Lögberg - 24.05.1906, Blaðsíða 1

Málning,
sem er verulega guð. Við höfum Stephens máln-
ingu í 15C og 30C könnum, Pottkönnur á 50C. /i
ga!l, 90C. 1 gall. $1.75. Abyrgð á hverri könnu.
Peningunum skilað ef kaupandinn er óánægður.
Anderson & Thomafi,
Hardware & Sporting Goods.
E ,8 Main Str. TeJepl^one 338
Garð-áhöld.
Hrifur 35C. Hlújárn 40C. Kvíslar 90C. Vatns-
pípur ioc fetið. Garðáhöld handa börnum 25C.
Sláttuvélar og hengirúm Si.co og þar yfir. Hjól-
börur $2.50. ísskápar frá Í7.00 og þar yfir.
Anderson <& Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
638 Main Str, Telephon 839
19 AR.
Winnipeg, Man., Fimtudaginn, 24. iMAí 1906.
NR 21
Fréttir.
Gapon prestur, hinn snjalli rit-
höfundur og pólitiski æsinganiað-
ur á Rússlandi, sem anarkistar
hafa lýst yfir að hefði brugðist
undan merkjum og gengið stjórn-
inni á hönd, hvarf fyrir nokkru og
vissi enginn hvar lrann var niður
kominn. Um miðjan þenna mán-
uð fannst lík af manni, sem hengd
ur hafði verið í afsketum sumar-
stað einum á Finnlandi. Þau hí-
býli höfðu verið tekin til leigu í
fyrra mánuði, um sama leyti og
Gapon hvarf, en enginn maður
var þar nú þegar fögreglan rann-
sakaði þau, og ekkert þar að
finna nema likið, sem þegar var á
minst og flest virðist benda til að
sé líkið af Gapon presti, og lítur út
fyrir að anarkistar hafi komið
fram hefndum við hann á þessum
afskekta stað.
Læknir einn i New York þykist
nú hafa fundið geril fbacilleý er
orsaki gigtveiki. í átján ár hefir
hann verið að fást við þessar rann
sóknir, og telst geta sannað það,
að gigt sé sóttnæmur sjúkdómur.
Stjórnarformaðurinn kvaðst vænta
að eigi liðu mörg ár þangað til
hin eftir æskta þrá þeirra yrði upp
fylt, en ekkert ákveðið .loforð gat
hann enn gefið hér að lútaixli.
Hin miklu járnbrautargöng gegn
um Alpafjölhn milli Italíu og
Svisslands voru vigð til umferða
19. þ. m. af Yictor Emmanuel ít-
aliukonungi. Göngin eru tólf
mílna föng, boruð gegn um klett-
ana tvö þúsund og tvö hundruð
feta hátt ydir sjávarmál. Borunum
var lokið í Febrúarmá.nuði í fyrra
og höfðu þá staðið yfir í sjö ár, og
hefir alt verkið kostað nálægt fim-
tán miljónum doll.
geymsluhúsinu kviknaði í timbur- menn, víðsvegar úr Bandarikjun- stafar af áhugaleysinu, því það er
skúr og læsti eldurinn sig þaðan í um, á stað frá New York, hinn 17. sannfæring mín, að hér sé nógur
' ---Svo tugum skifti af þ. m., áleiðis til Noregs til þess ---* 1—*-----
að vera þar við krýningu Hákonar
konungs.
dynamitið.
húsum hrundi að meira eða minna
leyti þegar sprengingin varð og
yfir fimtíu hús brunnu til kaldra
kola. Margir menn urðu fyrir
töluverðum áverkum.
Stórkostlegur bruni varð í
Frakklandi um miðjan þennan
mánuð. Kviknaði þar í sölutorgi
einu i Parisarborg og brann það
upp til kaldra kola ásamt öllu,
sem inni var, og húsum i grend-
inni. Skaðinn nietinn tíu miljón-
ir franka og fjöldi fólks húsviltur
og vinnulaus.
Það er talið líklegt, ef eigi tekst
að höndla foringja uppreistar-
mannanna í Natal, Bambaata, sem
áður hefir verið minst á, að marg-
ir flokkar svertingja muni skerast
í leikinn og uppreistin verða víð-
tækari, en leit út fyrir i fyrstu.
