Lögberg - 29.04.1897, Blaðsíða 4

Lögberg - 29.04.1897, Blaðsíða 4
4 LÖGBEBO, FIMMTUDAGINN 29. APRÍL 1897. LÖGBERG. Gefið út aö 148 Princess St., Winnipeg, Man. af The Lögberg Print’g & Publising Co’y (Incorporated May 27,1890), Ritstjóri (Editor): SlGTR. JÓNASSON. Business Manager: B, T. BjöRNSON. 4 iitrl ýhíngur : Smá-anglýsingar í eittskipti 25c yrir 30 oró eóa 1 þml. dálkslengdar, 75 cta um mán- udinn. Á etærri auglýsingum, eda auglýsingumum lengri tíma, afsláttnr eptir samningi. IIÚKtada-Hkipti kaupenda verður að tilkynna ■kriflega og geta um fyrverand* bústad jafnframt. Utanáskript til afgreidslustofu bladsins er: I lie ’iðgberg Prmtiiiff Sc Publisli. Co P. O.Box 3Ö8, Winnipeg, Man. *Jtanáskrip|ttll ritstjórans er: Editor Lögberg, P ‘O.Box 368, Winuipeg, M»n. v. Semkvæmt landslögum er uppsögn kaupenda á ,.ladi ógild,nema hannsje skaldlaus, þegar hann seg >r«pp.—Kf kaupandi, sem er í skuld vld bladid flytu ♦ tetferlum, án þess ad tilkynna heimilaskiptin, þá er þad fyrir dómstólunum álitln sýnileg sönnum fyrr prettvísum tilgangi. --FIMMTUDAOINN 29. AFBÍL 1897. - Vitnaleiðsla. Löcrherg hefar margainnis sagt í seinnitið, einkum i greinunum útaf íslendingadags m&linu, að sj&lfstjórn sú, er íslendingar fecgu með stjórnar- skr&nni fr& 1874, væri að eins & papp- irnum o. s. frv.— Jón Ólafsson hjelt hinu sama fram í Lögbergi fyrir meir en sex &rum síðan, sagði, að íslend- inga hefði dreymt um pað fyrst eptir að peir fengu stjórnarskr&na, að peir hefðu fengið sjálfstjórn, en að peir hefðu brátt vaknað af peim draum, pegar lagasynjanir dönsku stjórnar- innar fóru að koma, o. s. frv. N6 er J. Ólafsson farinn að halda pví fram, að stjórnarskráin sje ef til vill frj&lslegasta stjórnarskr&in 1 heimi, að allt sje gott og blessað, er snertir stjórn íslands, og að Vestur-íslend- ingar ættu að h&lda árlega pjóðhátíð til að minnast pessarar d/rðlegu stjórnarbótar! A hinu sama eru peir að japla, sem hanga 1 halanum & J. Ólafssyni—pó peim fari enn klaufa- legar en honum. Vjer ætlum nú smátt og smátt að leiða fram íslenzk vitni til að sanna, að staðhæfingar Jóns Ólafssonar Og peirra, er aptan í honum hanga, eru rugl, og að haDn og peir eru að reyna að gera Vestur-íslendingum missýn- ingar—í hvaða skyni sem peir eru að pvf. Fyrsta vitnið móti J. Ólafssyni og fylgifiskum hans er—Jón Ólafsson sj&lfur. Vjer purfum ekki að eyða plássi i að sanna petta frekar en vjer höfum gert í greinum vorum útaf íslendingadags-m&linu. Sannanirnar eru J. Ólafssonar eigin orð og um- mæli, sem hver maður kannast við og getur sjeð svört á hvítu ef hann vill. Næsta vitnið, sem vjer .leiðum fram, er herra Skúli Thoroddsen al- pingismaður ísfirðinga og ritstjóri bl&ðsins Þjóðviljans unga. í pvf númeri nefnds blaðs, sem út kom 11. janúar síðastl. stendur eptirfylgjandi ritstjórnargrein: ,,ÓMYNDUG IjJÓÐ. Af synjun frímerkjalaganna, sem getið var um í síðasta nr. blaðs vors, virðist pað auðsætt, að enda pótt Nellemann gamli haldi nú ekki leng- ur um stjórnarvöl Islands, pá sje pó andi hans enn s& r&ðandi, að pvf er til íslands m&la kemar. Hvar f heimi, utan íslands, mun sú pjóð, er löggjafarvald hefur & pappírnum, sem ekki fær að ráða frf- merkjum sínum. Að synja slíkum lögum staðfest- ingar getur að eins verið til ertni gert. I>að