Lögberg - 25.08.1894, Blaðsíða 2

2
LÖG13ERG, LAUGARDAGINJo 25. ÁG ST 1394.
J ö g b t r g.
Ueíið át að 148 Prineess Str., Winnipeg Man
o! Tht Ugberg Printing ór* Publishing Co'jt.
(Incorporated May 27, i39o).
Ritstjóxi (Editor);
EINAR HJORI.F.IFSSON
B jsi'tiss B. T. BJORNSON.
AUOLÝ.SINGAR: Smá-auglýsingar í eitt
skipti 25 cts. fyrir 30 orð eða 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuðínn. Á stscrri
auglýsingum eða augl. um lengri tíma af
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verður að til
kynna skri/ltga og gera um fyrverandi bú
stað jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIDSLUSTOFU
biaðsics er:
TK(E LÓCBEF|G P!\IHT1MC & PUBLISH- C0.
P. O. Box 383, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
KUITOít Ld«BERC.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN
i.augabpaginn 25. ágíjst 1894.
pgr Samkvæm iaDr.ílögum er uppsogn
kaupanda á blað’. ógild, nema hann sé
skuldlaus, þegar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
íð íiytr vistferlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang'.
ty Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slikar viðurkenn-
ingar eptir hæfilega lángan tima, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
__ Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá fslandi eru ísienzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaöið. — Sendið borgun í
P. 0. iloney Orders, eða peninga í Re
gistered Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköliun.
Fimmtudagurinn síðastliðni var
Óh ippadagur fyrir fylkisstjórnar-and-
stæðingana. Kosningar fóru pá fram
í tveimur kjördæmum, Brandon og
Beautiful Plains, og apturhaldsflokk-
urir n varð undir á Vjáðum stöðunum.
Adams var kosinn í Brandon með 468
atkvæðum gegn 288, sem Cliffe fjekk,
og munu fáir hafa búizt við öðrum úr-
slitum, er.dr pótt mjög ámóta sje um
flokkana í pví kjördæmi, og jafnvel
talið að pað hallist fremur að íhalds-
minnum, að pví er Dominion-mál
snertir. Eu munurinn er svo afar-
mikill á vinsældum pingmannaefn-
a ina.— Ajitur á móti koma úrslitin
1 Beautiful Piains sjálfsagt mörgum á
Óvart. J'ar var Forsyth kosinn með
2 87 atkvæðum gegn 179, sem David-
so í lilaut. Forsyth var pingroanns-
efni Patrónanna, og hefur, að sögn,
náð kosningu fyrir pað. að hann er
bóndi. Hann er enn óreyndur ping-
maður, og má vel vera, að hann reyn-
ist vel, en heldur virðist oss pað samt
illi farið, að Davidson náði ekki kosn-
ingu. Hann var leiðtogi andstæðing-
afl ikksins á síðasta pingi, og stóð í
pe rri stöðu með beiðri, syudi par
bæði góða pekking á almennum mál-
um og einstaka kurteisi jafnt við mót-
stöðumenn síua sem flokksbræður.
Andstæðingailokkurinn stendur nú
enn leiðtogalaus upjn. Kosningar
pessar virðast bera pess Ijóst vitni, að
vinsældum fyikisstjórnarinnar sje enn
eigi farið að hnigna.
augljtsingar, en nú er aptur farið til
pess, og jióstflutningurinn er orðiun
mjög mikill. I>etta bendir á, að menn
haii trú á pví,. að viðskijitin muni
vakna aptur við pað að tollmáladeilan
er um garð gengin.“
Dorsteinn Gíslason, bráðabyrgða-
ritstjóri Sunnanfara, hefur ritað í pað
blað fjöruga og einkennilega grein,
sem oss dettur í hug að sumu íhalds-
sömu, rosknu fólki muni ekki getast
sem bezt að. Hún er í stuttu máli
um pað, að pað sje ekki að eins að
maðurinn sje ekkert annað en dýr,
heldur sje pað og illa fariðog „á móti
lögmáli náttúrunnar“ að hann fór að
ganga upjirjettur. I>ví miður e'r ekki
gerð nein grein fyrir pví fróðlega at-
riði, gegn hverju náttúrulögmáli pað
stríði. I>egar mannkynið er búið að
komast að peirri miklu vizku, sem
höfundurinn hefur komizt að, peirri,
að mennirnir sjeu ekkert annað en
d/r, hugsar hann sjer, að pað haldi út
í skógana og fjöllin og bíti gras, pang-
að til pað verði uppetið af sterkari
dýrum. I>etta eiga að vera vísindi,
hin æðstu og djfpstu vísindi, par sem
aptur á nióti allt pað sem áður hefur
verið aðhafzt og hugsað á jörðunni
hefur verið heimska. „Minna má nú
gagn gera“, munu sumir segja, og
aðrir góðlyndir menn munu segja
„Gaman er að börnunum“. Til allr
ar hamingju hefur höfundurinn bætt
upp pennan samsetning með ljóm-
andi fallegum lausavísum, sem vjer
prentum hjer í blaðinu. Oss virðist
afdráttailaust, að hann ætti fremur að
yrkja — eins og hann er nú farinn að
yrkja — heldur en að fílósófera.
