Lögberg - 14.03.1894, Blaðsíða 1

Lögberg er gefiö út hvern miSvikudag og
laugardag af
The LÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skrifstota: Algreiösl ustota: rrcr.icn'.iöj’
148 Princess Str., Winnipeg Man.
Kostar $2,00 um árið (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
Lögberg is puMished every Wednesday aad
Saturday by
ThE LÖGBERG PRINTING & ÍUBLISHING CO
at 148 Princess Str., Winnipeg Man.
S ubscription price: $2,00 a year payable
‘n advance.
Single copies 5 c.
V
7. Ar.
Winnipeg, Manitoba, miðvikudaginn 14. marz 18D4
Nr. 19.
FRJETTIR
CAXADA.
Kaf>ólsk blöð í Montreal taka í
sama strenginn eins og fyrrverandi
governor Royal viðvikjandi sjálfstæði
Canada (sbr. grein á 2. síðu blaðsins),
og lVsa yfir J>ví, að breyta verði að
minnsta kosti stjórnarskrá Canada til
pess að gera kapólska menn ánægða.
Landmælingamenn Canadastjórn-
ar hafa nýlega fundið auðæfi á Labra-
dor, sem menn vissu ekki um áður,
stórkostlega slcóga með hinu bezta
timbri og mjög mikla járnnáma.
Mercier, fyrrverandi stjórnarfor-
maður Quebecfylkis, s/nist ekki
kunna við sig sem prívatmaður. Síðan
hann lagði niður völdin hefur hann
prj edikað bæði sjálfstæði Canada og
innliman hennar í Bandarikin, en á-
hangendurnir hafa orðið fáir. Nú
hefur hann tekið pað ráð, að prjedika
uppreisn, hjelt pví fram í ræðu á
laugardagskveldið, að svo framarlega,
sem kapólskir menn fengju ekki að
hafa sína sjerstöku skóla — sem eng-
inn bannar peim, ef peir vilja kosta
pá sjálfir — og biðja til guðs á pann
hátt, sem peir sjálfir vilji — sem peim
er vitanlega hvergi bannað í Canada—
pá yrðu peir að gera uppreisn, pegar
öll lögleg ráð hefðu verið reynd,
heldur en beygja sig fyrir harðstjórn-
inni.
Til svo mikilla vandræða pykir
liorfa í 1 oronto út af málinu um pað,
h\ort strætisvagnar megi fara par um
borgina á sunnudögum, að f ráði er að
bauna með lögum að almenningur
manna megi ganga til atkvæða um
pað optar en einu sinni á hverjum
fjórum.
BANDARIKIN.
Gizkað er á, að eptir Wilsons-
frumvarpinu með peim breytingum.
sem pað hefur fengið lijá fjármála-
nefnd öldungadeildarinnar, muni
Bandaríkin fá í tolltekjur $410,000,-
000; síðasta ár námu undir McKinley-
lögin pær tekjur $385,820,027. Með-
al tollur undir MeKinleylögunum er
49,58 af hundraði; en eptir nyja frum-
varpinu 34.19. £>að að svona miklar
tekjur eru fáanlegar með Wilsons-
frumvarpinu, stafar eðlilega af pví,
að tollurinn er hækkaður á dýrum
vörum. En lítið virðist nú orðið úr
fríverzlunar liugmynd demókratanna.
Samkvæmt skyrslum akuryrkju-
mála stjórnar Bandaríkjanna eru nú í
höndum bænda 114,060,000 bushela
af hveiti, 28,8 af hundraði af allri upp-
skeru ársins 1893. I>að er 21 millíón
busliela minna en um petta leyti í
fyrra, og nálega 20 millíónum minna
en pað hefur verið að meðaltali i byrj-
un marzmánaðar um síðustu 8 árin.
Ein af orsökunum til peSS, að hveitið
hjá bændum fer minnkandi, er sú, að
menn eru farnir nð komast að raun
um að ábatasamara sje að gefa pað
skepnum en selja pað við pví lága
verði, sem nú fæst fyrir pað.
ítlOsd.
