel vera,
að bindindismálið sje bezt komið í
höndum Good-Templara, par sern peir
ná til; og víst er um pað, að peir hafa
komið margfalt meiru til leiðar meðal
íslendinga hjer á fáum árum, en
kirkjufjelagið mundi hafa getað áork-
að á miklu lengri tíma, ef pað liefði
verið eitt um hituna. En samt sem
áður furðum vjer OS3 á pvf, með hve
fósum vilja k irkjufjelagið hefur látið
petta mál af höndum. Fyrir vorutn
augum væri pað eðlilegast af fjelag-
inu, að hallast sem mest að peirri lat-
insku reglu, að telja ekkert mannlegt
sjer óviðkomandi, og sjerstaklega var-
ast að láta hrinda sjer frá hluttöku í
peim hreyfingum, sem eiga sjer stað
i siðferðis- og gáfnalífi pjóðarinnar.
Og svo er pess að gæta, að Good
Templara-reglan nær ekki enn til all-
staðar par, sem kirkjufjelagið hefur
náð fótfestu, og pað eru til peir staðir
meðal Vestur-íslendinga, par sem
ekki veitir af að beita öllum peim á-
hrifum, sem menn eiga ráð á, til út-
rymingar drykkjuskapnum, Vitan-
lega vantar kirkjufjelagið verkamenn
í víngarðinn; pað er ekki pess eigin
skuld, og pví væri ósanngjarnt að
vera nijög heinitufrekur við pað. Eti
pað má mikið vera, cf pað iðrast ald-
rei eptir pvi, ef Jiað lætur ineð öllu
undir höfuð leggjast að skipta sjer af
pessu máli.
AUmiklar umræður hefur pað
vakið í blöðum landsins, að einn af
helztu kennimönnum Mepódista, Rev.
Dr. Douglas i Montreal, kvartaði ný-
lega undan pví á kirkjupingi, sem
haldið var í Owen Sound, að trúar-
bræður hans væru mjög settir hjá,
bæði af sainbandsstjórninni og On-
tariostjórninni, að gví er snerti ver-
aldlegar t einliættaveitingar. Fjöldi
blaða hefur pótzt hneykslast mjög á
pessum uminæluin, og hefur bent
doktornum á, að pað ríki, sem hann
ætti að vera að vinna fyrir, sje ekki
af pessum heimi, og að pað sje ekki
ætlunarverk kirk junnar að komamönn-
um tii veraldlegra valda og virðinga,
heldur að frelsi sálir. Slíkt lætur
nú auðvitað vel í eyrum tnargra, en
óneitanlega er Jiað nokkur afsökun
fyrir Mejródista og aðra prótestant-
iska trúarbragð; (lokka í pessu efni, að
peir hafa sjeð, live kappsamlega ka-
pólska kirkjan liefur gengið fram í
að koma sínurri áliangendurn til valda
og rirðinga hjer í landinu. t>að
er auðvitað góð regla að slejipa
með öllu hliðsjón af trúarskoðurmm
manna, pegar iæða er um veraldleg
mál, en pað iig^jur við, að pað purfi
meira en mannh-ga sjálfsafneitun til
slíks, pegar sumir trúarflokkarnir vílja
hafa sig undan|>egna peirri reglu. Og
par sem nú vitanlega er svo ástatt
hjer í landinu, að kajróls! a kirkjan
krefst pess í nafni trúarbragða sinna,
að sambandsstjórnin fótumtroði lands-
ins lög og virði að vetíugi skylaus
rjettindi fylkjanna, pá er ekkert und-
arlegt, pó að jnótestantar vilji liafa
töluvert hönd í bagga með stiórn
Ikndsins.