Afskræmdir menn.
Ýmislegt er farið að benda ápað,
að viðskipti manna I Bandaríkjunum
sjeu pegar farin áð lifna við pað að
tollrnálinu par var ráðið til lykta.
Meðal annars má sjá pað af pví, að
brjefaskijiti manna hafa stórkostlega
aukizt. Póstmeistarinn I Chicago
kemst að orði á pessa leið hjer um
daginn: „Vjer liöfum nú 600,000
brjefum og póstsendingum fleira an
tilsvarandi dag í síðasta mánuði, og
meira af peim en við höfutn nokkurn
tíma haft á síðustu sex mánuðum.
Um fjóra til fimm mánuði höfðu menn
í öllum hinum miklu menningar-
löndum Norðurálfunnar og Austur-
álfunnar hafa bónbjargir frá ómuna-
tlð verið gerðar að atvinnuveg, og
örðugleikarnir, sem á pvf eru, að
framfleyta lífinu með peirri atvinnu-
grein, hafa leitt til pess, að tekið hefur
verið upp á/msum svívirðilegum ráð-
um. Iíitgerð eptir Dr. Archie Stock-
well í Canadian Magazine fyrir síðast-
liðinn júnímánuð skyrir pað efni yt-
arlega.
Mjög algengt segir liann pað
vera meðal beiningamanna að særa
eða limlesta afkvæmi sín, eða börn
pau sem peir hafa stolið, til pess að
vekja meðaumkvun manna. Sár eru
búin til með sýrum eða öðrum brenn-
andi efnum. í>au eru 1 jót úílits, en
venjulegast ekki hættulcg, og peim
er haldið opnum með umbúðum, sem
/fa stöðugt. Ýmiskonar meðöl eru
líka viðhöfð til pess að búa til ljót
k/Ii. Pó standa engir eins vel að
vígi i pví efni eins og beiningamenn í
París, pví að par er verksroiðja, sem
byr til eptirlíkingar af allskonar kýl-
um og æxlum, og ábyrgjast verk-
smiðjueigendurnir að fölsunin skuli
ekki komast njip, og að kýlin og
æxlin skuli haldast kyrr á heilbrigðu
holdinu.
En einna hroðalegastur siður
beiningamannanna er sá, að blinda
börn sín. Meðal annars er sagt, að
pau sjeu opt blinduð með pví, að
reka hvítglóandi nálar inn í augun á
peim. Fyrir fáum árum sannaðist
upp á kerlingu eina í Lundúnum, að
hún hafði farið pannig með sitt eigið
barn, og meðgekk liún, að tilgangur-
inn hefði verið sá, að vekja á pann
hátt meðaumkvun manna með sjer
sjálfri.
Zigeunurutn er brugðið um sví-
virðilegast háttalag af öllum beininga-
mönnum Norðurálfunnar. Hvortsem
peir eiga^kilið pann orðstír eða ekki,
pá eru peir óvenjulega miklirsnilling-
ar f pví að stela ungum börnum og
og gera pau að aumingjum, og syna
peir í peirri snilld, að peir hafa tölu-
verða nasasjón af líkskurðarfræði. En
eptirtektavert er pað, að peir limlesta
aldrei pau börn, sem tilheyra pcirra
eigin pjóðflokki. Dr. Stockvvell segir
frá Zigeúnara-flokki í Croatiu, sem
svo að eegja hætt að senda nokkrar* 1 2 gerði sjer pað að fastri atvinnu, að
stela börnum, limlesta pau og selja
pau svo beiningamönnum á Atlants-
hafs-ströndinni. Lögregflan náði einu
sinni í pennan hóp, og fann 9 stolin
börn hjá honum. I>ar á meðal voru
tvær stúlkur tneð brotna fótleggi, og
höfðu pær augs/nilega verið fótbrotn-
ar með vilja. Engar tilraunir höfðu
verið gerðar til pess að binda brotin
saman, en par á móti voru pau dag-
lega látin hreyfast til, auðsjáanlega í
peim tilgangi að pau skyldu gróa
skakkt saman. Annað barn, sex ára
gamalt með brotinn liandlegg, var
bundið niður á rúm svo að pað gat
ekki hreyft sig hið minnsta. En var
eitt barn, sem svipt hafði verið sjón-
inni og hafði pjáðst mjög. Að lokum
voru 5 börn, sum svo ung, að pau
gátu ekki talað nema óskyrt; pau
höfðu verið lokuð inni í kjöllururo,
sem engin skýma komst inn í.