Laun forseta þingsins i Saskatche-
wan eru ákveðin $3.000, ráðgjaf-
anna $5,000 hvers, og stjórnarfor-
mannsins $6,000.
Brezka þingið, neðri málstofan,
kefir nýlega samþykt i einu hljóði
að stytta vinnutima námamann-
anna, er i kolanámum vinna, í átta
stundir. Þetta ákvæði snertir nár
lægt sex hundruð og sjötíu þfis-
undir manria, og lengi verið sótt
eftir að fá því framgengt.
Saskatchewan þingið hefir sam-
þykt að veita sextíu og fimm þús-
und dollara til forsjár geðveikum
mönnum þar í fylki, og líklegt er
að komið veröi þar upp sérstöku
hæli fyrir þá. — Er slíkt talið ó-
dýrara og þægilegra en að senda
sjúklingana tíl Brandon eins og
áður hefir verið gert.
Mælt er, að nú sé aö síðustu
fastákveðið, að járnbraut verði
lögð á milli Vermillion og Cold
Lake, og ska! hún fullger innan
tveRRJa ara- Mjög mun þessi
nýja braut greiða fyrir fiskiflutn-
ingum frá nefndu vatni, svo og
styðja að blómguii íygðarinnar
þar um slóðir. .Etlast er til, að
síðar verði brautin lengd til Cal
garv, Alta.
Mælt er, aö ýmsir stóreigna-
menn í Chicago hafi í hyggju að
stofna skóla (collegeý fyrir aldur-
hnigna menn. Sextugir 'verða
þeir að vera, sem fá aðgang að
skólanum. Hefir þegar \erið
Simritað er fra Petursborg, að keypt stór lóg fyrir Þessa fvrir.
l,t aj ran"S(jkn l’cJ;rJ,> er um !a,,g- j huguðu byggingu þar í borginni.
. _ -*-*■*■ yfir viövikj- ( Námsgreinar við þennan öldunga-
skóla eru sagðar að verða heim
speki, tungumál og bókmentir.
an tíma hgfir staðið
andi uppgjöf Stoessels herforingja
á Port Arthur í japanska striðinu, 1
að útlit sé á, að kveðinn verði upp
dauðadómur yfir honum. Sjóliðs-
foringi Nebogatoff kvað sömu-
leiðis muni verða dæmdur til
«iauða fvrir framkomu sina
orusftunni i Korea-sundinu.
Mikkelsen norski lagði á stað í
norðurför sina,frá Victoria í Brit.
Columbia, á skipinu Beatrice, hinn
21. þ. m.
Nýlega kom það fyrir í borg
einni í Austurriki, að eldingu sló
niður í líkfylgd, er stóð yfir rnold-
um manns nokkurs, er verið var
að jarða þar. Eldingin drap
þrettán manns og skaðskemdi yfir
tuttugu aðra af líkfylgdinni.
Lögmaður nokkur í borginni
Indianapolis i Indianaríkinu i
Bandaríkjunum hefir nýlega verið
í Panama-ríkinu er búist við, að
l Þa °g þegar muni brjótast út all-
alvarleg uppreist gegn hinum nú-
tekinn fastur og ákærður um pen-1 verandi forseta rikisins og fylgis-
ingafölsun. Meðgengið hefir hann
nú glæpinn og visað lögreglunni
hvar áhöldin, sem hann notaði
við fölsunina, væru fólgin. Bíður
hann nú dóms sins i fangelsi.
Walter Wellman, norðurskauts-
fari frá Bandaríkjunum, ætlar nú
sumar að gera þriðju tilraun-
ina til þess að komast norður að
heimsskauti. Til ferðarinn yfir ís-
ana þar norður i höfum hefir
hann með sér mótor-sleða með
nýju lagi, er hann i vetur sem leið
lét reyna á is nyrst í Noregi.Auk
þess hefir hann og loftfar, sem
hann ætlar sér að ferðast i eitt-
hvað af leiðinni. Þráðlausar
skeytastöðvar lætur hann setja
upp bæði i borginni Hammerfest,
norðaríega i Noregi, og á Spitz-
bergen, sem er sex hundruð míl-
um norðar. Er svo til ætlast að
stöðugu fréttasambandi veröi hald-
ið uppi á milli þessara stöðva.
