Lögberg - 31.01.1894, Blaðsíða 2

2,
LðGBER. MIDVIKUDAGINN 31. JANÚAI? 1894.
<U ö £j b t r g.
Getifi át a8 143 Prinoess Str., Winnipeg 'ítn
í 7/ir f,öt;berg Printins; ár Publishin; Co’y.
(Incorporatéd May z7, lS9o).
Ritstjóri (Editor):
EINAP HJÖRLEIFSSON
Bosiness managjr: JOHNA. BLÖNDAL.
MJtiLÝSISGAR: Stná-auglýsingar í eitt
sUipti 25 cts. fyrir 30 orS efia 1 )>uml.
dálkslengdar; 1 doll. um mínufíinn. Á stærri
auglýsingum e5a auel. um lengri tima af-
siáttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda veröur a6 til
kynna skrtjleya og geta um fyrverandi bú
staC iafnframt.
UTANASKKIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaösins er:
THE Lá'SBERC PRINTING & PUBLISK- C0.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
U rAN.4SKRIFT til RITSTJÓRANS er:
«»TT»K IÖ«BER«.
P. O. BOX 338. WINNIPEG MAN.
— MIÐVIKUDi.TINN 31. JAN. 1894.’------
tW Samkvæm íanaslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild, nema bann sé
skuldlaus, þegar haDn segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
ið fíytr vistferlum, án þess að tilkynna
beimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgangi.
Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor koinið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn-
ingar eptir hæfilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
l’. 0. Money Ordert, eða peninga í Re
giatered Letter. Sendið oss ekki bankaá
vlsanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Wilsons frumvarpið neraur toll-
inn af kolunuro, og hefur pað atriði
pegar verið sampykkt af fulltrúadeild
congressins. Repúblíkönsku blöðin
kvarta mjög undan peirri ráðstöfun,
segja hana að eins gerða Canada
við hann verða hin ánægjulegasta, og
eins viðskipti annara við blað vort,
meðan hann er pess aðalíulltrúi.
Sú deild af bind’ndisf jelagi krist-
inna kvenna (W. C. T. U), sem er í
miðparti Winuipegbæjar, er orðin fok-
vond við pá deiidina, sem á heiraa í
suðurpartinum. Tilefnið er pað, að
suðurdeildin ætlar að halda konu
einni, Mrs. Ernmu Shatv Colcieugh,
veizlu, og hefur valið Manit.oba-hótell
fyrir veizlustað. Auðvitað er pað
gert, af pví að pað er virðulegasti
veizlustaðurinn, sem til er í bænum,
og par fer einna bezt um gestina. En
af pví að áfengir drykkir eru seldir í
eibum afkirna hótellsins, án pess pó
að nokkur, sem ekki fer inn í drykkju-
stofuna, verði pess var, pá pykir
deildinni í miðparti bæjanns petta
svo mikil óhæfa, að hún hefur mót-
inælt slíku athæfi hátíðlega og sett
mótlæti sín í blöðin. öfgarnar og
ofstækin hjer í landinu er preytandi.
Naumast sýnist nokkurt mál vera svo
gott, að pað sje ekki af einbverjum
gert aðhlægilegu afskræmi með fana-
tismus og flónsku.