En pað er ekki að eins nú á dög-
um nje hjá vestur-pjóðunum að eins,
að menn hafa fengizt við að gera
aumingja og afskræmi úr heilbrigðu
íólki, Bækur fornhöfundanna
sýna að petta hefur verið algengt
víða I vesturhluta og miðhluta
Austurálfunnar, og sjerlega áreið-
anlegir og kunnugir menn fullyrða,
að Kínverjar sjeu hinir mestu
snillingar í pessu efni. í>að er
almenn trú meðal peirra, segir Dr.
Stockwell, að psssir menn, sem gera
sjer pað að atvinnu að limlesta fólk,
geti gert mjög vanclasama óperatión í
hálsinum, sem hefur pað í för með
sjer, að sá er verður fyrir henni verð-
ur mállaus. E>eir geta gert menn að
meiri og minni fábjánum, gert mátt-
laust hvert líffæri, sem peir vilja, og
valdið ryrnun og úttútnun vöðva-vef-
anna. Munkur einn, sem uppi var á
síðustu öld, stal piltbarni, og tókst
svo vel að kvelja pað, að vegna pess
hvernig pað sat, og hve aulalega pað
glápti, voru allmargir, sem ljetu telja
sjer trú um, að petta væri Búdda
sjálfur.
Annað dæmi um voða meðferð
komst upp skömmu ejitir að útlend-
ingum varð heimilt að reka verzlun I
Shanghai, og rnuna margir núlifandi
menn eptir pví. Drengur var syndur
fyrir fje, og sást af höfuðbeinunum, að
hann var orðinn allt að pví fulltíða
maður, en limirnir og búkurinn ekki
stærri eða proskaðri en á 18 mánaða
til tveggja ára gömlu barni. Dreng-
urinn hafði ekki getað vaxið vegna
pess, að um nær pví 20 ár hafði hann
verið geymdur í pröngu íláti, ekkert
látið standa upp úr nema höfuðið;
pað komst og upp, að drengur pessi
var sá eini, sem eptir lifði af 13 börn-
um, sem öll höfðu verið látin sæta
sömu meðferðinni.
Opt kváðu vera sjfnd í Kína, að
pví er Dr. Stockwell segir, hárugar
Ófreskjur, allar afskræmdar, vitlausar
og mállausar, sem ekki kunna að
hreyfa sig nema á fjórum fótum.
Otto I*. O., Man.
Hjeðan • úr Shoal Lake eða
Grunnavatns-nylendu, hafa dagblöðin
til langs tíma ekki verið ónáðuð mcð
frjettagreinum, en n.eð pví að jeg get
vel ímyndað mjer, að íbúarannarany-
lendna hafi gaman að frjetta af okkur,
eins og við af peim, pá ætla jeg nú
að rjúfa pögnina með að segja lítið
eitt af yfirstandandi tímanum.
í okkar nylendubroti eru rúm-
lega 20 búendur. Aðalatvinnuvegur
peirra er griparækt, og dálítill stuðn-
ingur af garðrækt, hveitirækt engin,
fisk aflareiting má fá sumstaðar að
vorlagi, pegar vatnið er að leysa, ef
menn leggja sig vel eptir pví, en
naumast get jeg talið pað sem at-
vinnu-styrk. í>eir sem fyrstir byrj-
uðu að búa hjer úti eiga nú góðan
gripastofn frá 30 allt upp að 50 gripi,
en svo eru peir flestir, sem eiga kring
uin 20 upp að 30, og örfáir, peir sem
seinast hafa komið, scm eiga neðan
við 10. Hjer um bil helmingur af
búendum eru farnir að ala upp 1—2
svín.
Yatnið í Grunnavatni, sem byggð
okkar liggur í kringum, hefur aldrei
staðið eins hátt og nú fyrri part stim-
ars síðan við komum hingað, svo menn
voiu mjög hræddir um að heyskapur-
inn nturidi ekki geta náðst fyrir
bleytu, en nú sjfuist vera komin all-
góð lagfæring á pað; heyskapuiinn
gerigur heldur vel víðast livar, og pví
líkur til að allir geti fengið nóg hey
handa grijtum sínum, pvf grasið er
nægilegt.