Wellman hefir óbifanlega trú á
þvi að sér muni hepnast fyrir-
mönnum hans. Ef af uppreistinni
verður má vænta þess að hún hafi
hin skaðlegustu áhrif á fram-
kvæmdir skurðar-graftarins gegn
um Panama-eiðið og er því
Bandaríkjastjórnin albúin þess að
hafa hönd í bagga með að kæfa
niður óeirðir allar þar syðra und-
ir eins og á þeim bólar.
Sagt er að mælingamenn í þjón
ustu G. N. R. félagsins hafi nær
þvi lokið við mælingu á nýju
brautinni i North Dakota, frá Án-
eta um Oberon og Esmond til
Granville. Þegar sú braut veröur
fullgerð, tekst sjötiu og fimm
nfilna krókur af Kyrrahafsbraut-
/nni, en um Devils Lake og ýmsa
fleiri bæi liggur aðalbrautin þá
ekki lengur.
PRÉTTABRÉF.
máttur til að halda uppi laglegum
söng, ef þeir, sem megnugir eru,
draga sig ekki í hlé. Auk þessa
litla kirkjulífsvísirs, er ekkert tákn
af nokkrum félagsskap, sem mér
er kunnugt um, nema „Lestrarfé-
lag íslendinga i Brandon", sem má
heita mjög lítið starfandi til að
glæða nokkurt félagslíf á meðal
landa innbyrðis. Hvað þvi veld-
ur, að deyfð og sundrung er látin
sitja í fyrirrúmi fyrir fjöri og
satnheldni, mcð það sem miðar til
að efla framkvæmd og reglusemi,
um það geta þeir betur sagt, sem
verið hafa hér i 18 ár og þar yfir.
Að endingu skal þess getið, að
hr. Fjeldsted hefir prédikað nokkr-
um sinnum og skirt 3 börn. Hann
er stiltur maður og lipur, og meg-
um við vera þakklátir svo lengi
sem við höfum hann, en þyí miður
getum við ekki búist við því
lengi i þetta sinn.
Héðinn.
Mr. Jón Sigurðsson, bóndi í
Lögbergs nýlendu, Sask., hefir ný-
lega selt land sitt þar og gripi.
Er hann nú staddur hér í bænum,
og telst muni leggja á stað alfar-
inn til Islands innan skamms.
Nova Scotia þingið var levst
upp á þriðjudaginn var, hinn 22.
þ. m. Efnt verður jafnskjótt til
nýrra kosninga. Fer tilnefning
þingmannaefna fram hinn 13-Júní
og kosningar svo viku síðar.
Til Quebec kom eitt af gufu-
skipum Can. Pac. járnbrautarfé-
lagsins á þriðjudaginn var með
þrettán hundruð sjötiu og sex inn
flvtjendur.
1 sjo-
Ekki bera skýrslur þær, sem ný-
komnar eru fram, nokkurn vott
um það, að stjórnin í Ottawa
eigi hluti i N. A. T. félaginu,
eins og afturhaldsblöðin hafa ver-
ið nógu slóttug að gefa i skyn.
Sá er flesta hluti á i félaginu er
maður nokkur í Amsterdam á
Hollandi, Albert Pleifel að nafni.
Kvað hann vera ritaður fvrir þvi
nær þrjú hundruð hlutum, en hin-
ir aðrir hluthafar F.nglendingar,
búsettir i London.
Nýlega hefir sjóliðsstjórnin
Bandarikjunum fengið skvrslu um
að íbúar á Cuba hafi ráðist á am-
eriska skipshöfn er gekk á land í
Guantanamo, og særðust tuttugu
hinna amerísku manna all hættu-
lega. Skipverjar höfðu farið ó-
voþnaðir i land, og réðust óeirðar-
seggirnir vopnaðir á þá. Þó að
hinir síðarnefndu væru rniklu lið-
fleiri, þrir tmi hvern Bandarikja-
j mann, tókst sjómönnunum þó að
brjótast í gegn um hópin og koin-
ast í bátana. Lögreglan sá á róst-
urnar en lagöi það eitt til inál-
anna, að eggja fram landsmenn
sína að sögn.