er gert, til að sýna íslend- ingum, að jafn vel ekki svo langt nái löggjafarvald peirra, að peir megi r&ða póstfrímerkjunum & brjefum sfnum. „Faðir minn refsaði yður með svipum, en jeg mun refsa yður með scorpíónum,“ sagði Itóbóam Saló- monsson forðum við Gyðinga, og pessu svipuð virðast oss ummæli liump's ráðherra vera, er vjer litum til lagasynjanar pessarar. Með öðrum orðum, hafi íslend- ingar, eptir lagasynjanir Nellemann's, verið 1 nokkrum vafa um pað, hve mikils virði löggjafarvald peirra væri, pá vill nýi ráðgjafinn nú taka af öll tvlmæli. Þjóðinni skal skiljast pað, að orð hennar hafa ekkert að pyða. Danska stjórnin metur hana að eins sem ópekkt og ómyndugt barn, sem allt af purfi að hasta & og banna. Um samvinnu við pingið hirðir stjórnin hvergi, pvf að gerði hún pað, p& myndi hún pó að minnsta kosti sýna tilhliðrunarsemi í pvf sm&a, pótt prá væri hún og kergin par fyrir utan. En pað er ekkert mál til, sem hún kærir sig um að vinna að. Hennar mark og mið er að eins pað eina, að sýna, að pjóðin sje ómyndug'1. Vjer vonum að lesendur vorir viðurkenni, að ofanprentuð grein,ept- ir einn af helztu alpingismönnum ís- lands (herra Skúla Thoroddsen) er sterkt vitni, og að f greininni kemur fram alveg hið sama og vjer höfum haldið framf Lögbergi—að íslending- ar hafa að eins fengið stjórnarbót á pappfrnnm, og eru f r&un og veru jafn ómyndugir hvað snertir löggjöf sína og peir voru & meðan pingið var kallað ráðgefandi ping. I>að er sannarlega hart fyrir pjóð, sem að nafninu til hefur löggjafarvald og sjerstök póstmál, að mega ekki ráða hvernig frímerki hún hefur á brjefun- um sfnum! Til að s/na enn ljósar meðferð Dana á tillögum alpingis um inn- byrðismál íslands, prentum vjer hjer eptirfylgjandi ritstjórnar-grein úr Þjóðv. únga, dags. 25. janúar síðastl- er bljóðar svo: „MOLDUNIN. Nafnið, lög eða pingsályktun, eða hvað pær annars kallast, pesar álykt- anir, sem alpingi lætur frá sjer fara, pað er ekki pað, sem máli skiptir í stjórnarinnar augum. Aðal-atriðið er hitt, að íslending- ar fái sem Ijósasta meðvitund pess, hvar valdið er. Og hvort peim er innprentað petta með pvf, að stjórnin synjar lög- um, eða neitar að taka einhverja álykt- un alpingis til greina, getur í raun og veru gert sama gagnið. I>að skal f pá, inn í pá með öllu mögulegu móti, pað er mergurinn málsins. Að stjórnin hefur ný skeð neitað, að taka prjár af pingsályktunum síð- asta alpingis til greina, kemur pví væntanlega engum á óvænt. Meira að segja, hin blöðin virðast ekki álíta petta meiri tíðindi, en svo, að pau geta peirra að engu. Dauðadómur pessara pingsálykt- ana var auðvitað löngu ákveðinn—lá í loptinu, áður en pær urðu til. Og pannig er pá f raun og veru ekkert annað nýtt f pessu en dagurinn —dagurinD, er dauðadóminum var fullnægt. En dagurinn, er nwjstari Jiump moldaði, sjezt í Stj.tfðundunum að hafa verið 4. nóv. slðastl., og með- hjálparinn var Magnús vor að vanda. Um nr. 1 af pingsályktunum pessum, að innleidd verði I alpýðu- gagnfræða- og barna-skólum, er njóta styrks úr landssjóði, fræðsla um áfengi og áhrif pess á mannlegan likama, segir meðhj&lparinn blátt áfram, að petta eigi virðist eiga að vera skyldu- námsgrein í skólum peim, er ályktan- irnar ræða um. Um aðra ályktanina, að fækkað sje að mun námsstyrkum fsl. stúdenta við háskólaun, en að sama skapi veitt- ur styrkur af fje h&skólans til kandf- data frá embættaskólunum & íslandi, segir sami meðhj&lpari, að hann verði fastlega að r&ða frá, að stígið sje nokkuð spor í pá átt.