Lögberg - 20.06.1907, Page 4

LOGBERG flMTUDAGINN 20. JÚNt 1907
i’ögbcvg
®r *eflö Ct hvem flmtudm* af The
Lögberg Prlntln* * Publishlng Co.,
(lbKKllt), aC Cor. Wllllam Ave og
Nena St., Wlnnlpeg, Man. — Koetar
$2.00 um árlð (á íslandl 6 kr.)
Borglst fyrlrfram. Elnstök nr. & cts.
Publlshed every Thursday by The
Eögber* Prlntln* and Publlshlng Co.
(Incorporated), at Cor.William Ave.
* Nena St., Wlnnipeg. Man. — Sub-
•oription prlce $2.00 per year, pay-
able in advance. Single copies 5 cts.
8. BJÖRN8SON, Editor.
M. PACI.SON, Bus. Manager.
Anglýsingar. — Smáaugiysingar 1
eitt skiftl 25 cent fyrlr 1 l»ml.. A
stœrri auglýsingum um lengrl tima,
afsláttur eftir samningi.
Bústaðaskiftl kaupenda verður að
tilkynna skriflega og geta um fyr-
verandi bústað Jafnframt.
Utanáskrift til afgreiðslust. biaðs-
tns er:
The LÖGBERG PRTG. & PUBL. Co.
p. o. Box. 13«, Winnlpeg, Man.
Telephone 221.
Utanáskrift tll ritstjórans er:
Editor I.ögberg,
e. O. Box 13«. Wlnnlpeg. Man.
Samkvœmt landslögum er uppsögn
kaupanda á blaði ógild nema hann
#é skuldlaus )egar hann segir upp.—
Ef kaupandl, sem er 1 skuld við
blaðið, flytur vlstferlum án þesa að
tilkynna heimilisskiftin. Þá er fað
fyrlr dömstólunum álitin sýnileg
sönnun fyrir prettvlslegum tiigangi.
byggist meira og meira og hveiti-
ræktin og akuryrkjan er orðiti svo
mikil, að Canada verður aðal-
háttað, að þau mjókka upp, þann-
>g.
að efri gólfin eru talsvert
minni um sig en það næsta fyrir
kornforðabúr heimsins, þá verður I neðan og þá pallur í kring. Enga
lega er komið, er hringmál jarðaf
innar orðið mun minna en suður i
Bandarík j unum.
Mestu örðugleikarnir á aö koma
afurðum Vestur-Canada, einkum| brýn þörf á að útvega ódýrari ] stiga hafa þeir upp á loftin, inni i
húsuntim, heldur klifrast þeir
þangaö upp á rimlastigum að utan-
verðu.
Næsti áfangastaður þeirra var
Los Angeles í Californíu. t.eiðin! yfjr til Oakland. Sá
yrði ekki Siður stórviðburður í1 þangað yfir fjöllin er niest um J miklum uppgangi og
verzlunarsögu heimsins, en lagning j auönir og enginn gróður þar um
flutning á þeim afuröum til Ev-
rópu, en hingað til hefir átt sér
stað. Brautin til Hudsonflóans
verður þá að koma og gufuskip að
flóann. Það
Hudsonf lóa-brautin.
þó hveitinu, á markaöinn í Ev-
rópu, er hinn afarmikli flutnings-
kostnaður til hafna. Hve miklum
mun ódýrara það er að senda vör-
ur með skipum í staö járnbrauta 1 ganga út og inn um
geta menn séð á Því, að Það er t. d.
talsvert ódýrara að senda vörur
héðan frá Winnipeg austur til
strandar, með þvi að láta Þær fara
á skip i Eort William og eftir vötn-
um það, sem Þau ná, og síðan aft-
ur á járnbraut, heldur en að senda
þær alla leið með járnbraut. Verð-
ur þó töluverður aukakostnaður
við út- og uppskipun. eins og gef-
ur að skilja. Það er mál manna,
að ef Hudsonflóabrautin kæmist á
mundi flutningsgjald frá Vestur-
Canada til sjávar lækka um helm-
ing.
