Lögberg - 14.02.1907, Blaðsíða 1

Þakklæti!
Vér þökkum öllum okkar íslenzku viðskifta-
vinum fyrir góð viðskiíti sfðastliðið ár og
óskum eftir framhaldi fyrir komandi ár.
Anderson St Thomae,
Hardware & Sporting Goods.
638 Main Str. Telephor.e 339
Yér heitstrengium
að gera betur við viðskiftavini vora á þessu
A ri en á árinu sem leið, svo framarlega að
það sé hægt.
Anderson &. Thomas,
Hardware & Sporting Goods.
538 IUain St. Telephone 339
AR.
Winnipeg, Man., Fimtudaginn, 14. Febrúar 1907.
NR. 7
Tilnefningarfundur
í Vestur-Winnipeg.
Hér með leyfum vér oss aíS
skora á alla þá landa vora hér í
bænum, sem eru andstæðingar
Roblinstjórnarinnar, a3 sækja
fund Þann, er haldinn veröur á
fundarsal islenzkra liberala i nýja
Good-Templara-húsinu, á horni
McGee og. Sargent stræta, í kveld
þ. 14. þ. m. ffimtudagj kl. 8.
Það sem aðallega liggur fyrir
að gera á þeim fundi er aö til-
nefna þingmannsefni fyrir nýja
kjördæmiö, Vestur-Winnipeg, í
komandi kosningum. Fjölmenniö
landar, því þaö er áríöandi aö
sem hæfastur maöur nái tilnefn-
ingu.
Fréttir.
Tekjuaukinn er nýbirt skýrsla
póstmálastjórnardeildarinnar í Ca-
nada ber vott um, er á sjö mán-
aöa timabilinu, talið til síðasta
Janúarloka, liðug sjö hundruð og
fjögur þúsund dollara fram yfir
það, sem tekjurnar á tilsvarandi
tímabili námu i fyrra. Alls voru
tekjurnar á þessum sjö mánuöum
fjórar miljónir átta hundruö og
tuttugu þúsund dollarar.
Þær fregnir berast frá Ódessa-
borg á Rússlandi að kristnu Rúss-
arnir þar séu aö koma á stað nýj-
um ofsóknum gegn Gvölngunum,
er heima eiga í borginni. Mælt er
að einn þriðjungur íbúanna séu
Gyöingar og eru Þeir óttafullir
eins og vonlegt er af þessum sí-
feldu árásum, enda í fersku minni
sú hörmulega meðferö sem þeir
urðu að sæta í fyrra af kristnum
mönnum. Ofsóknirnar síðustu
hófust með því aö vopnaöir flokk-
ar manna reikuöu fram og aftur
um borgina og hrópuðu “Gyöing-
ar eru réttdræpir.” Er mælt aö
síöan hafi um sextiu Gyöingar
veriö myrtir þar, og margir aðrir
veriö látnir sæta meiöingum og
óviöurkvæmilegri meðferö aö ó-
sekju á ýmsan veg; jafnvel skó'a-
börn af Gyðingaættum kváöu eigi
hafa sloppið hjá misþyrmingum.
Fjöldamargar sölubúöir Gyðinga
þar í bænum hafa og veriö rændar
og eignum þeirra veriö spilt ail-
víöa, en lögreglan rússne4ra lokar
augunum fyrir allri þessari sví-
viröing, og gerist samsek morö-
gjörnu ræningjunum.
Það hefir kvisast fyrir löngu
síöan aö allmikil brögö væru aö
þvi að Mexicanar greiddu fyrir
Kínverjum er flytjast vildu þaðan
inn i Bandaríkin með leynd. Fyrir
skemstu hefir Roosevelt fors;ti
gert menn út til aö rannsaka hvaö
hæft er í þessu, og Þvkjast þeir nú
hafa fengið fulla vissu fyrir því,
að orðrómur sá sé á góðum rök-
um bygður og hafa ráðlagt Banda-
ríkjastjórn að setja ríðandi varð-
menn meðfram landamærum Mex-
icorikis og Bandaríkjanna til aö
stemma stigu fyrir aðsókn Kin-
verja.
