Lögberg - 12.03.1908, Blaðsíða 1

i l
< i
< i
< i
< >
< <
< >
ÉR viljum koma oss í kynni við lesendur
þessa blaðs. Vel má vera, að þetta sé í
fyrsta sinn, sem þér heyrið oss nefnda, en
oss langar að kynnast yður nánar. Vér höfum
þenna stað naesta ár, lesið hann. Þetta er bænda-
félag. Sendið oss eina vagnhleðslu korns og vér
munum útvega yður hæsta verð, og taka að eins x
cent á bush. í ómakslaun. Sendið korn yðar til
The (írain (irowers (irain ('ompany. Ltd.
WWNIPEG. MAN.
D.Ei. Adams CoalCo. ||
ií KOL og VIÐUR
< < < <
< < Vér seljum kol og við í smákaupum frá j j
< > 5 kolaby^gjum í bænum. < <
<> Skrifstofa: 224 BANNÁTYNE AVE.
<> I WINNIPEG.
21. AR
Winnipeg, Man., Fimtudaginn, í‘2. Marz 1908.
NR. II
Fréttir.
Tekjur Domifiicn stjórnarinnar
Þá ellefu mánuöi, sem liSnir eru af
þessu fjárhagsári, eru sagðar $87,-
607,299, og eru $8,629,749 meiri
en tekjurnar um jalnlangan tíma í
fyrra. Ellefu mánaía beinu út-
gjöldin á þessu ári hafa verib
$60,720,353, og eru þau $10,735,
686 meiri en í fyrra. HöfuSstóls-
útgjöld hafa verið $25,767,488, og
af þeim rúmum tuttugu miljónum
variS til opinberra verka, járn-
brauta og skuröa, þar meö talinn
kostnaður viS byggingu Grand
Trunk brautarinnar. Tekjuafgang-
ur eftir þessa ellefu mánuSi er
$1,118,458.
Ýmsir þjóöhöfSingjar Noröur-
álfunnar hafa trygt lii siU.ágrnu fé.
Þ’aö er sagt að'JátvarSurRonung-
ur hafi $3,705,000 lifsábyrgS. Þó
er Þýzkalandskeisari enn hærri,
Hann hefir trygt líf sitt fyrir
$5,000,000. Erfingjar rússakeis-
ara verSa heldur ekki blásnauöir,
þegar hann fellur fiá. Þéir fá þá
$4,000,000 frá lífsábyrgöarfél. auk
annara eigna, sem ekki eru litlar.
Sonur Rússakeisara, barnungur,
hefir $1,250,000 lífsábyrgtS.
Um mánaöamótin síöustu lagöi
Asquith fjármálaiáögjafi Breta
fram frumvarp til laga um gagn-
geröa breytingu á vínsölulöggjöf-
inni. Þaö er aöallega tvent, sem
ætlaö er metS löguni Þessum, aS
fækka vínsölustööum og koma vín-
sölunni undir nákvæmt eftirlit
stjórnarinnar. Nú er taliS atS einn
vínsölustaöur sé fyrir hverja 370
manns Þar í eyjunum. í frumvarp-
intl 6r farjtS fram á atS fækka vín-
sölustööum smám saman næstu 20
ár svo aiS í borgunum komi 1 á
hverja 750 íbúa en 1 á hverja 400
i sveitunum. Til atS koma þessu i
verk þarf aiS afnema 25,000 vín-
söluleyfi. Eramvegis á svo ekki aiS
gefa vínsöluleyfi nema meirihluti
héraiSsbúa vilji svo vera láta. öll
félqg, sem' selja mtiSlimum sínum
áfengi, eiga aö vera undir umsjón
lögreglunnar og hún á aiS hafa
leyfi til aiS ransaka hibýli slíkra fé-
laga hvenær sem henni lýst. Margt
er þar fleira í bindindisáttina, svo
sem aiS ekki megi selja vín á sunnu-
dögum nema 1 stund um miiSjan
daginn og tvær aö kveldinu. Eins
og gefur aiS skilja, liefir frumvarp
Þetta vakiiS mikla eftirtekt allrar
alþýöu á Englandi. Þ’aiS er sagt
aiS veriSbréf öl- og víngeriSarhúsa
hafi lækkaö í veriSi um 250 miljón-
ir dollara síiSan frumvarpiiS var
lagt fram i þinginu. ölgeriSarmenn
hafa í hyggju aiS hækka veriSiiS á
ölinu og hyggjast meiS því móti
munu fá vakiiS óviidarhug verka-
manna til stjómarinnar, svo aiS hún
nái ekki kosningu næst.