Fjárveitingar til sjóhersins i
Bandaríkjunum kváðu hafa verið
minkaðar um liðugar tólf miljónir
dollara og láta flotaforingjarnir
mjög illa yfir því og telja útbúnað
muni allan bresta, bæði hvað skot-
föng og annað snerti, ef til ófriðar
kæmi, vegna þess að svo mikið
hafi verið dregið af fjárveiting-
unni.
Fvrir liönd kvenna á Bretlandi
mætti all fjölmenn sendinefnd
fvrir rtjórnarráði landsins, og fór
þess á leit, að það hlutaðist til um
að greiða fyrir þvi, að konur þar
fengju atkvæðisrétt í þjóðmálum.
Skógareldar miklir hafa nú að
undanförnu geisað i Michigan-
ríkinu. Eldurinn er dreifður yfir
fleiri hundruð mílna svæði og auk
þess sem verðmætur skógur hefir
orðið honum að bráð hefir hann
einnig lagt nokkur þorp í eyði og
orðið mönnum að bana. Eru þeg
ar kunnar fréttir um sjö þorp,
með frá tvö Hundruð til eitt þús-
und í búum að tölu, sem alger-
lega eru brunnin til ösku.
í Cobalt í Ontario varð slys
mikið af dynamit-sprengingu
föstudaginn var. í geymsluhúsi
norðurenda borgarinmr hafði ver-
ið hrúgað sanran hálfu áttunda
tonni af dynamit. Skahit
Julie Riel, móðir Louis D. Ri-
el, uppreistarforingjans nafn-
kunna, er nýlega dáin, átta tíu og
sex ára að aldri. — Þá er og ný-
lega látinn aðal aðstoöarmaður
Riels, Dumont að nafni.
I-verkamanna-óeirðum i borg-
inni Riga á Rússlandi, voru ný-
lega drepnir þrír lögreglumenn,
Brandon, 17. Maí 1906.
Kæra Lcgberg!
Það ef ekki oft, sem þú færð
linu héðan, enda er hér ekki um
„auöugan garð að gresja”, með
fréttir eða stór-viðburðir meðal
landa. Hver dagurinn líður ógn-
ar tilbreytingarlítið á meðal okk-
ar. Það sem eg hefi komist næst,
þá líður löndum hér allvel í efna-
legu tilliti, þó ekki séu þoir flestir
nema af erfiðismannastéttinni.
Þeir eru sumir að byggja hús yfir
sig og skyldulið sitt, og borga þau
með afurðum vinnu sinnar, sem
ekki gengur til lífsviðurhalds á
annan hátt.— Ilr. Runólíur Fjeld-
sted er hér nú staddur, starfandi
að kirkjulífi voru, sem ekki er van
þörf á, þar eð a.lt félagslíf, þó sér-
staklega kirkjulíf, hjarir með veik-
um mætti. Einstaklingarnir, þó
fáir séu og litlu megnugir, gætu
vafalaust glætt betra kirkjulíf, ef
einingin væri skipuð í öndvegi og
enginn af þeim fáu, drægu sig í
hlé, með aö láta gott af sér leiða.
Mr .John Skanderbeg, Grass
River P. O., kom hingað til bæj-
arins næstliðinn mánudag, með
dóttur sína, Sigrúnu, til lækninga.
Hún var lögð inn á sjúkrahúsið
samdægurs, og varð að gera hol-
skurð á henni þegar í stað. Tókst
hann vel, og gáfu læknarnir föð-
urnum hinar beztu vonir um bata
sjúklingsins.
Átta menn af verkamannahópnum | Gamalt máltæki segir: „Dauður
hafa verið teknir fastir og dæmd-
ir til hegningar fyrir sérstaka hlut
töku í þessu glæpaverki.
------o-----
Ungverska þingið var sett 1
fyrradag af Franz Jósef keisara. I efnanna á hendi, draga sig út úr. 1 félagsins, séra Jón Bjarnason hér
Lét hann í ljósi ánægju sína yfir Fyrir fremtíð unglinganna er það * Winnipeg, samkvæmt yfirfýsingu ir tokið að sér
er höfuðlaus her“, og það á vel
hér við. Fyrst og fremst höfum
við ekki nenra leikmönnum á að
skipa, og þeir sem bezt voru færir
um að hafa forstöðu kirkjumál-
Missíónarhús í Reykjavík.