Frétt frá bænum Elkins í Vest-
ur-Virginiu ský-rir frá því aö ein
sprengingin enn hafi oröið rétt
nýlega í 'kolanámunum í grend við
Thomas, er þaö þriöja sprenging-
>ng sem komiö hefir fyrir í Vir-
giniu-námunum síðustu þrjár vik-
| urnar. Eitt hvaö þrjátíu eða fjöru-
| tíu manns birgöust inni niðri í
| námanum af þessari sprenglngu.
| Eftir eins dags leit voru átta
þeirra fundnir, en állir dauðir.
Þykir liklegt að enginn þeirra er
þar birgðust inni náist lifandi.
Þ'ess hefii) verlö von fyrir löngu
síðan, að Rússar munduka lla heim
setuliðshersveitirnar úr Manchuríu
og lagði fyrsta hersvei.in heimleiðis
til Rússlands í öndverðum þessuin
mánuði.
Þær fregnir bárust fyrir
skömmu frá Pétursborg að Tolstoi
greifi lægi mjög þungt haldinn.
Síðari fregnir telja hann aftur á
batavegi.
Hryllilegar fregnir berast af
hungursnevðinni í Kína. Er mælt
aö sumar fjölskyldur þar séu
orðnar svo óöar af bjargarskorti
að foreldrar hafi grandaö börn-
um sinum og sjálfum sér á eftir.
Verö á matvöru þar í landi er nú
helmingi hærra en nokkumtíma
áöur og sömuleiðis á eldsneyti.
Fjórar miljónir manna eru taldar
þar bjargarlausar og er áætlaö aö
tuttugu þúsund dollara viröi þurfi
til að sjá þeim fólksfjölda fyrir
vistum dag hvem. Drepsóttir geisa
um landið, er ætla má aö sé af-
leiðingar vistaskorts að sumuleyti,
að minsta kosti og þrátt fvrir all-
ar hjálpartilraunir, sem þegar er
um að ræöa, og búast má við úr
ýmsum áttum, er eigi útlit á ööru
en að þar veröi stórkostlegur
mannfellir.
En kváöu Japanar ætla drjúg-
um aö auka herskipaflota sinn.
Búast þeir viö að hleypa af stokk-
unum á þessu ári eigi færri en sjö
herskipum. Fimm stærri, frá tíu
fimtíu þúsund “tons” og tveimur
fallbvssubátum.
Fylkisstjórnin í Saskatchewan
hefir ákveöiö, að þótt loka verði
einhverjum skólum þar í fylki,
sakir eldiviöarskorts, á þessu
skólaári, skuli þaö ekki skerða
hina venjulegu fjárveitingu til
skólanna af fvlkisins hálfu.
Eftir ósk landbúnaðarmálaráð-
gjafans í Saskatchewan hefir Sir
Wilfrid Laurier gefið landnemum
þeim, er nú sitja á löndum sínum
þar í fylki, til aö inna af hendi
heimilisréttarskylduverk, leyfi til
að fara af löndunum um tveggja
mánaöa tíma, sakir hinm óbliöu
veðráttu, og skuli þó sá tími telj-
ast sem ábúðartími á löndunum,
er nýbyggjarar beiðast eignarbréfs
fyrir þeim.
Sjöunda þ. m. brann ein járn-
brautabvgging C. N. R. félagsins
í Brandon. Varð eigi náö til eld-
slokkviliösins svo tímanlega aö því
tækist aö ráöa við eldinn. Tjóniö
af bruna þessum er metið um 15
þúsundir dollara.
Símskeyti frá New York 7. þ.
m. hermir svo frá tíðarfarinu þar:
“í fyrsta sinni á þessum vetri er
nú höfnin hér full af íshru&li, og
öll skip er nú bera hér að landi
eru klakabrvnjuð.”
Dauðadóminn, sem herrétturinn
í Pétursborg kvaö fyrir skemstu
upp yfir Nebogatoff og hinum
öðrrm herforingjum Rússa í s’ó-
orustunni miklu milli Rússa og
Japana, hefir Rússakeisari nú
samþykt.
