Lögberg - 22.05.1902, Síða 2

2
Um jurtagróður.
Niðurlag.
8. Til að byrja ineð set eg hér í sem
styztu formi efni þau, sem plðnturnar
sein hér eru nefndar þurfa að fá úr jðrð-
unpi, og hlutföll hvers fyrir sig:
Efnr, Hveiti | L ce u '"3 « h£ OQ • 3 s sö U *-* rJl ■P > « Baunir u 5 cu 6 ÍKartöíiur
Potttsii&Soda 31 26 32 821 11 45 51 4 63
Kalk 3 6 21 14 7 8$ ni 2
Mttgnesia 12 10 84 16 2 3 5
Phoflph. Aeid 46 14 20 15 5 38 m 18
^iiiea 1 22 28 1?, 66 ■t 2 14
Suiph Acid.. 0 nl 24 3 1 44 15 4
( 1. ri ne 6 i 5 J 7 H 54 6
Ii on Oxide... 1 4 4 J 1 1 i 4 4
100 100 100 100 100 100100 100
„Eyðist alt sem af er tekið“ segir
milfttekid. Það á viö um akuvinn eins
og hvein annan blut. I töllunni hér á
undan sézt hvað mikið hlutfallslega er
í plöntunum er hór eru nefndar af þeim
efnum sem þser fá úr jörðunni. En efni
þessi eyðast ár frá ári, í þeim hlutföllum
sem plantan dregur þau að sér.
Hvernig fást þau aftur? Bændur
gef a varialega eitthvað af þessu þrennu:
1. Að hvíla jörðina.
2. Að bora á jörðina.
3. Að sá sinni tegundinni hvert ár í
sama hlett.
(a) Þegar jörðín hvílist fiytur loftið
ryk að er hefir þau efni sem korntegund-
ir þurfa að meira eða minna leyti
(h) Köfnunarefni loftsins framleiðir
sumar hinar nauðsynlegu efnabreyting-
ar, er þurfa til að mynda þau efnasam-
bðnd söm plantan þarf á ný. Þ»ð þyrfti
þvi að plægja jörð þá, sem hvíld er, þó
eigi væri sáð i hana.
2. Þar, sem húskapur er í góðu lagi
(t. d. á Englandi) eru áburðir keyptir.
Það er of dýrt fyrir Manitoba bóndann.
Þeir áburðir eru:
1. Guano (fugladritur), sem safnast
hefir fyrir ö'dum saman á Suður Amer-
íku-eyjunum (Tierra del Fuego, Falk-
land Islands &c.). Það veitir jörðinni
köfnunarefni og „ph‘ sphorus".
2. og 3. Calciam Phospate (Ca P 04)
eða (Ca H P 0 4). Það veitir jörðinni
phosphorus og kalk. Hið sama gerir
a?ka af beinum að nokkru leyti.
4. Kalk. Það gerir jörðiná ekki eins
þétta eins og hún annars vseri, og veitir
stönginni mikið af því efni sem hún
þarf til að verða sterk og hörð.
5. Plaster of Paris. Sérstaklega
gott fyrir káltegundir.
6. Salt er góður áburður til að veita
Clorine (Klór).
7. Mykja er góður áburður og sá
eini, sem við hífum. Hún þarf að vera
vel rotin áður en hún er borin á, og
jilægð niður, séi staklega ef hiin er ekki
vel rotin. Tíu til fimtán vagnhlöss á
ekruna, er nægjanlegt.
Hið síðast talda af þessum þremur
atriðum (að sá misinunadi tegundum ár
hvert)er samt það, sem mester áríðandi.
Það hefir eftirfylgjandi kosti:
1. Það sparar efni þau, sem eru i
jörðunni upphafiega.
2. Það sparar áburð.
3. Það gerir moldina frjóvsamari,
því plönturnar draga mikið af efnuia
sínum frá loftinu og mikið af henni (t.d.
rótin) er skilin eftir í jðrðunni.
4. Búskaparlagið er myndarlegra
þar sem sú fyrirhyggja er sýnd.
5 Það er eitt hi l hezta ráð til að
fyrirbyggja iilgresi. þar sem stundum er
sáð kálteguudum, sein annast «r um og
illgresið eyðilagt hvað eftir annað.