Margir munu nú spyrja: Þ.ví og mais, til Danmerkur og Eng-
hefir ekki braut Þessi, sem svo lands, i stað þess að fá þær beina
mikil hagnaður yrði af, veriö' leið héðan frá Canada eða Banda-
lögð fyrir löngu? Hér til að j ríkjunum. Og sama er að segja
svara, að hún hefir, eins og áöur urn ýmsan annan varning. Á
er á drepið, mætt mikilli mót- j hinn bóginn er enginn efi á því,
spyrnu af hendi brautafélaga ogj að hér í álfu mundi verða mun
fyrstu Kyrrahafsbrautarinnar. En slóöir nema vatnsveitingum verði
eftir öllum eyktamörkum að dæma við komið.
eiga þeir timar ekki langt i land. ! \ Los Angeles dvöldu þau i viku
í þessu sambandi dettur oss i og fóru þaðan smá skemtiferðir
hug, að ekki geti hjá því farið, að j Um héraðið i kring. Sveitin er vel
braut til Hudsons flóans og skipa-i ræktuð, og til þess er vatni veitt
feröir þaðan til Evrópu hljóti að par um landið. Gnægð var þar
hafa mikil áhrif á verzlun íslands. j aldina. og þurfti ekki annað en
Það hefir áður verið vakið máls
á Því hér í blaðinu og eins i blöð
lesa Þau af trjánum. Upp á Mount
Lowe fóru þau með rafbráut.
um á íslandi hve einkar óeðlilegt Þótti Árna Það mesta glæfraferð.
það væri fyrir íslendinga að sækja Vagnarnir renna Þar upp og niö-
kornvöru sína, einkum þó hveiti1 ur snarbratta brekkuna og finst
manni líkast, sem þeir muni steyp-
ast um koll Þá og þegar. Undan
landi frá I.os Angeles er ey ein,
Katalina, sem ferðamenn oft heim-
sækja. Eyjarskeggjar hafa til
taks lystibáta handa ferðaLngtim
og fara rreð þá skemtiferðir um
þeirra sem liggja um Þvera álf-l betri markaður fyrir sumar afurð-j flóann. Sjórinn er Þar mjög tær
■'. ?•.. _: ...x V.n 1 ,4,)( . _ f ,I.h J. \T — —X■. —n 1T..m — ■ 1VXX . : . ,. , I,..„ . , ,, f'.p f 11r
og sézt viðast hvar í botn. Gefur
Hún er ekki ný fyrirætlanin sú,
að leggja braut frá Norðvestur-
landinu til Hudsonflóans. Það
mál hefir verið á döfinni nú í síð-
astliðin 25 ár. Aö ekkert hefir
orðið úr lagningu brautarinnar er
mikið að kenna mótspyrnu af
hálfu ýmsra járnbrautafélaga og
hafnarbæja á austurströndinni,
sem sjá að sú braut mundi verða
þeim hættulegur keppinautur.
Mikið af vörum þeim, sem nú eru
sendar til Montreal, Quebec, New
York og fleiri hafna á austur-
ströndinni og þaöan áfram til Ev-
rópu, mundu verða sendar meö
Hudsonflóa brautinni. Nú virðist
áhugi manna i þessu mikilsverða
máli vera að glæðast aftur; það
hefir komið til umræöu á Ottawa
þinginu og sagði þá Laurier, for-
maður stjórnarinnar, meðal ann-
ars þetta: ,lEg er á Þvi, að timi
sé til kominn að leggja járnbraut
til Hudsonflóans. I fjárlögunum
er ár eftir ár lofað 1,200 af landi
fyrir hverja rnílu brautarinnar. Ef
það er ekki nóg hvatning fyrir
frömuði slíks fyrirtækis, verður að
taka til annara ráða.” Sést á þessu
að Laurier-stjórnin hefir opið
auga fyrir Þeim miklu kostum,
sem slík braut hefði í för með sér
fyrir akuryrkjubændur i vestur-
héruðunum.
Einkum eru þaö tvær knýjandi
ástæður, sem mæla meö lagningu
þessarar brautar, en það er stytt-
ing landleiðarinnar og Þar af leið-
andi gifurleg farmgjaldslækkun.