Brezka parlamentið var sett apt-
ur á mánudaginn var. llosebery lá-
varður 1/sti yfir pví, að haldið yrði
fram stefnu Gladstones í pólitiskum
málum. Ilinum virðulegustu orðum
var farið um Gladstone af andstæð-
ingum lians f báðum deildum pings-
ins.
Til pess að hjálpa leiguliðum,
sem reknir hafa verið burt af jörðum
sinum á írlandi, er f ráði að skylda
landeigendur til að selja með ákveðn-
um skilyrðum og aðstjórnin láni leigu-
liðunum fje með vægum borgunar-
skilmálum til að kaupa jarðirnar. Að
minnsta kosti vakir petta fyrir John
Morley, írlandsráðherranum, og sjálf-
sagt mesta írlandsvininum, sem nú
situr í brezka ráðaneytinu. En ekki
virðist enn víst, livort hann fær á sitt
mál meiri hluta embættisbræðra sinna.
Iiosebery Lávarður.
Archibald Philip Primrose, jarl
af Rosebery, hinn nyi stjórnarformað-
ur Stórbretalands, er fæddur í Lund-
únum 1847, og er pvf 47 ára gamall.
Hann hjelt sína fyrstu ræðu fyrir al-
menningi 1871, varpá valinn af Glad-
stone, sem pá var stjórnarformaður,
til að vera stuðningsmaður tillögunn-
ar um svarið, er deildin skyldi senda
drottningunni upp á hásætisræðuna.
Honum fórst pað svo vel, að Glad-
stone minntist opinberlega á pær ó-
venjulegu vonir, sem menn mættu
gera uro p>ennan un^a mann.
Hann var forseli pings nokkurs, sem
haldið var f Glasgow 1874 um mann-
fjelags-vfsindi, og
var pá að eins 27
ára. Sama ár varð
hann ,,lord rector“
Aberdeen- háskól-
ans, ogl880 komst
hann í sömu stöðu
við Edinburgh-há-
skólann. 1881 var
hann gerður að
undir-ráðherra innanlandsmála og
1886, í næstu stjórn Gladstones,
varð hann utanríkismálaráðherra, og
fjekk pá mjög mikið lof utanlands og
innan fyrir pá staðfestu, er hann sýndi
í örðugum deilum, er risu út úr stríð^
inu milli Serba og Búlgara. 1888
varð hann doktor í heimspeki við há-
skólann í Cambridge. Snemmaápví
ári komst hann inn í borgarstjórn
Lundúna og var gerður að formanni
hennar. Fyrir frammistöðu sína
í borgarstjórninni fjekk hann hið
mesta lof hjá öllum flokkum manna.
1878 kvæntist hann Hönnu, einka-
dóttur baróns Meyers de Rothshilds,
og fjekk með henni auð fjár; hún
ljezt haustið 1890. í janúar varð
hann aptur formaður borgarstjórnar-
innar í Lundúnum, og var pað pang-
að til alinennu kosningarnar fóru
fram; pá varð liann að segja af sjer.
Þegar Gladstone náði völdum síðast,
varð Roseberry utanríkisráðherra, og
pegar Gladstone sleppti völdum hjer
um daginn sem stjórnarformaður
brezka ríkisins, varð Roseberry eptir-
maður hans.
lli nmabrjeflð.
Heimskringla flytur 24. febr. síð-
astliðinn “Nytt himnabrjef“ frá Birni
H. Jónssyni, sem einu sinni var bóndi
f Þingvallanylendu. En af pvf sem
jeg er ofurlítið bendlaður við pað
brjef, pá vil jeg biðja ritstjóra Lög-
bergs að gera svo vel og lána mjer
rúm f blaðinu fyrir fáeinar línur.
Herra Björn H. Jónsson segist hafa
tekið lán hjá Can. Settl. Trust & Loan
Co. vorið 1890 fyrir áeggjun og milli-
göngu Thomasar Paulsonar, og segir
jafnframt, að liann hafi lofað sjer pvf
vaxtarlausu fyrir árið.
Það gegnir annars mikilli furðu,
að nokkur maður, sem cr talinn með
fullri skynsemi, skuli láta sjer slfkt
um munn fara; og par sem um B. H.