Herbert J. Gladstone, innanríkis
ráiSgjafi Breta, hefir lagt fram
frumvarp þess efnis, aiS vinnutími
kolanámamanna skuli ekki vera
lengri en 8 tímar á sólarhring.
Fegar frumvarpiiS um atkvælSis-
rétt kvenna var samþykt viiS fyrstu
umræiSu 5 neiSri málstofunni 1
brezka þinginu hér um daginn,
greiddu sex úr stjórnarráiSinu at-
kvæiSi á móti því, þar á meiSal As-
quith, en tólf meB, þar á metSal
Grey utanríkisráiSgjafi, Haldane
hermálaráiSgjafi og Herbert Glad-
stone.
Portúgalsstjórn hefgir boiSaiS ti’
nýrra kosninga í þtisum mántiiSi
og á þingiiS aiS koma saman 29.
Mai.
í fyrra mánuiSi tóku Kinverjar
gufuskip, sem Japanar áttu, fyrir
aiS þa?S hefiSi veriiS aö flytja upp
reistarmönnum i Kina vopn. Skip-
iö var Þá statt inn a höfn í Kína,
sem Portúgalsmenn eiga. Japánar
heimtuiSu aiS Kínverjar seldu fram
skipiiS og bæiSu gott fyrir aiS hafa
tekiS ÞaiS; til þess hefiSu þeir eng-
an rétt haft ,Þar sem þaiS hefiSi
flutt vopn meiS fullri lagaheimild.
Kinverjar vildu leggja máliiS í gerö
en því var ekki nærn komandi hjá
Japönum. Svo Ktnverjar létu þá
undan. Enn eru smáskærur meö
Þeim út af landamerkjum Manchu-
riu og Koreu, og allcfriÍSlegt stund
um jafnvd.
Jafnaöarmenn i ítalíu báru ttpp
frumvarp þar á þinginu um aö
nema burtu trúarbragöakenslu í
skólunum. Þaö var felt viö fyrstu
ttmræöu meö miklnm nteiri hluta,
eftir langar og heitar umræöttr.
Hinn 1. þ. m. lézt i Ottawa A. C.
Killam forseti jámbrautamála-
nefndarinnar, úr lungnabólgu, því
nær sextugttr aö aldri. Hann
gegndi ýmsum roikilsvaröandi
störfum áöur hann hann varö for-
seti nefndarinnar. var hann um eitt
skeiö meöal annars æösti dómari
hér í fylki. Vinsældir þær, er járn
brautarmýlanefndin hefir átt aö
fagna, eru honum fiemur öörum
þakkaöar, þvi aö hann var lýö-
kunnur um alt land fyrir réttsýni
sína, dugnaö og aöra mannkosti.
Conservatívar hafa legiö á þvi
íúalaginu aö ónýta alla Þingfundi í
Dominionþinginu nú upp á siökast-
iö meö óþarfa spumingum og
gagnslausum ræöuhöldum. í siö-
ustu viku var þanmg haldinn einn
óslitinn fundur nærri fimtíu klukku
tima frá því á fimtudag og þangaÖ
til á laugardagskveld kl. 12, meö
mathvíldum aö eins. Foster for-
kólfur conservativa í fjarveru Bor-
dens haföi sig Þá mest frammi um
aö ámæla Brodeur ráögjafa fyrir
þaö, aö hann heföi notaö fé er veitt
heföi veriö til annars í Evrópuför
sinni í fyrra og kvaö hann hafa
stoliö því fé. Þingiö haföi sam-
þykt aö greiddur sk>ldi kostnaöur
viö feröalag Brodeurs til Evrópu,
því aö þaö var i þarfir Canada-
stjórnar, en meö þri aö sú fjár-
veiting var ekki tiltæk þegar á
þurfti aö halda haföi Brodeur not-
aö aöra fjárveitingu, og greitt aft-
ur, er á þurfti aö halda og hann
fékk feröakostnaö sinn borgaöan.
