Lögberg - 31.10.1894, Blaðsíða 1

Löubf.rG er gefiíí út hveru mifvihudag og
laugardag aí
ThE LÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skriístora: Atgreiðsl ustoía: rrcr.trs'.'.?’*
143 Prinoess Str., Winnipeg Kan.
Kostar $2,oo um árið (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
Löobkrg is p"Minhe i evéry Wednesday an í
Sat day by
ThK LoGBERG t aiNTXNG & PUBI ISHING CO
'at 148 Princess Str., Winn’peg M-n.
Subscription pnce: $2,00 a ye: r payabíe
n advance.
Single copies 5 c.
7. Ar.
1
Winnipeg, Mauitnba, niid’vikiidaginn 31. október 1894.
FRJETTIR
CANAWA.
Gróði 0. P. R. fjelagsins í síðast-
liðnum septembermánuði var $128,-
031 minni en í sama mánuði í fyrra,
ocr 4 peim níu mánuðum sem enduðu
30. sept. síðastliðinn $1,287,819 mvnni
en 4 sama límabili árið 1893.
Orð leikur 4 pví, að f>að, hve
liveiti frá Vestur Canada er nú f afar-
lácru verði, stafi að nokkru leyti af
pvf,að bezta hveititeirundin sje blönd-
uð öðrum lakari hveititegundum f
Fort William. Athygli Dominion-
stjórnarinnar hefur verið vakin 4 pví
atriði, ocr 4 nú að fara að rannsaka
pað mál.
Voðalecrt morðmál, sem minnir 4
níðinjrsverk pau sem kennd eru við
„Jaek the Ripper“ bíður um pessar
mundir dóms í Ontario-fylki. I yrir
nokkrum dögum fannst bóndsdóttir
ein, Jessie Keith, myrt og nakin úti 4
viðavangri nálægt Listowel; hún hafði
verið skorin 4 háls, kviðurinn opnað-
ur og innyflin tekin út og falin eiu-
hvers staðar. Panturinn, sem petta
voðaverk vann, hefur náðst og með-
gengið. Hann rjeð 4 stúlkuna f pví
augnamiði að nauðga henni, en hfin
varði sig svo knálega, að hann gat
ekki komið fram viljasínum. Þá tók
hann stein og rotaði hana, bar b.ann
svo nokkurn spotta, afklæddi hana og
myrti 4 þann hátt, sem sagt hefur ver-
ið. Morðintrinn heitir Almeda Chatt-
O
ell. Þegar lögreglumennirnir voru
með hann á leiðinni frá Listowel til
fangelsis í Stratford, eptir að hann
hafði meðgengið, var alvarleg tilraun
gerð af múgi manns til pess að taka
hann og drepa án frekari umsvifa. En
lögreglumennirnir fengu afstyrt því
með því að gera sig líklega til að
skjóta á múginn með skammbissum
sfnum.
— Eptir að petta er sett, sem
stendur lijer að ofan, kemur sú fregn,
að pví sje almennt trúað, að Chattell
þessi sje enginn annar en „Jack the
Ripper“, Whitechafiel morðinginn ill-
ræmdi. Ljósmynd af honum hefui
verið send til Lundúna-lögreglunnar,
til þess að vita hvort nokkur af kon-
um peim sem sluppu lifandi úr hönd-
um Jacks kannist við hana.
Fregnir koma enn einu sinni
austan út fylkjum um pað, að nú sje
nóg fje fengið, og pað hjá Canada-
mönnum einum, til pess að byrja 4
Hudsonsflóabrautinni að vori og
leggja hana norður til Sascatchewan,
og að nú eigi að biðja stjórnina um
$6.500 4 míluna f viðbót við pann
styrk, sem hún hefur áðurlofað. Ekki
er með öllu ólíklegt, að eitthvað verði
farið að káka við brautina með vorinu
til pess að mykja menn undir kosning
arnar, en fáum mun detta í hug, að
slfkt sje annað en kosningabrella,
eins og nú er ástatt fyrir Ottawa-
stjórninni, par sem tekjur landsins
fara óðum minnkandi og sjóðpurð
mikil og þó enn meira í vændum, svo
að stjórnin verður að taka til lán3 12£
milljón dollara til pess að geta staðizt
venjulegan kostnað sinn.
BANDARIKIN.
