Lögberg - 08.08.1895, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 8. ÁGÖST 1895
5
hann hefði verið. Kvennfólkið væri
fríðara og karlmennirnir þreklegri.
Ungu mennirnir væri hærri, herða-
breiðari og vöðvarnirog heilinn f>rosk-
aðri. Kvennfólkið væri hærra og dá-
lítið fölara í andliti, en augun væru
d/pri og pað lýsti sjer meiri tilfinning
í þeim, ennin væri hærri og J>ær
væru hárprúðari, pær væru mittis-
nettarí og fallegri í framgöngu. í
stuttu máli væri hin uppvaxandi kjn-
slóð betra sýnishorn af fólki en pað,
sem kom yfir Atlantshafið. Dyggðir
feðranna og mæðranna bættust við
dyggðirnar sem fyrir voru í hinu am-
eríkanska eðlilega lífi; ísl. væru að
breytast úr útlendingi í ameríkanska
fyrirmyndar borgara. Þar næst minnt-
ist ræðumaðurinn á afstöðu Vestur-
íslendinga gagnvart íslandi. Ilann
skiptiv'estur-íslendingum í tvo flokka:
eldra fólkið, sem fætt væri og upp-
alið á íslandi; í öðru lagi pá, sem
fæddir væru á íslandi en sem fluttir
hefðu verið yfir hafið sem börn og
mundu eptir engu á íslandi, og pá,
sem fæddir væru í Amertku. Afstaða
hinnar eldri kynslóðar væri pannig, að
peim pætti vænt um gamla föður-
landið, hefðu á pví dreymandi skáld-
lega ást, en sem væri djúp og varan-
leg. Yngra fólkið hefði erft nokkuð
af pessari tilfinningu gagnvart gamla
landinu. Að endingu hvatti ræðum.
menn til að viðhalda pessari virðingu
og ást, og að halda áfram að leggja
fram hinar göfugustu lyndiseinkunnir
sínar og bæta peim við hinar göfug-
ustu lyndiseinkunnir í hinu amerík-
anska pjóðlífi.
S tj órnmálaliorfurna r í
Danmörku.
Síðan Berg dó (1801) hefur all-
mikil sundrung verið I liði vinstri-
manna í Danmörku. Hörup ritstjóra,
sem pá gerðist aðalforingi peirra, var
ekki s/nt um að halda vinstrimönn*
um saman undir einu merki, enda var
vandfenginn maður til pess. lláða-
neytið Ijet aldrei neinn bilbug á sjer
finna. Það hreitti frá sjer bráðabirgð-
arfjár'ögum ár hvert I aprílmánuði
og sóaði mörgum tugum millj. króna
til víggirðingar utan um Kaupmanna-
höfn. Að flestra skynberandi manna
dómi eru víggirðingar pessar lítils
virði. Vinstrimenn mótmæltu pessum
aðgerðum og vildu ekki slaka til.
,Gaa aldrigpaa Akkord með Uretten1,
ljet Berg jafnan kveðavið, ef einhver
talaði um miðlunartilraunir við Estrups
ráðaneytið. — Hörup hafði reyndar
ekki verið ófús að slaka eitthvað
til við ráðaneytið 1887 til pess að
sættir kærnust á, enn pegar hann sá
hvað verða vildi, að ráðaneytið virti
að vettugi pingræði pað sem stjórnar-
skráin heimilar og hirti alls ekki uin
atkvæði pjóðarinnar er um hervirkja-
styrk var að ræða, pá barðist hann af
alefli móti pví með Berg.
Smásaman tók pinginu og pjóð-
inni að leiðast póf petta, og pi mynda
peir Bojsen, Högsbro o. fl. vinstri-
menn sjerstakan flokk. Mark peirra
og mið var að rniðla málum milli
stjórnarog fólkspingsins. Ýmsir af
hægrimönnum vóru pessu hlynntir.
Við kosningarnar 1892 urðu gömlu
vinstrimennirnir stórkostlega undir,
en peim miðlunarmönnum tókst að
telja svo um fyrir kjósendum, að peir
urðu í ineiri hluta í fólkspinginu.
Hægrimenn greiddu jafnvel atkvæði
með peim til pess að bola vinstri-
menn burtu. Þannig tókst pá að
steypa Hörup í Kjöge með tilstyrk
hægrimanna.
