Lögberg - 08.11.1893, Blaðsíða 1

Löoberg er gefið út hvern miSvikudag og
laugardag af
TltE LÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skrifstofa: Afgreiðsl ustofa: Prentsmiðja
148 Prinoess Str., Winnipeg Man.
Teleplione 675.
Kostar $2,oo um áriS (á íslandi 6 k'.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
Lögberg is published every Wednesday and
Saturday by
TlIE I.ÖGBERG PRINTING & PUBLISHINQ CO
ai I4á Princcss Str., W nnipej; Man.
Teleylioiie 675.
S ubscription price. $2,00 a year payable
‘n advance.
Single copies S c.
0. Ar. |
Winnipeg, Manitoba, miðvikudaginn 8. nóveniber 1893.
f NP. 87.
FRJETTIR
CAXAD.l.
í fjelugri unrrra ílialdsmanna í
Toronto á að ræða á mánudaginn svo-
hljóðandi tillögu til fundaráljktunar:
„Samftykkt að þetra fjelag vilji s/na
f að, að pað fallist fyllilega á pað til-
tæki Manitobastjórnarinnar að neita
að eiga frekar við málið um sameigin-
lega skóla, eptir að úrskurður hefur
verið gefinn peim í vil af peim æðsta
rjetti, sem um pað mál gat fjallað; að
vjer álítum pað væri glæpur af lðg-
gjafarvaldinu að setja tvískipta skóla
upp á Manitoba nauðuga; og enn
fremur, að petta fjelag vilji gefa
stjórnmálamönnum Canada pá aðvör-
un, að ef Manitoba er svipt Ijósum og
löglega ákveðnum rjettindum að pví
er snertir sameiginlega alpyðuskóla,
pá muni almenningur manna fordæma
pað eins SKorinort eins og slík óhæfa
ætti skilið.“ Fjelagsmenn tóku pví
vel, pegar skyrt var frá pví að pessi
tillaga vær í vændum, enda liafa peir
gert sjer far um að s/na pað, að peir
ætli sjer okki að hanga í frakkalöfum
Sir Johns Thompsons, pegar peim
getist ekki að hans athæfl.
ÍTLÖND.
Voðalegt slys vildl til á höfninni
við Santandcr á Spáni á föstudags-
kveklið var. I>ar kviknaði í skipi,
sem hlaðið var dynamiti, og varð svo
mikill rykkur, pegar pað sprakk í
lopt upp, að bærinn ljek á reiðiskjálfi,
eins og í stórkostlegasta jarðskjálfta.
300 manns biðu tafarlaust baiia, og
margir fleiri særðust, og auk pess urðu
nokkrir vitskertir af hræðslu. Eldui
hljóp í meira en 100 hús í grend við
höfnina.
Gladstone tysti yfir pví á brezka
pinginu á mánudagskveldið var, að
ekkert mundi verða átt við löggjöf
fyrir íra á pvi pingi í vetur, og er
enn óvíst, hvernig írsku pingmenn-
irnir muni una pví, pví að prátt fyrir
pað, að pað var samningum bundið
milli peirra og Gladstones, að írsk
löggjöf skyld um stund lögðáhylluna
pegar heimastjórnanmálið væri sam-
pykkt af neðrimálstofunni, liafa írar
komið með pá kröfu, að Iög yrðu gef-
in út í vetur um fjárstyrk til peirra
írskra leiguliða, sem reknir liafa verið
af jörðum sínum.
Anarkistar í Lundúnum hjoldu
samkomu á laugardagskveldið til pess
að fagna einum skoðanabróðursínum,
David John Nicoll, sem nylega liefur
verið sleppt úr fangelsi. Svo mikar
æsingar og guðlast var í ræðunum,
sem haldnar voru, að pingheimur
æpti og grenjaði af vonzku við óald-
arseggi pessa. Einn ræðumaðurinn
krafðist pess, að tekið yrði til spell-
virkja, með pví að betra væri að
berjast en svelta. Annar, sem er rit-
stjóri 8narkistabIaðo eins, taldi sósía-
lista fyrirlitlega lrugleysingja, með
pvl að peir fara með friði og spekt,
og tóku sósíalistar pá að grenja.
