Lögberg - 07.04.1894, Qupperneq 1

LÖgberg er geli'ð út hvern miSvikudag og
laugardag af
THE LÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skrifstola: Atgreiðsl ustoia: rrcr.tcmiðj*<
14-3 Prinoess Str., Wi.nnipeg Man.
Kostar $2,oo um árið (á Íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
Lögberg is puMished every Wednesday \nd
NnurOay by
THE LöGBP.RG PRINTING & PUBLISIIING CO
at 148 Prir.cess Str., Winnipeg Kan.
S ubscription price: $2,00 a year payable
'n advance.
Single copies 5 c.
7. Ar. }
ROYAL *
CROWN
* SOAP
Kóngs-Kórónu-Sápan er ósvikin
hún skaðar hvorki höndurnar,
andlitið eða fínustu dúka,
ullardúkar hlaupa ekki
ef hún er brúkuð.
t essi er til-
búin af
The Royal Soap Co., Winqipeg.
A. Frföriksson, mælir með henni við
landa sina.
Sápan er i punds stykkjum.
Umfram allt reynið hana.
FRJETTIR
CAJÍADA.
Umræðurnar í fulltrúadeild Dotn-
inionpingsins um tolllögin halda á-
fram, en ekki verður sagt, að neitt
sjerlega merkilegt liafi komið fratn í
peim síðustu dagana. Mr. McCarthy
lagði fyrir deildina á miðvikudaginn
17 bænarskrár frá mönnum í Norð-
vestur Terrítóríunum um frelsi til
pess að ráða yfir sínum eigin mennta-
málum, og sömuleiðis um afnám
frönskunnar f>ar sem löggiltrar
tungu.— B’yrir öldungadeildina hef-
ur stjórnin lagt frumvarp til gjald-
protalega, og eiga pau að gera með-
ferð þrotabúa einfaldari og kostnað-
arminni. Þau einkennilegu ákvæði
eru í frumvarpinu, að bændur megi
lysa sig gjaldprota sjálfir, en skuld-
heimtumenn peirra skuli ekki geta
neytt pá til f>ess. Þar á móti geta
ekki ver/.lunarmenn orðið gjaldþrota
á annan hátt er fyrir tilstilli skuld-
heimtumannanna, mega ekki sjálfir
lysa sig gjaldprota. l>essi ákvörðun
viðvlkjandi bændum er gerð I pvl
skyni, að gefa peim tækifæri til að
bíða með gjaldþrota-yfirlysinguna,
f>angað tilf>eir hafa fengið uppskeru
að haustinu, og ef til vill með henni
komizt úr klípunum.— Umræður
hafa og átt sjer stað I öldungadeild-
inni f>essa dagana um skólana I Norð-
vesturlandinu, og hefur verið sterk
lega mæltfram með kapólsku skólun-
um. Bernier senator lysti yfir pví, að
kapólskir menn mundu aldrci láta
staðar numið, fyrren peir hefðu feng-
ið aptur rjettindi pau sem f>eir hefðu
áður haft I Maniloba og Territórí-
unum.
Fjölmennan fund halda veitinga-
menn I Ontario pessa dagana I Tor-
onto, og er augnamið fundarins að sjá
fáð til að verjast framgangi bindind-
mmálsins. Veitingamennirnir pykj-
ast munu hafa 15 pingmenn á næsta
Ontario-þingi til að vernda hagsmuni
ulna. ______
Arsfundur C. P. R. fjeiagsinS)
var haldinn I Montreal nú i vikunni;
liafði f jelagið grætt $ >,741,410 síðasta
ár, og er f>að minna en árið par áður.
Alls hafði fjelagið selt á árinu 107,348
ekrur, og fyrir bæjastæði bafði pað
fengið inn 115,234, að frádregnum
kostnaði. Ekki ætlar fjelagið að
ne'nar nyjar brautir f>etta ár.
$1,612,345 á að verja til aðgerðar
og umbóta.
BANDARIKIN.
í tilefni af f>vl, að Cleveland for-
seti hefur neitað að staðfesta silfur-
myntunarlögin, hafa nokkrir harð-
snúnir silfurmenn lagt f>að til, að f ull-
Winnipeg', Manitoba, laugardaginn 7. apríl 1894
Nr. 2<>.
trúar frá suður- og vosturríkjunum
lialda fund með sjer til pess að stofna
nyjan pólitískan ílokk, segja, að tlmi
inn sje kominn til pess að suður- og
vesturríkin nái yfirráðum fjármálanna
úr liöndum austurríkjanna. í deilu
peirri sem slikri flokksmyndun mundi
verða samfara mundi skiptilínan verða
Allegany-fjöllin og Potomac fljótið.