Eins og ölluin lesendum enzku
blaðanna hjer er kunnugt, hefur ekki
blaðið Free Press ofsótt nokkurn
mann af jafn augsýnilegu liatri eins
og Mr. Josepli Martin, fyrverandi lög-
stjórnarráðlærra fylkisins. Af öllum
föntunum í Greenways'.jórninni átti
hann að vera vestur, og óhæfara manni
en honum áttu aldrei að hafa verið
falin á hendur nokkur völd í nokkru
landi, enda hældi blaðið sjer mjög af
pví, að pað hefði getað skammaðliann
út úr ráðherratigniimi. J>að var ekki
heldur talið neitt leyndarmál meðal
manna hjer í bænum, ' að ritstjóri
blaðsins Free Press hefði svikið sinn
flokk fremur öllu öðru vegna pess, að
honum pótti Mr. Martin heldur ópjáll
í peningamálum við sína gömlu flokks-
menn, pegar ræða var um meðferð á
fje almennings. í>ví kynlegra er pað
að blaðið er nú farið að tala mjög
virðulega um Mr. Martin, pakkarhon-
um, eða öllu lieldur kennir honum um
vinsældir Greenwaystjórnarinnar, og
hlakkar yfir J>ví, að nú hljóti pær að
vera á förum, með pví að Martin sje
ekki lengur n sitt við liana riðinn, og
par fram eptir götunum. Annaðhvort
er svo að sjá, som ]>eir Luxton og
Martin hafi sætzt nylega, ellegar sú til-
gátablaðsins Tribune er rjett, að Free
Press taki til pessa bragðs af einberri
mannvonzku, í ]>eim tilgangi að gera
alveg út af við manninn, vitandi af
nokkurra ára reynslu, að pað sje
ómögulegt fyrir nok.kurn stjórnmála-
mann f Manitoba að vera nokkurs
metinn, ef liann hefur fylgi pess blaðs.
L E S I Ð! L E S I Ð!
Landar góðir, sem komið til Milt-
on, og purfið að kaujia yður heitt, gott
kaffi, mat, kalda drykki, vindla, ald-
ini eða allskonar sælgæti, gleymið
ekki að landi yðar, Kelly J. Berg-
man, h»fur allt petta tilsölu, fyrir
gjafverð.
Kelly J. Bergman.
. Milton N. Dak.
HEIMILID.
[Aðsenriiir greinar, frunisamdar og þydd,
i r, sem eeta lieyrt undir „Heimiliö"-
verða teknar með þökkum, sjerstaklega
ef þær eru um búskap, en ekki mega
þær. veia mjög langar. llitið að eins
öðrumegin á blaðið, og sendið nafn yðar
og heimili; vitaskuld verður nafni yðar
lialdið leyndu, ef þjer óskið þess. Ut-
anáskript utan á þess konar greinum:
Editor „Heimilið“, Lögberg, Box 368
Winnipeg, Man.]
Marobrkitni í núsKÁr.
(Eptir H. A. Head, Battleford, Man.
Jeg hef fyrir mjer meir en 20
ára reynslu í búskap, og ætti að geta
gefið gagnlegar bendingar bæði byrj-
enduni, og peim sem eru í efa um, hve
langt má fara í hinum sjerstöku bún-
aðargreinuin. t>að er gaman að lesa
ritgerðir, sem einlægt við og við og
eru að birtast á prenti frá peim mönn-
um, sem mæla fram með einhverri
sjerstakri grein jarðyrkjunnar, og
röksemdir pær sem peir styðja með
málstað sinn. £>eir sem stunda marga
breyttan búskap (mixed farming) eru
ekki í neinu frábrugðnir kaupmann-
inum,scm selur almennar vörur. Kaup-
maðurinn er fyrir reynsluna orðinn
liæfur fyrir hverja lielst grein verzl"
unar sinnar, sem hann sjer að borgar
sig bezt. Góður búmaður er fæddur
og ujipalinn til stöðu sinnar, og getur
pví samhliða stundað hverja helzt bú
skapargrein sem cr.