Gladstone og embættisbræður hans
væru dónar og húmbúg. t>egar á-
heyrendurnir fóru að mótmæla gífur-
yrðum hans, bauð hann peim að koma
og berjast við sig, hann væri ekki
hræddur við ncinn, ekki einusinni við
Jesú Krist. briðji ræðumaðurinn
svívirti dómstólana í Chieago fyrir að
hafa myrt anarkistana, sem nlðings-
verkið unnu á heytorginu 1887. Nicoll
sá sem laus hafði verið látinn spáði
pví, að skatnmt væri nú pess að bíða,
að nokkrirsf tilheyendum sínuni yrtu
að láta lífið fyrir málefni anarkistanna.
Nokkrir lögreglupjónar voru við-
staddir. t>eir skrifuðu I minnisblöð
sín, en gerðu enga tilraun til að hepta
inálfrelsið.
biiignianiiskosniiigiii
í
Winnipeg.
Ottawastjórnin hefur skipað svo
fyrir, að tilnefning til pingmanns-
kosninparinnar hjer I bænum skuli
fara fram að viku liðinni, miðvikudag-
inn 15. p. m., og kosningin sjálf p.
22., svo framarlega sem fleiri en einn
verði I boði.
Að sögn beið stjórnin að eins
eptir pví að apturhaldsflokkurinn
fengi nokkurt pingmami'efni til að
beita fyrir sig við pessar kosningar.
Blöðin segja, a^ Mr. Colin H. C: mp-
bell málafærsltmií ður hafi lofazt til
að gefa kost á sjer, og að pá hafi
itjórnin tafarlau-t ákveðið kosningar-
daginn. Auðvitað er kosningin látin
fara fram með sem minnstum fyrir-
vara, til pess að frjálslyndi flokkurinn
skuli eiga pví örðugra aðstöðu.
Þegar petta cr ritað (síðari hluta
priðjudags) er enn ekki víst, hver
verða muni pingmannsefni frjálslynda
flokksins, nje heldur, Imrt- nokkur
verður pað. Helzt virðaat menn hafa
augastað á Mr. Jos. Martin, pótt liann
hifiáður neitað pví, að sjer mundi
unnt að taka kosningu. Láti frjáls-
lyndi flokkurinn undir höfuð leggjast
að hafa nokkurt pingmannsefni I boði,
verður pað auðvitað fyrir pað, live
kjörskrárnar eru íráleitar. Sumir inn-
an frjálslynda flokksins virðast halda
pví fratn, að pað svari naumast kostn-
aði fyrir flokkinn að leggja út I pessa
deilu, með pví líka, að ekki sje tjald-
að nema til einnar nætur, hvort sem
sje, með panu pingmann, sem kosinn
verður, en afarmiklir örðugleikar að
fást vlð kosnii gar með pesmm kjör-
skrám. Aptur er pví haldið fram af
öðrum, að pað væri ópolandi, að gera
ekki allt, sem unnt er, til pess að
syna vilja almennings, nú pegar end-
urskoðun tolllaganna vofiryfir, og par
sem menn hnfa jafn-rótgróna ó rú á
öllum hugsanlegum gerðum stjórnar-
innar I pví máli. Hvor skoðunin verð-
ur ofan á, er enn óvfst, pegar petta er
ritað, eius og pegrr hefur verið tekið
frara.
Ch ica go-brj ef.
VI.
Chicago 28. okt. 1893
Ritstjóri Lögbergs
Kæri vin.
Stundum komast Chicagomenn
pannig að orði, að petta og petta I
bænum sje „mest I heimi“. Og I pví
efni hafa peir oj t á rjettu að standa.
Jeg vil að eins nefna tvennt af peirri
tegund I Chicago. Annað er verzlun-
arbúð peirra Siegel Cooper & Co. í
henni er að eins selt I smákaujiuni
(retail), og I peirri grein er hún talin
stærsta búð heimsins. Þar fást allar
venjulegar verzlunarvörur, hverju
nafni sem nefnast. Búðinni er skipt
I fjölmargar deildir eptir vörutegund-
um. Um 2100 manns vinna I búð
pessari. Hitt „mesta I heiini“ eru
slátrunarhús Chieagoborgar. Á pvl
er alls engin vafi, að pau eru rjett
nefnd „mest I lieimi“. Slátrunarhús
pessi voru sett á fót árið 1805. Kring-
um pau eru rjettir fyrir liesta, naut-
grijii, kindur og svín. Margt er par
fldira I sambaudi við pau, t. a. m. liús
fyrir smjörgerð (butterine). Allt heit-
ir petta einu nafni the Union Stock
Yards. Öll liúsin og rjettirnar ná nú
til samans yfir 450 ekrur. Á einum
degi er hægt að taka á móti 200,000
svínuin, 50,000 nautgripum, 30,000
kindum oor 4,000 hestum. Árið 1892
var slátrað 7,714,435 svínum, 3,571,-
790 nautgripum, 2,145,079 kindum,
197,576 kálfum og 86,998 hestum.