Þegar til kastanna kom, voru pó
hægrimenn ekki eins auðveldir við-
fangs einsog miðlunarmennirnirhöfðu
ætlað. Þeir vildu að vísu sættir, en
tilhliðrun vildu peir ekki gera að
neinum mun. Bojsen og hans kump-
ánar gerðu samninga við hægrimenn
á laun. Þeim kom saman um friðar-
sáttmálana. Voru fjárlögin pá sam-
pykkt í fyrsta skipti um mörg ár.
Vinstrimenn greiddu atkvæði móti
peim, og nokkur hluti miðlunarmanna,
par á meðal Högsbro. Árangurinn
sást brátt. Estrups-ráðaneytið fór frá
völdum að nafninu til. Það var að-
eins til málamynda, pví í stað peirra
Estrups, Goos og Bahnson komu prír
jafnrammir hægrimenn, Luttichau,
Bardenfleth og Thomsen. Engar
skorður voru reistar til pess að tryggja
rjettindi fólkspingsins framvegisfyrir
Ójöfnuði stjórnarinnar.
Nú voru komnar sættir á, en
pær höfðu orðið vinstri-mönnum dýr-
ar. Flokkur peirra var tvístraður og
fjölda margir af pingskörungum
peirra ljetu hugfallast. Þrátt fyrir
margítrokaðar áskoranir frá gömlu
kjósendum sínum skoraðist Hörup
undan að gefa kost á sjer til ping-
mannsku. .Hvað á jeg að gera á
ping? Mig vantar liðsmenn. Fólks-
pingið hefur sampykkt lögleysur
stjórnarinnar á lagalegan liátt, og
pví verður eigi raskað.4 Sama kvað
við frá mörgum öðrum. Það var
kominn sá örvæntingarsvipurá vinstri-
menn, að ekki var líklegt, að peim
yrði uppreisnarvon.
Þingið tók til starfa í haust og
hafði Bojsen og hægrimenn heitið
pjóðinni nyrri framfaraöld. Visnun-
aröld vinstrimanna væri um garð
gengin. Stórpólilíkin hlyti að draga
úr öllum framförum og fje pjóðarinn-
ar. Það er ekki gott að segja, hvorir
bezt gengu fram, hægrimenn eða
miðlunarmenn, pegar talið barst að
öllutn hinum miklu endurbótum sem
koma ættu á. Endurbæturnar voru
svo margvíslegar. Landbúnaður,
iðnaður, verzlun, vísindi og listir
virtust nú mundu eiga fríða framtíð
fyrir höndum. Meiri hluti ríkisdags-
ins, hægrimenn og miðlunarmenn, vai
ásáttur um pað, og pá mátti telja víst,
«ð öllu væri borgið. Þingið í vetur
átti nú að starfa að pessaii lagabóta-
v.nnu. En hvernÍ£r fór?
Þingið, eða meiri hluti pess,
Bojsensliðar og hægrimenn, sátu með
sveiÞan skallann og gáfu út lög um
nýja skiptingu á kjördæmunum.
Nyjum kjördæmum var bætt við.
Einkum höfðu pó sveitamenn eða
akrakarlar, fylgimenn Bojsens, hag af
peirri skiptingu. Við kjördæmaskipt-
inguna á bæjunum, einkum Kaup-
mannahöfn, ætluðu menn að haga
skiptingunui svo kænlega, að hægri
menn næðu í nýju kjördæmin öll og
hjeldu pó gömlu kjördæmunum eptir
sem áður. Það glopraðist út úr
Hörring innanríkisráðgjafa, sem mest-
an pátt hafði átt í skiptingunui, að
menn hefðu reiknað pað allt saman
nákvæmlega út, til pess að koma í
veg fyrir, að vinstrimenn, jafnaðar-
menn og annað illpyði kæmist á ping.
Lög pessi vöktu megna óánægju hjá
borgurum Kaupmannahafnar, og efa-
semdir um, hvort treysta mætti hínum
mörgu og fögru loforðum hinna nyju
framfaramanna á pingi. Monn voru
almennt ásáttir um, að pingið í vetur
hefði verið óvanalega magurt, jafnvel
magrara en hin svokölluðu ,visnu‘
pingin. Auk pess hefur verzlunar-
fjelagið „Freyr“ eigi aúkið vinsældir
hægrimanna eða miðlunarmanna. Fje-
lag petta er stórt hlutafjelag, sem
hefur stórfje til umráða og getur pví
selt vörur sínar ódyrari en aðrir.