Ennfremur benti Brodeur á, aö
svipaö þcssu heföi oft átt sér staö
áöur og Foster sjálftir heföi fariö
ödlungis eins aö 1891, er hann var
ráögjafi í þjónustu conservatívu
stjórnarinnar. Fór Þá aö sljákka i
Foster og þeim félögum. Þeir gátu
ekki neitaö því, aö þetta var satt,
og lauk svo aö Foster varö aö
biöja afsökunar á urr.mælum sínum
um Brodeur. — Þetta er aö eins
eitt dæmi um aöferö þá er con-
servatívu forsprakkarnir hafa beitt
á þessu þingi og mælist hún afar-
illa fyrir, sem vonlegt er, því aö þó
aö þingiö hafi nú setiö um þriggja
mánaöa tíma, er svo sagt aö ekki
sé aflokna verkiö, sem eftjr þaö
liggnr meira en venjulega hefir
veriö gert á nokkrum vikum, en
þingseta þegar kostaö landiö um
hálfa miljón dollara. En conserva
tivar horfa ekki í þaö Þó aö al-
mennu fé sé þannig á glæ kastaö,
leö þessu ráölagi.
Tiöarfar kvaö haía veriö meö
verra móti á Skotlandi og Englandi
í vetur. Sérstaklega bylja- og
snjóasamt mjög á Skotlandi um
mánaöamótin síðustu, svo aö járn-
brautir Iiafa oröiö ófærar viða
livar, en símar slitnað af ofviörum.
Fannkyngi tíu og fimtán feta
djúpt sumstaðar á Skotlandi. ,
Nú er sagt aö Lcopold Belgíu-
konungur og stjórnin Þar séu orö-
in ásátt um Kongómálið. Kon-
ungur kvaö nú loks Iiafa slakað til
að mörgu leyti. Þannig hefir hann
látið sér vel líka að Þinginu í Belg-
íu sé selt í hendur fjármálaeftirlit
í Kongó. Enn fremur kvaö liann
ætla að leggja viö rikiö hinar álit-
legu jaröeignir, er hann á í Kap
Ferrot í Suöur-Frakklandi með því
skilyröi, að hann fái að njóta
þeirra meðan hann lifir. Hins veg-
ar hefir ríkiö lofast til aö veita sex
hundruö þúsund dollara árlega í
fimtán ár til byggingn sjúkrahúsa
og annara slíkra nauðsynja fyrir-
tækja i Kongó. En nú er eftir aö
vita hvernig þingið tekur l essu.
Austur á Póllandi var heilt bæj-
arstæði selt hér um daginn. í
bænum búa um þrettán þúsundir
manna, en lóöirnar, san þeir búa á,
átti greifafrú nokkur og seldi hún
þær tiginbornum manni fyrir tvær
miljónir dollara. Bæjarstæöi þetta
hefir veriö eign greifaættar þessar-
ar eins og titt er um ýms fleiri
landsvæöi frá því á lénsanannatím-
unum fyrrum.
Charles Harvey Archibald lækn-
ir í New York kvaö hafa komist aö
því af hendingu einni, aö hægt sé
aö lækna botnlangabólgu nneö
Röntgen-geislunum. Kveöst haim
hafa læknaö marga af sjúklingum
sínum, er fengíö hafi þessa veiki.
á þann hátt og kveöst reiöubúinn
aö láta sérfræöinga dæma um
lækningaaðferð þessa.
1 bænum Tampe í Florida
brunnu nýlega þrjú hundruö bygg-
ingar til kAira kola. Uröu þar um
tólf hundrW manna húsviltir, en
eigna tjón taliö um sex hundruð
þúsund dollara.
í fylkiskosningunum í New
Brunswick 3. þ. m. kx mu conserva-
tívar aö þrjátiu Þingmönnum. Alls
eru kjördæmin i fylkinu fjörutíu
og sex. Hafa conservatívar því
mikinn meiri hluta þar á þinginu.
Óánægja um stjórn sérmála fylkis-
ins varö stjórninni aö falli.
'l ______________
Það hörmulega slys vildi til í
bænum Cleveland í Ohio-ríkinu 4.