Einn af talsmönnuin sjerstakra
búnaðargreina hvetur eingöngu til
hveitiræktar; annar tilnefnir hesta eða
gripi af einhverju vissu kyni, eða
nautaket og mjólk, eða svín og mjólk-
urbúskap, sauðfje, hænsni, o. s. frv.,
alit eptir pví sem hver peirra fyrir
sig álitu bezt. t>eir vita ekki svo
mikið sem pað, að mesti hagurinn af
búskapnum er kominn undir pví, að
hinar ymsu búnaðargreinir sjeu í
rjettu hlutfalli hver við aðra,
allár í einu. Hvað nautpening áhrær-
ir, er ]>að aldrei óráðlegt fyrir bónd-
ann að leggja sig eptir sjerstakri
nautgripategund. E>að parf alls ekki
að ganga að pví vsíu eins
og surnir víðast gera, að bóndinn
vegna kyubreytinga sinna vanræki
hina.
Það er pví ekki á móti peim,
sem vilja leggja sjerstaka rœkt, við
eitthvað sem jeg vil tala, heldur á móti
hveitibóndanum, sem svo lítið veit, eða
kærirsigumað vita inn í jarðyrkju,
eða hann vill eyðileggja liina bestu
og feitustu bújörð í landinu, með pví
einlægt að sá í hana sömu kornteg-
undinni, pangað til hún ekki lengur
borgar ræktunina, og mun pess eigi
purfa lengi að bíða, par sem, eins og
nú stendur, að arðurinn er svo hæpinn.
Deir sem pvílíkt gera,eru cngir reglu-
legir búmenn, peir eru að eins „speku-
lantar“, sem reikna út hve mikið ó-
brúkuð jörð geti gefið af sjer um
fáein ár. í millibilinu ætla peir að
græða svo mikið, að peir geti yfirgefið
landið, og leigt ]>að öðrum, sem peir
treysta að muni endurbæta J>að.
Til J>ess að syna, live óbrúkandi
og heimskuleg p.ð sjeu ráð J>eirra
manna sem hvetja til eintómrar hveiti
ræktar, skal jeg setja niður eptir-
fylgjandi tölur: Það mun ei vera
fjarri sanni að ætla á að kostnaður
við eina hveiti-ekru sjeu 9 dollars,
(pó að ekkert sje gert fyrir pví, sem
jarðvegurinn missir af sínum upp-
runalega krafti við hverja sáningu)
meðaltal af pví sem upp úr henni
fæst, gcrum vjer 20 bushcl, og svo
skulum vjer setja svo, að ekkert af
[>ví verði verra en svo, að }>að sel jist
fyrir 60 ccnt busholið; og pá verður
ágóðinn af ekrunni 3 dollars. Hversu
margar ekrur af hveiti parf pá maður,
sem hefur fjölskyldu, að rækta, til
J>ess að geta lifað á J>ví eingöngu?
Ilve inikið fje mundi purfa til að
vinna að J>eim ekru fjölda, og hve
marg-ir bændur í landinu eru svo
settir, að peir mogni petta? Dessar
spurningar eru of lítilfjörlegar fyrir
hveitiyrkju-spekulantinn að athuga
cnda er peim frcmur bjinttil fjöldans,
til peirra setn ekki vita, og ekki pykj-
ast upp úr pví vaxnir að taka ráð-
leggingmn.
Stjórnið búi yðar pannig, að pjer
hafið eins margar iuntekta-uppsprett-
ur °fí Þj01, getið. Ekkert er svo
smátt, að ekki inegi {>ví gaum gefa.