í cldi, sem kom upp í hótelli einu
í Seattle laugardagsnóttina varmisstu
16 manns lífið, og voru flest líkin svo
brunnin, að ómögulegt var að þekkja
þau.
Afarmiklir sljettueldar í norð-
vesturbluta Nebraska hafa gert tjón
mikið í siðustu viku. Fólkið varð að
flyja undan eldunum svo hart sem því
var unnt og skilja allar sínar eigur
eptir, og nautgripir hafa farizt þús-
undum saman, með því að gripabjarð-
ir miklar voru á eldsvæðinu.
Níðingsverk mikið var unnið á
sunnudagsmorguuinn var í Wilkes-
barre, Pa., sprengt með dynamiti hús,
sem 60 Ungverjar höfðust við f. Þrír
þeirra misstu lífið, og margir særðust,
sumir hættulega. Talið er víst, að
auirnamiðið liafi verið rán. Ovíst,
O
þcgar frjettist, hverjir glæpiun liafa
unnið.
Itlö.m).
Þýzka stjóruin befur bannað að
flytja nautpening frá Bandaríkjunum
og nytt nautaket inn í Þyzkaland.
Eins og óður hefur verið skfrt
frá f Lögbergi, er borgarastrfð hafið
af nyju í Brazilíu, og berast nú þaðan
sögur um voðaleg griinmdarverk.
Frjettaritari einn fyrir Bandarfkja-
blöð, sem farið hefurlandveg alla leiö
frá Rio de Janeiro til Montevideo 1
Uruguay, kveðst hafa sjeð á leiðinni
lfk 11 manua, sem grafnir liöfðu verið
lifandi eptir skipan yfirhersböfðingja
Brazilíustjórnarinnar; en böfuð þeirra
höfðu verið látin standa upp úr mold-
inni, og svo höfðu mennirnir dáið ann-
aðhvoit úr hungri eða af því að
gammar höfðu veitzt að þeim og jetið
úr þeim augun og allt hold utan af
höfuökúpi'num. Á einum stað hafðj
verið hellt olíu í föt kvenna nokkurra,
sem grunaðar voru um að bera hlyjan
hug til uppreistarmannanna, og svo
kveikt í fötunum. Þegar fötin voru
tekin að loga, var hermönnunum skip-
að að skjóta á konurnar, og særa þær
en drepa þær ekki. Frjettaritariun
sjálfur hefur ekki farið varhluta af
grimmd stjórnarsinna. Fyrst voru
slitnar af honum neglurnar og svo
nokkrir fingurnir. — Sagt er að fimm
orustur hafi verið háðar í þessu stríði,
og bafi stjórnarliðið misst helming
manna sinna, sem sumpart sje fallinn,
sumpart liggi í sárum.
Rosebery lávarður hefur nú
loksins gefið almenniugi hugmynd
um, hvernig hann líti á vald lávarða-
málstofunnar. Á laugardaginn var
hjelt hann ræðu í Bradford, og var
það aðalefnið, hvað gera skyldi við
lávarðamálstofuna. Hann lofaði að
eggja fyrir næsta þing tillögu til
þingsályktunar um, að fulltrúamál-
stofan yrði að sjálfsögðu að hafa yfir-
höndina í fjelagsskap hennar við lá-
varðamálstofuna, með því að synjun-
arvald það er væri I höndum lávarða-
málstofunnar, sem enga ábyrgð bæri
á gerðum sínum, væri óliafandi og
ytti undir menn til stjórnarbyltingar.
Stjórnarformaðurinn hugði, að meiri
hluti fulltrúamálstofunnar mundi fall-
€ ■
ast á tillögu stjórnarinnar; svo yrði
þing rofið, og þá kæmi til þjóðarinn-
ar kasta að standa með stjórninni.
Enn hefði þjóðin ekki falið stjórn-
inni á hendi að fjalla neitt um vald
lávarðastofunnar, enda hefði stjórnin
ekki sem stæði nægan meiri hluta til
þess.— Yfir höfuð væri synd að
segja, að brezka stjórnin ætli að vera
aðgerðalaus á næsta þingi. Auk til-
lögunnar um takmörkun á valdi lá-
varðanna ætlar hún að leggja fyrir
þingið frumvarp um afnám þjóðkirkj-
unnar ' 1 Wales, frumvarp um breyt-
ing á landlögunum írsku, frumvarp
um að allir fullorðnir karlmenn hafi
atkvæðisrjett, frumvarp um vinnu (
verksmiðjum og fleiri frumvörp, er
suorta verkamenn sjerstaklega.