Vér leyfum oss að vekja at-
hygli allra kristindómsvina hér
■vestan hafs á áskorun þeirri, sem
birt er í Maí-tölublaði „Samein-
ingarinnar“, frá þremur félögum
á íslandi, er staría i þjónustu
kristindómsins þar. Áskorunin er
þess efnis, að mælst er til stuðn-
ings héðan að vestan til aö koma
upp nfissíónarhúsi í Reykjavík.
Það er áætlað, að slikt hús
mundi kosta frá sextán til átján
þúsund króna, en þeir, scm fyrir
þessu standa,'hafa enn eigi meira
en eitt þúsund króna til framlags
i þetta fyrirtæki.
Þar sem ekkert slíkt hús er til
nokkurs staöar á íslandi, munu
allir þeir, er kristindóminum unna,
sjá þörfina, sem er á því að koina
slíkri stofnan á fót, sérstaklega í
Reykjavík, þar sem þær tvær
kirkjur, sem þar eru nú, má óhætt
telja mikils til of litlar orðnar, eft-
ir fólksfjölda.
\'æntum vér að málið fái góðar
undirtektir hér vestra, og lútersku
söfnuðirnir, að minsta kosti, lá.ti
ekki sitt eftir liggja að rétta trúar-
bræðrum sínum hjálparhönd, og
styðja að því að einhverju leyti,
að þetta fyrirtæki nái fram að
ganga.
Samkvæmt áskoruninni má
senda samskotin til neðannefndra
manna í Reykjavík: S. Á. Gisla-
sonar, Jóh. Þorkelssonar dóm-
kirkjuprests, Lárusar Ilalldórsson.
ar, Knud Zinisen, Bjarnajónsson-
ar, Kirstínar Pétursdóttur, Jóh.
, Gestsdóttur, Guðnýjar Guðnadótt-
j ur, Önnu Thoroddsen, Ingveldar
^ Guðmundsdóttur, á'algerðar Frey-
; steinsdóttur.
Enn frenuir hefir forseti kirkju-
Björn Skagfjörð frá Morden-
nýlendunni er hér á ferð. Hann
kom úr kynnisferð utan úr Shoal
Lake ný.lendu, frá tengdasyni sín-
um Birni Líndal, Markland P. O.,
og er nú á heimleið aftur og
lagði á stað héðan úr bænum í
gær. Allvel leizt honum á sig
iarna norður í bygðinni og hann
kvaö sér virðast efnahagur fólks
eigi óálitlegur þar, enda þótt ekki
hefðu menn þar hveitiræktina til
stvrktar sér.
Mr. Jóhannes Strang, sem um
undanfarin mörg ár hefir búið í
ArgyIebygð,kom lfingað til bæjar-
ins fyrripart þessarar viku með
fjölskyldu sína, og ætlar að setj-
ast hér að fyrst um sinn að minsta
kosti. Hefir hann nú selt land sitt
þar vestra hr. Jóhanni E. Sig-
tr>’ggssyni, sem áður átti heima á
Point Douglas, hér í bænum, en er
nýlega fluttur á hiö nýkevpta land
sitt. Mr. Strang hefir keypt sér
ibúðarhús á Maryland st. hér í
bænum.
Að Lundar póstlnisi vorn fermd
6. þ. m., af séra Jóni Jónssyni,
þessi börn: Guðni D. Bachman,
Brynjólfur Jónsson, Magnús Jóns-
son, Guðvarður Steingrimsson,
Sigurbjörn Pétursson, Jóna Dóró-
thea Þorvarðarson (frá Otto P.
O.), Maria Katrín H. Oddson
(Cold Springs), . Halldóra Gunn-
laugsdóttir (OttoP.O.), Guðbjörg
Ilelga P. Hallson (Lundar), Sig-
ríður Snæbjarnardóttir, Guðrún
Eirikka G.Olafsson, Jóhanna Þur-
iður M. Freeman, Margrét J. Sig-
urðsson, Jón Árni Ágéistsson—14
alls.
