Lögberg - 25.10.1893, Síða 2

4
L0GBERO, MIDVIKUDAGINN 25. OKTÓBER lst3
Uögbcrg.
GciíS út a8 148 Princess Str., Winnipeg Man.
( The l.ögberg Printing ér* Publishinq Co'y.
(Incorporated May 27, l89o).
Ritst;óri (Editor);
E/NAR HfÖKLEIFSSON
Bosiness manager: JOHN A. BLÖNDAL.
AUGLÝSINGAR: Smi-auglýsingar i eitt
slcipti 25 cts. fyrir 30 orC eða 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum efla augl. um lengri tima af-
sláttur eptir samnicgi
BÚSTAD A-SKII TI kaupenda verCur a8 tit
kynna sknJUga og geia um fyrverandi bú
stað jafnframt.
UTANÁSKKIPT til AFGKEIÐSLUSTOFU
blaSsins er:
TtjE LÓCBEHC PHINTINC & PUBLISIj. CO.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
U TANASKKIFT til RITSTJORANS er:
i:»ITOS LðCKEKfi.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
— miðvikudaoinn 25. okt. 1893.—
%3T Samkvæm tanaslögum er uppsögD
kaupanda á blaði ógild, nema hann sé
skuldlaus, þegar hatin segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
iö flytr vistfe'rlum, án )>ess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er )>að fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang’.
rr- Epti rleiðis verður hvei jum þeim sem
sendtr oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnuni vorum eða á annan
hátt. Ef rnenn fá ekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hæfilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr biaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullil verSi sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. O. Money Orders, eða peninga \ R<
gistered Letter. Sendið oss ekki bankaá
vísanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
fyrir innköllun.
Commercial bendir á það i síð
asta blaði, hve mikið far Ottawa-ráð-
herrarnir, Foster og Angers, gera sjer
um það að i.enda möunum á, hve C.
P. R. fjelagið ofþyngi mönnum meá
flurn:ngsg jaldi sínu, „Dotninion-
stjórnin og Kyrrabafsbrautar fjelagið
c inadiska eru ekki nú slikir svarnirog
6 .ðskiljanlegir vinir, sem f>au hafa
verið á undanföinum árum, og allar
likur eru til að f>au verði andstæð-
in_>ar við komandi kosningar.11— Dað
fer að verða æði-mikill missir fyrir
Ottawa-stjórnina, ef C. P. R. fersömu
leiðina og aJmenningur manna, og
gengur úr liði stjórnarinnar. Loks-
int sfnast ekki aðrir ætla að verða
ep'ir á hennar bandi en verksmiðju-
eigendurnir, og er pað sannarlegt
prekvirki af stjórninni, ef hún vinnur
sigur við næstu kosningar með [>eim
ein tm sem fvlgismönnum.
I>að er auðsjeð á St. Paul blöð-
unum, að J>ví fer fjarri að fjármála-
vandræðin í Bandaríkjunum sjeu um
garð gengin. Blöðin sky'ra frá f>vl,
HÖ í sumuin pörtum landsius hafi pen-
ingaeklm vetið svo mikil, að menn
ne.ddust til að nota peninga-merki
úr aluminium til almennra viðskipta.
Svo hefur |>ví verið varið í Minnesota,
og f ó liefur enn meira veiið að pví
gert I Suður Dakota. Fjelag nokk-
urt í St. Paul hefur' um nokkra
mánuði verið önnum kafið við að búa
til þessi peningamerki fyrir kaup
menn og aðra út um Jandið. Lkki
var í upphafi við pví búizt, að þessi
merki færu almennt að ganga manna
tnilli sem peningar, lieldur var að eins
ætlazt til að pau skyldu böfð sem
skuldaviðurkenningar til pægindafyr-
ir bændur. En svo mikil liefur pen-
inga-eklan verið, að menn liafa farið
að greiða pau almennt sem lögeyri.