Hiæðilegur jarðskjálfti varð i
Argentinska lyðveldiou á laugardag-
inu. Mest kvað að hoouin í borginni
San-Juan, sem er liöfuðstaður eins
fylkisius, og hrundi nálega með öllu.
Hundruðum saman misstu inenn þar
lífið, eptir því sem telegraferað er.
Siðari frjettir segja, nð mann-
tjónið af J>essum jarð.-kjálfta muni
liafa verið ógurlegt, haldið að einar
tvær þúsundir manna muni hafa misst
lífið. Höfuðstaður fylkisms La Rioja,
samnefndur fyikinu, hrundi með öllu
eða því sem næst, auk borgarinnar
S*n Juan. Gizkað er á, að 20.000
manna, að minnsta kosti, muni hafa
orðið heimilislausar í jarðskjálfta
þessum.
Kanslaraskipti eru orðin á Þyzka-
landi, Yon Caprivi, eptirmaðnr Bis-
marchs, hefur sagt af sjer, vegna þess
að hann gat ekki komið sjer saman
við keisarann, og heitir sá Von IIo-
henloke- Schillingfurst, sem tekið hef-
ur við völdunum í hans stað. Ilanr
á jafnframt að verða stjórnarformaður
Prússlands, með því að sá sem það
var áður, Eulenburg greifi, allein-
beittur mótstöðumaður Caprivis, hefur
sagt af sjer lika. Heldur mælist illa
fyrir því, að Caprivi skyldi vera lát-
inn fara frá völdunum, með því að
hann var gætinn maður, mannúðleg-
ur og vel metinn, þótt hann væri ein-
dreginn íhaldsmaður.
Nyjar sögur berast um orustur
milli Kínverja og Japansmanna, og
veitir Japansmönnum stöðugt betur.
Mountain, N. D., 26. okt. 1894.
Til ritstjóra Lögbergs.
Kæri herra.
Með því að blað yðar hefur fjölda
kaupenda meðal landa minna hjer,
nota jeg tækifæiið til að ávarpa J>4 i
yðar mikilsvirta blaði.
Staða rikis-senators er ein af hin-
um þyðingarmestu stöðum, sem þetta
kjördæmi, 2. ríkisþings kjördæmið,
getur sett nokkurn mann í, og Demó-
krataílokkurinn liefur tilnef nt til þeirr-
ar virðulegu og ábyrgðarmiklu stöðu
mann, sem að öllu verðskuldar að fá
atkvæði allra kjósenda kjördæmisins.
William McMurchie senatorsefni De-
mókrataflokksins, liefur dvalið i kjör-
dæminu um sjö ái,og hefur með sinni
vönduðu breytni við menn af öllum
þjóðflokkum áunnið sjer álit fyrir
heiðarleik, sem tnargir hafa ástæðú til
að öfunda liunn af. Ilann er ágætur
lögmaður, skarpur í kappræðum og
þekkir til fulls öll mál, sem líklegt er
að komi fyrir ríkisþingið, og það er ó-
hætt að reiða sig á, að hann breytir
sanngjarnlega við al!a, sem I hans
kjördæmi eiga heima, af livcrjum
þjóðflokki sem þeir eru.
Það er þyðingarmikið, að kjós-
endur 2. kjördæmis hafi á næsta þingi
fyrir fulltrúa inann, sem vel er kunn-
ugur lögum J>essa ríkis, því að undir
næsta þingi er það að mjög miklu
leyti komið, hvernig lagasafnið verf-
ur, sem við eigum að nota næstu 10
eða 15 árin. Síðustu fjögur eða fimm
árin hefur nefnd lögfræðinga i þessu
ríki verið að fást við að endurskoða
okkar núverandi lagasafn, sem crefið
var út 1887, til þess að fella burt þá
kafla, sem síðan hefur breytt verið, og
bæta inn í nýtt lagasafn öllum þeim
lögum, sem öðlazt hafa gildi i ríkinu
síðan 1887, að núverandi lagasafn var
saman tekið.