“ Og um priðju pingsályktuni‘na> að skipuð sje nefnd manna, til pess að gera tillögur um, hverri rjettritun skuli fylgja við kennslu í ísl. tungu, og um ýmislegt fleira, er að kennslu móðurmáls vors lýtur, segir loks sami meðhjálparinn, að petta hafi all-mik- inn kostnað f för með sjer fyrir lands- sjóðinn, og vill pvf láta molda hana líka. (Sbr. annars fjárgæzlu hans fyrir landið f Fensmarksmálinu, Magnúsarm&linu o. fl.) Meistari Rump undirskrifar auð- vitað allt saman, og moldunin fer fram.----- En hvað virðist Islendingum? Hann er dyggur pjónn, pinginu og pjóðinni hlynntur, pessi hæðst launaði verkamaður peirra, meðhjálp- ari Dana í moldunarverkunum?“ Hvernig lýst lesendum vorum á? Er ekki ástæða til að falla fram einu sinni á ári hjer vestur í Amerlku og syngja peirri stjórnarskrá „lof og prís“, sem slíkt leyfist undir ? £>að pykir fúlmennska að dýrka goð sem gerð eru úr gulli eða öðrum málmum, en er ekki meiri fúlmennska að dýrka petta pappfrsgoð? E>á leiðum vjer herra Dorstein Gfslason (ritstj. liins nýja blaðs „ís- lands“, er vill algerðaa skilnað við Danmörk) fram sem vitni f pessu máli. í pvf númeri blaðsins („ís- landi“) sem út kom 13. febrúar síðastl. stendur eptirfylgjandi greinarstúfur eptir ritstjóra pess: „Sex lagafrurnvö' pum síðasta al- pingis hefur nú verið neitað staðfest- ingar, og lítur nú út fyrir, að Rumpur r&ðgjafi ætli ekki að gefa fyrirrennara sínum mikið eptir. Þessi frumvörp eru um: Borgaralegt hjónaband, stofnun lagaskóla, breytÍDg á prestskosningarlögunum, eptirlaun, afnám dómsvalds hæstarjettar, kjörrjett kvenna. I>að sem neyðarlegast er og hef- ur verið við niðurskurð dönsku stjórn- arinnar & lagafrumvörpum alpingis er að vita, að pau sjeu skorin niður af manni, sem ekkert vit hefur á hvort pau sjeu góð eða vond, sem engin skilyrði hefur til að mynda sjer nokkra sjálfstæða bugmynd um, hvort pau mundu verða til bóta eða ekki“. Vjer æt'um nú ekki að ljiða fram fleiri vitni f bráð, heldur lofa formæl- endum 2. ágústs að hrekja framburð pessara vitna ef peir geta. Geri peir pað ekki, eða geti pað ekki, pá leggj- um vjer málið undir dóm almennings án frekari vitnaleiðslu. Og pó vjer vitum, að æðstu prestar 2. ágúst sjeu búnir að æsa lýðinn gegn 17. júní, pá trúum vjer ekki,fyr en vjer tökum á, að lýðnum hjer fari eins og Gyð- inga skrflnum, sem var orðinn svo æstur að hann hrópaði: Burt, burt með hann, krossfestn hann! Gef oss Barrabas! Höfðu Gyðingar nokkra gæfu eða heiður upp úr,að láta æðstu presta sfua teyma sig á nefinu? Durgslegar getsakir. Eins og lesendur vora mun reka minni til, minntumst vjer seint I vet- ur & brjef, sem einhver skuggasveinn hjer vestra hafði skrifað „Bjarka“ út af jarðskjálpta-samskotunum meðal Vestur-íslendinga, og var s& náungi aö gefa f skyn,að samskotunum mundi eiga að verja til að styrkja fólk í jarð- skjálpta-sveitunum til að flytja hingað vestur, f stað pess að hj&lpa pvf til að koma aptur undir sig fótunum par heima. Nú birtist brjef frá sama skugga- sveininum, eða einhverjum bróður hans, í blaði