N’ú liafa yfirvöldin tekið í taumana,
ski[iað að liætta tafarlaust við að búa
til [ e3si merki. Menn höfðu ekki
vitað, að pau væru ólögleg, með pví
að pau eru ekki peningar og líkjast
ckki peningum. I>au eru kringlótt
og jafnpykk myntum peim er J>au
eiga að vera viðurkenning fyrir, en
að öðru levti líkjast pau ekkert mynt-
um. Samt sem áður halda embættis-
menn stjórnarinnar pvi fram, að með
peim sje farið kring um lögin, og
meðan dómstólarnir hafaekki skorið
úr, verða inenn að hætta að láta merki
pessi af hendi.
Blaðið Commercial er farið fyrir
alvöru að taka að sjer málið um verð-
ið á brauði hjer í bænum. Blaðið
bandir fyrst á, hve hveitiverðið sje
lágt, og s/nir fram á í pví sambandi,
að brauðverðið sje með öllu ópoJandi.
Síðari hluti greinarinnar er á pessa
leið:
„Vjer höfum fyrir framan oss á
pessu augnabliki umburbarðrjef frá
einu helzta mölunarfjelaginu; í pví
eru vitni»burðir frá vel pekktum bök-
urum viðvíkjandi pyngd á brauðinu,
sem bakarar pessir hafa búið til úr
einum sekk eða 98 pundum af ,.pa-
tent process“ mjöli fjelags pessa;
sekkurinn kostar $1.75. Með pví að
vjer höfum sjeð frumrit brjefanna, pá
vitum vjer að allir vitnisburðirnir,
sem prentaðir eru ( pessu umburðar-
brjefi, eru sannir, og ekkert auglys-
ino’a-húmbúg. Niðurstaðan er ofur-
lítið mismunandi lijá hinum jfmsu
bökurum, en vjer tökum tölur eins
bakarans, sem er mjög áreiðanlegur
rnaður. Hann kvcðst hafa bakað 138
pund af branði úr 98pundum af pessu
mjöli; mjölið, sem purfti I hvert eitt
brauðpund Jiefur pvf kostað ofurlítið
yfir l^ cent, eða rúm 2^ cent mjölið f
tveggja punda brauðið.
„Ef unnt er að búa til tveggja
punda brauð úr mjöli, sem kostar að
eins 2^ cent, og ef svo er haft í pað
cents virði af öðrum efnum, pá hljótn
VVinnipeg-bakararnir okkar sem stend
ur að hafa afarmikinn hagnað, par
sem peir selja 18 tveggja punda brauð
fyrir 1 dollar, eða brauðið á nærri pví
(5 cents.
„t>að er kominn tími til að petta
sje lagað. Hagur Manitobamanna er
sem stendur ekki svo góður, að fært
sje að kúga út úr almenningi óhæfilegt
verð fyrir brauðið. Sem stendur er
örðugleika- og reynslu-tlmi vor á með-
al, og vjer komumst út úr honum ó
skaddir, ef vjer að eins erum samtaka,
°o skiptuin byrðinni svo vel setn unnt
er. En vjer getum ekki polað brauð
verð, sem er að minnsta kosti 30 af
h idr. hærra en selja má brauð fyrir,
og pað með góðum ábata.
„Dað er ekki o]>t, sem petta blað
fer að skipta sjer af samtökum verzl-
u íarmanna, er eiga að gagna öllum
peim er ákveðna verzlun reka. En
prgar samtökin eru í pví innifalin, að
svíkja út úr fátæklingum, sem eru að
strita fyrir lífi sínu, óhæfilegt verð
fyrir brauð peirra, pá getur ekkert
b'að, sem-kunnugt er um sannleikann,
staðið sig við að pegja. t>að er enn
ekki of seint fyrir bakarana að gera
við peirri ósamkvæmni, sem fellst f ó-
d >tru mjöli og dyru brauði. P’æri peir
niður verðið, svo að fá megi eitt
tveggja centa brauð fyrir 5 cents, og
22—23 brauð fyrir dollarinn. Meðpví
v >rði geta peir grætt, og pað all-
hratt, ef peir sinna sínu verk'. Jafn-
framt viljum vjer og gefa peim pá
bendingu, aðöll tveggja punda brauð-
in eiga að liafa fulla pyngd. l>að
hefur ekki ávallt verið svo að undan-
förni; vjer vitum pað af mörgum til
raunum.