I>að hygg jeg, að bændur hjer
eigi almennt full-ervitt með að verj-
ast skuldum, en pó munu pær vera á
hóíiegu stígi, og eigur peirra ekki
veðsettar. Annars má hjer heita ve!-
líðun. Fáeinir liafa tryggt líf sitt.
Sem framfara stig má telja pað,
að hjer hafa veiið byggð á petsu
sumri 6 ny íbúðarhús og 2 eru í smíð-
um. Og en fremur ltafa peir búendur
bjer vestan-vert við Grunnavatu, sem
hafa getað sameinað sig í skólalijerað,
lagt mikið kajijiá að koma upp skóla-
liúsi nú í suinar, og er pað nú svo
langt á veg komið, að ætlazt er til,
að kennsla verði byrjuð í pví á næsta
hausti eða fyrripart vetrar.
Hingað komu 4 fjölskyldumenn
vestan frá Yorkton eptir eitthvað 400
milna ferð með hesta og uxa pörum,
án pess að vita nokkuð um, hverníg
hjer væri að vera. E>eir komu hingað,
pegar vatnið stóð sem liæðst, og út-
litið með , bleytuna pví ujiji á pað
versta, svo pað var ekki von að peim
gæti litizt vel á sig, enda flutti einn
sig ajitur veStur í Álptavatnsnylendu
og annar vestur að Manitobavatni; en
2 tóku land hjer, annar peirra er í
góðum efnum — en hinii bláfátækur,
Björn að nafni. E>egar liann var að
enda við að koma upp húsi ofan yfir
sig, kom fjelaus fjölskylda að heiman,
7 manns, sem ekki hafði önnar úrræði
en að flytjast ofan á hann og hann
fann sig, vegna vensla og skyldug-
leika, knúðan til að taka á móti pví.
Einn maður á tvítugs aldri af peirri
fjölskyldu hefur legið dauðveikur.
E>að parf ekki fleiri orð til að vita,
hvernig ástandið muni vera par, svo
okkar krajitmestu nylendubúum geftt
hjer gott tækifæri til að sjfna hjálp-
f/si sína og mannkærleik við fjöl-
skyldur pessar, með að hjálpa peim
svo áfrara, að pær purfi ekki að líða
neyð í peim almenna atvinnu skorti,
sem við höfum nú við að striða. En
jeg vil ekki efa, að peim farist ekki
lakar en öðrum nýlendubúum í tjeðu
efni. Ennfremur korou hingað aðrar
2 fjölskyldur aðheiman; pæráttu hjer
skyldmenni, sem hafa bæði efni og
góðan vilja til að taka á móti peirr,
og önnur sú fjöls'kylda liefur líka tölu-
verð efni að styðjast við.
E>eir af pessu fólki sem hingað
kornu með Allan- og Beaverlínum,
hafa látið mikið vel af meðfcrð á sjer
moð peim linum, en aptur liefur einn
fjölskyldumaður, sem kom með Dc-
minion-línu, látið illa yfir meðferð á
sjer yíir Atlantshafið, og segir hann
svo frá: „E>eir sem veikir voru, voru
dregnir, ef peir gátu ekki gengið, úr
rúmum sínum upp á pilfar. E>að
kom fyrir, að brauðið var svo hrátt, að
pegar kakan var skorin í sundur og
kreistur annar helmingurinn, lak hrár
grauturinn innan úr. Viðbitið var
svo lítið, að pað hrökk nær pví scm
ekkert. Enginn túlkur var á skijiinu,
svo allir máttu láta sjer lynda hvað
eina, sem að peim var rjett.“ Jafn-
framt gat pessi fjölskyldumaður [iess,
að sumu af fólkinu mundi hafa liðið
betur í öðrum plázum á skijiinu, allt
eptir pví sem umsjónarmennirnir
breyttu við pað.
Pað virðist sem pað mætti ekki
minna vera cn að blessaðir agentarnir,
sem eru að smala fólkinu að hciman,
fái að vita, hvernig pví líður á leið-
inni vestur.
