Lögberg - 01.02.1906, Blaðsíða 1

Byssur
og skotfæri. Takið yður- frídag til þess að skjóta
andir og andarunga. Vi8 höfum vopnin sem
með þarf. Við höfum fáeinar byssur til leigu
og skotfæri til sölu. j
Anderson & Thcmas,
Hardware & Sporting Goods.
538 Main Str. Telephone 339.
Steinolí uofnar,
í kveldkulinu er þægilegt að geta haft hlýtt í j
herberginu sínu. Til þess að geta notið þeirra
þæginda ættuð þér að kaupa hjá okkur steinol-
tuofn. Verð $5 00 og þar yfir,
Anderson <& Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
538 Maln Str, Teiephone 839.
19 AR.
II
Winnipeg, Man.. Fimtudaginn, 1. Febrúar 1906.
NR. 5
Konungur Dana dáinn.
KHISTJAN IX.
Kristján IX. konungur Dana
andaöist í Kaupmannahöfn 29.
Janúar kl. 3.30' e. h., og haföi þá
ráðiö rikjum i liðug fjörutíu ár.
Hann var fæddur 8. April 1818
og var þannig nær þvi 88 ára þeg-
ar hann lézt. Hann kom til rikis í
Danmörku eftir dauöa Friöriks
VII., hinn 15. Nóv. 1863, kvæntist
26. Mai 1842 Louise dóttur Yil-
hjálms greifa af Hessen-Cassel.
iÞau áttu sex barna. Elztan krón-
prinz Friðrik, sem nú tekur viö
konungstign í Danmörktt af föðuf
sínum látnum. Elzta dóttir kon
ungsins Alexandra er gift Ját-
varði Bretakonungi, Georg er kon-
ungur á Grikklandi, Dagmar ekkja
eftir Alexander Rússakeisara,
Thyra hertogainna af Cumberland
og prinz Valdimar kvæntur dóttur
hertogans af Orleans.
Eins og sjá má af framan-
greindu hefir látni koungurinn ver-
ið hinn kynsælasti, því að yfir meg-
inþjóðum Evrópu standa niðjar
hans næstir til að drotna,og ráða
þegar ríkjum. Þaö mun eigi of-
sagt hvað sjálfan hann og rikis-
stjórn hans snerti, að hann hafi ver-
ið elskaður og virtur af þjóð sinni
og þegnum umfram alla aðra
stjórnendur Evrópu á næstliöinni
öld. Fyrri hluta ríkisstjórnar hans
stóð striðið um Slesvík og IIol-
stein, sem endaöi með því, að Dan-
ir mistu eignarráð yfir fylkjunum,
og þar að leiddu pólitiskar æsing-
ar og erjur innanlands. Með frá-
bærri forsjá og pólitiskum hygg-
indum, tókst honum að drepa nið-
ur deilum þessum og koma friði á
í ríkinu, sem síðan liefi* haldist.
Enginn danskur konungur hefir
íslendingum jafnkær veriö og
hann, bæði hefir hann veitt þeim
margfaldar réttarbætur umfram
hina aðra kommga, og á margan
hátt sýnt hve ant honum var um
landið og þegnana, og eigi sizt er
hann sjálfur sigldi til íslands og
færði landinu hina lengi þráðu
stjórnarskrá árið 1874.
Kristján IX. verður allri Evrópu
harmdauði, því að betri konungi
liefir gamli heimurinn eigi átt á
bak að sjá á siðasta mannsaldri.
Fréttir.
Þriðjudaginn hinn 30. f. m. var
Friðrik erfðaprinz til konungs tek-
inn i Danmörku eftir föður sinn,
og nefnist Friðrik VIII. Stóð sú
athöfn yfir að eins fáar mínútur.
•— Stjórnarforsetinn, Christensen,
gekk fram á svalir konungshallar-
innar og auglýsti konungaskiftin á
þann liátt að hrópa þrisvar sinnum
til mannfjöldans, er saman var
kominn og stóð fyrir neðan:
„Kristján konungur níundi er
dáinn. Lengi lifi Friðrik konung-
ur áttundi.“
Mannfjöldinn svaraði með marg
endurteknu húrrahrópi fyrir hinum
nýja konungi. Fánarnir, sem blakt-
að höfðu i hálfa stöng.voru dregn-
ir á hún og skotið af fallbyss-
um varnarvirkjanna.