þ. m., aö um hundrað og sjötíu
börn brunnu inni í einum skóla. þar
í bænum ásamt tveim kennurum.
—Um upptök eldsins er þaö aö
segja, aö haldið er aö kviknaö hafi
í kjallaranum, en ókunnugt af
hvaða orsökum, og áöur en viö
yröi vart stóö loginn upp um stiga-
götin og byrgöi inni Þau börnin,
er uppi voru á loftum skólans., en
þeim, sem voru á gólfpalli tókst aö
koma út flestum, en þaö voru ung-
lingarnir i efstu bekkjunum. Þegar
eldliöiö kom aö fékk þaö viö ekkert
ráöiö, og er þaö furöulegt til frá-
sagnar, aö þaö kvaö eigi hafa haft
nægilega langa stiga til aö ná til
barnanna, sem voru upp á efsta
fþriðjaj lofti. Byggmgin var aö
eins þrílyft, og á báöum efri loft-
unum voru börnin sem létust, á
aldrinum sex til fi.ntán ára; fór-
ust Þau annað hvort i eldinum eöa
fleygðu sér í dauöans ofboði út um
gluggana og limlestust til þauöa
þegar niöur kom. — Frásögumar
um slys þetta em cinhverjar þær
átakanlegustu, sem hugsast geta.
Foreldrar og vandamenn barnanna
þyrptust aö skólanum og uröu aö
heyra á harmkvæli þeirra og óp um
bjálp, án þess að fá nokkuð aö(
gert, og hefir slíkt veriö sú hug-
raun aö ekki er að undra þó aö |
sagt sé að sumu af fólkinu hafi j
legið viö aö missa vitið. Og víst
er þetta eitthvert hið sorglegasta
slys, sem komið hefir fyrir í Vest-
urheimi um margra ára skeiö.
Lundúnablaðið Times flutti ný- i
skeö þá fregn, aó Vilhjálmur j
Þýzkalandskeisari haf’ reynt aö fá
Bretastjórn til að draga saman
seglin í vigbúnaði. Keisarinn heföi
í því skyni átt aö standa í heimu-
legum bréfaskriftum \ við Lord
Tweedmoutb aömírál Sum ensk
blöö geröu feiknaveöur iir þessu
og réðust á Þýzkalandskeisara meö
miklum skömmum. Þau heimtuðu
aö rannsókn skyldi hafin og
brugðu Tweedmoutli um landráð,
og margt fleira sögör’ þau af litlu
viti meöan æðiö var á þeim. Nú eru
Englendingar farnir aö sjá að þeir
hafa látiö hlaupa meö sig í gönur
og aö engin minsta áxtæöa hafi ver
ið til að saka Þý’zkalandskeisara
um hlutdeild í enskri pólitík. Hefir
Twedmouth haldiö ræöu um málið
í lávarðadeildinni ng borið allar
sakir af keisaranum. 1 bréfunum
haföi ekkert veriö 1 þá átt aö keis-
arinn vildi aö England hætti aö
auka flota sinn. Játvaröur konung-
ur kvaö hafa skrifaö Vilhjálmi
frænda sinum bréf og tjáö honum
að bæöi hann sjálfur og þing og
Þjóö séu gröm viö Times fyrir
framkomu þess í máhnu.
Orchard sá, er mcst bar á í Hay-
wo i>d málinu í sumar og játaö hef-
tr sí hafa drepiö Steunenberg rík-
isstjóra í Idaho, veröur aö öllum
líkindum dæmdur til dauða. Dóm-
urinn veröur kveöinn upp 18. þ.m.
Or bænum.
og grendinni.
Hálfri annari m'ljón dollara
kvaö eiga aö verja til nýrra strætis
lagninga ýmiskonar hér í bænúm á
þessu ári. Asfalta Mam str., Higg-
ins ave .og fleiri stræti. Þ’ar á
meöal Sargent frá Maryland og
Notre Dame vestur aö Arlington
og leggja sporbraut á þann hluta
þesara tveggja stræta, sem asfalt-
aöur veröur.
Sumarliði Kristjánsson frá
Blaine, Wash., var hér á ferö um
helgina og verður hér eystra um
tíma.