Skyrsla Jrossarar lögfræðinga-
nefndar verður lögð fyrir næsta ríkis-
þing, og það virðist vera mjög áríð-
andi að kjósendur í þessu kjördæmi
velji fyrir senator mann, sem berskyn
á þetta mikilsverða mál.
Senators-efni vort, William Mur-
chie, hefur lika látið sjer mjög annt
um menntamál. Haun var mörg ár
skólakennaii, og bæði fyrir æfingu
sína og það, hve honum eru slík mál
hugleikin, er hanu sjerlega vel fallinn
til að taka þátt í löggjöf, sem stefnir
að því að bæta mcnntamála ástandið
og, ef unnt er, færa niður kostnaðinn
við skólanu, og vinna að því að tryggja
ávallt almenningi í J>essu ríki þær af
armiklu tekjur, sein fá má af vorun:
miklu skólalöndum. Sem stendur ern
óteljandi kennslubækur notaðar f
skólum vorum, og naumast eru
til í þessu kjördæmi tveir skóiar,
sem nota sömu kennslubækur.
Þegar fjölskylda flytur úr einu skóla-
hjeraði í annað, verður hún opt að
skipta uin skólabæknr með öliu, og
fylgir því opt $10 til $25 kostnaður
fyrir skattgreiðandann. Opt ber hið
sama við, þegar nyrkennari er ráðian.
Mr. Murchie hefur skuldbundið sig til
að gera allt, sem í hansvahli stendur,
til |>ess að koma á í ríkinu sa.neigin-
legum skólabókum, og að sjá um að
nemendur fái f>ær fyrir hálfu minna
verð eu nú, sem samt mundi gefa út-
gefendunum sanngjarnan ágóða, í stað
þess geypiverðs, sem foreldrar livers
nemanda verða að borga til þess versta
af öllum ,,trusts“, sainbands skóia-
bókasalanna.
Senators efni vort hefur lika ein
lægar skoðanir viðvíkjandi öllum al-
ríkis-rnálum, og er iijartanlega sam-
þykkur prógrammi Demókrata í þeim
uiálum.
Margir af okkar helztu löndum
eru með Wllliain McMurohie 1 þessari
baráttu, Magnús B ynjólfsson í Cava-
lier, B. G. Skúlason, mælskumaður-
inn okkar barnungi, Jónas Hall,
Hannes S. Hanson, S. Guðmundsson,
Jón Sigfússon, og margir fleiri af
okkar heldri löndntn styðja Mr. Mc-
Murchie í þessari kosningadeilu, með
því að þeir viðurkenna, að hann sje
bezti maðurinn fyrir þessa stöðu, og
virðuiegt senators-efni að öllu leyti.
Jeg vildi skora á samkjósendur
mína að leggja til hliðar alla flokka-
hleypidóma, hugleiða vel og vand-
lega, hver sje beztur maðurinn fyrir
stöðuna, og jeg efast ekki um, að
mjög margir þeirra, ef ekki allir muni
sjá sjer fært, að marka kjörseðla sína
með William McMurchie, senators-
efni almennings.
íslenzkur kjósandi.
Islands frjettir.
Rvík, 8. sept. 1894.
Hinn 31. marz síðastliðinn. and-
aðist á tlólum undir Eyjafjöllum, af
afleiðingum „inflúenzunnar11 konan
Sigurlaug Einarsdótt.ir, Einarssonar
dannebrogsmanns Sighvatsonar frá
Skála.
Rvík, 12. sept. 1894.
Pkkstaskói.ixn, Æðra kennara-
embættið við prestaskólann hefur
konungur veitt 30. júlí þ. á. cind.
theol. Jóhí Helgasgni. Ilann kom
hingað alfarinn með síða3ta póstskipi.
Holi.knzkuu konsóli. er kaup-
maður IF. Christensen í Reykjavik
skipaður og staðfestur af konungi 10.
júlí þ. á.
Rvík, 15. sept. 1804.
Alþýðustykktarsjóbik. Af 183
sveitarfjelögum á landinu, er hveit á
að eiga sinn alþyðustyrktarsjóð sam-
kvæmt lögum 11. júli 1890, ávaxtað-
an í Söfnunarsjóði íslands, höfðu 21
ekkert I hann lagt í árslok 1892, sam-
kvæmt skyrslu i Stjórnartíð. Hin 162
áttu þá öll dálítinn sjóðvisi, 3 króna
höfuðstól minnst (Grímsey) og334kr.
mest (Reykjavíkurkaupstaðui); 26
eitthvað á annað hundrað, meira eða
minna og eitt á 3. hundrað (219 kr.,
Yopna fj arðarhreppur).