Þorsteins Gfslasonar, „íslandi“, sem kom út ö. febrúar síð- astl., og er andinn í pví hjerum bil hinn sami. Höfundur brjesins, sem er dags. í Winnipeg 5. des. 1896, er með sömu afkáralegu vitleysuna, að byggja pað á Tjaldbúðar-kappræð- unni góðu, að samskoiafjenu muni eiga að verja til að styrkja fólk til vesturferðar. £>að væri vorkunn, pó alsendis ó- kunnugum manni, eða mönnum, hefði orðið að setja pað, hvernig samskot- unum ætti að verja, í eitthvert sam- band við Tjaldbúðar-kappræðuna, en pað er engin vorkunn fyrir kunnuga menn að gera pað. Allir bjer vita að peir, sem fyrir samskotunum stóðu, áttu engan pátt f að koma kappræð- unni &, eða voru að neinu leyti við hana riðnir, og sama mun hafaáttsjer stað um flesta eða alla sem nokkurt cent lögðu í samskota-sjóðinn. Á hinn bóginn gat samskotanefndin og gefendur ekki hindrað, að einhverjir færu að kappræða um petta efni á samkomu í Tjaldbúðinni. £>að var auðvitað tilgangslaust fyrir menn, sem ekkert höfðu um samskotin að fjalla, að vera að hafa kappræðu um petta efni, og peir og aðrir máttu vita, að nefnd- in færi með fjeð samkvæmt pví sem gert var ráð fyrir f áskoraninni til al- mennÍDgs, hvað margar kappræður sem haldnar hefðu verið, að nefndin gat ekki varið fjenu öðruvfsi, nema eptir sjerstökum fyrirmælum allra gefendanna- En hvað sem kappræð- unni í Tjaldbúðinni liður—hvort sem hún var vanhugsuð og tilgangslaus eða ekki—pá leynir tilgangur skuggasveinanna sjer ekki, sá nefni- lega, að reyna að gera starf samskota- nefndarinnar tortryggilegt að ein- hverju leyti með pví, að slengja út ástæðulausum getsökum. £>að eru auðvitað oinhverjir afpessum durgutn meðal vor Vestur-íslendinga, sem ald- rei leggja neitt til neins, nema kjapt- inn—og hann æfinlega til bölvunar og Vestur-ísl. til skaða og skammar. Hvað samskotin að öðru leyti snertir, p& álftum vjer rjett að geta pess nú, að samskotanefndin hjer 1 Winnipeg sendi samskotanefndinni í Reykjavlk mest alla peningana, sem hafa safnast, f byrjun pessa m&naðar (aprfl), og bað hana að útbýta fjenu samkvæmt sömu reglunum og bún útbýtir öðru samskotafje eptir* Reykjavíkur-nefndin hafði sem sje látið nefndinni hjer f tje upplýsingar um, eptir hvaða reglum hún (Rvfkur- 474 deliu og vafði hada blíðlega að sjer. Koma Ruperts truflaði vinahót peirra, og Fidelia losaði sig úr faðm- lagi vinkonu sinnar og roðnaði heil mikið. Náttúru- ávfsan fræddi Rupert um, hvað um væri að vera. ,,£>jer verðið að óska henni til hamingju, kæri Rupert,“ sagði lafði Scardale. ,,Mjer pykir svo vænt um, að pjer skylduð koma einmittáhentugasta tfma til pess. £>ví takið pið ekki í hendina hvert á öðru, pið parna bæði, pað vil jegfá að vita?“ sagði hún ennfremur, eins og hún væri að setja ofan í við pau, pótt með blfðu. Hún vissi mikið vel, livernig tilfinniogar Ruperts voru gagnvart Fideliu, og hún vildi segja honum tíðindin á sem allra mjúkastan hátt, og sýna honum að hann yrði að taka pes-su vel, að minDSta ofan á, og koma fram gagnvart Fideliu eins og vinur vinar hans. Fidelia hikaði sjer við,dálít- ið vandræðalega. Hún óskaði einhvern veginn, að hún hefði ekki verið viðstödd pegar Rupert voru sagðar pessar frjettir. Og svo var henni ómögulegt að taka f hönd hans án pess að hika sjer við, og án pess að kulda-hrollur færi um bana. Hún hafði neytt sjálfa sig til pess áður, en pað olli henni æt!