Nú eru kosningarnar á Englandi
um garð gegnar. Unnu liberalar
þar svo atkvæðamikinn sigur, að
slíks eru fá dæmi í sögunni.
Kosningunum lyktaði þannig:
Liberalar.................376
Unionistar................160
Nationalistar..............84
Verkamannafl...............50
Liberalar hafa þannig 82 í meiri
hluta fram yfir alla hina flokkana
til samans, geta þeir þvi haft tögl
og hagldir á þinginu, þótt hinir
flokkarnir fylgdust allir samt að
að málum, en engin líkindi eru til
þess að svo verði, sérstaklega mun
verkamannaflokkurinn í mörgum
greinum hallast að skoðunum liber-
ala,og að líkindum algerlega fvlgja
þeim þegar fram líða stundir.
Nýjar uppreistaröldur hafa ris-
ið í Pétursborg 27. f. m. Höfðu
stjórnarféndur fengið bændalýðinn
úr grendinni við höfuðstaðinn til
fylgdar við sig. í Eystrasaltslönd-
unum kváðu bændur hafa rekið
valdsmenn stjórnarinnar úr em-
bættum og sett í þeirra stað ýmsa
uppreistarmenn.
í bænum Lodz í Póllandi brut-
ust þrír ókendir menn inn í sjúkra-
hús það, er Lukizevski, sá er kom
upp um og kunngerði lögreglunni
um sprengi útbúnaðinn, er granda
átti keisaranum á vatnsblessunar-
hátiðinni rétt nýlega. , Á þenna
mann hafði áður verið ráðist úti á
stræti og skotið á hann þremur
skambyssuskotum, og af þeim sök-
um var hann fluttur á sjúkrahúsiö.
Uppreistarmenn náðu s&mt til hans
þar, og þessir þrir ókunnu íélagar
söxuðu úr honttm lífið i rúminu,
ttm leið og þeir formæltu ltonum
sem föðurlandssvikara.
í Vladivostock er sagt aö nýtt
herupphlaup hafi oröið rétt íyrir
skemstu, og er útlitið litlu glæsi-
legra en í Nóvember í haust, því.
að upphlattpsmenn hafa gert banda
lag bæði yiö sjómenn og hafa þar
að auki meiri hluta Stórskotaliðsins
á sintt bandi, og eru vel út búrrir
að vopnum og verjum. Mischenkó
herforingi liefir verið sendur til að
éiga við uppreistarme^in, en verk
það er alt aniiaö en auövelt, þar eö
mestur hluti liös hans eru Kósakk-
ar. sem eru röskir bardagamenn i
fvlkingu, en lítt færir til þess að
vinna víggirta óvini. Það sem
talin er orsökin til þéssa hennanná
uppþots í \ ladivostock er dráttur-
inn, sem á hefir oröiö að koma her-
mönnunum heim til Rússlands. Og
heimta uppreistarmenn nýjar og
frekari ráðstafanir þar að lútandi,
af hendi stjórnarinnar, en Selivan-
of herforingi, sá er yfirstjórn her-
liðs Rússa hefir þar austur frá,
kvað liggja í sárum þungt haldinn,
svo aö flest svnist til þess draga,
að gera útlitið og ástandið hið í-
skyggilegásta.
Dæmafá blíöviöri eru sögö í
austur hluta Canada. í Montreal
hefir minni snjór komið i vetur en
tíu til tuttugu undanfarin ár. Vagn
ar hafa í viku þotið um bæinn eins
og um hásumar væri. ísskortur er
talinn líklegur þar, og kolasabr
segjast hafa selt 25,000 tor'4!M*
minna af vöru sinni en vanalega
gerist.
Snjóflóð mikið féll á Gr. North-
ern járnbrautina í Brit. Columbia.
Huldist hún á einum stað af tvö
þúsund íeta breiðri snjódyngju, er
víða var þrjátíu feta djúp, og í
svell hlaupin, svo aö erfitt var mjög
við að eiga, því að snjóplógum
varð litt við komið.
Dómari einn í Bandríkjunum,
Turney að nafni, segist vera hætt-
við að nota biblíuna við svardaga.
Kveðst hann svo oft hafa séð lýgi
út úr augum og atferli eiðvinn-
enda að liann hafi algerlega hætt
að láta þá svivirða hina helgu bók
með falsframburði. Hann lætur
vitnið vinna eiðinn með upplyftum
höndum, og telur það í sínum
augum ,,formsök“ eina. Og helzt
kveðst hann vildi láta hvern sem
er, flytja framburð sinn svardaga-
laust og láta síðan dómarann
uppgötva hið rétta af framburðin-
um, líkunum og aðburðum vitn-
anna.