Til Churchill eða Port Nelson,
sem taldir eru liklegustu hafnar-
staðir við flóann, er um tvö þús-
und mílum styttra frá vesturhluta
Bandaríkjanna og Norðvestur-
landsins heldur en til Montreal
eða New York. Ef vér lítum
una. og svo hefir því verið haldið ir íslands, en í Norðurálfunni. Má
fram af mörgum, að útsiglingin þar til nefna ullina, sem nú umj þar að lita auðugan jurtagróður á
úr Hudsonflóanum væri svo ervið ; undanfarin tvö-þrjú ár hefir verið hafsbotni, og sjást á flögri alla
að nálega mundi ókleyft að halda send til Philadelphiu, að miklum vega litir fiskar, smáir og stórir.
uppi reglulegum gufuskipaferðum1 mun. Þa er heldur ekki óliklegt, | Flugfiskar eru þar lika, fljúga
þaöan til Englands. Auk þess j ag hér yrði hægt að selja hesta og þeir oft talsvert hátt frá yfirborð-
yrði Þessi leið ekki opin nema sitthvaö fleira.
Ef þessi nýja leiö kemst á,
mundi það hvetja íslendinga til að
nokkrun tíma af árinu.
Það er einkum um þessi síðustu
atriði, sem rimman hefir staðið
milli með og mótmælenda brautar-
innar.
Til þess nú aö komast aö raun
um hvað réttast og sannast er t
þessu máli, hefir Canadastjórn
gert út ekki færri en 3 leiðangra
norður í höf til aö rannsaka sigl-
ingaleiðir inn og ut af flóanum og
annað, Það, sem sjófarendum er
þörf að vita. Eftir skýrslunum
að dæma eru gild gögn til að ætla,
að Hudsonflóinn sé skipgengur
árið um i kring. En vegna ísreks
verður ekki siglt um sundin inn á
flóanum eftir lok Nóvembermán-
aðar og þangað til í Júní. Verður
fyrir þá sök að ætla, að hægt sé að
sigla um sundin fimm mánuði
ársins, stundum sex. í rannsókn-
arferð þeirri, sem A. P. Lowe fór
norður í höf 1903—°4) kom Það í
ljós, að tveir straumar renna um
sundin. Annar inn með norður-
ströndinni, hinn út með suöur-
landinu. Það er því hægt að sigla
með straumi hvort heidur farið er
út eða inn. Siglingin um sundin
er ekki talin með öllu hættulaus.
Það gerir isrek, sem titt er i sund-
nnum, og svo hinar geisimiklu
flóðöldur, sem þar rísa. En alt um
það eru Þau talin vel fær um sum-
artímann.
inu og langt lika. Mönnum til
þæginda eru glerbotnar hafðir í
bátunum, svo ekki þarf að halla sér
* J --------O -------------------*
beina verzlun sinni og viðskiftum ut af borðstokkunum til að sjá of
inn á hagkvæmari brautir en nú áí an á sjávarbotn. Er Það einstak
sér stað. Hafskipaleið milli Ame
ríku og Evrópu yrði Þá komin svo
nálægt íslandi, að Það mundi auð-
velt að fá skip til að koma þar við.
Auk þess er líklegt, að kolastöð
fyrir verzlunarflotann yrði annað
hvort á íslandi eða Grænlandi þar
sem gott skipalægi væri. Það
mundi reynast Þvi landinu, sem
slika stöð fengi, eigi lítill bú-
hnykkur.
Vesturferð
Árna Eggertssonar.
Þegar vér skildum við þau hjón-
in síðast voru þau komin til Grand
Canon.
Grand Canon er feikna stórt ár-
gljúfur, sumstaðar um eina mílu á
dýpt og 6—18 mílur á breidd. Þar
er víða stórhrikaleg náttúru-feg-
urð, en einkum er útsýninu frá
Grand View viðbrugðið. Þangað
héldu þau um 14 mílur upp með
gilinu, eða dalnum öllu heldur.