6. Jðrðin verður gljúpari og jafnari.
7. Skaðvænar ormategundir hverfa
smátt og sinátt, þar sem þær íinna ekki
síuar sérstöku plöntur ár eftir ár.
Uóð niðurröðun fyrir land eins og
fiér gerizt myndi vera:
1 . ár | 2.ár i 3 ár | l.ár | 5. ár | 6 ár
Hveiti | hey | hey | — | hafrar | ertur
Þessi hórstaka niðurröðun er að eins
hending þvi það hlýtur að gruudvallast
á þekkingu á þeim sérstaka bletti sem
uni er að í æða.
6. Það, sem hér er um að ræða, er
hægt að finna útað riokkru leyti af því,
sem sagt hefir verið í 3.
7. Hér eru uöfn nokkurra liinna
helztu illgresistegunda í Manitoba:
Enska nafnið:
1. Wild Mnttard.
2. French Weed.
3. Shepherds Purse.
4. Coinmou Purslaíie.
5. Comulon Tuuibleweed
6. Pin Weed.
7. Canada Thistle.
8. Russian Thistle.
9. Black Biud weed.
10. Wiid Oats.
n.Couch Grass.
Grasafræðis nafnið:
Brassica Sinapistrum.
Thlaspi Arvense.
Capsella Bursa-pastoris.
Portulaca oleracea.
Amarantus Albus.
Amarantus retroflexus.
Cnicus Arvenso.
Salsola Kali. Var Tragus.
Polytíonulu Convolvulus.
Avena Fatua.
Atíropyrum Glaucum.
Þessi illgresi tilheyra eftirfylgjandi
plöntutlokkuni:
1.2 3. Cruciferae.
4. Portulacftceao,
5. 6 Amaranthaceae.
7. Cmnpositæe.
8. Chenopodiaceae.
9 Polygonaceae.
10 11. Grammae.
Eg skal í tám orðum lýsa þeim dá-
lít ð nákvæmar:
l, Wihl Mustard:—Blómin fiemur lít
il, ljósgul Leggurinn 1—2 fet á hæð,
skiftistí margar greinar, lauíin og legg-
urinn hárugt. Algengt illgresi. Blóm-
lftufin (Calyx og Corolla 4 hvert fyrir
sig.)
2 Lág planta með óskiftum laufum
sem fiest gpretta frá rótinni sjálfri. Þau
sem vaxa frá leggnum eru örva mynduð.
Fræhylkin um 4 þml. breið, með skoru
að ofan. Lögun blómlaufanna eins og
ú(l).
3. Blómlaufin í lögun eins og í 1. og
2,’ en hvít, og mjög smá. Laufin er
spretta frá rótinni eru þétt hvert við
annað, æðakcrfi þoirra or eins og fjöður
að sjá. Laufin sem spretta frá leggnum
ðrvamynduð og hanga niður. Þetta ill-
gresi er ákaflega algengt.
4. Lágvaxin jurt, fremur þrekin,
mjög mjúk, með laufam ekki ósvipuðum
i lögun því að húa væri dregin (frá enda
til endají kring uin egg, laufin fluyg-
mynduð. Ytri blómlaufin (Calyx) nærri
í tveunu lagi, og með brún ekki ósvipað
kjöl þar sem þau koma saman við blóm-
ið. Innri blómlaufin gul.
5. Blómfn grænleit og vaxa mörg á
sömu grein. Leggurinn lágur, og ann-
að hvort leggur sig eftir jörðinni, eða
angar vaxa út frá honurn er gera svo.
Vex mest meðfram biautum.
6. Blómin grænleit, og vaxa vana-
lega mörg saman ofan á leggnum. Lauf-
in grænleit með löngum.leggjum. nœrri
hringmynduð, og skörðótt, en jafnt, í
kring. Leggurinn beint upp. Algengt
illgresi þar sem jörðin er ræktuð'
7. Þetta illgresi þekkja allir.
8. Blómin vaxa ofan á leggnum.
Undir þeim eru tvö smálauf. Ytri blóm-
laufin eru í 5 pörtum, fræhylkið eins og
hálfsokkið ofan í legginn. Dnftberarnir
(Stamens) eru 5. Greinar mjög margar,
á þeim vaxa laufin sett á víxl. Þau eru
lík al í lögun með skörpum oddi. Er að
breiðast út um fylkið.
9. Leggurinn í mjðg mörgum bugð-
um og snúinn, grófur, en samskeytin
mjúk og hárlauB. Laufin hjftrtamynduð.
