Lögberg - 31.01.1895, Blaðsíða 4

1
L0GBERO, FIMAJTUDAGINN 81. JANÚAR 1893-
3C ö g b c r íj.
GeSð ut að 148 Princess 3tr., WUnipeg Ma
ol The Lögbtrg Printing & Pubiishing Co'y.
(Incorporated May 27, iS9o).
Ritstjóri (Editor);
EINAR IIfORLEIFSSON
Bosrskss vianagkr: B, T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar ( eiti
skipti 25 cts. fyrir 30 orS eða 1 |>uml.
dálkslengdar; 1 doll. um mánuSínn. Á stserr'
auglýsingum eCa augl. um lecgri tíma aí-
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda verður aö t>
kynna skrijtega og geta um fyroerandi b
staS jafnframt.
UTANÁSKRIPT tii AFGREIÐSLUSTOF'
blaBsins er:
rKE LÓS3EHC PRíNTINC & FUBLISH- CO
P. O. Box 363, Winnipeg, Man
uFaNÁSKRIFT til RITSTÍÓRANS er:
EDITOR LÖGBERft.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN
— fimmtui>aoiíín 31. JAN. 1895. —
£|f- Samkvæm iapr.slögum er uppsögi
kaupanda á blaðt ógild, nema hann st
skuldlaus, þegar hann segir upp. — E
kaupandi, sem er í skuld við blaí'
ið flytr vistferlum, án fess að tilkynu
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstói
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett
vísum tilgang’.
jy Eptirleiðis verður hverjum þoim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi.
hvort sem borgantrnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn
ingar eptir hæfllega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
__ Bandaríkjapeninga tekr biaði?
fullu verði (af BandarSkjamönnum),
og frá Íslandi eru ísleuzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verBi seœ
borgun fyrir blaðið. — Seudið borgun S
l\ O. Money Orders, eða peninga i Be
giatered Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Skólamál Manitobafylkis
er siður en ekki til lykta leitt sam-
kværat úrskurði [>eim, sem dóms-
tnálanefnd brezka leyndarráðsins
kvað upp á [niðjudapinn. Níðurstaða
nefudariunar, bins æðsta dómstóls í
ríkinu, varð sú, að kapólski minni
hlutinn bjer í fylkinu hafi fengið
rjettindi nokkur með eldri Manitoba-
löggjöf, og að gengið hafi verið
nærri þeim rjettindiim með skólalög-
unum frá 189J. Ekki svo að skilja,
að [>au skólalög b»fi verið gagusiæð
stjórnarskránni nje að neiou leyti ó-
lögleg. bað atriði dæmdi pessi sarni
dómstóll árið 189Í, og konist að peirri
niðurstöðu, eins og kunnugt er, að
ekkert yrði að skólalö'gunum fundið |
frá pví sjónarmiði. -Eri nefndin gef- j
ur jafnframt pann úrskurð nú, að
milið sje pess eðlis, að pví megi vísa
til Ottawastjórnarinna með beiðt.i
um að bætt sje með sambandspings-
löiíírjöf úr pví skakkafalli, sem ka-
pilskir tnenn hafi orðið fyrir, satn-
k>æint 3. undirgrein, 22. grein í
stjórnarskrá Mamtoba.
Namnast er unnt að gera sjer í
hugailund, hvarnig OttaWastjórnin
muni snúast við pessu roáli, en á
hinn leikur eriginn vafi, að pað muni
valda henni mikilla örðugleika. Ka-
pólskir menn halda eðlilega bjer ept-
ir frain krölum sfnum með öllum peim
krapti, sem peir eiga til í eigu sinni,|
h-tiinta að fá undanpága undan skóla-
'lögum' Manitobafylkis, eða pá svo
stórkostlega breyting á lögunum sjálf-
um, að pau verði í aðalatriðunum eins
oí pan vuru áður en peim var um-
turnað 1890. En að hinu leytinu er
pvð jafu sjálfsagt, að ekki að eir.s
stórkostlegur meiri hluti Manitoba-
manna, heldur og meiri hlutinn í öfl-
ugasta fylki Canada, Ontario, veitir
pví svo steika mótspyrnu, sem unnt
verður, að Manitobamenn verði neydd-
ir, pvert ofan í vilja peirra, sem svo
sktý aust befur verið í Ijósi látinn, til
að verja fje almennings til pess að
halda uppi trúkennsluskólum fyrir
einn kiikjuflokkinn að eins af peim
m örgu kiikjuílokkum, sem eru hjer í
fylkinu.