„Yjer vonum, að bakararnir inn-
leiði pessar umbætur áður en næsta
blað af Commercial kemur út. Geri
peir pað ekki, pá á pað við að stofna
„cooperative11 brauðgerðarliús, og
blaðið Commercial er reiðubúið til að
taka pátt f pví verki.“
Mr. B. L. Baldwinson komst
meðal annars að orði á pessa leið við
blaðamann hjer I bænum, er fann hann
að máli á mánudaginn: „Jeg hika
mig ekki hið minnsta við að segja, að
pað er ekkert, sem lieldur löndum
mínum Iieima, nema örðugleikarn'r
við að komast vestur. Fátækt haml-
ar peim að komast til pessa lands, pfr
sem J>eim mundi vcgna betur en á
ættjörðinni. Hefðu peir haft peninga,
pá befðu 5000 komiðf ár. Allurfjöld-
inn getur ekki komizt yfir pá peninga,
sem parf til að komast vestur, og efn-
aðri bændurnir geta ekki fengið af
sjer að selja eigur sínar fyrir Jítið eða
ekkert. Ilorfurnar fyrir næsta ár eru
algerlega undir pvf koinnar, hvort
peir sem fara vilja geta selt, og mjög
margir komast aldrei vestur, nema
peir fái hjálp“.
,;t>jer viljið pá leggja pað til, að
far peirra sje borgað fyrir fram?“
spurði blaðamaðurinn.
„Já, fyrir alla muni. t>að er á
panti hátt, að ráða á fram úr peim
vandræðum. Jeg vil ráðleggja ís-
lendingum, sem pegar eru hingað
komnir, að senda hei m farbrjef, ef peir
vilja fá Ianda sína vestur, eða sjá
peim fyrir fari á annan hátt. Nokk-
uð hefur pegar verið gert í pá átt, og
á síðasta ári hafa farið frá pessu landi
heim til íslands fullir $4,000“.
Cliicag’o-brjef.
iii.
Niðurl. frá 1. bls.
„Flateyboken (the Flatey Book)
Photographic Reproductión of the
Original Manusc.ript. Giving an ac-
count of the Discovery of Ainerica in
the eleventh Century by I.eif Ericsson“.
Sá hluti Fleyteyjarbókar, scm
hljóðar um fund Víulands, hefur ver-
ið pyddur á ensku og dönsku og gef-
inn út í sjerstakri, skrautlegri bók.
Sú hók er par tilsölu og kostar $4,50.
í hverri opnu bennar eru 4 dálkar:
Ijósmynd af handritinu sjálfu, sagan
sjálf á íslenzku og svo pessar pyðing-
ar á ensku og dönsku.
Meðan jeg var einu sinni að
skoða Flateyjarbók, pá kom par til
mfn danskur maður og spurði mig,
hvort jeg skildi pað mál, sem bókin
er rituð á. Jeg kvað svo vera. Hann
fræddi mig pá á pví, að ísleuzkan væri
dautt tnál. Jeg sagði bonum, að ís-
lenzkan væri töluð pann dag í dag á
íslandi. En hann vildi eigi trúa pví
og hjelt, að jeg væri að „gabba“ sig.
Hann kvaðst pekkja marga íslend-
inga, sem allir töluðu dönsku, enda
væri danskan móðurinál peirra nú á
dögum. Við skildum pannig, að
báðir hjeldu fast við sína skoðun.
Eins og kunnugt er, pá hefur
Mrs. Sigriður E. Magnússon frá Eng-
landi opt heft fslenzka muni meðferð-
is á syningum. Dannig var pað í
Edinaborg 1880. I>ar sá jeg hiria svo
nefndu „fslenzku syning“ liennar. ís-
lendingar hjer f Chicago sögðu mjer
frá pví, að hún hafði einnig hjer á
syningunni íslenzka muni. Mjer var
n.ikil forvitni á að sjá pá. Eptir langa
leit fann jeg í „The Woman’s Build-
ing“ lokaðan kassa með glerloki yfir.