34 bæjarfulltrúar og bæjarem
bættismenn voru kosnir I Chicago á
priðjudaginn, og varð pað tilefni til
bardaga mikilla og blóðsúthellinga á
strætum borgarinnar, svo að slikt hef-
ur ekki átt sjer stað par um mörg ár.
Mikill fjöldi manna var tekinn fastur
af lögreglunni.
Atvinnuleysingja-liðið, sem er á
leiðinni til Washington, eins og áður
hefur verið skyrt frá hjer I blaðinu,
ætlar að biðja congressinn að veita
1000 millíónir dollara til að gefa
mönnum atvinnu við vegagerð. og
fleira; jafnframt á og að fara fram á,
að skotið vorði loku fyrir innflutninga
til landsins.
— Coxey, yfirforingi „herliðs11
pessa fjekk nú I vikunni hraðskeyti
frá ritstjóra New Yorks blaðs eins,
fyrirspurn um pað, með hverjum skil-
yrðum hann vildi halda liði sínu til
Suður Carólínu og berjast gegn
stjórninni par út af vínsölumálinu,
sem getið var um I síðasta blaði. Hann
svaraði pegar um hæl, að hann væri
með öllu ófáanlegur til að leggja út I
sllkan leiðangur.
ÍTLÖXD.
í fulltrúadeild brezka pingsinsvar
nú I vikúnni sampykkt yfirl/sing um
pað, að rjett væri að láta Skotland
fá heimaping, sem hefði löggjafarvald
1 hinum sjerstöku málum pess lands.
Srengikúla sprakk I veitingahúss-
glugga I París á miðvikudagskveldið,
og hlauzt af pvl allmikið tjón; nokkr-
ir særðust meira og minna. Tveir
grunaðir menn hafa verið teknir fastir.
Skæð kólera er komin upp í bæ
einum 4 Póllandi.
Frá Samoa-eyjunum, sem eru 12
smáeyjar I suðurhluta Kj-rrahafsins,
koma fregnir um grtmma bardaga,
manndráp og nlðingsverk. 10 af eyj-
um pessum eru byggðar, og eru par
eitthvað 30,000 manna og par af um
400 Norðurálfumenn, fleztir pyzkir.
Frá 1868 hafa eyjarskeggjar vcrið I
sífelldum ófriði, svo alvarlegum, að
fólkið hefur fækkað stórum og stór-
tjón hlotizt af. Arið 1878 komu Stór-
bretaland, Dyzkaland og Bandaríkin
sjer saman um að vernda eyjarnar I
sameiningu, og átti landstjórnin að
hafa aðsetur sitt í Apia, höfuðstað
eyjarinnar Savaia, sem er stærst og
frjósömust af öllum eyjunum. Apia
er pyðingarmikill hafnarstaður; skip
fá par kol, og par er töluverð verzl-
un, einkum með ávexti. — 1892 urðu
tveir í>jóðverjar, yfirdómarinn og for-
seti Apia-sveitarstjórnarinnar, neydd-
ir til að segja af sjer embættum sín-
um; höfðingjum parlendra manna
pótti stjórn bjóðverja bæði hörð og
hlutdræg. Konungur eyjarskeggja
lit-itir Malietoa. begar er pessir
pfzku embættismenn urðu að sleppa
embættum slnum, var hafin uppreisn
gegn honum af einum parlenda höfð-
ingjanum, og voru pá helzt horfur á
að eyjarskeggjar mundu að fullu 0g
öllu líða undir lok fyririlldeilur sínar
En á Apia-höfninni lágu um pær
mundir herskip rrá Stórbretalandi,
Þyzkalandi og Bandaríkjunum, og
skárust pau í leikinn. Uppreistin var
bæld niður, aðalforinginn gerður út-
lægur ásamt helztu stuðningsmönnum
sínutn, Malietoa hjelt ríki sínu og He:>
ry Ives, Bandaríkjaborgzri einn, var
gerður að yfirdómara. Dær grimmu
óeirðir sem nú eiga sjer stað á eyj-
unum, eru sprottnar af atferli
pessa yfirdómara; hann hefur sem sje
látið taka fasta nokkra af höfðingum
eyjarskeggja, og dæmt pá til langrar
og harðrar fangelsisvinnu, fyrir litlar
sakir. Út af pví hófst uppreist, sem
konunginum tókst að bæla niður, ept-
ir að inikil manndráp liöfðu fram far-
ið og miklar eignir farið forgörðum.