Hinn 8. þ. m. var laodstjórinn
í Penza á Rússlandi skotinn til
bana af bvltingamanni einum.
Hinn fyrnefr.di var aö fara út úr
leikhúsi er morðinginn réöist að
honum Og skaut hann. Fleiri
mönnum, bæði lögreglt»þjónum og
kikhúsm.varð byltingamaðurinn að
bana áður en tókst að ná í hann.
Hafði hann þá sært sig .með skoti
svo hættulega að hann dó skömmu
síðar á sjúkrahúsinu. Viö rann-
sókn er- hafin var sást það, að
kúlurnar, sem hann haföi notað
höfðu veriö eitraðar.
Aöfaranótt h. 9. þ. m. se'gir sím-
skeyti frá Philadelphiu aö brunnið
hafi sveitabústaöur fyrv. póst-
má'astjóra, John Wanamat ers í
grend við bœinn Jenkintown, og
er tjónið af þeim bruna metið
hálf önnur miljón dollara, þvi að
bústaður sá var einn hin rík-
mannnlegasía þess kyns hús-eign
hér í álfu. Málverkasafn sérlega
fágætt brann þar inni. Tókst eigi
að bjarga öðru en tveim málverk-
um, og voru þau metin tvö hundr-
uö þúsund dollara virði. Hú>
eignin var vátrygð.
Sagt er aö Mr. William Whyte,
annar varaforseti C. P. R. félags-
ins i Montreal, hafi í hyggju að
verja um 500 þúsund doll. til um-
bóta og stækkunar á vagnabúðum
og málmbræðsluhúsum nefnds fé-
lags hér i Wiimipeg, og eigi að
byrja á þyi verki þegar á næsta
vori. Áðurnefndar verkstofur sem
bvgðar voru hér í bænum fyrir fi-
um árum siðan, fvrir tvær miljón-
ir dollara, reynast eigi fullnægj-
andi þörfunum.
Járnbrautafrömuöurinn J. J.
Hill hefir í hyggju aö koma á svo
skjótum skipaferöum milli Ame-
ríku og Englands að fara megi
milli þeirra landa á þrem dögum
að eins. í samband við þá “skipa-
línu” er svo tilætlast aö ný járn-
braut veröi lögð yfir Norður-
Ameriku (Canadaj frá Kyrra-
hafi til Atlanzhafs og sé enda-
stöö þeirrar brautar að austan á
Labrador og hafnarstöö verði val-
in þar, ér álitlegast þykir. Frá
þeirri höfn er svo búist viö aö
hægt verði aö komast með skipum
til Englands á þrem dögum.
Þessu fyrirtæki hefir veriö hreyft
áður, fyrir 5 árum á að gizka og
hefir á þeim tíma nokkur undir-
búningur verið gerður til þess að
koma þvi í framkvæmd.Er mælt að
Hill hafi sjálfur haft eftirlit með
ýmsum mælingum er gerðar hafa
veriö í þessu skvni, til að ákveða
stefnu hinnar fyrirhuguðu járn-
brautar, svo og hafnarstað'nn.
Mikið hefir verið talað um það
í blöðum þessa lands að för Ed-
wards konungs og drotningar
hans til Frakklands í öndverðum
þessum mánuði muni meðfram
hafa verið gerð til að styrkja vænt-
anlegt sainband Englendinga og
Frakka gegn Rússum og Þjóð-
verjum. Eins og kunnugt er fóru
kosningarnar á Þýzkalandi, í n.
1. mánuði þannig, aö búast má við
aö framhald veröi á nýlendupóli-
tík keisarans, og muni Þjóðverjar
því sækja þaö enn fastara en áður
að færa út kviarnar. Er ætlan
manna að Rússar muni vilja ving-
ast viö Þjóðverja og jafnvel gera
samband við þá í nýlendupólitlk-
inni. Þykjr því líklegt, aö ef svo
færi, muni það draga Englendinga
og Frakka meir saman en áöur til
þess að sjá viö því að hinar tvær
þjóöirnar afskifti þá ekki í ný-
lendu-stofnsetningum.