10. Þessi planta er þekt að því livað
hún er ákaffega lík höfrum.
11. Þessi planta er nokkuð lík hveiti
í vaxtarlagf ogeinkenuum, en aumingja-
legri, sem von er. Mennirnir hagræða
henni lítið.
Hvernig á að eyðiloggja þessi illgresi?
Það er spurning sem ekki hefir enn
þá rerið fyllilega svarað, því sumar
þessar plöntur breiðast út af fræum sín-
um, aðrar af 1 ótunum. Þrjár (sem eg
nefndi fyrst) vaxa aðeins af fræunum.
Eftirfylgjandi aðferð hefir verið ráðlögð
við þær:
1. Herfa landið snemma á vorin
(með „disk harrow“) það kemur illgres-
inu til að vaxa.
2. Lát það ná ofurlitlum þroska.
3. Plægja svo grunt, til að ná fræ-
um, sem eru i jðrðinni.
4. Herfa með um 10 daga millibili
til að láta hvert fræ byrja að vaxa, en
deyja um leið.
5. Þegar þetta er búið að ganga
nokkuð lengi, og maður heldur að ekk-
ert fræ sé eftir, skal plægja það djúpt
niður.
6. Herfa svo blettinn altaf við og
við til hausts.
7. Sá snemma næsta vor byggi, eða
eða einhverju þroskamiklu korni.
8. Ef illgresi kemur skal plægja
byggið niður, og fara eins að næsta sum-
ar, eða sá kartöflum eða öðrum kálteg-
undum.
Wild oats má drepa á líkan hátt.
Couch Grass breiðist út bæði af rót-
um og iræi. Þegar plægt er þarf að
piægja rojó plógför og svo þversum,
herfa svo vandlega eða róta upp jörðinui
með „Cultivator" til aðuárótunum upp.
Þogar það er búið tkrælna þær bráðlega.
Að öðru leyti skal fara eins að og að
framan ersagt.
Við hin illgresin má beita likri aðferð
Það er spursmál hvort það er til
nokkurs gagns að slá þau, þvi það er
gert oft of seint, og sé svo þá er það
sjálfsagt verra en ógert. Fræin flijúga
því þægilegar um jörðina. Og þó það
só slegið á réttum tíma eru ræturnar
samt eftir.
Barr & McDonald
Wholesale Dealars in
Fresh, Frosen and Salt Fish>
Westbonrne, Man., 18. Marz ’02
J. G. Morgan Esq., Manager
hiew York Life Insurance Co.
Winuipeg, Man.
Kæri herra.
Eg hefi mefcfcekið bróf yðar dag-
sett 1. þ m. með innlögfium reikn
ingi er sýnir verðmæti 10 ára lífs-
ábyrgðar skýrteinis m(us, þegar bafi
fellur í gjalddaga næsta Septemher
asarnt rriismnnandi borgunartilboð-
um fra félaginu, er eg megi vc-lja
um.
Eg er sannarlega vel ónægðurmeð
árangurinn af þessn lífaábyrgður-
skýrteini. þó fólag yðar ekki á-
hyrgðist meira verðmæti í pening-
urn, en upphæð þá, er skýrteinið
iiljóðaði npp á, þá býðst það til að
gefa 1 vifcbot við þetta 20 procent af
LÖGBERG, 22. MAÍ 1902.
verðmæti skýrteinsins í peningum. j
Hlunnindi þau, sem hér er um að
velja, eru öll rnjög mikil, en undir
núverandi kriiigumstæðum kæmi
mér bezt að fa peniugana út í hönd.
Ef til vill mun eg síðar tryggja
bf mitt á ný, og mun eg ekki láta
bregðast að koma fyrst til yðar.
Yðar einlægur,
Geo. Barr.
Fæðingarréttur barnsins.
er góð heilsa og ánægja. Hvernig
mæður geta haft börn sín heílsugóð.
Góð heiÍ8ft er fmðingarróttur litlu
barnaana. Pa* er skilda, sem hvílir
á móðurinni að sjá um að bnrnið
bennai hnfi góða heilsu. Heizt* að-
stoð móðuriunar 1 þvf að viðh*!da
heilsu barnsins eru Babys Own Tsb-
lets-meðal, sem &n minstu hættu má
gefa, jafnvel yngstu börnum. A með-
al hinna mörgu mæðra er geta borið
vitni um verðmæti þessa meðals er
Mrg. J. W. Booth, B»r River, Ont.