í
hag, pví að frá námunum I Nova Sco-
tia og British Columbia verði mikið
sent af kolum til Bandaríkjanna. Yið
pá umkvörtun gerir Winnipeg-blaðið
Free Press svolátandi athugasemd:
„Nei, pað er ekki gert Canada í hag,
heldur í hag N/ja Englands og ann-
ara staða á Atlantshafsströndinni að
öðrn leytinu, og svo að hinu leytinu í
hag Californíu og annara staða á
Kyrrahafsströndinni. Þessir staðir
geta fengið Canada-kol ódyrari en
Bandaríkja-kol, og pað er eingöngu
með peirra hagsmuni fyrir augum, að
tollurinn hefur verið numinn af pess-
ari vöru. Demókratarnir elska oss
ekkert meira en repúblíkanarnir, og
peir gera ekkert í pví skyni að styðja
vora hagsmuni. Ueir eru að lijálpa
sínu eigin fólki; og pegar peir sjá, að
peir geta jafnframt Jijálpað okkur, pá
liggur peim pað að líkindum ekki
mjög á hjarta, en peir eru ekki peir
jiuJar, an peir skeri af sjer nefið til að
stríða audlitinu á sjer.“
Einn vinur vor nálægt Mountain,
sem ritar grein I petta númar blaðs
vors, lætur í ljós undian sína út af
pví, að íslenzku blaðamennirnir hjcr
vestra skuli ekki liafa gert sjer meira
far um að svara grein Gunr.steins
Eyjólfssonar í Þjóðólfi, en peir hafa
gert. Fyrir vora hönd skulum vjer
kannast við pað hreinskilnislega, að
oss liefur ekki pótt pað ómaksins vert
Lögberg liefur pegar nokkrum sinn-
um svarað slíkum greinum rækilega,
og pað má æra óstöðugan að vera allt
af að pví. Sannleikuriun er sá, að
pað er orðið svo alkunnugt og svo al-
mennt viðurkennt, að pað parf engra
umræðna við frekar, að prátt fyrir
alla örðugleikana hjer liafa mjög fáir
sjeð eptir að hafa hingað flutt, epti^
að peir Jiafa verið lijer nokkurn tíma.
Allur porrinn hefur áreiðanlega og
öllum mönnum vitanlega skipt um til
mikils batnaðar, frá pví sem peir
áttu við að búa heima á ættjörð-
inni, og um sveitunga greinar liöf-
undarins, einu mennina, sem hann
veit nokkuð um, er pað alkunnugt, að
peir standa sig almennt ágætlega,
jafnvel nú í pessu illa ári. Hvað er
svo um að prefa? Hvers vegna ætti
maður að vera að að rita langt mál út
úr pví, pó að Mr. G. E. láti fá sig til
að skrifa pvætting I Þjóðólf — maður,
sem kannast við pað, að hann muni
ekki eptir öðru á íslandi en fjöllunum,
og sje par alls ókunnugur, maður, sem
gefur í skyn, að vinnutíminn sje lengri
hjer enn á íslandi, og fyllir auk pess
grein sína með liinum skringilegustu
lokleysum ?
Dessa dagana eru að verða ráðs-
mannaskipti við Lögberg. Mr. Jón
A. Blöndal er að yfirgefa oss, að pvl
er framkvæmdarstjóinina snertir, ept-
ir sinni eigin ósk, en einskis annars af
hlutaðeigendum. Deir eru áreiðan-
lega allir einhuga um, að pakka Mr.
Blöndal fyrir hans veru að Lögbergi
og allt pað verk, sem hann hefur par
unnið síðastliðið ár svo vel og sam-
vizkusamlcga, eins og honum er lag-
ið. Hinn nýi manager vor, Mr. Björn
Th. Björnson, er mörgum löndum
vorum að góðu kunnur; vjer teljum
pað mjðg mikla heppni fyrir oss, að
hafa fengið hann í pjónustu blaðsins,
úr pví að ekki tókst að halda kyrrum
peim framkvæmdarstjóra, sem vjer
höfðum síðasta ár; og vjer erum pess
fullvissir, að bæði muni samvinna vor
HEIMIUD.
Aðaendar greinar, frumsamdar og þýdd-
ar, aem creta heyrt undir ,.Heimilið“’
verða tekuar með þökkum, sjerstaklega
ef ).ær eru um bf/skap, en ekki mega
þær vera mjög langar. Ritið að eins
öðruinegin á blaðið, óg aendið nafn yðar
og heimili; vitaskuíd verður nafni yðar
haldið leyndu, ef þjer óskið þess. Ut
anáskript utan á þess konar greinum:
Editor „Ileimilið", Uögberg, Box 368
Winnipeg, Man.J
IIvKITIR.IíKT.
laganna skærist í leikinn og liannaði
slíkt.