Jónsson er að ræða, pá er hann sjer
pess full-vel meðvitandi, að til pess
purfti hann engra áeggjan, pví liafi
nokkur maður verið áfram um að íá
petta umtalaða ián, pá var hann pað.
Og hvað mjer hefði útt að ganga til
að eggja hann á pað, er næsta ó-
skiljanlegt, par sem jeg var enginn
agent fyrir pað fjelag og par af leið-
andi hafði ekki hinn ininnsta hag af
pví láni.
En svo er ekki par með búið
heldur á jeg að hafa lofað honum lán-
inu vaxtalausu fyrsta árið. Hvaðan
ætti jeg hefði átt að fá pað umboð,
par sem slíkt var engum öðrum boðið,
hvorki fyrr nje síðar. Ekki kom held-
ur til pess að fjelagið sækti svo mikið
eptir pvf að veita honum petta lán, að
pað pyrfti að brúka petta sem ágn,
pví pað voru nógir, er utn pað lán
sóttu. Að fá hr. B. II. J. með pví til
pess að flytja inn í nylenduna kom
ekki til, pvf hann var fluttur í hana
fyrir fullu hálfu ári, og búinn að
velja sjer land og byggja á pví og
pangað fluttur,en sökum fátæktar ekki
búinn að fá heimilisrjett og gatpess
vegna orðið lánsins aðnjótandi sem
nyr innflytjandi.
Allt, sem jeg var riðinn við að
útvega B. H. Jónssyni petta lán, var
pað að einn góðan veðurdag kom
hann til mín og vildi fá mig til að
fara meðsjer til Langenburg ogtúlka
par fyrir sig, — pví par var pá stadd-
ur Mr. A. F. Eden, pá verandi Land
Commissioner M. & N. W. Ry. —
í peim erindagerðutn að fá petta
lán. Jeg áleit náttúrlega rjett að
verða við bón mannskepnunnar, og fór
pví með honum og urðu pá 3 aðrir í
förinni og voru peir í sötnu erinda
gerðum. Jegtúlkaði málpeirra allra
og hef eigi orðið annars var en að pað
hafi allt staðið heima sem mjer var
par sagt að segja peim, nema bjá B.
H. Jónssyni. Jeg er lfka fullkomlega
viss um að hinir 3 ltafa eigi verið jafn-
miklir Jclaufcir að skilja ®em B. H. J.
Jeg vona pvf að allir sjái, að
petta er eintómur misskilningur af
hr. B. H. J. pví ekki vil jeggetapess
til, að hann liafi búið petta til af nein-
um verri hvötum; pví pótt jeg gerði
honum lítið gott pennan tíma, sem
liann var í nágrenni við mig, pá hjelt
jeg að jeg hefði aldrei gert honum
neitt illt og hann ætti pví ekkert sök-
ótt við mig. Jeg vil svo að endingu
ráðleggja öllum, sem einu sinni hafa
haft petta lán og skilað pví aptur, að
fara ekki að gera pað að blaðamáli
meira en búið er, pví vera má, að pað
hafi engar góðar afleiðingar, hvorki
fyrir pá, nje pá sem ekki hafa skilað
pví enn. En jeg efast ekki um að
ritstjóri Heimskringlu reyni að fá sjer
eittlivert nýtt efni til að sverta petta
byggðarlag. En hver tilgangur hans
er með pað, eins og hann hefur sótt
pað mál fast, er mörgum óskiljanlegt.
Thingvalla P. O., 1. marz 1894.
Thomas Paulson.
Oekk f gildruna
Saga eptir (Jharles IMckens.
I.
Flestir okkar sjá ainhverja róm-
ana í lffinu. Jeg hef verið aðalfram-
kvæmdarstjóri lífsábyrgðarfjelags
nokkurs, og jeg held, að jeg hafi á
sfðustu prjátíu árunum sjeð fleiri
rómana gerast, en mönnum auðnast
almennt, pótt tækifæri mitt kunni að
virðast hafa verið Iftið, pegar fyrst er
á pað litið.