En hveija s!efnu, sem stjórnin
kann »ð taka í máli, virðist af flestnm
talið liklegt, að úrskurður pessi muni
fiyta fyrir ])ominion-k?sningunum
næstu. Stjórnin neyðist að líkindum j
til að láta uppi, hvern’g hún hygíjst
að snúast \ið málinu, og svo skjóta
pví undir úrskurð kjósendanna, hvoit
peir vilji aðhyllast pá stefnu, sem
hún tekur.
í vonim augum er pað mjög illa
farið, að niál petta skuli enn fá að
valdn öllum peim prætum ogæsingum
sem pví ern samfara. Fyrst og fremst
er pað í mesta máta óeðlilegt, að
fylkisbúum skuli ekki vera lof-
að einum að fjalla um annað
eins mál og petta, sem kemur
peim einum við, par sem-hjer er ein-
göiigu að ræða um fylkisins fje, og
öll Kkindi eru til að meiri og minni
hlutinn hefðu með tíinanum á ein-
| hvern hátt k omið sjer saman, ef peir
hefðu verið látnir einir urn hiiuna.
j En atik pess er hætt við að mál petta,
! með allri peirri ástríðu, sem pví er
■ samfara, ve'ði til að trufla hugi manna
! við næstu kosningar, leiða pá burt að
meira eða mintia leyti frá pví aðal-
ináli, sem fyrir kjósendunum liggur
til úr.'kurðar, málitiu, sem velferð
Canad.i nú er urdir ltomiu fremtir en
nokkru öðru. Vjer ptirfum naumast
að taka pað frara, að pað er tolhnálið,
sem vjer eigum við. Þ.ið er tollnr-
inn, sem vitanlega er að sjúga inerg-
inn úr velmegun landsmanna, bæði
með peim byrðum, sem með honum
! eru lagðar á herÖar hinna efnaminni
jskiptum við önnur lönd, sem honum
eru samfara, og pað mál er margfalt
pyðingarmeira en allar deilur um pað
hvernig eigi að hafa saman peninga
til uppfræðslu kapólskra barna.
Skýrsla Cleyelands.
Cleveland forseti liefnr lagt fyrir
öldungadeild congressins skyrslu, sem
mjög hefur vakið eptirtekt manna, og
pykir ágætt skjal að pví leyti, hvað
I par er skyrt sett fram f járhagsmál
I Bandaríkjanna. Hann segir, að mik-
|il hætta stafi fyrir alla Bandarlkja-
| menn, f hverri lífsstöðu sem peir eru
af pví, hvernigtaka megi, samkvæmt
núverandi fyrirkomulagi, gull út úr
landssjóðatim jafnskjótt sem pað
komi inn í bann, og að jafnframt
fylgi pví efi um pað, livort Bandarík-
in muni veiða fær um eða fáanleg til
að standa við skuldbindingar sínar á
pann hátt, að greiða skuldir sínar í
gt.lli. Skuldabrjef, sere gefin voru
út fyrir b jer um bil 23 árutn, eiga að
b trgast í tieningum, og pvr af leið-
andi er ekki óhugsandi, að farið verði
að greiða [>á borgun í lilfri. Hin
nyju Bandatikja skuldabrief, sem
forsetirin mælir með að verði gefin
út, ættu, eptir hans skoðun, að vera
boreanleg með gulli að eins, ef pnu
eiga ekki að falla í verði á markaðn-
um fyrir ótta peirra, sem peningaoa
leggja fram.