Eitt illt, scm af pví leiðir, er pað,
að pað tæmir jarðveginn of fljótt. Að
tala við Manitoba bændurna um að
spara jarðveginn, er llkt eins og peg-
ar verið var forðuni að hvetja Egypta
til að spara á góðu árunum. I>eim
gat pá ekki skilizt að liallæri gæti
komið, en samt kom pað. Manitoba-
bóndinn treystir hinni yíirfljótanlegu
frjósemi jarðvegsins, og finnst hún
muni aldrei pverra; en slíkt er mis-
skilningur, hún hlytur að pverra með
tímanum, ef einlægt er haldið áfram
að rækta hveitið eins og nú er gert.
Kærulaus eyðsla á frjósemi jarðvegar-
ins er synd gegn sjálfum yður, gegn
eptirkomendunura og gegn landinu.
Það er synd móti yður sjálfum að pví
leyti, sem pað skerðir framtlðarhag
yðar, og rj?rir par af leiðandi dáð yðar
og dug. í>að er synd gegn eptirkom-
eudunum, pvl pað grefur grundvöll-
inn undan velmegun Jjeirra, og tekur
af innstæðunni, som framtíðar bónd-
inn átti að hafa rentuna af. Það pætti
hart ef bóndi setti son sinn á bújörð,
sem hann sjálfur hefði tæmt að frjó-
semi; pað væri sama sem að setja hon-
um fyrir að höggva skóg allt árið um
kring með ónytri og bitlausri öxi, eða
að grafa jörðina með reku svo stórri,
að hún ekki gengi í nema með hörð-
ustu áreynslu. í akuryrkju-landi er
pað synd gegn ríkinu, pareð Jiað
stíflar arðs-uppsprettu framtíðarinnar.
Farsælter pað land, sem náttúran hef-
ur verið örlát við hvað frjósemi snert-
ir. Frjór jarðvegur er betri gjöf en
gull og silfur námar, pví pær tæmast
á sínum tíma, en jarðargróðurnum má
halda við, svo liann aldrei protni. Og
ekkert er meira áríðandi spursmál
livorki fyrir stjórnvitringinn eða bónd-
ann, en livernig megi sem best varð-
veita pessa góðu og mikiJsverðu gjöf.
Manitoba bændur, pað gleður mig að
hafa tækifæri til að koma fram með
mótmæli mín gegn hinni sorglegu
eyðing árfrjósemi jarðvegarins, sem á
sjer stað I landi yðar sökum pess að
Jjjer ræktið par hveitið ár eptir ár á
sama blettinum.
£>essi afarmikla hveitiyrkja ber
framar öllu öðru ábyrgðina á öllum
peim skaða, sem svo opt orsakast af
liaust frostunum. Það sem seint er
sáð, Jiroskast seint og er par aflcið-
audi í hættu fyrir frosti. Sannarlega
væri pað hyggilegra að hafa minna
undir, en reynaheldur að ná inn hveit-
Maimalát. í Norður Dakota.
Nydáin er nálægt Mountain, N.
I)., Mrs. Björg Vigfúsdóttir, kona
Sigurðar R. Johnson 33 ára gömul.
Ilún andaðist af barnsfararsótt.
(Útdráttur úr ritgjörð ejitir Thomas
Shaw professor við akuryrkju-skóla í
M innesota.)
Það er ekki tilgangur minn með
ritgerð Jiessari að ræða nokkrar regl-
ur viðvfkjandi ræktun hveitisins,
heldur hitt, að sjfna fram á hið hyggi-
lega við [>að að rækta ek/ci tiltölulega
mikið af pví. Værí jeg spurður, hvað
jeg áliti hinn stærsta akuryrkju-
breyskleika yðar í pessu landi, mundi
jeg svara að pað væri tilhneiging
yðar til að rækta of mikið hveiti.