II arðir eru sendar til slátrunarhús-
ann i víðsvegar úr Bandaiíkjunum.
Þess er nákværnlega gætt, að engri
sjúkri skepnu sje veitt viðtaka. Naut-
gripir eru allir rotaðir, en kindur og
svín eru stungin ! hjartastað. Mesti
mannfjöldi fer dags daglega að skoða
the Union Stock Yirds, enda er par
margt merkilegt að sjá. Nokkrir auð-
menn eiga pessi slátrunarhús með
öllu, er stendur I sambandi við pau.
Þeir láta leiðsögumenn fylgja heim-
sækjendum gegnum slátrunarhúsin
og syna peim, hvernig allt fer fram.
Euginn, sem vill skoða Chicagoborg,
gleymir the Union Stock Yirds.
Rjett I pessu berast pau sorgar-
tíðindi um bæinn, að borgarstjóri
Chicagoborgar Mr. Ca tci II. Ilarri-
son hafi verið myrtur. Jeg parf eigi
að rita pjer neitt um pað, pví sú fregn
flygur nú m*ð frjettapráðum um heim
allan. Lögberg verður búið að fá
nákvæmar fregnir um morðið, löngu
áður en petta bjef mitt berst pjer I
hendur.
Þinn
Hafsteinn Pjetursson.
VII.
Chicago 31. okt. 189 '
Ritstjóri Lögbergs
Kæri vin.
Meðal annara íslendinga hjer I
Chicago eru 6 systkiní, scm komin
eru af mjö r merkiim ættum á íslandi.
Það eru börn Þorvaldar sál. Stephen-
sens. Hann var kominn af gömlu
Stephensens-ættinni, en kona lians
var I ætt við Finn sál Magnússon.
Þau hjón fluttu frá Reykjavlk til
Vesturheims 1873. Þorvaldur Steph-
enson og kona lians eru nú bæði
dáin, en 6 börn peirra eru á lífi, einn
sonur og fim u dæ-.ur. Þau ei<ra öll
heima hjer I Ch'c>go. S » ur Þor-
valdar sál., Mr. Stephen Stejihensen,
er kvæ tur sænskri konn, cg tvær
systur hans eru giptar. önnur peirra
er gipt en-kum lækni, Dr. Sharpe.
Hin er gipt pyzkum manni, Mr. Hock
að nafni. Þrjár systurnar er ógipar.
Hin yngsta peirra, Miss G. P. Step-
hensen, hefur tekið kennarapróf. öll
pessi börn Þorvaldar sál. Stephensens
hafa komist mjög vel áfram hjer I
bænum, enda virðast pau hafa tekið
að erfðum dugnað og atorkusemi
Stephenscns ættarinnar.
Syninguuni er lokið. Og syn-
ingargestirnir fara nú heim til sín.
Á morgun legg jeg á etað til
Winnipeg. Jeg hef dvdið hjer
nokkrum dögum lengur en jeg ætlaði
mjer I fyrstu. íslendingar hjer I
Chicago hafá tekið oss löndum sínum
áoætlega vel. Alls staðar hef jeg
mætt hjer íslenzkri alúð og íslenzkri
gestrisni. Vjer Winnipeg-íslend-
ingar liöfum flestir búið hjá Mr. Jón-
asi Jónssyni, sem jeg áður hef getið
um Bæði hann og kona lians liafa
á allan hátt gert oss veru vora lijer
skemmtilega og ánægjulega.