Stærsti kornakurinn og ny útungaða
eggið sje jafnt fyrir yður hvað uin-
önnun og eptirlit sncrtir, J>ví sjerhver
grein búskapar yðar er rjett og heið-
arleg. Sjeuð pjer of fátækur til að
gera iniklar nyjar tilraunir, pá byrjið
í smáum stíl I von um að pað blessist
I framtíðinni. Djer munuð komast
að raun um, að hver ný grein sem
pjer leggið stund á, verður yður til
ánægju, og gerir stöðu yðar skemmti-
legri. Hugsið yður hve betri bónda
pjer finnið yður að vera, pegar pjer
gangið um bújörð yðar og eruð að
sýna hana einhverjum gesti yðar.—
Gætuð pjer, auk kornakra af ýuisum
tegundum, einnig synt honum falleg
folöld, nautgripi og kálfa, ljómandi
sauðahjörð, nokkur feit svín, hænsni
af ýmsum tegundum, andir og tieiri
fugla, garð, fullan af góðum matjurt-
um, trjen, sem pjer plöntuðuð seinast,
og pau sem lengra eru á legg komin,
og svo máske ávaxta og blómstur
garð. Gætuð pjer sýnt allt J>etta,
væri J>að ]>á ekki mun skemintilegra
en að eins aðkeyrameð gestinn kring
urn slóran og mikinn hveitiakur, og
hafa svo ekki annað að tala um en
„smut“, blástein, liaustfrostin, korn-
hlöðurnar, óráðvendnina, sem {>ar er
brúkuð við vigtina, og ranglætið sem
brúkað er J>egar vorið er að sortera
J>að o. s. frv.
Og við allt petta bætist óvissan
um J>að, hvort J>að sje nú I rauninni
óhætt að reiða sig á að hveiti geti
árlega náð fullum proska hjer I land-
inu. Sú óvissa og áhyggja liggur svo
pungt á mörgum manninum, að pað
eyðileggur alla ánægju hans, og stytt-
ir til itiuna aldur hatis.
X
DÓTTIR SPILAMANNSINS.
Dyzk saga.
Frainh.
Var pað hugsanlegt., nð petta
væri sama stúlkan, sem við kveldinu
áður höfðum sjeð hlaupa svo ljetti-
lega fram og aptur á vagnstöðvunum?
sjjurði jeg sjálfan mig ósjálfrátt.
„Hver er [>essi stúlka“? spurði
jog í lágum rómi mann sem sat við
hlið mjer.
„Osterholt greifadóttir“, svaraði
liann.
„Og vciki, ungi maðurinn?“
„Bróðir licniiar11.
„Hún virðist einnig pckkja
gambi manninn parna liinum megin?“
„Hann er faðir J>eiria l>eggja“.
„En liann skiptir sjer ekkert af
peim. Hann hefur enn okki virt pau
svo inikils sem að líta til J>eirra.“
„Hann er spilamaður.“
„Hann á ef til vill lilut í bankan-
uin?“ hjelt jeg áfram, pví jeg sá að
sessunautur minn virtist ekki pykkj-
ast neitt við pessar mörgu spurningar.
„Ó, nei, [>að er ríkur hollenzkur
ofursti, sem hefur safnað ógrynnum
fjár á Indlandi, og pess vegna hefur
hann víst efni á að fullnægja spila-
æði sínu og sömuleiðis sonarins, sem
líklega liíir ekki lengi fram úr pessu.
£>jer sjáið, að hann er á seinasta
stigi uppdráttar sykinnar.“
„Jeg sje J>að, og mig furðar á
pví, að ættingjar hans skuli leyfa
honum að spila, pví spilaofsinn hlytur
að drepa hann.“
„Jæja, hann er nú hvort sem er I
greipum dauðans; hvort hann deyr
viku fyrr eða seinna gerir ekki mikið
til; J>ess vegna er honum leyft að
njóta J>essarar einu gleði, sem hann
getur notið í lífinu. Detta fólk hefur
nú einu sinni uóga peninga. Jeg
kenni I brjóst uui systurina. Faðirinn,
sem liefur nóg með sig og slna spila-
veiki, skiptir sjer ekkert af syni sín-
um, og pess vogjna verður systirin að
leiða hann til liinnar óumflyjanlegu
grafar. Jeg er liræddur um, að hann
detti niður dauður við lilið hennar
hjerna í salnum einhvern góðan veð-
urdag. Sjáið J>jer, með hvílíkum
krainjiakenndnin ofsa liann spilar.“
Sessunautur minn liafði rjett að
mæla. Svstirin virtist skjálfa við
lilið hans og vegna lians.