Jeg hef nú hætt við atviunu mlua
og lifi eins og mjer bezt póknast, og
pess vegna hef jeg nú færi, sem jeg
hafði ekki áður, á að hugleiða í næði
pað sem jeg hef sjeð. Þegar jeg lít
pannig á pað setn fyrir mig hefur
bo'ið, pykir mjer pað merkilegra cn
meðan pað var að gerast. Jeg er
kominn heim frá leiknum nú ojt oet
hugsað um pær syningar, sem e:u
uni garð gengnar, án ofbirtunnar,
uppnámsins og ólátanna í leikhúsinu.
Jeg ætla að rifja upp fyrir mjer
einn af pessum rómönum veruleikans.
Ekkert er áreiðanlegra en svip ir
manna, pegar jafnframt er höfð hlið-
sjón af látbragði peirra. Það kar.n
að vera, að sú list sje örðug, og hún
er lítt stunduð, áð lesa pessa bók, sem
svo er varið, að hin eilífa vizka neyðir
hvern mann, karla og konur, til að
bæta við liana einni blaðsíðu, með
peirra eigin lyndiseinkunn ritaðri á
peirii siðu. Það kann að purfanokkra
meðfædda hæfileika, til að lesa pá bók,
og pað parf til pess, eins og alls ann-
ars, nokkra polinmæði og r.okkra fyr-
irliöfn. Jeg held að pað sje firom
hundruð sinnum fleiri líkindi fyrir, að
polinmæðinni og fyrirliöfninni sje ekki
beitt í pessu efui,— að fjöldi fólks
láti sjer nægja fáeina drætti í andlit-
inu, sem væru par í fólgin öll einkenni
manna, og hvorki leiti að pvS sem
mest er undir komið, nje pekki pað—
að pú, til dæmis, verjir allmiklum
tíma og fyrirhöfn til að læra sönglist,
grísku, latSnu, frönsku, Stölsku, he-
bresku, ef pjer svo póknast, en hirðir
ekki um að læra að lesa andlit pess
kennara eða peirrar kennuru, s^m lít-
ur yfir öxl pjer til pess að kenna pjer
petta. Vera má, að ofurlitið sjálfsálit
liggi til grundvallar fyrir pessu; pú
heldur, að pú purfir ekki að leggja
pig í lSma með að læra að pekkjasvip
manna — pjer muni vera gefið pað af
náttúrunni, að hafa næcnleírt vit á
slSku, og pað leiki sjer enginn að pví
að draga pig á tálar.
Jeg játa pað fyrir mitt leyti, að
jeg hef verið dreginn á tálar, og pzð
hvað eptir annað. Jeg hef verið dreg-
inn á tálar af kunningjum minum, og
jeg hef (eins og er svo sem sjálfsagt)
verið dreginn á tálaraf vinum mSnum,
miklu optar af vinum mSnum en
nokkrum öðrum flokki manna. Hvern-
ig stóð á pví, að jeg vartældur svona?
Hafði jeg alveg mislesið andlitin á
peim?
Nei. Trúið pið mjer, mjer hefur
aldrei brugðizt pað fyrsta álit, sein
jeg hef fengið á pessum mönnum, pað
álit mitt, sem eingöngu hefur verið
byggt á andlitinu og látbragðinu. En
mjer skjátlaðist að pvi leyti, að jeg
lofaði peim að komast nær mjer, svo
peir fengu tækifæri til að villa sjónir
fyrir mjer.
II.
Mín eigin skrifstofa og fremri
skrifstofan, par sem almenningur kom,
voru aðskildar með pykku gleri.
Gegnum pað gler gat jeg sjeð allt
sem gerðist S fremri stofunni, án pess
að beyra nokkurt orð. Jeg hafði lát-
ið setja glerið S staðinn fyrir vegg,
setn hafði verið par mörg ár —t.allt af
sfðan húsið hafði verið reist. Það ger-
ir ekkert til, hvort jeg ljet-gera pessa
breytingu í pví skyni, að jeg skyldi
geta myndað mjer mitt álit um að-
komumenn, er pangað komu S við-
skipta-erindum, af andlitum peirra
eingöngu, án pess að pað skyldi geta
haft nein áhrif á mig, sem peir sögðu,
eða hvort jeg gerði pað af öðium á-
stæðum. Það er nóg að geta pess,að
jeg notaði .glervegg minn á pennan
hátt, og að peir sem fyrir lífsábyrgð-
arfjelöguin standa ciga ávallt á hættu
að verða leikioppar S höndu:n hinna
slun r iustu og ver3tu manna.