En nú hafa eyjarskeggjar hafið ófrið
af nyju og hóta að drepa alla útlend-
inga á eyjunum. £>að kvað vera við-
urkennt, að pessi Sameiginlega vernd
stórvelda peirra er nefnd l>afa venð
hafi gefizt illa, enda hafa eyjarskeggj-
ar misst alla virðing fyrir hvítum
mönnum, og s/na eœbættismönnum
fyrirlitning eina. Er nú I ráði að
Bretar einir taki að sjer stjóru á
eyjunum.
Svar til ritstjóra Lögbergs.
„Jeg á hana Guðrúnu mina.“
Þetta sagði bóndi nokkur pegar
að pví var fundið við hann að hann
væri of harðleikinn við konuna sína.
Þessi sama einfeldni dettur mjer nú I
hug, pegar jeg les „Heilabrota“-pist-
ilinn I Lögbergi mínu nr. 18, sem jeg
sje ekki becur en muni vera stilaður
til mín sjerstaklega. Jeg á hina lút-
ersku kirkj u, pví hún er móðir mín,
og jeg er sonur hennar; og jeg á
meira en hana; jeg á alla hennar syni
og allar hennar dætur fyrir bræður og
systur. En jeg á ekki pessa móður
til að mispyrma henni, nje til pess að
sjá henni mispyrmt, og sama er að
segja um öll mín mörgu systkyni.
En jeg held, að jeg eigi og megi
benda peim og vanda um við pau,
pegar mjer s/nist pau misbjóða móð-
ur okkar og standa uppi I hárinu á
henni, og pessa skoðun getur ekki á-
minnztur pistill tekið frá mjer. Þjer
vitið bezt sjálfur, herra ritstjóri, að
bendingar mínar voru engin „heila-
brot“ nje vlsinda rannsókn, heldur
voru pær blátt áfram I einfaldleika
byggðar á liinni helgu bók og ná-
kvæmlega bent á pá staði I lienni,sem
lesandinn átti að athuga. Ekkert
minnzt á önnur trúarbrögð nje trúar-
bragðaflokka; ekki einu sinni „Úní-
tarismus“ nefudur á nafn. JÞað var
að eins okkar lúterska kirkja og
kirkjufjel., sem bent var á, og pað
eina atriði, sem skyrslan frá Hallson-
fundinum (með yfirskriptinni „Lút-
erskt frjálslyndi11) I 3. nr. Hkr. p. á.,
bendir á, að hafi átt að vera skilyrði
nokkurra manna par fyrir pví, að peir
gengju I söfnuð. Sem sagt, engin
heilabrot, ekkert grufl, engar trúar-
bragðastælur áttu að eiga sjer stað I
grein minni. Hún átti ekki að vera
neitt annað en bróðurleg bending og
sú ráðlegging,að lúterskir mennmisstu
ekki sjónar á peim grundvelli, sem
öll kristin kirkja stendur á, og pá
líka hin lúterska kirkja. Og jeg ætl-
ast, til að jeg liafi um leið varað við
grufli og lieilabrotum. Og petta skoð-
aði jeg sem alvarlegt og mikilsvarð-
andi kirkjumál 1 rjettum skiluingi, og
pað pví fremur, sem pað var komið
áður I opinbert samtiðablað og orðið
að opinberu hneyksli hjer á meðal vor
Vestur-íslendinga. Og pjer segið nú
sjálfur, að kiikjumál sjeu ekki úti-
lokuð frá Lögbergi. En pótt pjer nú
vitanlega sjeuð utankirkjumaður, pá
áleit jeg yður heiðvirðan borgara og
ritstjóra, og get pví ekki skilið eða
komist inn I pann anda yðar, hvernig
('lieirv i’ocluni
hefur engan sinn jafhinga nð liua kvalii
og lækna til fulls KVEF, IIOSTA, HÆSI,
ROMLEYSI, BARNAVEIKI, HÁL8SÁR-
INDI, “ASTHMA”, BRONCIIITIS, La
GRIPPE og anhan lasleika í hálsi og lung-
um. Ðað er það-alþektasta hostameðal
sem til er, ágætis læknar ráðlegeja það og
og það er uppáhalds meðal söngmanna,
leikanda presta og kennara, Það losar
fyrir brjóstinu á manni, bætir hósta og gef-
ur hvíld.