í gær kom Mr. Gunnlaugur Jóna-
son frá Winnipeg hingað. Hann ætlar
að ganga á skóla pann,sem Dr. Weid-
ner veitir hjer forstöðu. Á sama skóla
gengur og Jón J. Clemens, en bróðir
hans Mr. Páll Clomens gengur hjer á
verkfræðinga skóla. Allir, pessir
ungu landar vorir eru eii kar efuileg-
ir menn.
Syningunni var lokað I gær.
Vegna dauða bæjarstjóra Chicagi-
borgar, Mr. Harrisons, var sú atl.öfn
mjög einföld og óbrotin. Hún vaið
að sannri sorg- ratLöfn. Menn
sö'nuðust saman I hátiðahöll sýning-
arinnar kl. 1 og 20 mfi útur e. h. Mr.
Thomas W. Palmer, president of tl e
Nation'Coinmis>-ion, hjelt ræðu. Þegar
hann hafði lokið máli sínu, flutti Rev.
dr. Barrows bæn. Þá stóð upp Mr.
Ha low N. Higinbotham, president tf
the Colun bian Exposition. Hann bar
fram tvær tillög ir. Önnur [ eirra
lysti yfir sorg sj'ningarinnar yfir dauf a
Harrisons. Og hin fór fram á, sð
vegna pessa sorglega atburðar skyldi
ekkert hátíðahald verða nú við sj'n-
inor.arlok:n, ei’s og áður I afði verið
ákveðið. Mr. Palm ‘r bar tillögurnar
undir atkvæði. Og’ voru | ær sam-
pykktar með öllum atkvæðum I mestu
sorgarkyrð. Þá var lesið upp skjal
eptir Mr. Higinbotham, forseta syn-
ingarinnar. Rev. dr. Barrows blcss-
aði yfir samkomunni. Og síðan lysti
forsetinu vfi- ' ví, »ð sýningunni væri
lokið. 1,500 manns voru við petta
cinfalda og óbrotna hátíðahald. Kl.
4 og 45 mlnútur e. h. gekk sólin til
viðar. Þá voru flöggin dregin niður
af húsurn syningarinnar, 21 fallbissu-
skoti var sleotið og pjóðsöngi rinn
,,A’'erÍCa“ SUugi . Með pvf vgr
syning nni fvri fullt og fast lokað.
Sól hennar, setn rann upp 1. mal 1893
gekk u dir 30. oUt 1393.
Líkför Harrisons fer fram á morg-
un I nóv. með moitu scrgar v ðhöfn.
Öll Chicago borg t r I “ rgarli úpi.
Það er eðlilegt, pví raunaleg i cnda-
lykt pessi mikla syning eigi feng-
ið fyrir bæinn, en hún fjekk. En
enginn kasti steini 4 Chicagoborg fyr-
ir morð petta. B inn er saklaus,
pótt einn vitstola maður yrði bæjar-
stjóra hennar að bana. Og pað má
hún ei.a, að Agæt r-gla hefur verið I
bænum utn syningartímanu, prátt fyr-
ir allan mannfjöldann, sem safnazt
hefur hjersaman úr ölluin áttum.
Frá 1. mal til 3. okt. fóru 27,529,-
400 syningargestir inn fyrir girðingar
sýninvrarinnar. Syningartlminn náði
yfir 183 daga. Cliicago-daginn, 9.
okt., var 716,831 maður ásyningunni.
Það er sá fjölmenn isti syuingardagur,
sein nokkru sinni hefur verið á heims-
syningunfii.
Heimssynirgarnar eru nú orðn-
ar 9 að tölu. Fj Var hafa verið ha dn-
ar I I’aris 1S55, 1867, 1878 og 1889,
tvær I Lond.m 1851 og 1862, ein I
Vín 1873, ein I Philadelphia 1876 og
ein I Chicago 1893. Eigi verður ann-
að sagt, en að syningin í Chicago
jafnist fyllilega við pessar systur sln-
ar. Og I sumu ber hún langt af peim,
t. d. að stærð sy4ningarstaðarins og
syningarliúsanna.
Hinn víðfrægi kristni prjedikari
Mr. Moody hefur lialdið hjer sjer-
staka syning um syningar tímann.
Hús hefur verið reist rjett fyrir utan
syningarstaðinn. Þar er synt, hvern-
ig sunnudagsskólum eigi að vera hátt-
að, að pví er snertir húsrúm, stjórn
og kennslu. Sú syninor er ágæt, og
má af henni mjög margt læra. Mr.