Þetta er að mínu áliti hin mikla synd
Manitoba-bóndans. Mjer kemur pað
svo fyrir sjónir, að pað leiði af sjer
svo mikið illt, að pað væri naumast
ófyrirsynju pó^hinn sterki armleggur
inu áður en Jíkindi eru til að frostin
komi að skemma pað. í pað sem af
gangs verður af akrinum, má sá öðr-
um korntegunduin sem purfa skemmri
tfma til að proskast. Menn skyldu
ekki ætla að ágirnd prifist I landi par
sem loptið er eins yndislega hreint og
upplífgandi eins og hjá yður. En
Manifoba-búar, jeg er samthræddur
um að ágirndin eða græðgin í meira,
sje að verða eitt af pví
land vðar gefur af sjer.
Bóndinn á að keppa að pvi að
fá sem mest hveiti upp úr hverri ekru
sem hann yrkir, en ekki eptir að hafa
pær sem flestar, hafa meira undir enn
hann parf, eða kemst yfir að sinna,
>ví [>að eykur stórum áhættuna sem
búskapnum fylgir. Enginn vitur
maður hættir öllu sínu í einu, ef hann
getur koiTiist hjá pví. í engu landi,
par sem hægt er að leggja stund á
fleiri groinir jarðyrkjunnar, er pað
forsvaranlegt af bæridunum, að gefa
sig aðeins að einni vissri grein; bónd-
inn stendur sig ekki við að verða fyr-
ir stórskaða. Það er ætíð vissara að
geyma fje sitt á tveimur eða premur
áreiðanlegum bönkum, heldur en að
eins á einum.
Þ. 8. jan. andaðist að Hensil, N.
1)., Sigurður liöjnvahhsonjtíí Skíða-
stöðuin f Tunguveit í Skagafirði, á
sjötugsaldri. Sigurður sál. var hinn
merkasti maður og einkar atgerfilegur
maður til sálar og líkama eins og
hann átti kyn til. Á meðal systkin
hans eru merkisbóndiun Þorvaldur
Skíðastöðum, og Rannveig, kona
Eggerts bónda Gunnlögssonar
Akra, N. D. — Til Nyja íslands mun
Sig. sál. liafa flutzt árið 187(5, og ári
síðar til Winnipeg. Haustið 1882
fluttizt hann suður til Dakota og bjó
par síðan. — Hann lætur eptir sig
ekkju og 2 dætur, báðar I Manitoba.
Sig. sái. pjáðist um mörg ár af
brjóstveiki, og tvö til prjú síðustu
árin lá hann alveg rúmfastur og sár
pjáður. Bar hann sjúkdóm sinn með
trú og polinmæði og bjó sig daglegi
undir dauða sinn.
Sig. sál. var atorkumaður, góð
gerðasamur fátækum og trygglyndur
fróður var hann um marga hluti og
einlægur trúmaður. Ekki einungis
vinir og vandamenn, heldur og einnig
hans byggð á par á bak að sjá vini
vönduðum og góðum manni, er flestir
kunnugir menn hiklaust telja ineðal
hinna betri samferðamaDna á lffsleið
inni. — Jarðarförin, sem var mjög
fjölmenn, fór fram p. 15. s. m. frá
kirkju Vídalínssafnaðar.—Sjera J.A
Sigurð3on flutti húskveðju og lík-
ræðu.
Jarðarförin fór fram p. 18. jan.
frá kirkju Vídalínssafnaðar. — Sjera
J. A. Sigurðsson flut'i húskveðju og
líkræðu.