Á syninga spjaldi hans stóð Icelandic
Exhibit. Og par stóð hjá rokkur.
Þetta var syning Mrs. Magnússons.
í kassa pessum eru nokkrir dökkleitir
vaðmálsstrangar, allmikið af íslenzk-
um sokkum og vetlingum. l>ar eru
og íslenzkir skór úr hvítu eltiskinni
og ullarkambar. Margt fleira getur
verið í kassa pessum, p7f útsaumuð á-
breiða var breidd yfir mikið af „inni-
haldi“ hans. Þar sá jeg ennfremur
mjög litla brúðu í íslenzkum peisu-
föium. Mrs. Magnússon vareigi við-
stödd, svo að jcg gat eigi skoðað muni
pessa nákvæmlega, eða fengið neinar
upplysingar um pá.
Mrs. Magnússon hefur og syning
á öðrum stað. t>að er í „The Anthro-
pological Building“. t>ar synirhún:
Antic Icelandic silver and silvergilt
ornaments í lokuðum glerkassa. Jeg
fór einnig pangað, en Mrs. Magnús-
son var par heldur eigi. í peim kassa
eru pessir munir: íslenzk kvennhúfa
með hólk og skúf, eitt gamalt líf-
stykki, mörg belti, nokkur armbönd,
höfudspennur (koffur), gamlar skeiðar
frá 1671—1672. t>ar eru og2 keðjur.
Jón biskup Arason á að liafa átt aðra
peirra, en sagt er, að Snorri Sturluson
hafi átt hina. t>etta stendur á syning-
arspjöldum peim, sem keðjum pessum
fylgja, en hvort petta er sati, pað læt
jeg alveg ósagt. Jeg purfti eigi lengi
að skoða pessa syning Mrs, Magnús-
t
f íil ad na verann ydar.
VJER GETUM SELT YDUR STÍGVJEL, SKÓ, KOFFORT ,VF.TL-
INGA og MOCCASINS BILLEGAR EN NOKKUR BÚD
f WINNIPEG.
í október mánuði bjóðum við 20 percent afslátt, pað er $1,25 skó
fyrir $1.00. Hafið í hyggju, að vjer höfum pær langstærstu byrgð-
ir í Winnipeg og orsökin til pess að vjer getum selt ódyrara en aðr-
ir er sú, að vje*kaupum inn mikið ódyrara en nokkur skóbúð f
borginni. Vjer getum sparað yður peninga, og pað er pað, sem
vjer allir sækjums eptir.
S M A- O G STÓRKAUP-MENN
KILGOUR RKTIER & Go
541 Main Str., ^ Winnipeg.
Horninu á Jaines Street.
sons til pess að sannfærast um, að
pessir munir eru margir hinir sömu
og 1886. En pað skiptir eigi miklu.
Hitt er verra, að syning pessi er ís-
landi til vanvirðu. Aðrarpjóðir syna
á Chicago-syningunni liið bezta og
dyrmætastv, sem pær geta framleitt.
En fyrir hönd íslands er syndur aum-
asti samtíningur og rusl. Vaðmálin,
prjóulesið og skórnir í syning Mrs
Magnússon varpa ómaklegri vansæmd
yfir íslenzkan húsiðnað nú á dögum.
Og pótt sumt af liinu forna silfur-
skrauti hennar sje nokkurs virði, pá
gefur pað samt enga hugmynd um
hinardyrmætu forngripi, sem ísland á.
Jeg er sannfærður um, að Mrs. Magn-
ússon hefur eigi viljað gera ísiandi
vanviiðu með pessari syning siuni,
pótt sú hafi pví miður orðið raunin á.
Mrs. Magnússon hefurhaldið hjer
í Chicago allmargar tölur við yms
tækifæri. Dagblöðin liafa eptirhenni
ymislegt um ísland, sem ekki er sam-
hljóða sannleikanum. Jeg neyðist til
að beuda á eitt atrði. Mrs. Magnús-
son hefur látið reisa hús eitt lítið í
Reykjavík, sem átti að verða kvenna-
skóli. Ilús pað var byggt fyrir sam-
skotafje, sem hún hefur safnað á Eng-
landi og víðar. Blöðin láta Mrs.