Þar blasir við manni einhver hin
dýrðlegasta sjón er mannlegt auga
fær litið. Klettabeltin i dalnum
eru allavega lit og lögun þeirra
með ýmsu móti. Víða eru í þeim
hjallar eða stallar og Þá .oft hver
Vér eigum kost á upplýsingum 1 um sig með frábrugönum litblæ.
um Þetta mál úr enn annari átt, en! Þegar sólin stafar á þau geislum
það er úr árbókum Hudsonsflóa- j sinum glitra Þau með öllum regn-
félagsins. Það segja þeir, sem þær ! bogans litum. Litbreytingarnar
bækur hafa rannsakað, að þar séj eru svo tiðar og margvíslegar, að
svo skýrt frá, að aðeins eitt ár hafi Það er mál manna, að það sé í
^ U W A V/1 IX • 1 é i » x. x xxv »* * * * ** *- * w w * 7
kortið sjáttm vér, að það er sem | ekki komiö félagsskip til Churchill einkts manns færi að mála þær.
svarar helmingi styttra frá San j í þau 220 ár, sem félagið hefir j Roosevelt forseti varð svo hrifinn
Francisco og Vancouver til I siglt þangað. Má það meir en gott j af þessari útsjón, að hann kvað
Churchill en til New York. Leið- j heita, þegar tekið er til greina, að hafa haft Þau orð um að enginn
in frá Japan og Kína til Englands J í fyrri daga voru ekki til nema ^ Bandaríkjamaður ætti að deyja án
mundi styttast um nær Þrjú þús-l seglskip og strandir allar ókann-J Þess að sjá þessa sjón. Áöur en
Lind milur ef farið væri um Prince aðar. I þeim bókum sést líka, að til Grand Canon kemur að austan,
höfnin við Churchill hefir altaf, búa mest Indíánar og kynblend-
verið auð að minsta kosti fimm, ingar. Siðir þeirra margir eru
Rupert, hið nýja hafnarstæði
Grand Trunk Pacific fél., og
býsna einkennilegir og menning
Churchill og siðan eftir Hudson- mánuði af árinu, en stundum sjö.
flóanum. Ummál jarðarinnar er Að öllu samanlögðu virðast örð- j Þeirra öll á eftir timanum. IIús
mest um miöbaug, en minkar eftir ugleikarnir á þessari nýju leiö ekki; Þetrra eru flest lagir og fremur
því, sem norðar dregur. Stytting
leiðarinnar er því aðallega í því
innifalin, að þegar svona norðar-
vera svo miklir, að kostir hennar
vegi ekki fullkomlega upp á móti
þeim. Þegar norövestur Canada
lélegir kofar, þó ber það við, að
þeir byggja sér stærri hús, tvi til
lega falleg sjón, að horfa til botns
um leið og skipiö skriður áfram,
líður þá fram hjá auganu hinn
margbreytilegi hafgróður og Þar
inn á milli iða og Þjóta fiskarnir.
Frá Los Angeles lögðu Þau
tveim dögum eftir að slysiö mikla
varð við Honda. Leiðin lá um
þann stað og sáust þar hin hrylli-
legu vegsummerki járnbrautar-
slyssins. Vagnar mölbrotnir og
partar úr þeim dreyfðir í allar átt-
ir. Þeirra lest varð svo samferða
lestinni, sem flutti líkin og þá
særðu til San Francisco. Allir,
sem þarna fórust, voru ríkismetin
frá Austurrikjunum, er voru þá á
skemtiferð vestur við hafið.
Milli Los Angeles og SanFranc-
isco liggur leiðin mest með strönd-
um fram. Er þar víða allfallegt.
Eftir Því sem norðar dregur verð-
ur landið, sem ekki er ræktað með
því að veita vatni á Það, skrúð-
grænna og meira skógivaxið. Gera
það tíðari úrkomur. Stórir akrar
og aldingarðar voru þar víða með
brautinni, og fólk í óða önn að tína
þar jaröarber og kirsuber, sem
fullþroska eru um þetta leyti árs.