Ileilsufar manna almennt roá
heita allgott, og er pá frjettapistill
pessi á enda, nema ef pess pætti veit
að geta, að hingað hefur komið einn
landi vor, ívar að nafni, sem nokkurs-
konar postuli frá presbyteriönsku
kirkjunni. Af pví að liann var frá
peirri kirkju, hygg jeg að fólk hafi
heldur litið hornauga til hans, en hafi
pó á hina síðuna pótt of ófrjálslegt að
synja honum um.öll tækifæri til að
geta jirjedikað, og svo kann forvitnin
að hafa átt góðan pátt í pví, að menn
hafa viljað ldyða á hann; en eptir að
fólk hl/ddi á hann, hygg jeg að pví
hafi fallið betur við hann en p;:ð hafði
búizt við. Ilann er alveg laus við
pað fordæmingar ofstæki, sem peim
bræðruin Jónasi heitnum og Lárusi
hefur verið eignað af peim sem hafa
hl/tt á pá. Hann brúkar sálmabók-
ina okkar n/ju. Ejitir minni pekk-
'ngu framflytur hann hreina lúterstrú,
°g prjedikar náðarlærdóminn svo, að
jeg vil efast um að okkar leiðandi
kirkjumenn geri pað betur. Enda
pverneitar liann peim helzta trúar-
atriða mismun, sem sjera M. Skajita
son hefur í Dagsbrún sinni frætt
okkur um, að væri á milli lútersku og
presb/teriönsku kirknanna.
G. E.
Hvað lijálpaði cinum kola-
náma-manni.
Frásaga eins verkamanns í West-
VILLE, N. S., NÁMANUM.
Djáðist af andarteppu og meltingar-
leysi — Gat ekkert unnið I átta
mánuði— Er nú búinn að fá ajit-
ur góða heilsu og enduru/jaða
krapta.
Tekið eptir Stellaston N. S. Journal.
Trúin kemur ekki til allra fyrir
heyrnina, heldur eru pað margir, sem
purfa að sjá til pess peir trúi. Það
eru margir, sem lirista höfuðið mcð
efasemd í liuga pegar peir lesa um
eitthvað, sem gerst hefur f öðrum jiarti
landsins. Og til pess að sannfæra
slíka menn parf að færa [veim sannan-
ir heim til peirra; s/na peim pað við
peirra eigin dyr. Fólkið í sveitinni
hefur ef til viíl ekki heyrt getið um,
eða veit lítið um staði,par sem meðal-
ið, sem nú er á hvers manns vörum,
hefur áorkað mikið gott; en pað heftir
pó heyrt getið um Westville, sem er
annar stærsti bærinn i sveitinni, og
menn fjær og nær liafa heyrt getið
um námastaðinn, par sem árið ’73,
fyrir tuttugu árum síðan, að yfir 50
manns misstu lífið fyrir pað, að pað
kviknaði í einum náma, par sem
mennirnir voru, og menn kannast við
hann pann dag í dag, sem staðinn
paðan sem peir fá kolin sín. Einn
frjettaritari blaðsins Journal hafði
heyrt getið urr. tilfelli í Westville, par
sem Dr. Williams Pink Pills hefur
læknað mann, og datt í hug að pað
kynni að vera fróðleikur í pvf fyrir
almenning, og fór pví til Westville
og heimsótti Mr. Thos McMillan, sem
er pekktur af hverjum manni, konu
og barni par í plázinu, með pví að
hann liafði sezt par að fyrir tuttugu
árum siðan,. Frjettaritarinn gat ekki
fengið aðsjá Mr. McMillan, nema með
pví að fara prjú til fjðgur púsund fet
ofan í jörðinn, niður í einhvern pann
d/psta náma sem til er í álfunni, par
sem hann var við vinnu sína. En
Mrs. McMillan var lieima, og pegar
hún vissi um erindi frjettaritarans
sagðist hún geta gefið allar nauðsyn-
legar ujiplvsingar pví viðvíkjandi —
og hún sagði pað líka fríviljuglega.
„Já,“ sagði hún, „Tom var mjög veik-
ur maður, svo veikur, að hann gat
ckkert unnið í átta mánuði — langur
tími, var ekki svo?“ sagði liún sjiyrj-
andi. „Hann hafði verið meira og
•rninna veikur í ár. Hann pjáðist af
andartepptu og meltingarleysi eins
og svo margir námamenn, sem verða
að vinna par, sem loptið er slæmt.
Hann hafði allgóða matarlist en hjelst
pó illa við, eins og eðlilegt var. Hann
tapaði smátt og smátt hoídum par til
hann varð svo próttlaus, að hann gat
Veitt
Hædst u verdl. a heimssyningunn
•DR
BAHING
rnm
HIÐ BEZT TILBÚNA.
Óblönduð vínberja Cream of Tartar
Powder. Ekkert álún, ammonis eða
önnur óholl efni.
40 ára reynzlu.