Hún segir svo frá:—Bnrnið mittþjáð-
ist mjög af munnsári og veikluðum
magftsjúkdóm, ýrnsir læknar g&fu
henni mcðöl ea eegin þeirra virtust
bæta henni að neinu, þangrð til eg
fór að gefa henni Baby’s Own T»b
lets og þ& eftir skamman tíma varð
litlft barnið mitt aibita aftur. Eg
vildi ekki vera &n þessara Tsblets &
heimilinu, og vildi r&ða öllum mæðr-
um til þess *ð notft þær f sjúkdóms-
tilfellum barna þeirra.“
Baby’s Own Tablets era not&ðar
ft þúsundum heimila i Canad*, og
ætlð með góðum árangri. Pær eru
ekki búnar til úr neinura svæfandi,
eð& skaðlegum efnum, þær eru væg-
ar, eru visaar afc lskna ||og þægilegar
inntöku. Dær era hið langbezta m*ð-
al við magasjúkdómum og innffla
reiki, kveicn meltingarleysi, harðiffi,
niðurgangi og hitaköstum. D»r lina
þrautir, sem samfftra eru tanntökn,
eyða ormum veita enduraærandi svefn
og Jlækna »lla hina smærri kvilla
barna. Dær kosta 25 oents baukur-
inn hj'l ölluro lyfsölum, eða verða
aendar fiftt m<-ð pósti ef ftkrifað er
eftir þeim til Dr. Williams’ Medecine
Co., Brockville, Out.
PENHHN MANUO KK
r .. ÍOS
MIKIÐ
NIÐURSETT
VERÐa
Cabinet
Fotografs
Horninu é Main og Pacific Ave.
Skor og
Stigvjel.
Viljið i»ér kaupa skófatnaö meö
lágu verði |>á skuliðþér fara í búð
ins, sem hefur orð á sér fyrir að
selja ódýit. Vérhöfummeiri byrgð-
ir en uokkrii aðrir f Canada.
Ef þér óskið þess, er Thomas
Gillis, reiðubúinn til að sinna
yður’ spyrjið eftir honura,hanD hef
ur unnið hjá oss í tíu ár, og félag
vort mun fibyrgjast og styðja i»að,
sem hann gerir eða mælir fram með.
Yér seljum bæði í stór- og smá-
kaupum.
The Kilgoup Bimer Co„
Cor. Main & James St.
WINNIPEG
pgNINCAR j ÁNflDIR
gegn voði í hújörðum með um-
bótuin fyrir procent.— Vegna
yðar eigin hagsmuna ættuð þór
að finua mig að máli áður en þér
ákvarðið að fá p“ningalán ann-
arstaðar.
S. GUDMUNDSSON,
HENSEL, N. 0.
James Lindsay
Cor.Ilsabel & Pacific Ave
Býr til og verzlar með
hus lampa, tilbúið mál,
hlikk- og eyr-vöru, gran-
ftvöru, stór o. s. frv.
BlikkJ>ökum og vatns
rennum sór-takur gaurrr
ur gefinn.
Hvað goriö J>6r!
Ef yður vanhftgar um nýjan
húshúnað og bafið ekki næga
peninga? Vorðið þér án hans
þangað til yður græðist nóg? Ef
svo er, þá hafið þór af sjáífuin
yður mikil þægindi, en ávinn-
ið ekkert.
Við iánuiu
Ef nokkuð er borgað niður og
þér lofið að borga afganginn
mánaðarlega eða vikulega —
þægilegt—
Styzti vegurinn
Er það og þægilegasti, til að
eignast það af húsbúnaði, sem
heímilið þarfnast.
Hvað verð snertir
Munuð þér ekki finna neltt
hetra en það sem við hjóðum —
verð er markað með einföldum
tölum. Ekkert tál eða tveggja
piísaverzlun—orðstír okkar er
trygging yðar.
Við óskumeftir
að þór komið og skoðið varning-
inn og grenslisteftir verði á hús-
búnaði er þór þarfnist.
Scott Furniturc Co.
THE VIDE-AWAKE H0USE
276 MAIN STR.

Fotografs...