Skipskaöar hafa oröiö töluverð-
ir við austurströnd Canada i hríö-
unum og frostgrimdunum fyrstu
dagana í þ. m. Tveimur -skipum
öðru ensku en hinu norsku var
náö því nær ósjófærum skamt frá
landi við austur strönd Nova
Scotia og þau dregin til hafnar af
björgunarskipunum, skamt frá
Iíalifax 6. þ. m.
Sænskur ferðalangur er farið
hefir um landeignir Kínverja í
Turkestan hefir fyrir fáum dög-
um siðan sent skeyti til ættlancls
síns og tjáist hann hafa ferðast
um átta hundruð milna svæði i
Turkestan, er enginn Evrópumað-
ur hafi áður stigið fæti á. Þykist
hann hafa fundið þar óþektar ár,
vötn og gullnáma. Býst hann við
að verða kominn til Shigaste í
lok Febrúarmánaðar, en sá bær er
um hundrað og þrjátíu milur frá
borginni Lhassa í Tibet sunnan-
verðu.
Þann. II. þ. m. varð uppfundn-
ingamaöurinn mikli, Thomas Alfa
Edison. sextugur aö aldri. Lét
hann þess getið þá á afmælisdag
sinn að um fjörutíu og firrun ára
tima hefði hann unniö að því
að gera uppgötvanir sínar í raf-
aflsfræði arðberandi á heimsmark-
aðinum. Nú kvaðst hann ætla að
fara að fást við rafurmagns upp-
götvanir beinlínis frá vísindalegu
sjónarmiöi, en til þess kvaðst
hann lengi hafa hlakkað enda má
mikils vænta af þeirri starfssmi
hans ef heimurinn fær að njóta
hans nokkur ár enn, sem ekki er
óliklegt, þvi að cnn er hann ern
og hraustur.
Hinn 11. þ. m. sprakk sprengi-
efnageymsluhýsi, í bæuum Wool-
wich á Englandi i loft upp með
ógurlegu' braki og gauragangi.
Fanst jaröhristingurinn af þess-
ari sprengingu í fjörutiu mílna
fjarlægð, og margar byggingar í
grendinni hrundu og skemdust.
Eigi er getið um að manntjón hafi
orðið af þessu, en fólk í fjarlægð
þar er jarðhristingsins varð vart,
skelfdist mjög og bjóst við aö
hristingurinn væri þess kyns, sem
jarðskjálftar venjulega.
Islendiugnr komnir úr pils-
tinum.
A koswinga-undirbúningsfundi,
sem Th. Sharp, fyrverandi borg-
arstjóri í Winnipeg, er nú býður
sig fram sem þingmannsefni í
hinu nýja kjördæmi borgarinnar,
hélt i vikunni sem leið, bar margt
á góma. Meðal annara, sem þar
héldu ræður til stuðnings þing-
mannsefninu var Gimliiþingmað-
urinn, og skýrir blaðið “Tele-
gram” þannig frá þeim orðum er
liann lagði þar í belg.
“Mr. Baldvinsson, þingmaður
Gimlikjörd. var næsti ræöumað-
ur. Sagðist hann liafa þekt Mr.
Sharpe um nokkurn tíma undan-
farið og hjartanlega styðja til-
nefningu hans í Vestur-Winnipeg
o. s. frv. Hvaö íslendinga snerti
sagöi hann að áöur heföi þeir a'll-
ir verið álitnir eins og stúlkur, en
það gleádi sig að geta sagt það að
nú væru þeir farnir aö veröa skiln-
ingsbetri. Að endingu kvaöst hann
hjartanlega vera samþykkur til-
nefningunni.”
Mundi þessi vaxandi skilnings-
þroski íslenzkra kjósenda vera or-
sökin til þess að nú er fullyrt að
þingmaður Gimlimanna ætíi ekki
aö bjóða sig fram við næstu kosn-
ingar ?
Ur-bænum.