Tuttugasta og fimta Janúar síð-
astl. voru 118 ár síðan fvrsta ný-
lenda hvítra manna var sett á
stofn í Australia. Eins og vana-
lega voru hátíðahöld og átveizlur
miklar um land alt í tilefni af
þess um afmælisdegi.
Fyrverandi utanríkis sendiherra
Breta Sir Edward Thornton, dó
1 London 26. f. m. eftir langvar-
andi vanheilsu.
Maður nokkur Boyd Caspenter
að nafni var skotinn niður milli
bæjanna Coatesville og Bernard-
town, er hann var að hjálpa konu
sinni úr höndum stigamanna sem
réðust á þau á leiðinni. Konan var
og fyrir skotunum og fanst þar
sem atgangurinn hafði verið,
skömmu síðar nær dauða en lífi.
Álit manna er, að stigamennirnir
hafi verið útlendingar.
Fimtán stúlkur og nokkrir karl-
menn komust í mikinn lífsháska í
stórhýsi einu, sem kviknaði í í
Montreal um næstl. helgi. Húsiö
var alt í báli neðan undir og því
engin von um undankomu niður
stigana innan húss. Flýöi fólkið
fram og aftur um bygginguna, og
voru margir orðnir meðvitundar-
lausir þegar eldliöið gat komið
þeim til hjálpar, og borið burtu
niður björgunarstigana, þá er eigi
voru sjálffærir.
Nýr pólitiskur flokkur er, eftir
skýringu blaðsins „Witness“ að
risa á legg í Montrcal. Er hann
talinn óháður báðum flokkunum,
sem fvrir eru í landinu. Báöa þá
flokka, sem nú eru við lýði hér i
Canada, telur nýi flokkurinn hafa
lent út fyrir hin upphaflegu deilu-
atriði eða undirstöðupólitík, og
vill liann gera miðlunarUmbætur í
pólitíkinni að markmiði sínu.
Y^nstjóri strætisvagns í Lon-
don, Ont., dó nýlega hryllilegum
dauðdaga er járnbrautarlest rakst
á strætisvagn þann, er hann stýrði,
á brautamótum. Lamdist höfuð
vagnstjórans * og slitnuðu báðir
handleggirnir af lionum, og var
hann borinn dauður heim frá stað-
þeim, sem slysið skeði á.
Sagt er að Canadian Pacific
járnbrautarfélagið ætli að planta
tré með fram þrautarlínum sinum
á skóglausu beltunum, svo það geti
sjálft lagt til efnið til brautargirð-
inga og undirlaga undir brautar-
teinana.
Af öllum fólksfjöldanum. 154
mönnum, sem var á skipinu \ al-
encia, er strandaði, eins og um var
getiö i siðasta blaði, við Beale
höfðann á Yancouvereynni, segja
nánustu fréttir síðan að cinir 35
hafi bjargast.
Pétur Serviukonungur er nú
fangi sama flokksins í ríkinu, er
áðíir hóf hann á konungsstól, eftir
að hafa myrt Alexander konung og
Drögu drotningu.
Ráðist var á dómsmálaráðgjaf-
ann danska, M. Alberti, á mánu-
daginn næstliðinn og lá við að
hann yrði skotinn til bana. Sá er
veitti honum tilræðið var érinds-
reki vátryggingarfélags eins, Boye
að nafni, er Alberti haföi áður
dæmt til fangelsisvistar fyrir inn-
brotsþjófnað, sem hann aldrei
meðgekk. Ráðgjafinn fékk snúið
skambyssunni í hendi skaðamanns
sins og firt sig áverka og frekari
vandræöum.
Skýrsla nýútkomin um herkostn-
aðinn í Japan frá því að ófriðurinn
byrjaði og þangað til honum lauk,
sýnir að bein útgjöld til hermála
voru 495 milj. doll. til landhersins
og 90 milj. doll. til sjóhersins.
Sí og æ lifir í ófriðarkolunum i
rússneska keisaradæminu. Nú er
það í Kaukasuslöndunum, að upp-
reist er hafin á ný, og kveöur að
henni svo mikið, að sent hefir veriö
þangað stórskotalið , ásarnt öðru
herliði til þess að bæla niður ó-
eirðirnar. Hefir þar verið skotið
°g höggið niður töluvert af varn-
arlausu og varnarlitlu fólki, en
eins og alkunnugt er, kalla Rússar
ekki alt ömmu sína þegar þannig
er ástatt.