Fremur þótti Árna eyöilegt að
koma á brautarstööina i SanFranc-
isco. Þar ber enn þá mikið á
rústunum frá í fyrra, þvi þó að
margar byggingar hafi veriö reist-
ar að nýjtt, þá eru þó á því svæði
mest bráöabyrgöakofar. Þegar út
fyrir takmörk eldsins kemur, er
borgin eins og hún var fyrir jarð-
skjálftann. Hús Þar höfðu ekki
skemst mjög mikið, og það er ætl-
un manna, að eigi hefði orðið svo
mjög tjón aö landskjálftanum, ef
eldtirinn hefði ekki tekið til ó-
spiltra málanna á eftir. Það hafði
Árni eftir San Fran. manni einum
að meira hefði verið gert úr lif-
tjónintt, sem stafaði af brunanum
í fyrra, heldur en rétt væri, Sagð-
ist honum svo frá, að vart mundi
hafa farist þar meira en 150—200
manns. í San Francisco heim-
Þrílyft. Þeim er þá oftast svo sóttu þau Mr. og Mrs.Holm fGuð-
rún HolmJ og höfðti þá ekki séð
íslendinga siðan í Omaha. Tóku
þau hjón við þeim tveim höndum,
og fanst þar á, sem oftar, hve
einkar skemtilegt er að hitta landa
og mæta hinni alkunnu islenzku
gestrisni.
Þegar haldið er norður frá San
Francisco er fyrst farið á ferju
bær er í
á sýn'ega
mikla framtið fyrir höndum.
Skamt þaðan er járnbrautarlest-
inni rent út á ferju eina mikla;
segja þeir svo frá þar vestra, að
hún sé stærsta ferja i heimi, enda
tekur hún 22 vagna auk gufu-
vagnsins. Brttnaði nú lestin
með þau norður það kveld og
næstu nótt. Að morgni næsta dag
voru þau komin norðarlega i Cali-
forníu. Þar er farið upp i háfjöll-
um og útsýnið frá vögnunum hið
fegursta, eigi ólikt þvi sem víða er
á íslandi. A þeirri leið er Mount
Shasta, afarhátt fjall, sífelt hulið
jökli. Nálægt því er annað minna
fell. Það er til að sjá ekki ólíkt
hraunum á íslandi. Aldrei kvað
festa snjó á Þvi stundu lengur.
Þar í nánd er Shasta Springs, sem
heita má að sé á hvers manns
vörum Þar vestra. Þaðan fæst sem
sé ágætis svaladrykkur, sem orð-
lagður er um alla ströndina. I
Shasta Springs er foss einn harðla
fagur. Hann steypist þar fram af
bergi og kemur þá nokkur hluti
hans skáhalt niður á klett og tekur
sig þá beint upp aftur um 50 fet
í loft upp. Þar um slóðir er strjál
bygt; hér og Þar eru þó bænda-
býli niðri í dölunum. Þeim svip-
ar talsvert til fjallabæja á Frón
að því leyti, að kring um Þjnt eru
tún, en landið umhverfis skóglaust
og bert.
Þegar hér var komiö sóktist
lestinni heldur seint ferðin, þó var
þrem eimvélum beitt fyrir. Braut
in vindur sig í einlægum krókum
upp fjöllin og gefst mönnum því
gott færi á að njóta útsýnisins
Þegar kemur yfir í Oregon-ríkið
fer heldur að halla undan fæti
Leiðin liggur þá á löngu svæði
.eftir djúpu árgili. Hafa þar víða
verið höggvin göng gegn um
bergið. Þarna er eins og víðar
einkennilega falleg og stórfengi
leg náttúrufegurð.
Til Portland í Oregon komu þau
að morgni næsta dag, eftir nærri
tveggja sólarhringa ferð frá San
Francisco. Bærinn stendur við
Columbia ána og er mikill verzl-
unarbær og í uppgangi. Að áliðn-
um degi héldu þau svo áfram til
Tacoma, Wash. Sýndist Árna sá
bær heldur í afturför. Seattle-
menn segja, að það sé af þvi að
Seattle dragi nú svo mjög frá
þeim öll viðskifti. Samt eru sum-
ir hlutir bæjarins fallegir.
Á milli Tacoma og Seattle virt
ist landið aö mestu til þakið stór
vöxnum skógi, en á milli stórir
brunaflákar. Standa Þar sviðnir
trjábolirnir upp úr og gera alla
ræktun landsins erviða og því nær
ókleyfa. Á stöku stað er þó ald-
inarækt, sem óðum er að aukast.