Það var gegium glervegg’nn
minn, að jeg fyrst si mann pann er
jeg ætla nú að fara að segja frá.
Ilann liafði komið inn, án pess
je^ tæki eptir pví, og hafði lagt liatt
sim og regnhlíf á breiða skrifstofu-
b irðið, og hallaðist yfir pað til prss
að taka við nokkrum skjölum af ein-
um skrifstofumannanna. Hann var á
að gizka fertugur, einkar vel búinn,
s/artklæddur, með sorgarmerki á föt-
unum, og á hendinni sem liann rjetti
út frá sjer prúðmannlega var svattur
geitarskiunshanzki, sem fjell óvenju-
lega vel að hendinni. Hárið, sem var
vandlega bustað og olíuborið, var
klofið beint yfir miðju enni; og mjer
fannst alveg eins og hann væri að
sýna skrifa.anum hárskiptinguna, og
segði við hann: „Þjer verðið að taka
mig, vtnur minn, ef yður póknast, al-
veg eins og jeg sýui mig. Komið
pjer beint hjerna, eptir malar-stígn-
um, en farið pjer ekki út í grasið, pví
að jeg leyfi ekki neitt rölt um míua
landareign“.
Á sama augnabliki, sem jeg sá
pennan mann, fjekk jeg mjög mikla
óbeit á honum.
Hann hafði beðið ura nokkur af
okkar prentuðu eyðiblöðum, og ritar-
inn var að fá honum pau og skýra pau
fyrir honum. Þakklátlegt og góðlát-
legt bros var á andlitinu á honum, og
hann horfði glaðlega framan 1 ritar-
ann. (Jeg hef lieyrt öll kynstur af
pvættingi um vonda menn, sein ekki
líti framan í aðra. Takið pið ekki
mark á pví almennings-skrafi. Óvand-
aðir menn glápa svo, að ráðvandir
menn verða að líta undan, hvern dag
vikunnar sem vera skal, ef nokkuð er
á pví að græða.)
Jeg sá á augnakrókunum áhonum,
að hann hefði tekið eptir pví, að jeg
var að horfa á liann. Tafarlaust sneri
hann hárskiptingunni á sjer að gler-
veggnum, eins og hann segði við mig
með blíðlegu brosi: „Farið pjer beint
hjerna, ef pjer viljið geia svo vel.
Ekki út í grasið!“
Fáum mínútum siðar setti hann
upp hattinn, tók regnhlíf sína og fór.
Jeg benti ritaranum að koma inn
til míu, og spurði hann, hver petta
hefði verið.
Hann hjelt á nafnspjaldi manns-
ins. „Mr. Julius Slinkton, Middle
Temple.11'*
„Er hann málafærslumaður, Mr.
Adams?-4
„Jeg lield ekki.“
„Jeg hefði haldið, að hann væri
prestur, ef pað væri ekki fyrir pað,
að ekkert „sjera“ stendur framan við
nafnið lnns,“ sagði jeg.
„Eptir pví sem hann lítur út,“
svaraði Mr. Adams, „er hann að lík-
indum að búa sig undir að taka
vígslu.“
Jeg liefði átt að taka pað frain,
að hann hafði snjóhvítan kraga, og að
lfn hans var yfir höfuð mjallahvítt.
„Hvaða erindi átti hann, Mr.
Adams?“
„Hann vildi að eins fá eyðublað
fyrir umsókn og tilvísan.“
„Sagði hann að sjer lefði verið
ráðlagt að fara hingað?“
Frainh.
* Lögfræðinga bústaður f Lundúnum.
Manroe, West & Mather
Málafœrslumenn o. ». frv.
Harris Block
194 IVJai’ket Str. East, Winnipeg.
vel þekktir meðal Islendinga, jafnan reiðu]
búnir til að taka að sjcr mi þeurra, gera
f/ril' þá samninga o. a fir,