Maður nokkur i Chicago, F'. M.
Mahan að nafni, sem getið hefir sér
töluverðan orðstýr fyrir ýmsar afl-
fræðislegar uppgötvanir, þykist nú
vera búin að finna upp loftfar, með
sérstöku lagi og sérstökum útbún-
aði, er hann heldur fram að geri
það mögulegt að stjórna eftir vild
og lækka og hækka hvenær sem
þörf kreíur. Kveðst hanti muni
liafa loftfar þetta tilbúið seint í
Aprílmánuði næstkomandi og ætl-
ar hann þá að fara á því fyrstu
ferðina frá Chicago og til Wash-
ington á fund Roosevelts forseta.
Vélin sem han ætlar sér að nota til
þess að knýja loftfar þetta áfram
með, á að hafa sex hestöfl og vigt-
ar hún ekki nema ein þrjátíu pund’
Liberalflokkurinn licfir aftur of-
an á orðiö i Kingston, Ont., og
hlaut þingmannsefnið E. J. B.
Pense, við kosninguna, er fram fór
þar 29. f. m., 34 atkv. fram yfir
gagnsækjanda sinn, D. M. Mcln-
tyre. Bæði stjórnarformaður Whit-
ney og dómsmálaráðgj. Foy og
ýmsir fleiri af fylgifiskum fylkis-
stjórnarinnar kváöu þó hafa gert
sér ferð til Kingston til að tala máli
flokksmanns síns, en þaö dugði
ekki; hann varö samt í minnihluta.
I bænum Decatur í Alabama-
rikinu kærði nýlega kona auðugs
kaupmanns mann sinn fyrir það,
að hann hefði barið hana og hótað
að drepa hana. Nú eru það lög i
Alabama að menn, sem fara illa
með konur sínar, skuli dæmdir til
hegningarvinnu í kolanámum eða
við strætavinnu. Maður þessi hefir
nú verið dæmdur til að vinna í
járnum í þrjátiu daga á strætun-
um í Decatur, og að auki í fimtíu
dollara sekt og málskostnað allan.
Reynt hefir hann að áfrýja dómn-
um, en fékk ekki áheyrn.
Ur bænum.
Járnbrautarverkstjóri einn, Cor-
van að nafni, var hér í bænum rétt
eftir næstliðna helgi. Hann er
sagður að liafa tekið að sér braut-
arlagningar miklar á næsta ári„
þar á meðal fyrirhuguðu braut-
ina frá Erwood áleiðis til Hudson
Bay, sem byrjað skal á við fyrsta
tækifæri.
Siðasti þáttur fyrirlesturs dr.
Blewetts um Danté verður haldinn
á þriðjudagskveldið kemur 6. þ.m.
Allir íslendingar ættu að minnast
þess, að þetta er gert til þess að
hjálpa áfram fátækum, efnilegum
námsmönnum þjóðar þeirra, og
því sækja fyrirlesturinn, sem þar
að auki er fróðlegur og vel fluttur.
íslenzku Hockey-klúbbarnir, I.
A. C. og Víkingar, reyna sig í
Arena skautaskálanum á mánu-
dagskveldið kemur eftir kl. 10.
Ahorfendur eru ámintir um að
koma ekki fvr en eftir kl. 9.30.
Yonast er cftir að íslendingar, sér-
staklega yngri kynslóðin, alls stað-
ar að úr bænum, verði þar fjöl-
mennir til þess að horfa á kapp-
leikinn.
Óvenju mikil brögð kváðu hafa
vcrið að þvi síðastliðna viku, að
eldliðið hefir verið hringt upp án
þess að brunar hafi átt sér stað.
Einkum hefir kall komið frá eld-
hrópsfærunum á William og Yict-
or strætum. Svnist slíkt óþarfur
leikur og eigi hættulaus heldur.
þar sem við liggur 20 doll. sekt
lægst, alt að tveggja ára betrunar-
hússvinnu eftir ástæðum.