Hið fyrsta, sem Árni tók eftir
við Seattle voru brautarstöðv-
arnar; taldi hann Þær hafa verið
fallegustu brautarstöðvar, sem
hann hefði komið á í ferðinni, og
nærri því eins fallegar og C. P.R.
stöðvarnar hér i Winnipeg. A::
þeim héldu þau beina leið til Ball-
ard, til Sveins Björnssonar og
Kristrúnar konu hans, sem veittu
þeim beztu viðtökur. Annars
dvöldu Þau hjá Gunnari Matthías
syni fjochumssonarj og konu
hans Guðnýju ÁrnadótturfSveins-
sonar bónda í ArgyleJ, sem Þau
The OOMINION ftANAí
SELKIRK CTIBfH)
Ails konar bankastörf af hendi leyst.
Sparisjóðsdeildin.
Tekið við innlögum, frá $1.00 að uppfaæð
og þar yfir. Hæstu vextir borgaðir fjórutn
siunumáári. Viðskiftum bænda og ann
arra sveitamanna sérstakur gaumurlgefintt.
Bréfleg innlegg og úttektir afgreiddar. Ósk
að eftir bréfaviðskiftum.
Nátur innkallaðar fyrir bændur fyric
sanngjörn umboðslaun.
Við skifti við kaupmenn, sveitarfélóg,
kólahéruð og einstaklinga tneð hagfeldum
kjörum.
J. GRISDALE,
bankastjöri.
þektu héðan að austan, þennan
hálfan annan dag, sem þau stóðu
við í Seattle. Ballard heyrir nú
orðið til Seattle. Þar í bæ eru sér-
staklega tíðar og góðar strætis-
vagnaferðir, og er því fljótlegt a«
bregða sér úr einu horni bæjarins
í annaö. Landar allir, sem Árni
átti tal við, létu mjög vel yfir hag
sínum. Ballard telja þeir bezta
stað á ströndinni, enda er töluvert
tar um vinnu. Handverksmenn
allflestir kváðu vera þar í verka-
mannafélögum. Gunnar er “plast-
ur-contractari” og rekur þá at-
vinnu í stórum stíl. Árni kom að
einni stórbyggingu, sem hann
hafði nýlega tekið að sér að
plastra”.
Frá Seattle til Victoria fóru þau.
sjóleiðis. Útsiglingunni um Puget.
Sound er viðbrugðið fyrir fegurð.
Þar á sundinu er mesti fjöldi
skrúðgrænna o_g skógivaxinna eyja
en til lands að sjá eru háfjöll.
Við sundmynnið eru virki Banda-
ríkjamanna. Ginu þar við manni
opnir fallbyssukjaftarnir, en mein.
gerðu þeir ekkert, og sluppu þau
hjónin heilu og höldnu norður í
lönd Bretakonungs, Victoria.
("Framh.J
Bókafregn.
Eimreiðin.
Annaö hefti þessa árgangs
Eimreiðarinnar er nýkomið. Efnt
þess er fjölbreytt að vanda. Yfir-
lit Þess er;
“Vormorgun“ fsönglag eftir H.
S. Helgasonj. “Vegurinn út ur
völundarhúsinu”,löng og einkennt-
leg grein eftir Guðmund Frið-
jónsson um kirkjumálin íslenzku,
Vill hann nota prentsvertu í stað-
inn fyrir presta. Svo ritar fræði-
maðurinn Brynjólfur Jónsson frá
Minna Núpi grein sem hann kall-
ar “Fyr og nú í Gnúpverjahreppi”.
Kafla úr þeirri ritgerð birtum vér
á öðrum stað í blaðinu, því að þeir
eru býsna fróðlegir fyrir þá af
löndum vorum, sem ókunnir eru
högum og háttum manna til sveita
Nokkur góð
gróðafyrirtæki,
Við höfum til sölu eftirfylgj-
andi byggingarlóðir, sem allar
væru fyrirtaks gott pláss að
byggja á búðir og “tenement
Blocks”. Þær eru óefað billegri
en nokkuð, sem selt hefir verið
þar í grend.
27J4 fet á Notre Dame, rétt hjá
Victor, á $no fetið.
Lot á Notre Dame, með húsi á,
rétt hjá Young st., á $225 fetið.
54F2 fet á Notre Dame, rétt hjá
Spence st., á $225 fetið.
Góðir borgunarskilmálar.
The Manitoba Realty Co.
Offiw Phoae 7032 | Room »05 HcGreavy BLk
House Phene 324 — 258 J PortageAve
B. Pétursson, Manager,
K. B. Skagfjord, agent.