Hluthafendur eru einkum hægfrimenn
og aðrir auðugir jarðeigendur, og pað
er svo sem auðsjeð, að peir mundu
mest maka krókinn á fjelaginu, en
öllum ferslunareigendum og iðnaðar-
oigendum væri hætta Lúin. Menn
báru psð á suma ráðgjafana, að peir
væru hluthafendur í fjelaginu, einkum
ráðgjafaforinginn Reedz-Tott. Gremj-
an meðal verzlunarstjettarinnar og
iðnaðareigenda jókst dag frá degi.—
Vinstrimenn og jafnaðarmenn spöruðu
ekki að blása að peim kolunutn. Við
bæjarfulltrúakosningar í vor sáu menu
hvað vcrða vildi. Hægrimenn sigr-
uðu að vísn, en tala fylgifiska peirra
hafði lækkað úr 4 pús. niður í 1
púsund.
Skömmu síðar fóru svo ping-
kosningarnar fram, 9. apríl, og úrslit-
in komu öllum næsta óvænt. Mót-
stöðuflokkur stjórnaiinnar vann sigur.
Þingmenn voru nú samkvæmt nyju
kjördæmalögunum 114. Þar af eru
61 mótstöðumenn stjórnarinnar, Boj-
sensliðar eru 28 og hægrimenn 25
eins og frá hefur verið skýrt í pessu
blaði. A fólkspinginu í fyrra eru nú
8 jafnaðarmenn. Kaupmannahöfn
með Friðriksbe,,gi er 16 kjördæmi, og
prátt fyrir, að hægrimenn skiptu kjör
dæmunum sjer svo haganlega sem
unnt er, pá eru 12 af pingmönnum
bæjarins rammir vinst-imenD, ogjafn-
aðarmenn. Þar fjell liervirkjapostul-
inn Bahnson. Höning innanríkisráð-
gjafi táldi sjer öruggt kjördæmi eitt,
en hann náði ekki kosningu. Er pað
í fyrsta skipti, sem ráðgjafi í Dan-
mörku hefur beðið ósigur við ping
kosningar sfðan 1877. Úti á landi
fór jafn hraklega fyrir stjórninni.
í herbúðum hægrimanna-flokks-
ins heyrast örvæntingaróp og gnístran
tanna yfir úrslitunum. Blöð peirra
snerust fyrst og fremst að vinstri-
mönnum, Bojsensliðum, og kváðust
hafa par fóstrað upp nöðrukyn.
Hægrimenn studdu pá af megni við
kosningarnar 1892, en nú greiddu
miðlunarmenn eigi atkvæðimeð hægri
mönnum, nema pegur psim pótti við
eiga. Idægrimenn sjálfir og foringj-
ar peirra fá harðar ávítur hjá blöðum
sínum fyr:r pað, hve óvarlega peir
hafi farið að, að hafs mötuneyti saman
með jafn bersyndugum mönnum sem
Bojsensliðar voru. Samkomulagið í
fyrra og yfir höfuð að tala fjelags-
skapurinn við miðlunarmennina hafi
gerspillt hinum fríðu og samlyndu,
gömlu hersveitum hægrimanna. Loks
hafi svo ,Freyr‘ komið og riðið baggí-
muninn. í stuttu máli: Stjórn
hægriflokksins sje að iriiklu leyti að
kenna ófarir pær er peir hafi beðið,
og brýn nauðsyn beri til að nýjir og
betri meun taki taumana. — Hægri-
blöðin gátu pess jafnvel, að peir
Reedz-Tott og Hörring hefðu beðist
lausnar frá ráðherrastörfum daginn
eptir kosningarnar, en konungur hefði
eigi viljað pað að svo komnu máli.