„Auiningja stúlkan11, hjelt hann
áfram, „hún hefur par að auki aðra
sorg að bera. Hin töfraudi fcguið
hennar og barnslega glaðlyiuli gerir
pað að verkum, að nokkrir ungir
menn verða ástfangnir, reyua til að
ná hylli hennar og draga athygli
hennar til sín, og pað jafnvel hjtr I
salnum, og vegna bróður síns má hún
samt til að vera hjer. Og af pessu er
pað, að menn tala illa um hana og
setja nafu hennar í samband við spila-
borðið. En pað er samt sjaldan.
Meiri lilutinn af betra fólkinu við
borðið hefur hana í heiðri og vorkenn-
ir henni. Þjer hafið vlst íekið eptir
{> ví ?“
Jeg hafði sannarlega tekið eptir
pessu, og vissi ekki, livað jeg átti að
liugsa um pá ymsu dóma, sem jeg
hafði heyrt um pessa ungu stúlku;
pennan sama kvcnnmann, sem jeg
hafði sjeð kveldinu áður, og digri
herrann hafði talað um sem Ijettúðar-
fulla konaog sett I samband við dauða
Wilfrieds, sá jeg nú allt I einu I öðru
og betra ljósi. Hvað var satt, og
hvað lygi? Jeg porði ekki að leita
ujipiysinga hjá ókunnugum; pað var
að eins lögreglustjóri baðporjisins,
sem gat gefið mjer J>ær.
Lögregluembættisinenn I bað-
porjium eru vanalega snillingar I em-
bættisfærzlu sinni. Jeg gat verið
viss um, að kynnast manni sem var
algerð inótsetning við dómarann I
Waldau. Jeg komst líka að raun
um, að embættismaðurinn, sem jeg
fann að máli, var eins og jeg hafði
búizt við. Jeg fjokk honum skjöi
mín, sem syndu hver jeg var, og
sagði honum erindi mitt.
„Já“, sagði hann, „jeg pékki til
óláns pessa unga manns“.
„Djer haldið, að hjer sje að eins
um slys að ræða?“ spurði jeg.
„Jeg held ekki að petta og petta
sje glæpur, fyr en búið er að sanna
að pað sje svo, og pjer hljótið að við-
urkenna, að hjer er ekki um pær allra
minnstu sannanir að ræða“.
„Hvernig slys haldið J>jer J>á —
sjálfsmorð eða —?“
„Sjálfsmorð álít jeg glæji, pó að
pessa heims rjettvísi geti ekki liengt
fyrir hann.“ svaraði liann hirðulaus-
lega.
„Djer haldið pá, að hjer sje um
algengt slys að ræða?“ sagði jeg
forviða.“
„Já, pangað til búið or að sanna
hið gagnstæða“, svaraði hann stilli-
lega.
„Einmermann var hjer I bað-
porpinu?“
„Já, átta daga“.
„Dangað til hann ljezt?“
„Þangað til einni klukkustundu
áður en hann ljezt.“
„Er yður nákvæmlega kunnugt
um petta?“ spurði jeg.
Meira.
CAMPBELL
BRO’S.
Sem keypt hafa allar vörubyrgðir W.
H. Paui.son & Co. og verzla I söniu
búðinni, 575 Main Str., selja nú með
tölumverðum afslætti allar |>ær vöru-
tegundir er áður voru I búðinni, harð-
vöru, eldavjelar og tinvöru o. s. frv.
Chr. Ólafsson, sem var hjá Paul-
son & Co., er aðal maður í búðinni,
og geta pví öll kaup gerzt á islenzku,
hann mælist til að fá sem allra ílesta
kiptavini og lofar góðu verði.
CAMPBELL BRO’S.
WINNIPEG, - - MAN.
BALDWIN k BLONDAL.
. ,.J OSMYN1 /ASMlÐi:
207 6th. /\ve. N. Winnipeg.
Taka allskonar ljósmyndir, stækka og
endurbæta gamlar ínyndir og mála
pær ef óskað er með Water color,
Crayon eða Indiaink.