Þó er önnur meiri hætta fólg-
in í núverandi fjármálafyrirkomulagi
Bandaríkjanna, og lysir forsetinn
henni á pessa leið:
,,Hættulegasta og gremjulegasta
atriðið í núverandi ástandi er saint enn
ónefnt. Það er í pví fólgið, hvernig
landssjóðurinn er sviptur gulli án
pess ein eina«ta stjórnarskuldbiridin{r
sje ónytt, peim einum í hag, sem leita
gróða í pví að flytja gullið út úr land-
inu, eða geyma pað heinia hjá sjer
fyrir ótta sakir. Yjer höfurn úti
500,000.000 í stjórnarseðium, sem
beimta má gull fyrir, og, pótt kvnlegt
inegi virðaot, ákveða lögin, að pegar
peir sjeu innleystir með gulli, skuli
peir pegar gefnir út aptur. Þannig
draga sömn seðlarnir gull margsinnis
út úr landsjóði, og fyrir pað verður
ekki loku hleypt svo lengi sem ]irí-
vatmenn halda pessum gullkröftum
áfram sjer til hagnaðar eða af öðrum
stæðum. Meira en 300 milliónir
dollara í pessum seðlum hafa pegar
verið leystar inn með gulli, og prátt
fyrir alla pá innlausn eru peir enn
úti meðal almennirigs“.
Öll líkindi eru til pass, að tillög-
ur forsetans í pessu máli mæti
megnri mótspyrnu frá hálfu siifur-
mannanna í congressinurn. En ef pví
er cins varið og Cleveland forseti
segir, að sú viðurkenning silfursins,
sem peir fara fram á, komi í bága við
lánstraust og heiður pjóðarinnar, pá
er naumast hætt við, að B ttidaríkja-
menn hafi ekki nóg af hi-ilbrigðri
skynsemi til að hætta sjer ekki út í
pá glæfraferð. Forsetinn bendir á,
að f járhag landsins sje nú svo varið,
að hann megi með engu móti verða
að leiksoppi í höndum neins einstaks
flokks, og hann gefur í skyn, að á-
standið muni stöðugt versna í stað
pess að batna, ef fjármálum landsins
sje ekki skyndilega sinnt á skynsam-
legan hátt.
HEIMSKRINGLU GOSIÐ.
Siðasta blað Heimskringlu ber
talsverðar menjar leirgosins. Svar
blaðsins upp á spurningar vorar (ef
svar skyldi kalla) er eintómur leir-
burður frá upphafi til enda. Þessir
ritstjórnar dálkar í Hkr., sem fjalla
urn spumingar vorar, eru bjer um bil
jafn tærir og aðgengilegir fyrir les-
endur blaðsius og Fúlilækur var eptir
gosin á siðastl. öld. Þá dálkana í
síðasta blaði, sem um annað fja.Ha, og
ekki ganga undir nafni ritstjórnarinu-
ar (pótt pAr virðist vera í andlegri
fræudsemi við hana) minnumst vjer
e tki á.
Þrátt fyrir allan gorgeirinn,
dimrmælin og dretnbilætið í auð-
va'ds „verkfærinu“, Hkr, er auðsjeð,
að spurningar vorar hafa komið rit-
stjóra pess í vanda. Það efast víst
enginn um, að ef Hkr. hefði getað
svarað spurningutiuin pannig, að svör
in hefðu stutt eða sannað málstað
blaðsins, pá hefði rHstjórinn svarað
peiin rækilega, lið fyrir lið. En svo
steudur á, að ef spurningunum heiði
verið svarað satt og rjett, pí hefði
ritstjórinn komið pví upp utn sig og
blað sitt, að pað hefur verið fullt af
Ósanniiidum og glópsku í öilum grein-
uuutn, sem í pvi hafa staðið út af
Siftonsveitar málinu.
Blaðið ber pví við í aðra rönd
in, að spurningar vorar sje svo barua-
legar, að pær sje ekki svaraverðar.
Eiumitt pað. Þarna kemur blaðið pví
upp urn sig, að pað er svo hrokafullt,
að pað álitur pað fyrir neðan sig að
fræða almenning. pegar sannleikans
er leitað með saklausri barnsluud.
Það er vitaskuld, að saklaus börn
bera opt ujip spurningar, sem mjög
eru ópægilegar fyrir óvandaða menn
euda fá pau vanalega svipuð svör hjá
peun piltum og ritstj. H<r. lætur í
tje. En hitt veifið gefur ritstj. Hkr.
í skyn, aðhann ekki viljisvara spurn-*
ingum vorum af pvi hann ekki vilji
vera .,ginningarfífl“ vort. En sam-
ræmið í pessum ástæðum! Vera ginu-
ingarfífl pess, sem Hkr. gefur 1 skyn
að sje jafnoki fjögravetra gamals
barns! „Erfiður er vegur lygarans,
og löng hans krókótta leið“, sagði
dómari einn, og virðist pað eiga vel
við um vandræði pau, sem Hkr. hefur
komizt í út af sp írninoum vorum.