Staddir í bænum þessa dagana:
Stefán Sigurösson ,Hnausa; Grím-
ur Scheving, Lundai; Árni Free-
man, Vestfold.
Mr. Kristján Pálsson, aö 626
Victor stræti hér í bæ, lagði á staö
í dag vestur aö Kyrrahafi, og ætl-
ar héöan beint til Victoria. Hann
býst viö aö dvelja vestur frá um
tíma.
Fyrra laugardagskveld geröu
þrír menn tilraun til aö ræna útibú
Union bankans á horninu á Logan
Ave. og Nena stræti. Klukkan
rúmlega átta um kveldiö læddust
tveir manna þessara inn í bankann,
en einn stóö úti fyrro á verði, og
skutu á tvo bankaþjónana, sem
voru þar aö vinnu. Bankaþjónarn-
ir beygðu sig niður og létu banka-
boröin hlífa sér, en þó særöist ann-
ar á handlegg, af einm kúlunni, en
hinn ekki. Þegar bófarnir höföu
skotiö nokkrum skotum flýöu þeir,
því aö þeim þótti ekki trygt aö haf
ast lengur viö í bankanum eftir há-
reysti þá, sem þeir höföu gert.
Engum peningum náöu þeir. — [ hingaö. Samferöa Þeun aö vestan
Þessi frétt og fleiri bæjarfréttir til Regina var Mr.Stephen Christie
uröu að biöa Þessa blaös, vegna' frá Argyle.
bilunar á hreyfivél stilsetningarvél- | ----------
arinnar i síöustu viku. | Mr. G.S. Breiðfjorö, fyrrum rit-
----------[stjóri “Edinburg Tribune”, er ný-
Hingað til bæjar kom í fyrri farinn aö gefa ú tblað í Mahnomen
viku Mj. Siguröur Bárðarson frá í Minnesota. Blaöið lieitir: “The
Blaine, Wash. Hann býst viö MahnomenTribune” og kom fyrsta
að dvelja hér þangaö til seint í tölublað þess út laugardaginn 29
Þessum mánuöi. j f. m. Þetta verður vikublaö. Saö
-------- j fer laglega á staö, er fréttafrótt og
Missögn er þaö i íréttum frá ís- jhið snotrasta að frágangi.
landi í' siðasta blaöi, að maöurinn,1 ----------
sem varð fyrir því sorglega slysi íslenzku hockey k.úbbarnir ætla
að detta á byssu og túða bana af að reyna meö sér til Þrauta á föstu-
24. Jan. i Reykjavík bafi heitiö [ dagskveldiö kemur í Arena skauta-
Sigurður Pétursson. Nafn hans | skálanum frá kl. 8—10. Þaö er ó-
var Sigurður Pétur Sveinbjörns- hætt aö segja, aö Það muni borga
son, og hann var bróöir Mrs. Guö- sig aö koma og sjá piltana sækjast
rúnar Magnússon á Ingersoll str.1 á. Báöir flokkamii eru nokkurn-
hér í bænum. jvegin jafnir og þeim mikill hugur
----------- ' á aö hreppa silfurbikarinn.
Stefán Jónsson kaupmaður er | -------------
fyrir skömmu koniinn aftur úr Lárus Guðmundsson frá Duluth
ferð sinni vestan frá Kyrrahafs- hélt fyrirlestur 4.þ.m. í Goodtempl-
strönd. Hann hefir íerðast þar um j arahúsinu, um för sína suöur um
bygðir íslendinga um tveggja Bandarikin í haust. Ræöumaöur
mánaöa tíma, og læiur vel af hög- ,hafði frá mörgu aö segja, en fyrir-
um landa Þar yfirleitt. Viö böðin (lesturinn mátti heita fremur illa
í Banff dvaldi hann um hríö á sóttur.
heimleiðinni. ! ----------
" j Tíðarfar undanfarið hefir veriö
Gaff Willis greiöasali á Oak þjg ákjósanlegasta. Bezta vorveö-
Point hefir nýlega verið sektaöur ur ^vo síöustu daga. Vonast bænd-
um þrjú hundruð dcilara fyrir ó- ur þv; eftir að geta sáö snemma í
leyfilega vinsölu. Hann kvaö akra sína í vor ef þessu heldur á-
kvaö hafa haft leyniknæpu á gisti-
húsinu og
spart.
selt öl og whiskey ó-
Elis Thorwaldson kaupmaður á
Alountain og kona hans komu hing
aö til bæjar á Iaugardagínn var.