Muniö eftir því, allir íslenzkir
liberalar, aö sækja fundinn í nýja
Good-Templara húsinu éhorni
McGee og Sargent St.J í kveld.
Þar- verður þingmannsefnið ykkar
valið.
Mr. Björn Jónsson frá Van-
couver leggur á stað heini til ís-
1 lands, i næstu viku, snöggvaferð.
MuniS cftir þkn aS scinasti dag-
urinn scm lucgt er aS koma nafni
' sínu á kjdrskrá cr fimtudagurinn,
hinn 14. þ. m. (í dag).
Veizlan, sem libera’ar héldu
leiðtoga flokksins, Mr. Brown, að
hótel Alexandra hér að kv. h. 12.
þ. m. var svo fjölsótt, aö eigi varð
húsrúm fyrir alla er taka vildu
þátt í samsætinu. Hóf þatta var
eitt hið fjörugasta, sem haldiö
hefir verið í þessum bæ um lang-
an tíma.
Næsti liberal klúbbfundur is-
lenzkur verður haldinn á mánu-
dagskveldið kemur 18. þ. m. á
venjulegum stað og tíma.
Court Garry, No. 2, Canadian
Order of Foresters heldur fundi á
Unity Hall á Lombard <5* Main st.,
annan og fjórða föstudag í mán-
uði hverjum. Óskaö eftir að allir
meðlimir mæti.
W. H. Ozard,
FVee Press Office.
Hr. S. Sigvaldason flytur kristi-
legt erindi á sunnudagsskólasal
Fyrstu'lút. kyrkju í kvöld ('fimtu-
dagj kl. 8. Hann segist vonast til
af því aö Þetta sé trúmálafundar-
vikan, að sem flestir komi að
hlýða á sig.
Stúdentafélagið heldur opinn
fund næsta laugardagskv. í fcinnu-
dagsskóiasal Fyrstu lút. kirkju. —
G. Guttormsson flytur þar erincli
um fornsögu Grikkja, J. P. Páls-
son heldur ræðu um óákveðið efni.
Einnig fara fram fleiri skemtanir.
Fundurinn byrjar kl. 8. Allir
boðnir og velkomnir.
Umboðsmaður stúkunnar Heklu
Hr. Kr. Stefánsson setti eftirfar-
andi meðlimi í embætti á fundi 1.
Febrúar:
F. Æ. T. Mr. S. Björnsson,
Æ, T. Mrs. N. Benson,
V. T. Miss Þ. Þórðardóttir.
G. U. T. Mr. H. Gíslason,
R. Mr. B. Björnsson,
A. R. Mr. E. Árnason,
F. R. B. M. Long,
G. Mr. B. Magnússon,
K. Miss J. Sigurðsson,
D. Miss S. Sæmundsson,
A. D. Miss R. Eiparsson,
V. Mr. J. E. Hallsson,
U. V. Mr. H. Bjering.
Meðlimatala stúkunnar var 342
Það er gott útlit á því að stúkun-
um ætli aö græðast meðlimir í
nýjo salnum, enda ættu íslending-
ar í Winnipeg og hvar sem er aö
sinna betur bindindismálinu hér
eftir, en hingaö til. — Bindindi
leiðir hvert mannsbarn til blessun-
ar, en víndrykkja ætíð til hins
verra.
Björg jónsdóttir, nú Mrs. B.
Celander, frá Lýtingsstöðum í
Skagafi., er flutti hingað fyrir ná-
lægt þrjátíu árum, óskar eftir
tipplýsingum um systir hennar,
Guðríði að nafni, hvort hún muni
vera á lífi og hvar niðurkomin.
Uþplýsingar um þetta má senda á
skrifstofu Lögbergs. Utanáskrift
til Bjargar er:
Mrs. B. Celamder
Joliet, Montana, U. S. A.
Sunnudagsskóláþing var haldið
12. þ. m. í Fvrstu lút. kirkju.
Mættu þar allir prestar kirkjufé-
lagsins, að tveimur undanteknum
('séra H. Thorgrímsen og séra P.
Hjálmssonj. Ennfrentur voru Þar
viöstaddir ýmsir af sunnudags-
skólakennurum bæjarins o. n. fl.