Þannig er nú komið aptur að pvf,
að vinstrimenn eru ofan á í fulltrúa-
deild ríkispingsins, en mjög er flokk-
ur pessi margbreyttu-, og pað er eina
vonin hægriinanua, að sundurlyndið
tvístri vinstrimönnum aptur. Það er
pó vonandi að eigi fari svo. Þeir
hafa beðið mikið tjón af flokkakrit
sínum, og líklegt, að peir reyni að
vera lausir við hann framvegis. Eptir
pví sem dæma má af ræðum vinstri-
manna á undirbuningsfundum og
kjörfundum, pá kveðjast peir ekki
munu hefja stjórnarbaráttuna aptur
að svo komnu máli. Að miuusta
kosti geti peir eigi hyrjað par sem j
peir námu staðar 1891—92. Aðfirir
Bojsens hafi gert pað að verkum, að
menn verði að byrja að nýju. Þeir
verði sjálfir að reisa sjer nýjan grund-
völl. Það er yfir höfuð að tala ekki
auðvelt að spá nokkru um pað, hvern-
ig samvinnan verður á milli fólks-
pingsins og stjórnarinnar framvegis,
en eigi pykir líklegt, að langur tími
líði áður en talsverðar skærur komi
upp í fólkspinginu. Stjórnin er víst
ekki miklu tilhliðrunarsamari nú en á
meðan Estrup sat að völdum. Hitt
pykir pó efasamt, hvort stjórnin
ræðst í að gefa út bráðabirgðalög
fr imvegis pvert á móti vilja fólks-
pingsin3. Ýmsir af hinum stækustu
hægrimönnum hafa talið pað ólík-
legt.
Jafnaðarmennirnir liafa átt mik-
inn og góðan pátt í kosningaúrslitun-
um. Þeir hafa ágæta foringja, scm
efla flokkinn ár frá ári. Þar cr ekk-
ert snndujlyndi, sem spilli samvinnu
flokksmanna. Þeir eru gæflyndarien
flokksbræður peirra víða I öðrum
löndum og kemur pað meðfram af
lyndiseiukennum pjóðarinnar, en pó
einkum hyggilegri stjórn foringjanna.
Wiinblad, ritstjóri ,SósíaIdemókrats-
ins‘, kotnst nú fyrst á ping.
ÞÍDgmenn voru kvaddir saman
til aukapings 17. apríl til pess að
rannsaka kjörbrjefin. Þingið stóð
aðeins í 4 daga. Högsbro gamli var
nú kosinn aptur til forseta I fólks-
pinginu. Hægrirtienn og miðlunar-
menn greiddu atkvæði, hver með
mönnum af sínum flokki. í vet ir var
samkotnulagið betra, pá fylgdust peir
ætíð að málum er til forsetakosniníra
kom.
Vinstrimenn hafa á pinginu
myncjað nýjan flokk, er peir kalla
„framsóknarflokk vinstrimanna“, og
er Högsbro forseti flokksins. Eru
pantiig 53 pingmenn í flokknum.
[Fjallkonan. ]
Slæmnp------------------
------------Hofndverkur
LÆKNADUR TIL FULLS
MED
AYEH’SJILLS
„Jeg þjáftist lengi af slæmum höfuð-
verk, og fylgdi honurn vanaljga sár
verkur í augabrúnunum, sárindi i öðru
augann, slæmt bragð í munninum,
húð á tungunni, hendur og fætur
og veiklun í maganum. Jeg reyndi
mörg meðöl sem áttu að vera góð við
þessum kvillnm, en það var ekki fyrr
enn jeg
FOR AD BRUKA
AYER'S PILLS
að jeg fann uökkurn verulegau bata,
Elnar öskjur af þessum pillum lækn-
aði mig, og jeg er nú frý við höfuð-
verk og cr friskm maður.“—
C. H. Hutchings, East Auburn, Me.
AYERS PILLS
Hæðatu verðlaun á heimssýningunni.
Ayer's Sasparilla er sý bezta.
287
tígnarlegu húsakynni föður síns. En pað er mikil
breyting komin yfir petta heimili síðan hann hafði
komið pangað næst áður. Hin ástríka móðir hans
var dáin. Hún hafði verið orðin svo heilsulaus, að
henni var ráðlagt að far’a til Svisslands sjer til heilsu-
bótar. Hún fór pví til Genf, og dó parfáum mánuð-
um áður en hann kom heiin.
Faðir hans hafði komið heim f hús sitt „Thc
Willows“ eitthvað hálfuin inánuði áður, en hann
kom ekki keim einsamall. Tvær dkunnusrar konur
r>
höfðu komið með honum frá Svisslandi — Madamc
Berne og dóttir hennar. Móðir hans hafði verið f
húsi Madame Berne á meðan hún lá banaleguna.