Hann kvaö byrjað mundi á járn-
brautarlagningunni um íslenzku
bygðina þar syöra í vor. Þ’au fóru
suður aftur á þriöjudaginn.
fram.
Nýkominn vestan frá Kyrrahafi
er Sigtryggur Jóhannsson, sem
dvaliö hefir hálft annað ár þar
vestra. Hann býst \iö aö setjast
aö hér í bænum.
Eimreiðin
Fyrsta hefti hennar á þessu áii
er nýkomið. Efnisyfiilit Þess er:
A. Olrik: Norrænar þjóöir á
víkingaöldinni.
H. Isaachen: Nyísemi vísind«-
anna fyrir þroska trúarlífsinsf'þýtt
af H. Eí .
Jón Sigurösson: Jónas Halt-
grímsson ("kvæöij.
Gísli Sveinsson: Isiandsræöa.
I. Turgenieff: Úr “Senilia”
('þýtt af Stgr. Th.J.
Fr. Orluf: Um stööu Islands J
rikinu.
Valtýr Guömundsrcn: Athuga-
semdir viö grein Orlufs.
Ben. Gröndal, eldri: Óprentaöar
Á miövikudagskveldiö var voru
aftur sýndar myndir i Tjaldbúðar-
kirkju af ýmsum stööttm á íslandi
og margar af kon< ngskomunni i .
sumar. Séra Friðrik J. Bergmann
stýröi samkomunni en séra Friörik vísur.
Hallgrimsson skýröi myndirnar lip Magnús Grímsson: Jón á þingi
urt og skemtilega sem honum er! ékvæöij.
lagið. Samkoman var prýöisvel
sótt, og fólkið virtist skemta sér
mjög vel.
Holger
Vestan frá Crescent Lodge á
Valtýr GuömundóLon:
Drachmann ('með m>ndý.
Guöm. Friðjónsson* Til þeirra
tíu fkvæöij.
Valtýr Guömundsson: Bréf frá
Kyrrahafsströnd komu á þriðju-; Konrad Maurer.
daginn var Þau hjónin Mr. og Mrs. 1 Ritsjá eftir Valtýr Guömunds-
Sigfús Brynjólfsson ásamt tveim- son og Gísla Sveinsson.
ur börnum sinum. Þau hafa nú Islensk hringsjá eftir Valtýr
dvaliö þar vestra síðan í öndverö- [ Guöumndsson, Jón Gigurðsson og
um Desembermánuöi og unað vel Gísla Sveinsson.
hag sínum. Vetur þar veriö ein
staklega mildur.
jöröu eina tvo daga meðan
hjónin dvöldu vestur frá. Á heim-
leiöinni fóru þau til Seattle og
Victoria og síöan beint austur
Siðast eru tvær kýmnismyndir.
Snjór sézt þar ájönnur af viötölcum Þingmannanna
þau í Kaupmannahöfn meö stuttum
skýringum og hin af viðtökum kon
ungs og ríkisþingmanna í Reykja-
vík 1907, skýringalaus.
Fyrir tuttugu árum.
LÖGBERG 7. Marz. 1888.

Skemtisamkoma, ei Good Templ-j Ný-íslendingar haia afhent þing-
arastúkan Hekla hélt á fimtudags- manni sínum, S. J. Jfckson, bænar-
kveldiö var, fór vel fram, og var skrá um aö Gimli County verði
allvel sótt þrátt fyrir þaö þó veöriö gert aö sjálfstæöu kjördæmi, og
væri allan þann dag meö lakara hann leggur þaö fyrir þingiö þeg-
móti. !ar það kemur saman.
Frá Pembina: Alcrei hefir litiö Peningamarkaðurinn hérstendurt
betur út í Pembina í nokkur undan- rauninni viö þaö sama. Þó veröur
farin ár heldur en nú.---Tveir Því ekki neitaö, að hljóöiö er held-
af löndum eru þegar byrjaöir aö ur skárra i peningamönnum nú, en
setja upp íbúöarhús. I Þaö var fyrir viku síðan.