Meðal helztu ræðumanna þar var
hinn víðkunni starfsmaður sd.-
skólamáfsins, ritari hinna samein-
uðu sd.skóla fylkisins, Rev. Mr.
Irwin; ræddi liann einkum um
undirbúnings sd.skólakennara, og
hvaða skilyrði þeir tnenn þyrftu
að hafa, til aö geta gengt því
; starfi svo vel færi. Er eigi ólíklegt
að ýmsuni kennurum, er á heyrðu,.
hafi fundist þá skorta töluvert á
til að geta fullnægt kröfutn þeim
er hann gerði til sd.skólakennar-
anna. En markið er aldrei sett of
hátt, að því er uppfræðslu ung-
mennanna snertir, og víst mundi
áðurnefndum kennurum næsta
þarft að fá oftar að iteyra ráð-
leggingar Hkar þeini er þessi maö-
ur tók fram. Gætu þeir mikið af
þeim ráðleggingum lært, og þær
góða ávexti borið, ef kennararnir
færðu sér þær í nyt.
“The Manitoba Linseed Oil
Milling Co.” heitir nýtt félag, með
tvö hundruð þúsund dollara höf-
uðstól, er nýlega hefir fengið lög-
gildingu og keypt lóðir hér í
Winnipeg undir tilvonapdi starf-
byggingár sínar. Veröur byrjaö á
þeim byggingum með vorinu.
Þessi atvinnurekstur hefir það í
för með sér að miklu meiri eftir-
spurn verður eftir “flax” hér en
áður, og ættu bændur því aö
leggja meiri stund á að rækta það
nú en aö undanförnu. Nákvæmar
vonum vér síöar að geta skvrt frá
þessu ofannefnda félagi, er ætlar
að byrja að reka hér iðn sína
næsta sumar.
------o-------
Fréttir frá IslandL
Eskifirði, 31. Des. 1906.
Þórður læknir Sveinsson var
einn meðal farþega á Vestu um
daginn. Hann á að verða læknir
gcðveikrahælisins á KJeppi viö
Reykjavík. Hefir hann dvalið er-
lendis um hríð — í Danmörku og
Þýzkalandi — og lagt stund á
taugasjúkdóma. Hlýddi hann á
fyrirlestra hinna frægustu visinda-
manna í þeirri 'grein og hefir aflaö
sér meiri þekkingar um þau éfni,
en aðrir læknar þessa lands.
Mörgum munu mininisstæðar
deilur þær, sem urðu i blöðunum
hér á landi fyrir nokkrum árum
út af þvi, hvort hvalaveiðar spiltu
fyrir síldveiðum cg síldgöngum.
Þó að það mál liafi eigi verið rætt
um hríð, þvkir mönnum ef til vill
gajnan að sjá, hveirjum augum
Englendingar líta á það. Grein sú
er hér fer á eftir, er tekin úr
norska blaðinu “Bergens Aften-
blad”: “Félagið tiT verndunar
fiskiveiðum Englendinga í rúmsjó,
hefir átt þriggja daga fund meö
sér í Hull. í fundarlok var gerð
fundarályktun, þar sem sagt er, aö
hvalveiðar sem Norðmenn stunda
við Hjaltland ( Shetlands-ey j a r),
wéu mjög skaðlegar síldveiðuin
Jafnframt var þessvegrta akveöiö,
aö skcra á ensku stjórnina að láta
til sín taka um þetta mál. Þaö
kom. i ljós á fundinum, að Norö-
menn hefðu reist hvalstöðvar sína-
á Hjaltlandi árið 1903 og rekið
þaðan hvalveiðar síöan. Hefir
það valdið hinum mestu æsingum
meðal sjómanrta og hafa Þeir eigi
alls fyrir löngu kveikt í hvalstööv-
unum. — Formaður fundarins var
Heneaye lávaröur.”— Þamnig far-
ast blaði þessuu orö, en óvist et
cnn, hvaö enska stjórnin lætur tili
; bragös taka. — Dagfari. .
t