Nýi læknaskólinn, sem bygður
var í sumar hér í Winnipeg, á
horni Bannatync og Emily stræta,
rétt vestan við almenna sjúkrahús-
ið, var formlega opnaður á föstu-
daginn var. — Byggingin er hin
myndarlegasta að frágangi og fyr-
irkomulagi, og er mikil viðbrigði
fyrir nemendurna að eiga þarna á-
litlegan verustað, gerðan með ný-
tizkusniði, í stað þess, að undan-
farin 20 ár hefir skólinn haft við
ónóg húsakynni að búa.
Fréttir frá Islandi.
Akureyri, 16. Dcs. 1905.
Þess er getið í blaði einu á Jót-
landi, að hr. Stefán Daníelsson
(faðir Stefáns læknis í Aars og
þeirra bræðra) hafi flutt 16 hesta
íslenzka til Jótlands og er svo að
sjá, að salan hafi orðið allsæmileg.
Blaðið kvartar þó undan þvi, hve
Sameinaða gufuskipafélagið taki
hátt flutningsgjald, og vill fá bein-
an flutning ine§ islenzka hesta til
Jótlands. — Komið hcfir til orða,
að stórlxnidi einn jóskur komi
hingað til latids á næsta sumri með
Stefáni Daníelssyni og kattpi ioo
íslenzka hesta.
Guðmundur Hanncsson ltéraös-
læknir, hefir fengið tilboð írá Is-
lendingum í Dakota um að flytja
þangað; tilefnið auðvitað það, að
það kom til orða að liann sækti
héðan af Akureyri. Honum heitið
12 til 15 þús. kr. tekjum. — Yon-
audi þarf Nl. ekki að færa aðra
sönnun til þess fyrir ar.o$ Esf
sönnun en þessa fyrir því að G.
H. mundi geta fengið læknisstörf
sin betur borguö annarsstaöar en
hér, þó sú kenning sýnist hafa
hneykslað suma smælingja hér í
bænum.
Rjómabúsfélag Ylöðrttvalla hélt
aðalfund sinn 3. þ. m. á Möðru-
völlum í Hörgárdal. Búið starfaði
að eins liðuga tvo mánuði í sum-
ar, svo framleiðslan varð lítil, tæp
4 þúsund pund. Meiri hluti þcss
smjörs scldist allvel,en fyrsta send
ingin, sem Faber í New-Castle
seldi, náði 78 aura verði. Meðal-
verð smjörsins varð engit að síð-
ur að frádregnum kostnaði um 74
au. með væntanlegum verðlaun-
um, og má telja það ágætt. Voru
félagsmenn yfirleitt mjög ánægðir
og taldist flestum svo til, að þeir
hefðtl bæði fengið meira smjör og
betra verð en nokkru sinni áður.
Ýmsir eru enn í félagssvæðinu utan
félags, en nú er vonandi að þeir
sjái sér hag í því að ganga í félag-
ið. Því fleiri sem eru í félaginu
og framleiðslan er nteiri, er arðitr-
inn vissari, því kostnaðurinn er
nálega hinn sami hvort sem búið
er lítið eða stórt. — Bústýra er
Helga Helgadóttir, ættuð að vest-
on, og hefir lært í Noregi. — í
stjórn félagsins eru þeir Stefán
kennari Stefánsson formaður og
Jón Guðmttndsson á Krossastöð-
um og Ivristján Jónsson í Gilsbæ.
Búnaðarfélagi íslands hafa bæzt
yfir 100 félagar á þessu ári.
Sjávargarö allmikinn ætla Eyr-
bekkingar að ráðast i að gera, með
hjálp sýslufélagsins, til þess að
verja sandinum frekari útbreiðslu.
Á garður sá að liggja frá verzlun-
arhúsunum með öllu Óseyrarlandi
að ferjustaðnum og vcra um
1,300 faðma langur. Kostnaðitr
er áætlaður um 10 þús. kr.. Bún-
aðarfélag íslands hefir heitið um
2,000 kr. styrk til fyrirtækisins, ef
verkið veröur tryggilega af hendi
leyst.
Húsfrevja Ingibjörg Jónasdóttir
frá Bakka í Öxnadal, andaðist á
sjúkrahúsinu hér 14. Nóv. síð-
astl. Hafði hún legið á spitalan-
um frá því í Marz í vor, og var
það krabbamein er að henni gekk.
Jarðarför hennar fór fram á
Bakka í Öxnadal 24. f. m.
María Árnadóttir húsfreyja á
Bakka andaðist að heimili sípu 4.
Júlí síðastl. eftir 5 dága legu í
lungnabólgu, og var Jarðsungin
15. s. m. — Norðurland.