Magnússon sí og æ geta pess í ræðum
sínum, að pað sje enginn kvennaskóli
til á íslandi riema pessi stofnun henn-
ar. Um petta er hún látin farainörg-
um ósönnum orðum. Dví raiður virð-
ist eitthvað vera satt í pessu. Og f
sambandi við kvennaskólamáliðstend-
syning hennar. Hún auglysir á syn-
ingarstaðnum, að syningartnunir henn-
ar verði seldir til arðs fjrir fyrsta
kvennaskóla á íslandi (will be sold
for tbe benefit of tbe first College for
Women in Iceland). t>að væri ósk-
andi að Mrs. Magnússon vildi gefa ís-
lendingum einhverja skyringu yflr
pað, sem blöðin láta hana tala og gera
í pessu kvennaskólamáli.
l>essi syning Mrs. Magnússons
getur liaft góðar afleiðingar. Hún
getur kennt íslendingum og brynt
fyrir peim pann sannleika: íþlenzka
pjóðin verður frainvegis sjálf að
leggja sinn skerf fram, pegar aðrar
pjóðir halda sameiginlegar syningar.
Annars er hætt við, að einstakir menn
haldi fifram að syna fyrir hönd íslands
muni, sem varpa vansæmd og van-
virðu á pjóð vora.
t>inn
Hafsteinn I’jetursson.
Davies Auction Mart.
The Owen Lectric Belt
AND APPLIANCES
FOR MEN AND WOMEn.
íau
lækna
marga
sjúkdóm
pegar öll
önnur
hjálpar-
meðöl
bregðast.
Sendið
eptir
einu.
Ekta rnfurinagns strnunuir
er frarn leiddur í ,,batteri“ sem er á beltinu
og er hægtað leiða til allra hluta líkamans.
Strauminn er hægl að haja veikan eða
sterkan eptir því sem þöi-fln kefst, og sá
seiu brúkar beltið getur hvenær sem er
temprað liann.
Príslisti vwr mcd myiidiiin
inniheldur þær beztu upplýsingar viðvíkj-
andt bót á langvarandi sjúkdómum og
bráðasótt, eiunig taugaveiklun, svörnum
vitpisburðum, með myndum af fólki sem
beltið hefur læknað. Príslisti og myndir
af beltinu og um hvernig skal skrifa eptir
þeim; á ensku, þýzku, svensku og norsku.
Þessí liók verður send hverjum er sendir
6 c. frímerki.
THE OWEN
Lectric Belt and Appliance Co.
Main Office and Only Factory.
Thk Owen Electric Belt Building.
201-211 State St., Chicago, 111.
The Largest Electric Belt Establisli-
ment in the World.
Getið um blað petta pegar pjer
skrifið.
Frekari upplysingar um belti
pessi geta menn fengið með pví að
scúa sjer til H. G. Oddson,
P. O. Box 368,
Winnipeg.
CAMPBELL
BRO’S.
Sem keypt hafa allar vörubyrgðir W.
H. Paui,son & Co. og verzla f sömu
búðinni, 575 Main Str., selja nú með
tölumverðum afslætti allar pær vöru
tegundir er áður voru í búðinni, harð-
vöru, eldavjelar og tinvöru o. s. frv.
Chr. Ólafsson, sem var bjá Paul-
son & Co„ er aðal inaður í búðinni,
og geta pvl öll kaup gerzt á íslenzku,
hann mælist til að fá sem allra flesta
kiptavini og lofar góðu verði.
VÖRUMERKI.
Dr. A. OWEJl.
Jeg hef stóra upjiboðssölu í upp-
boðsbúðum mfnuin,
215-17 McDermott Str.
21. okt. kl. 2 og kl. liálf átta a. m. Jeg
sel par húsmuni, stór, barðvöru, silf-
urtau og glisvöru.
H. W. Davies,
Aktíónslialdari,
CAMPBELL BBO’S.
WINNIPEG, - - MAN.
ÍSLENZKUIt LÆKNIR
r. M. HalldóvMon
ParJc Rioer,— N- Ðak,