þvi, að búið væri að ráða deiluatr
iðum þeim til hcppilegra lykta, er
stóðu yfir þar um langan tíma í
vetur sem leið, og leiddi til þess,
að þingið var rofið fyrir nokkrum
mánuðum síðan.
Píus páfi hefir veið
veikur, svo honum var
vart lnigað líf. Síðast símskeyti
telur liann á góðum batavegi.
Fjánnálaskýrsla Canada var lögð
fyrir sambandsþingið af Fielding
fjármálaritara í fvrra dag. Sýndi
skýrslan að tekju-afgangarnir eru
með lang hæsta móti fyrir þetta
ár, hálf þrettánda miljón, nærri
fimm miljónum meira en i fyrra.
Með gufuskipinu „Celtic“ lögðu
'frá fjögur hundruS og fimtiu Norð-
stórt spursmál, hvað summdags
skólinn er í lélegu ásigkomulagi
og góðum sd.skólakennurum er
ekki völ á, sem stendur. Sá
söngur, sem viðhafður er í kirkj-
unni, gengur því miður ekki vel,
þar eð hér hafa lfvorki verið söng-
hættulega | æfingar né söngflokkur. og hver
um tíma | syngur, eins og þar stendur. „með
sínu nefi“, og þar af leiðandi lítt
fært fyrir einn unglingspilt, sem
söngnum stýrir, að koma góðu
skipulagi á. Hr. R. Féldsted
gerði tilraun til að mynda söng-
flokk, og skoraði á fólícið að sækja
vel söngæfinguna, sem ákveðin
vífr á vissum tíma. Viti menn!
Þegar til átti aj5 taka, voru það
að eins 2 safnaðarmeðlimir, sem
sóttu sÖngæfmguna, fyrir utan
.piltinn, sem lék á orgelið.
Af þessu má sjá, hvað mikið
1 ritstjornargrein um þetta mál 1
nefndu mánaöarblaði „Sam.“, lof-
ast til að veita móttöku tillögum
frá gefendum hér vestra í þessu
skyni, og koma þeim áleiðis til Is-
lands, og mundi óefað heppilegast
og brotaminst, sérstaklega fyrir
þá, sem hér eru í grendinni, að
beina slikum sendingum til hans,
er siðar gæti .látið þær verða sam-
ferða heim til íslands ásamt
skýrslu um gefendurna.
-------0--------
Hæsta bygging, af tígulsteini
einum ger, sem bygð hefir verið í
þessum bæ, verður sjöloftað vöru-
hús, eign Thomas Ryan Co., sem
nú er þegar farið að byrja að
grafa kjallara undir rétt norðan
við Notre Dame st„ vestan vert á
Princess stræti. Grunnmál bygg-
ingarinnar verður 50x90 fet, en
hæðin lumdrað fet. — Verkið hef-
Sveinn Brynjólfs-
son „contractor“.
Ársfundur liberala i Kildonan
og St. Andrews kjördæminu var
haldinn 15. þ. m. Fundinn sótti
meðal annarra merkra liberala
nýi flokksforingi þeirra hér í
Manitoba, Mr. Edward Brown og
þm. Horace Chevrier.. — F.luttu
þeir báðir snjallar ræður á fund-
inurn, gagnrýndi Chevrier stjórn-
arstefnu Roblinga og bcnti á ýmsa
svörtu lagðana á þeirri dvrölinga-
hjörð, en Mr.Brown vék að stefnu
skrá liberala og lýsti yfir áliti sinu
Ur bænum.
Yiö morgunguðsþjónustu næsta f. ,ei,nstökum at"Rum hennar mínR
sunnudag fer fram yfirlíeyrzla
fermingar ungmenna í fvrstu lút.
kirkju. Ferming á hvitesunnudag.
— U ppstigninga rdags guðsþjón-
usta þar i kirkjiaini í kveld kl. 7.
ljóslega. — Kosning embættis-
í manna fyrir komandi ár fór fram
á fundinum, og voru allir fylgis-
| menn flokksins hvattir til að nota
, atk\*eðisrétt sinn i komamf! kosn-
I ingum til fylkisþmgs.
t