Ctary Pectoral
brúkað við tæringu þegar hún erítað byrja
gerir það að veikin ferekki lengra og jafn-
vel [>ó veikin sje komin á hæsta stig, af
linar það hóstann og gefur endurnæratidi
svefn. Það er gott á bragðið, þarf lítið að
taka af því I einu. og kemur ekki í liága
við meltinguna nje önnur næringarefni.
Sem lijálp í viðlögum er það ómissandi og
Aycrs Cherry Pectoral ætsi að veraí hverju
húsi.
„Þar jeg hef brúkað Ayer’s Cherry
Pectoral í mörg ár í liúsi mínu, þá get jeg
með góðri samvizku mælt tneð því, við
öllum veikindum sem sagt er að það bæti
•Teg sel cin.regt meira og meira af fví og
skiptavinir míuir lialda það sje elskert sem
jafnist á við sém hósta meðal“.
S. W. Parent, Queensbury, N. N.“
ChciTy Pcctoral
Bú ð til af Dr. .1. C. Ayer & Co. Lowell,
Mass., selt I öjluni lyfjabúðuir. Verð: $1;
6 flöskur á $ >
Lækmar fi.iótt, i.œknar areidani.kga,
menn eigi að rlta um ákveðin trúar-
atriði, sem sjeu skilyrði fyrir inn-
gönfru í safnaðarfjelög, án pess pó að
leiða rök að, á hverju pau atriði sjeu
byggð. £>að er meira cn jeg get von-
azt epir; og meira að secrja, jejr vil
ekki að nokkurt minna trúarsystkyna
reiði síjt á persónulejrt álit mitt á
kirkjumálum, er jejr kann að segja
eptir mínu eigin höfði og rjett út í
loptið; pví jeg veit sjálfur, að jeg
gcri litið númer úr slikuin kenning-
ingum aiinara manna; og jeg pykist
vera viss um, að greiti mín gat ekki
orðið blaðræk fyrir neitt pað í henni,
sem jeg hef fært til frá sjálfmn mjer.
En setjum nú svo, að pjer liofðuð gert
liana ræka, hvort lieldur var af rjett
um eða röngum ástæðum, pá s/nist
mjer, að yður hefði verið innanhandar
að gefa mjer bendingar um pað með
fáum orðum áður en hún var búin að
liggja hjá yður á fjórðu viku. En
eptir pann tíina að senda mjer penn-
an áminningar pistil, sem pjer nú ger-
ið, Og láta pó ekki greinina kom út
um leið, pað er, að mjer finnst, minni
sanngirni en jeg gat búizt við.
Satt að segja kemur mjer petta
svo fyrir sjór.ir, sein pjer, ritstjóri
góður, hefðuð átt mjög hægt með að
taka svona lagaða grein í blaðið, og
pað af betri ástæðum en að kasta
henni.
Jeg kallaði groinina „Lúterskar
bendingar,“ og að pví leyti sem hún
kann ske hefur ckki pótt svara til
nafns, pá gat hún pó aldrei verið ann-
j að en svargrein. Og allar yðar heila-
j brota-athuganir út af henni urðu pá
j sem bezt teknar til greina af le?and-
:anum í stað pess að sumir kunna nú
að ætla, að pjer með pessari aðferð
! gorið pann manna-mun (pótt hún
væri aldrei nema rjett og sanngjörn)
' að láta ekki ómenntuð gamaltnenni
komast að blaði yðar. En jeg veit
samt vel, að frávísunar-ástæðan ligg
urekki í pessu — heldur í hinu, sem
pjer tukið frarn, að jcg hali farið yfir
Lögbergs-„stryk“; og látuin svo vera
að jeg liafi r.ú gart puð eitthvað ofur-
lít’.ð. En var okki hægt að ráða bót
á pessu, pó greiuin stæði, með pví að
satja mjer og öðruiti stólinn fyrir
dyrnar að hera aldrei optar sliJa fá-
vizku á Lögbergs borð. Mundi pað
ekki hafa dugað? En i pess stað að
ráða ntjer fyrst r.ú að leita til annara
blaða með slíka sináe-rein ocr með
r> t~>
ölru eins vottorði, pað get jeg ekki
t ikið á annan 'eg, en eius og gamall
viðskipiakunningi neitaði mjer t m
eittlnert lítilræði, sem hann ætti
h rgt með að láta úti, en vísaði n jer
til annara manna, sem jeg hefði aldrei
á't skipti við, og seridi peiin jaíti-
s cjótt pað meðmæli, að sjer væri ó-
mögulegt að skipta við mig lengv.r.