ð sárs- auka og sorgar; pað var hið sama fyrir bana og ryfja upp gamla sorg. £>essi hönd hafði drepið föður hennar. Rupert hikaði sjer líka við að taka í hönd Fideliu, pví hann vissi vel hvað henni bjó-í brjósti. En pau vissu bæði hve afar-nauðsynlegt var, að láta lafði Scardale ekki komast að pví sem pau vissu. Lafði Scardale misskildi tilfinningar peirrar beggja. 483 478 sitt og skildi gluggan eptir opinn, og svo setti hún sig f hægindastól og fór aptur að hugsa um hið sama og áður. Hún ásetti sjer, að fara ekki f rekkju fyr en hún væri orðin syfjuð, pví hún var viss um, að ef hún gerði pað nú pegar, pá yrði hún andvaka. £>egar hún var búin að ráða petta við sig, faagræddi hún sjer í stólnum—og sofnaði strax! Hvað lengi svafhún? Henni fannst, að hún hafa sofið svo klukkutímum skipti, en í rauninni voru pað að eins fáar mínútur. Hún vaknaði við eitt- bvert undarlegt skrjáandi, brakandi bljóð rjett fyrir utan gluggan. Hún stökk á fætur og hljóp út að glugganum, eins og ósjálfrátt, ti' að láta hann aptur —hún vissi ekki hvers vegna—en pá sá hún einh vern dimman lfkama bera við himininn úti fyrir gluggan um. Þar næst sá hún, að karlmaður klifraði úr grein- um trjesins niður á gluggsvalirnar. Allar sögur, sem Fidelia hafði heyrt um nátt-ræningja, ruddust nú hver um aðra pvera fram í huga hennar; en prátt fyrir pað var hún í sömu nndránni að ásetja sjer, að láta ekki óttann yfirbuga sig. Það var of seiut að loka glugganum. Maðurinn, hversem hann var, var pegar kominn á gluggsvalirnar. „Óttist ekki,“ sagði hann, og pekkti hún röddina glöggt. „Það er vinur yðar, en ekki óvinur, sem hjer er komiun, Miss Locke“. Maðurinn var prófessor Bostock—Jafet Bland. Fidelia hörfaði frá glugganum og hann kom inn í herbergið. um nokkurn undanfarinn tfma—alltaf sfðan hanú kom til baka til London—og hann var að hugsa u® opinberunins, sem honum fannst að hann hefði feng' ið við pessa einu eldingu úr augum Bostocks. HanO hafði æfinlega tekið eptir, hve sljó og sviplaus aug» Bostocks voru dags daglega. Hann mundi jafnvel eptir, hversu sviplaust augnaráð Bostocks var dagin0 sem upppotið varð útaf pví, að Bostock tók skilm' inga-sverð semjverju vantaði á oddinn, pegar han° háði skilminga einvígið við Aspen. Bostock vissi p^ auðvitað, að fleiri horfðu á hann, en petta kveld—' petta sama kveld—pegar hann áleit vafalaust, enginn veitti honum eptirtekt pað augnablikið, p^ brann eldur úr angum hans og pau virtust full eldingum. „Jeg hef sjeð pessi blossandi augu áður,'‘ sag®1 Rupert við sjálfan sig. „Hvar hef jeg sjeð fau?“ Þannig ráfaði hann um garðinn, fullur af afls' konar hugsunum, sumum punglyndisleguro, sua)l1I,, iðrandi fyrir sitt liðna líf, sumum órólegum °t kvíðafullum útaf nútfðinni og framtíðinni, pang*® til hann loks kom að trjápyrpingu einni lítiflú ^ grænum túnbletti, sem hann vissi að var undir off rjett gagnvart glugganum & herbergi Fidcllu, °í? par tafði hann um stund. Það var ljós f um & herbergi Fideliu. Hann horfði & pað eins og f leiðslu, og fannst eins og hann gæti ekk1 slitið sig burt Irá pessum blotti. „Hve ákaflega er jeg pó ekki ástfanginn ** glug*8® bríö um

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.