Fólkstala Íslands. Landsbú-
um hefur fjölgað dálítið á tveimur ár-
unum eptir að reglulegt manntal fór
fram síðast, nefnil. 1. nóvembr. 1890,
samkvæmt mannfjöldaskyrslum presta
í árslokin hvort árið, 1891 og 1892,
eða rjettara sagt þó aðeins síðara árið.
Yfirlitið er þannig:
Mannfjöldi 1. nóv. 1890.. ...‘.70,927
„ 31. des. 1891.. ....70,494
„ 31. des. 1892.. ....71,221
Eptir skyrslum um fædda og
{ Nr. 85.
CARSLEY
& CO.
Barna Ulsters.
Fawn, gráir og brúnir “M’xed
Tweed Ulsters“ með lausum “capes”
21—54 þml. Stúlkna “lined Iíeefer
Jackets” af öllum stærðum.
Kvennmanna tau-Jackets.
Fawn, blá, svört og brún, þykk
Beaver og ‘Pilot tau-Jackets’, úr s er-
staklega þykku og góðu taui $4,50,
$5,50, $7, $8 og $10 hvert. Stórir
Beavrr ’kragar og sjerstaklega stórar
ermar.
‘Fur Trinjmed Jackets’.
Blá, Fawn og svört ‘Bever Trim-
ed Jickets’ með stórum loðkrögum
og mjög aðskorin að framan.
Nærfatrjadar-sala.
50 kassar af kvenntnanna vetrar
ullar bolum á $6 dúsinið, eða 50c
hver; 75c. virði.
Barna nœrfatnadur.
Drengja og stúlkna sljettir og
giróttir bolir (Wests) með reimum á
25c., 30c., 35c. og 50c. hver.
Franskt flannel.
25 stykki af frönsku al-ullar flan-
neli á 25c. yardið. Helmingur verðs.
50 stykki af gráu flannelette á 5c. yd,
Carsley & Co.
Stórsalar og smása'ar.
344 ... . fnaín street.
Sunnan vi3 l’oitage Ave.
dána árin 1891 og 1892 hefði mann-
fjöldi átt að vera 1001 fleiri i árslok,
en hjer segir, eða 72,222; og ættu
þvi vesturfarir eða mannflutningar af
landi hurt að hafa rumið einmitt
þeirri tölu (1001) það tveggja ára
timabil, um fram það litið er til lands-
ins kann að hafa flutzt af fólki. Ept-
ir venjulegu hlutfalli milli fæddra og
dáinna i sóttlausum árum ætti mann-
fjöldinn að hafa aukizt hjer árið sem
leið, 1893, þrátt fyrir miklar vestur-
farir nokkuð, 7—800. En þetta ár,
1894, cr hætt við að heldur fækki,
þrátt fyrir óvenjulitlar vesturfarir, og
veldur þvi hin mannskæða inflúenza-
landfarsótt, með eptirkostum hennar.
Kauptón vok. Eptir síðustu
prentuðum landhagsskyrslum, um ár-
ið 1892, átti hjer um bil 7. hver mað-
ur á landinu heima í kauptúni,—kaup-
stað eða verzlunarstað. Ekkert kaup-
tún á landinu hefur nándar nærri þvi
1000 ibúa nema Reykjavík ein; enda
er hún 5-föld á við stærsta kauptúnið
af hinum. Af þeim 4 kauptúnum, er
kaupstaðarrjettindi hafa, eru 2 talr-
vert tninni en sum þau, er eigi hafa
kaupstaðarrjettindi. Ekki I helming
kauptúnanna nær fólkstalið hundruð-
um, nefnilega í þessum 15, og eru
kaupstaðirnir 4 auðkenndir með ská-
letri:
1. lleykjaxlk................ 3641
2. Isafjörður................. 767
3. Eyrarbakki ................ 654
4. Hafnarfjörður.............. 615
5. Skipaskagi ............... 6C6
6. Akureyri með Oddeyri .... 588
7. Seyðisfjörður.............. 523
8. Vestmannaeyjar (kauptúnið) 298
9. Keflavik .................. 267
10. Ólafsvik .................. 218
Niðurl á 1. bls.