Það hefði verið ólíkt einfaldara og
drengilegra fyrir blaðið að kannast
við, að pað hafi í upphafi pessa máls
orðið „ginningarfífl*4 sins eigin tak-
markalausa haturs og ofstækis gagn-
vart pólitiskum mótstöðumönnum
sínum, að petta hatur og ofstæki hafa
algerlega borið skynsemi pess, sam-
vizku og sannleiksást ofurliða. í
stuttu máli: að ritst. hafi verið „brjál-
aður um stund*1 pegar hann skrifaði
hinar fyrri greinir sínar út af Sifton-
sveitar málinu. Ritstj. veit pó lik-
lega svo inikið, að brjálsemi er opt
nú á tímum notuð sem málsvörn til
að f.elsa menn frá „tukthúsi“, hyð-
ing eða bengingu, og ætti hún pví að
geta afsakað liann. Þar næst hefði
verið einfaldast fyrir ritstj. Hkr. að
k-innast við, að pólitiska ,,biblían“
hans, Nor’-Wester“, hafi að sumti
leyti afvegaleitt hann. Hkr. hefur
ætíð apað apturhalds blöðin hjer, og
henni hefur, eins og skiljanlegt er,
farizt pað meira eða minna óhöndug-
lega, eptir pví hver hefur verið rit-
stjóri. En aldrei hefur farið oins
og nú, pví í Siftonsveitar málinu hef-
ur ritstj. blaðsins tekizt ámóta hönd-
uglega og apanum, sem skar sig á
háls, pegar hann var að herma eptir
húsbónda síuum.
Heimskringla gefur í skyn að
vjer liöfum farið út frá málofninu,
Þatta er satt að pví leyti, að vjer
röktum villuspor Hkr. með spurning-
um vorum. En pað var Hkr. sjálf,
sem byrjaði pessa deilu, eins og
ævinnlega að undanförnu, og í brjál-
semi sinni (gossvælunni?) viiltist út
frá málefninu.
Fyrst Hkr. ekki fæ'St til að svara
spurningum vorum satt og hreinskiln-
islega, pá skulnm vjer setja innihald
nokkurra peirra fram í ákæruformi til
reynslu. Ef Heimskr. getur ckki
hi-einsað sig af pessum ákærum, mun-
um vjer snúa fleiri af spurningunum
upp í ákærur síðar, og um leið fara
lengra út I Siftonsveitar málið.
Þossar spurningar í ákæruformi
eru pá á pessa leið:
Hkr. hefur gefið í skyn að blaðið
„Tribune“ liafi verið gefið út af hluta-
fjelagi og að mtðlimir Greenway-
ráðaneytisins hafi verið hluthafar í pví.
Hvorttveggja er helber uppspuni.
Hkr. hefur haldið pví fram, að
vissar aðfinningar, sem „Tribune“
kom með, hafi átt við Greenway-
stjórnina útaf Silton sveitarmálinu.
626
„Alls ekki“, svaraði Mr. Wallace. „Þjer verð-
ið að pakka pað pjóninum yðar, dvergnuin, en ekki
injer, pvi að ef hann liefði ekki sjeð okkur, pá hefði
jeg farið einni eða tveim'ir inílain vinstra meginn við
ykkur. Sannleikurinn er sá, að rnjer pykir fretnur
gaman að fjallaferðum, og pegar jog sá háa tindian
parna fyrir ofan okkur — mjer er sagt, að pað sje
hæsti tindurinn í Bisa-Mushinga fjölluaum — pá
langaði mig til að fara að reyna mig við hann áður
en jeg sneri heitn aptur eptir Nyassavatninu, Liv-
ingstoniu, Blantyre og Qiiiliinane. Eri yður stendur
ef til vill á sama, pó að pjer segið m jer, hvernig 4
pví stendur, að pjer eruð hingað kominn. Dvergur-
jnn hefur sagt tnjor dálítið um pað, en rojer finnst
saga hans vera lieldur í ótrúlegra lagi“.
* „Jeg er hræddur um, að yður finnist okkar saga
heldur ótrúlegri, ef nokkuð er, Mr. Wallace“, sagði
Leonard, og svo fór hana að gefa peim stutt ágrip
af ævintyrum peirra.