Biijörð til sölu
f Qu’Appelle nýlendunni. Bezta plóg-
land. 100 ekrur plægðar, urngirt á tvær
hliðar, gott hús og kornhlaða, Útsæði
fæst keypt ef kaupandi æskir. Þægileg-
ir borgunarskilmálar. Upplýsingar gef-
ur J. A. Blöndal, Wincipeg.
OLE SIMONSON,
mælirmeð tfna nýja
Scandinaviafl Hotel
718 Mai» Stbkst
F»ði tl.00 & daaf.
Thos. H. Johnson,
íslenzkur lðgfræðingur og mál-
færslumaður.
Skrií'stofa: 207 Mclntyre Block.
Utanáskrift: P. O. Box 423,
Winnipeg, Manitoba.
CEkhert borQnrgnj bctnr
fgrir tmgt folk
Heldur en a<3 g&nffa á
WINNIPEG • • •
Business College,
Oorner Portage Avenueiand Fort Streel
eltld allr» npplýalnga hjá skrtínra skúlan*
G. W. DONALD.
MANAQBR
THE
STANDARD
ROTARY SIIUTTLE
SAUMA -
YJELAR
eru hinar langbeztu véiar sem til eru
Hafið þér eiua ?
Við höf m allar tegundir af saumavélum.
Frekari upplýsingar fást fhjá okkur
eða hjfi Mr. Krtstjfiní Johnson ageut okj-
ar hór í bænum.
Turner’s IVIusic House,
Cor. Portage flve. & Carry St„ Winnipeg.
Ljósmyndastoía okkar
er opm hvern frídag.
Ef þ6r viljið fá beztu
myndir komið til okk-
ar. Allir velkomnir
að heimsækja okkur.
F. G. Burgess,
21 Ijfíupert St.,
eftiruiaður J. F. Mitchells.
Myndir fráplðtumMrs. Cerr fásthjájmér
Northwost Seed and Trading Co. Ltd.,
hafa byrjað að Verzla með fullkomnustu
birgðir af nýju
KÁLGARÐA og
BLÓMSTUR-FRÆ
Vörur þeirra eru valdar með tilliti til
þarfa markaðsins hér. Mr. Chester, fó-
lagi vor hefir liaft 20 ára reyuslu í fræ-
verzlunum. Sktifið eftir verðskrl
NortljWGst SGGd & Tradíng Do.,Ltd.
505 Main Street Winnipejí
Suinar-
hatta verzlun . .
byrjuð . . . . .
Fallega puntaðir hattar á $1.50 og yiir.
Hattar puntaðir fyrir 25c. Gamla punt-
ið notað ef óskast.
454 Main Street
StríitMf|»«ifrir lircliiHii<)nr
lilajur ok krulladur.
C. P. BANNING,
D. D. S , L. D, S.
TANNLCEKNIR.
204 Mclntyre Block, - Winnipegí
tklbfón 110.
I. M. Clegbora, M B.
LÆKNIR, og IYFIRSSTUMAÐUR, Et«
Hefur keypt lyfjabáCina 4 Baidur og hefur
J»vi sjáliur umsjóu á öllum meðölum, sem bann
ætur frá sjer.
EEIZAP.ETH 8T.
QALDUR, - - MAN
P. 8. Islenzkur túlkur við hendina hye
n*ur sem hðrf ger.ist.
Df. M. HatldorssoQ,
Btranahan & Hamre lyfjabúð,
Park River, — . Dal^ota
Er að hiíta fi hverjum miðvikud,
í Grafton, N. D„ fr& kl.5—6 e. m.
THROUGH
TICKET
til staða
SUDUR,
AUSTUR,
VESTUR
Lestir koma 00- .V frá Canadian
JNorthcrn vagns vunuin eins og hér
segir:
Fer frá Winnipeg daglega 1.45 p. m.
Eftir nfinari uppiýsinzmn getið t»6r
eitað til næsta Canadian Northern
agents eða skrifað
CHA8. 8. FEE,
G. P. & T. A„ St.iPanl.
H. 8WINFORD,
Gen. Agent, Winnlpeg,
ARINSJORN S. BARöAL
8elur;iíkkistur og annastj um útfarir
Allur úthúnaður sfi bezti.
Enn fremur selur hann ai.skonar
minnisvaröa og legstcina.
Heimili: fi horniuu fi Teiephone
lloss ave. og Nena str. 306.