Moody safnaði að sj«r mörgum ágæt-
um prjedikurum úr Bandaríkjunum
og Norðurálfunni. Þeir mynduðu
hjer undirforustu hans fjelag um syn-
ingartímann. Þeir leigðu sjer söng-
hús, leikhús og önnur stórhysi bæjar-
ins og fluttu par prjedikanir og kristi-
legar ræður á hverjum degi allan
seinni hluta sýningartímans. Þeir
löfðu ávallt metr en húsfylli, enda
ameinuðu peir við pessar guðspjóu-
istur beztu ræðu- og söngkrapt*,
lem á nokkurn hátt var hægt að afla
■ijer. Jeg hef hlustað á prjá mestu
i-æðuskörunga peirra, Mr. Moody,
Rev. John McNeill og Rev. A. T.
Pierson. Mr. Moody er viðfrægur
naður. Hann er eigi mjög vel máli
farinn. Ræður hans eru eigi sem
ikipulegastar. En hannerallra manna
luglegastur og ágætlega vel til fcr-
ingja fallinn. Hann dregur meðal
mnars að sjer ágæta söngmenn og
lætur syngja kristi idóminn inn í
mannshjörtun. Hann er heldur lítill
maður vexti og feitlaginn, nokkuð
hniginn að aldri og pó hinn ernísti.
Rev. A. T. P e*son er eptirmaður
Spurgeons i London. Hann er lærður
maður vel og ritstjóri blaðsins The
Missionary Review. Spurgeon s álf-
ur valdi liann til cptirmanns síns. Jeg
fór pess vegna að hlusta á Rev. Pier-
son. En pótt hann sje mikill og góð-
ur maður, pá finnst mjer ekki, að
andi Spurgeons hvili yfir honuin. Að
minnsta kosti hef jeg hugsað mjer
Spurgeon allt öðru visi. Rev. Pler-
son er orðinn nokkuð aldraður maf ur.
Hann er meðahnaður á hæð og nohk-
uð grannvaxinn. Rev. John McNeiIl
virðist vera ungur að aldri, meðalmað-
ur 4 vöxt og samsvarar sjer vel. Hann
er skozkur að ætt og uppruna. Sumir
kalla hann „annan Spurgeon“, enda
er hann frábærlega málsnjall mafur.
Hann er einn af peim fáu mönnum,
sem eru gæddir sannri, meðfæddii
málsnild. Auðvitað pykir mörgum
ræðuaðferð pessara manna allein-
kennileg, en víst er um pað, að gott
og mikið verk hefur Mr. Moody og
fjelagar hans unnið hjer I Chicago I
sumar. Daglega hafa peir boðað guðs
orð slíkum mannfjölda, að mörgum
púsundum skiptir.
Þinn
Hafsteinn Pjetursson.
Það er pað eina rafurmagnsbelli
sem er byggt á vísindalegum grund-
velli og sem er vel hentugt. Það
fram leiðir egta rafurmagnsstraum
sem læknar marga sjnkdóma.
Ekta rnfurmagns strauiniir
er fram leiddur í ,,batteri“ sem er á beltinu
og er liægt að leiða til allra hluta líkamans.
Strauminn er hægl að haji veikan «ða
sterkan eptir fví sem þíirfin kefst,’ og sá
sera brúkar beltið getur hvenær sem er
temprað hann.
Príslisti vor tned niyniliiiu
inniheldur þær beztu tipplýsingar viðvíkj-
andt bót á langvarandi sjúkdómum og
bráðasótt, einnig taugaveiklun, svörnum
vitnisburðum, með myndum af fólki sem
beltiðhefur lækuað. Príslisti og myndir
af beltinu og um hvernig skal skrifa eptir
þeim; á ensku, þýzku, svensku og norsku.
Þessí bók verður send hverjum er semlir
0 c. frímerki.
THE OWEN
Lectric Belt and Appliance Co.
Main Office and Only Factory.
Tiie Owkn Electric Bklt Building.
201-211 State St., Chicago, 111.
The Largest Electric Belt Establish-
ment in the World.
Getið um blað petta pegar pjer
skrifið.
Frekari upplysingar um belti
pessi geta menn fengið með pví að
seúa sjer til H. G. Oddsox,
P. O. Box 368,
Winnipeg.