Þegar hann var kominn pangað í sögunni, sein
pan komu til Þokulyðsins, og var farinn að lysa pví,
hvernig peim Ctri og Júönnu var veitt viðtaka sem
guðum I musteri líkneskjunnar miklu, pá tók hann
eptir pví, að áheyrandi hans liafði látið gleraugað
detta niður frá kriuglótta auganu á sjer og horfði á
haun með góðmannlegri undran.
„Jeg er hræddur um að yður finnist **kki mikið
til um petta“, sagði Leonard snúðuglega.
„Þvert 4 móti, Mr. Outrarn, mjor finnat mjög
635
eða, sje hann dáinn, ef löglegir erfingjar hans vilja
gera pað, pá mua hann eða peir fá að heyra nokkuð,
sem horium eða peim er mikill hagur í. Thomson &
Turner, 2 Albert Court, London, E. C.‘
„Ertu að gera að gamni pínu, Júanna?-1 spurði
Leonard.
„Líttu 4 sjálfur“, svaraði hún.
Ilann tók við blaðinu og las auglysinguna hvað
eptir annað.
„Jæja, eitt er víst“, sagði hann, „að aldrei hefar
nokkur maður haft meiri pðrf á að heyra eitthvað sjer
í hag en jeg hef 4 pessu a'uguabliki, pví að að und-
antaknum roðasteininum, sem ef til vi 11 er ekki ann-
að en falssteinn, eigutn við alls ekki nokkurn skap-
aðan hlut. Sannast að sitgja veit jeg ekki, hvernig
jeg á að færa mjer í nyt hið vingjarnlega tilboð
peirra herra Thomsons og Turners, nema jeg skrifi
peiin brjef og bfri um mig í einhverjum Kaffa kofa
patigað til svarið kemur.
„Gerið pjer yður ekki rellu út af pví, góður
minn“, svaraði Wallace, „jeg getfengið hjer nóg af
skildingum, og peir eru yður mjög velkomnir“.
,.Jeg skammast mín fyrir að nota mjer góðvild
yðar meira“, svaraði Leonard og roðnaði. ,,Þessi aug-
1/sing pyðir ef til vill ekkert,eða ef til viil svo sem 50
punda arf, pó að jeg viti sanríarlega ekki, hver ætti
að atfieiða mig einu sinni að peirri upphæð. Og
hvernig ætti j»g svo að borga yður aptur?-1
„Þvættingur“, sagði Wallacc.
630
hann og var ofurlltill gremjusvipur í röddinni, „og
nú segi jeg pjer pað aptur, að við Jana Beach erum
skilin að fullu og öllu'*.
„Mjer pykír sannarlega vænt um að heyra pað“,
svaraði Júanna, og enn var dálítill efi í rómnum.
Hið annað af samræðu peirra var svo mikið einkamál,
að almenningi leikur naumast fcrvitni á að heyra
pað.
Þegar Leonard fórust pannig orð, gerði haun
sjer litla bugtnynd um, 4 hvern hátt pau Jana Beach
hcfðu bundið enda 4 ástarævntyri sitt.
Tveimur dögum síðar gekk Leonard Outram að
eiga Júönnu Rodd, „til pess að unna henni oa aun-
ast hina 1 meðlæti og mótlæti, auðlegð og fátækt,
sjúkdómum og heilbrigði, til pess að elska hana og
vera henni góður, pangað til dauðinn aðskildi pau“.
Og Sydney Wallace, björgunarmaður peirra, semnú
var orðinn vinur peirra mikill, var svaramaður brúð-
urinnar.
Mjög kynlegar voru endurminmngar pær, sem
komu Júönnu í hug, pegar hún stóð við hlið manns
síns i litlu kupellunni með grasi gróna pakinu I
Blantyre, pví að var ekki petta í priðja skiptið, sem
hún hafði gipzt, og petta í eina skiptið, sem hún
hafði gert pað af frjálsum vilja? Hún fór að hugsa
um ofboðslega atburðinn í p-ælabúðunum, um Fran-
cisco, sem dó til pess að bjarga henni, og um pá
blessun, sem hatin hafði óskað yfir hana og einmitt
pennan mannj svo fór hún að hugsa um hinn atburð*