Þ. 22. nóv. síðastliðinn andaðist
að heimili tengdasonar síns, Páls Vig-
fússonar í Garðarbyggð í Norður Da-
kota Guómundur Guðmundsson, allt
að 90 ára gamall. Hann bjó allan
sinn búskap í Brattagerði í Jökuldal_
3 börn hans lifa, tvær dætur og einn
sonur: TCIIsabet, kona Páls Vigfús-
sonar, Guðrún, ekkja Hallgríms Guð-
mundssonar í Garðarbyggð og Jón,
bóndi á Aðalbóli í Hrafnkelsdal.
Guðmundur heitinn var sannur sóma-
maður, og átti lfka marga vini, Ilann
lá að eins tvo daga rúmfastur áður en
liann dó.
Og eins er pví varið
með bóndann. Honum er vissara að
hafa tvær eða prjár tekjugreinir að
reiða sig á, heldur en að eins eina.
Of mikil hveitirækt leiðir fleira
illt af sjer en hjer er nefnt, eyk-
ur viðgang illgresisins, útilokar
grijiarækt, sem menn ættu meira að
gefa sig að, og vinnunni, sem hveiti-
ræktinni fylgir, er pannig varið að
hún kemur inestmefrnis með öllum
O
sínum punga á afmarkaðan tíma árs-
ins. En um pað sem ekki verður rætt
nú má íala seinna.
t>. 4. jan. ljetzt að Hensil, N. D.,
merkiskonan Jóhanna liannveig
Jónsdóttir, á 79 aldursári. Hún var
fædd 15. júlf 1815 að Minniborg und-
ir Eyjafjöllum. Um tvítugsaldur flutt-
izt hún úr foreldrahúsum til Stafafells
í Lóni með sjera Birni Þorvaldssyni,
og paðan skömmu síðar til Þingmúla
í Skriðdal. 1845 giptist hún Einari
Engilbertssyni, prests I Þingmúla,
Þórðarsonar stúdents, úr Vigur á ísa-
fjarðardjúpi, en móðir hennar var
vissa, sem Guðrún Jónsdóttir sýslum., Helgason-
ar á Hoffelli. — 1849 fluttust pau að
Víðilæk og hjuggu par í 31 ár. Til
N. Dakota f.uttu pau 1883 ásamt 5
börnum er lifa af 9, er pau eignuðust.
t>au systkin eru hin mannvænlegustu
og eru öll til heimilis í N. Dakota. Á
meðal peirra eru Jósef bÖndi Einars-
son og Guðrún, kona Bjarnar bónda
Ólafssonar að Hensil. Hjá pessari
dóttur sinni hafa pau hjón lengst af
dvalið síðan pau komu til pessa lands
og par ljezt llannveig heitin.
Rannveig sál. var greind kona og
kjarkmikil, ástrík og umhyggjusöm
eiginkona og móðir, sívakandi yfir
andlegri og líkamlegri velferð barna
sinna; vinföst og skörungur í allri
stjórn. Hún var trúkona mikil. Og
að vitni peirra er bezt pekktu hana
lifði liún í trú, leið í trú og l j’zt í trú.
Jarðarför hennar fór fram 11. s.
m. frá kirkju Vídalínssafnaðar og flutti
sjera J. A. Sigurðsson húskveðju og
líkræðu. ,
Enn fremur er nýlátinn að Hen-
si 1, N.D., Signrður Uinarsson, mágur
Bjarna bónda Pjeturssonar. Hann
var um fimmtugs aldur og nýlega
fluttur til Ameríku frá Eyjaseli í
Norður Múlasýslu. Hann lætur eptir
sig.ekkju og 2 ung börn.
Mountain, 23. jan. 1894.
Háttvirti hr. ritstjóri.
Mig lángar til að biðja um rúm
fyrir faeinar línur í Lögbergi.
Fyrst er pá að minnast á tíðina,
sem allan fyrri part p. m. hefur verið
svo óvanalega góð; allt til pess 20.
máttu heita stöðug blíðvirði, á nóttum
opt frost lítið, en á daginn sólbráð,
sem um vor væri, svo að næstum pví
tók upp allan snjó og menn urðu að
hætta við sleða sína og taka upp sum-
arakfæri sín, og verður ekki annað
sagt en slíkt sje óvanalegt hjer í
Norður Dakota um petta leyti árs.