Að visu pykist jeg skilja að dæinið
af „Unitar“ hafið pjer sett til að syna
með pví, að Lögb. mundi niissa kaup-
endur, ef pað flyt^i slíka blaðagrein.
En eptir pvi sem pjer 1/sið manninuni
p i 1/sir hann ekki miklu mannviti í
að verða ,,espur“ við blaðið út af pvf,
sem hvergi stóð í pví, og má eigi retla
Úuítara nje aðra mantjflokka alla
skyni skroppna, pótt pað hittist svona
einstakar mannskejmur. Unítarar
rneð öllu viti skynja paðmikiö vel, að
poir opt í ræðurn og litum hnjóða í
okkar kirkjur; og ef svo ætii að
hneyksla pá, að við ræðum okkar eig-
in kirkjuinál í okkar bliiðum, pá gætu
hinir söniu ekki verið með öllum
mjalla. Jeg get pvi ekkeit fundið í
pessurn kafla ritst.-pistils jrðar, sem
gefi ástæðu til að grein mín sje ekki
tekin. Á liiu’i kaflana pykist jeg
ekki purfa að minnast. Jeg vona að
pjer áttið yður fljótt á pví sjálfur, nð
t. d. ritliátturinn „hreifa“ hefur ekk-
ert með petta in&l að gera, hvort held-
ur bókstafurinn ,,i“ eða ,,y“ er brúk-
aður. Og pó petta ætti að oins að
vera sneið til ntin út af pví jog kynni
ekki að rita inóðurmál mitt, pá tek
jeg mjer pað ekki svo nærri, pví jeg
veit sjálfur að jeg get átt bana. Sania
fianst mjer um „evolutions“ kenriing-
una. Jecr veit ekki til að hún sie
meðal okkar kirkjumála; pví siður að
hún sje talin meðal poirra höfuðlær-
dóma, sem hin lúterska kirkja sje
byggð á. Dessi bæði m'lefni skiljast
mjer sem ntálfræðislegs- og vísiuda-
legs efnis, og jeg gat dável fellt mig
við pað ráð vðar, að batra muni að
efast um svona flókiu og vísiudtleg
málefui, en að telja sig par vissan og
Óskeikulan. En aptur verð jeg að
segja hitt, að mjer lízt ver á blikuna,
ef pjer skylduð fara að staðhæfa pá
kenningu, að engin pau kirkjuleg nje
kristileg sannindi væru til, og pað
ekki eitiu sinni höfuðlærdómar hinnar
lúteisku kirkju, sem ekki væri „á-
nægjulegra41 og „gáfulegra“ að „efast
um“, pvf pá eptir peirri kenning veit
jeg nú eiginlega ekki hvað við fáráð-
ir kirkjumenn eigum að gera með
kirkjur og kennidóm, ef við öld eptir
öld og allajafna eigum pó ekki að
veita nokkrum kirkjulærdómi við-
töku sem trúverðugttm og áreiðan-
legum, en finna að cins ánœgju í pví
að efast allt nf jafnt og stöðugt.
Mætti petta kallast undraverð á-
nægja og undarlegtgáfnalag? £>ctta
segi jeg meðal annnrs af peirri ástæðu,
að jeg veit ekki til að hin umtalaða
grein, sem tnjer skilst pjer hafið vísað
frá blaðinu, hafi gert sig seka í öðru
en pvi að liúu bar ekki með sjer
nokkurn efa um gildi og áreiðanleik
höfuðlærdóma minnar lútersku kirkju
Fái nú línur pessar ekki heldtir
inutöku i blað yð.ir, herra ritstjóri, pá
sje jeg ek -i annað vænnaen að leggjn
upp árar og láta skelina rekast pong-
að sem strauniur ber.
Mountain, N. D., i inarzmán. ’94.
Með virðing og í bróðerni.
£>. G. Jónsson.