Kona pessi var hörð og vandlætingasöm ofsatrúar-
kona, sem breytti í öllu samkvæmt trú sinni, en
neitaði að nokkuð gott gæti verið til hjá peim, sem
aðra trú hefði, og áleit að allar dyggðir og lieilag-
leiki væri bundið við trúarjátning sína — allt par
fyrir utan væri synd og dauði. Hún hafði náð miklu
valdi yfir huga Mr. Morants, sem var veiklaður af að
missa konuna sína, er hann liafði elskað mjög Hann
hafði fengið Madame Berne til að fara heim með
sjer og annast um hús sitt, og pað loið ekki á löngu
áður en hún drottnaði bæði yfir honum og húsinu.
Frá pví hún fyrst var gcrð Edward Morant
kunnug, fjekk hún hatur á honum. Káta, glaðværa
en stríðna lundin hans, sem hafði pó sezt talsvert við
sorgina út af dauða móður hans, var viðbjóður sálar
licnnar, sem enginn ljósgeisli uokkurn tíma skein
290
fyrirgefið henni. Eptir áliti pessarar ofsatrúar konu
var dóttir liénnar tortýnd sál — hún liafði villst af
vegi rjettlætisins, og að sýna henni vægð var hið
sama og að verða henni rneðsek. Ilún hafði vonað,
að yngja sjálfa sig upp í dóttur sinni — gera hana
cins harða og pröngsýna og sjálfa sig — spegil, sem
hún gæti tilbeðið sína eigin mynd í. Það var pví
voðalegt högg fyrir liana pegar pessar vonir hennar
brugðust, og undir áhrifum trúarákafa síns Ijet
hún hefnd bitna á dóttur sinni varnarlausri.
Hin eina huggun, er Frances hafði, var barn
hennar, sem var drengur; Madame Berne ætlaði að
svipta hana jafnvel pessari huggun, sein hún sagði
að væri hið sama og að lianga við syndina er hún
liefði drýgt, en Mr. Morant skarst í leikinn og hafði
sitt mál fram í petta eina skipti. Eptir prjú ár dó
veslings konan úr uppdráttarsýki.
Þegarfangelsisvist Edwards Morants var á enda,
var hann orðinn forhertur og lastafullur maður.
Hann fór til „The Willows“ að heimta konu sína, eu
pá varð líkfylgd á vegi hans. Það varð voðaleg
rimma; jafnvel návist dauðans gat ekki stöðvað hina
voðalegu reiði, sem braust út af vörum pessa ógæfu-
sama manns. Hann kraup á knje og formælti kon-
unni, sem hafði verið orsök í öllu mótlætinu, er hann
hafði liðið. Eptir pað var hann algcrlega eyðilagð-
ur; iðran, samvizka og allar göfugar tilfinningar
liurfu algerlega úr brjósti hans.
Eptir að móðir barasius — sern Madame Berue
283
um hið umliðna, hvað mátt hefði vera og hvað en
gæti orðið, og bað guð um fyrirgefningu og styrk.
ílvað gat hann gert? Ef hann kæmist burt úr
húsinu, pá voru vandræðin leyst. En Rodwell hafði
læst liann inni. Þá datt honum í hug glugginn.
Ilann var pað sem nefnist „franskur gluggi“, og
vissi út að bakgarði einum; hann gat opnað glugg-
ann, fór út uin liann, gekk að hurðinni á garðinum,
en hún var harðlæst, svo liann gat ekki komist út
úr houum.
„Hurðin er læst, lierra minn“, sagði rödd bak
við hann.
Montgomery hrökk saman, og pegar hann leit
við, sá hann prekinn mann, klæddan eins og licsta-
sveinar eru vanir að vera, sem sat undir trje einu og
var að reykja pípu sína.
„Viljið pjer gera svo vel að opna hurðina fyrir
mig?“ sagði hann, eins blátt áfram og honum var
unnt.
„Jeg get pað ekki, herra“ svaraði maðurinn.
„Hversvegna ekki?“ spurði Montgomery.
„Þessvegna, að húsbóndi minn fjekk mjer lyk-
ilinn og skipaði mjei að sjá um, að enginn færi út“,
svaraði maðurinn.
„Já, en sú skipun á ekki við vini húsbónda yð-
ar“, sagði Montgomery.
„Getur vel verið, herra minn; en fraindyrnar á
liúsinu cru ólæstar og út um pær eru hcrramenn