En svo kom nú sá 20. og pá fóru
menn að sjá, að kuldinn og kári voru
ekki alveg búnir að gleyma að gera
vart við sig; pvl í dag 23. eru um 30
gr. fyrir neðan zero, og finnst mönn-
um pað pví tilfinnanlegra, sem blíð-
viðrin að undanförnu voru svo mikil.
Einmitt pann 20., pegar kuldinn
fór að nísta allt, sem nfst hann gat,
var víst töluvert á annað hundrað
manns saman komið hjá útsjónar og
dugnaðar-bóndanum Sigfúsi Jónssyni
(kendum við Krossanes), til að sitja
brúðkaupsveizlu tveggja barna lians,
sem pá voru að ganga út í hjónabands-
stöðuna. Sigurjón Sigfússon gekk að
eiga ekkjuna Sólrúnu Jónsdóttur og
Kristján Kristjánsson gekk að eiga
Sigurlínu Ingveldi Sigfúsdóttur. All-
ar pessar persónur er ungar og efni-
legar. Sigurjón til dæmis er nú peg-
ar orðinn alpekktur I pessu bygðar-
lagi sem einn hinna framtaksömustu
ungra manna og öllum velviljaður, og
væri æskilegt, að slíkt yrði sagt um
sem flesta og efiaust eru fagrar vonir
byggðar á framtíð pessa unga fólks.
Sjera Fr. J. Bergmann gaf pessi hjón
saman. Ollum, sem á pá hjónavígslu-
ræðu mintust, bar saman um, að hún
hefði raunar verið með styttri hjóna-
vígsluræðum, en líka ein hin kjarn-
orðasta og vel fallin til að glæða allar
góðar tilfinningar manna, eins og
öllum, sem unna vilja sjera Fr. J. B.
sannlfiælis ætti að bera saman um, að
allar hans ræður eru.
Þú, hr. ritstjóri, og víst allir les-
endur Lögbergs, vita, að forfeður vor-
ir höfðu pann sið að sitja vetrargildi
hver hjá öðrum með fjölda manns og
hesta. Allmörgum nú á dögum finnst
slíkt muni hlotið að hafa verið mikl-
um erviðleikum bundið fyrir veitand-
anD; að minnsta kosti væri slíkt ekki
liugsandi fyrir bændur á íslandi nú á
dögum. En íslenzkur nýbyggi S
Ameríku getur pó tekið á móti öllum
>essum fólksfjölda, veitt öllum með
rausn og hýst alla pá hesta, sem petta
fólk purfti til að flytja sig á staðinn.
Hvað heldur pú, hr. ritstjóri, að
G. Eyjólfson og Þjóðólfur vilji gera.
við svona mikla ruusn og velmegan
íslenzks nýbyggja í Ameríku, og pað
öðru eins verzlunardeyfðar ári og nú
r? Ekki mundi heldur pessi sami
nýbyggi viðurkenna að kann notaði
að eins 15 mínútur til borðhalds ow
hvíldar fyrir sig og fólk sitt. Mig
undrar, hvað pið blaðamennirnir hafið
lítið svarað pví brjefi, sem G, E. ritar
í Þjóðólf.
Heilsufar manna I pessari byggð
hefur í vetur verið með lakara móti;
töluvert mgrgir hafa dáðið, og hefur
margra peirra yerið getið I blöðunum,
8VO jeg hirði ekki að minnast á pað
frekara. Th.
HUGHES& HORN
selja Ifkkistur og annast um
útfarir.
Beint á móti Commercial Bankanum
Allur útbúnaður sá bezti.
Öpið dag ognótt.
Tell3 .
ÍSLENZKUR LÆKNIR
30 i*. M. Hnlldóxrsaoi
Park River,--N. JUak,