Lögberg - 10.06.1909, Blaðsíða 1

22. ÁR. II
WINNIPEG, MAN., Fiœtudaginn 10. Júní 1909.
NR. 23
Hér með er skorað á skrifara
allra safnaðanna í kirkjufélag-
inu ísl. lúterska að láta skrifara
Fjnrsta lút. safnaðar í Winnipeg,
hr. Guðmund M. Bjarnason,
672 Agnes St., hið fyrsta með
línum vita um nöfn væntan-
legra erindsreka frá hverjum
söfnuði fyrir sig til kirkjuþings-
ins, sem sett verður 24. Júní í
Fyrstu lút. kirkju.
Fréttir.
Andrew Carnegie hefir gert
ráiSstafanir til aö gefa eina miljón
dollara til aö stofnaöur veröi verö-
launasjóöur fyrir djarfmannleg
bjargráö á Frakklandi meö sams-
konar fyrirkomulagi eins og nú á
sér staö í Bandarikjum, Englandi
og S'kotlandi.
Miklir þurkar hafa veriö i
Mexico undanfariö. Sumstaöar í
rikinu hefir svo mikiö kveöiö aö
þeim, aö íbúar hafa oröiö aö flýja
frá búum sínium. Tjarnir og smá
vantsföll hafa þornaö alveg upp á
ýmsum stööum og fjöldi búfjár
farist sakir vatnsskorts.
Frá Vínarborg berast þær frétt-
ir aö líkindi séu til aö Tyrkir
muni taka þvert fyrir þaö aö gefa
Grikkjakonungi yfirráö 5 eymú
Krít. Georg konungur hefir þrá-
faldlega heitiö Grikkjum aö fá
þessu framgengt, og þykir þvi
mikiö í húfi ef þetta tdcst eigi.
Þaö er viöbúiö aö Austurríkis-
menn og Þjóöverjar dragi taum
Tyrkja í þessu máli.
Jaröskjálfar miklir höföu komiö
á siumnanveröu Grikklandi 31. f.m.
og aJimikiö tjón oröiö aö þeim.
Bæir og þorp hafa lagst i eyöi og
líklegast mikiö manntjón oröiö þó
ab eigi hafi enn borist itarlegar
fréttir um þaö.
Sir John Arbuthnot Fisher aö-
míráll, og eiginlega æösti yfirmaÖ-
ur brezka herflotans, ætlar aö láta
af embætti sínu í Októbermánuöi
næstkomandi. Hann kvaö hafa
tekiö sér mjög nærri hversu mjög
hefir veriö gagnrýnd stjórn hans á
flotanum. Fisher aömíráll hefir
veriö í mjög tniklu áliti, og talinn
meö beztu sjóliösherforingjum,
sem nú eru uppi.
í vikunni sem leiö var Mac-
Kenzie Kimg skipaöur verka-
manna ráögjafi. Hann leitar kosn-
ingar í North Waterloo kjördæm-
inu og búist viö aö hann veröi
kjörinn gagnsóknarlaust. King er
aö eins 34 ára aö aldri og yngstuir
allra ráögjafanna i Laurier-ráöa-
neytinu. Hann er maöur vel aö
sér gjör og hefir leyst vel af hendi
mörg mikilvæg störf er honum
hafa verið falin undanfariö.
Hátt í fimta hundraö Doukho-
borar eru lagðir af staö frá York-
ton nýlendunni áleiöis vestur til
Waterloo, B. C., til aö setjast aö
hjá vinum sínum sem þegar eru
þangaö komnir. Fölkið i þessum
hópi kvaö vera þrifalegt og
niennilegt.
Ný heimilisréttarlönd, 335 aö
tölu, veröa opniuð 5 Manitobafylki
28. þ'. m. Þ'etta nýja land liggur
austan viö Winnipegvatn og Win-
n’peg River; enn fremur á vestur-
strönd Manitobavatns og norður
hjá St. Martin vatni. Landið er
taliö vel fal'liö til akuryrkju og
kvikfjárfæktar sameiginlega; sum
staðar er ágætt akuryrkjulandi er
skógur hefir veriö af ruddur. 1
þessum “townships” eru nýju
löndin:
Township 20, Range 8 aust.
Township 18, Range iraust.
Township 29, Range 10 vest.
Township 32, Range 7 vest.
C. J. Mickle, fyrrum leiötogi
liberala hér i fylkisþinginu, hefir
nýskeö veriö geröur að “county
court” dómari í “Northem Jud-
icial District.” Þessari embættis-
veitingu Mickles viröist vera vei
tekiö og menn ánægöir meö hana.
Nú er búiö aö gefa út verkið á
byggingu berklahælisins viö Nin-
ette hér í Manitoba. Wm. Bell
frá Brandon hefir tekiö aö sér að
reisa aöal byggingarnar. Svo er
til ætlast, aö hælið veröi fullgert
1. Október næstkomandi.
Frá Ottawa berast þær fréttir,
aö í ráði sé aö féö sem veitt verö-
ur til aö koma upp herflota hér í
Canada, skuili nema þrem til fjór-
um miljónum dollara á ári i fjög-
ur til fimm ár. Enn fremur, aö
þessu fé veröi ekki varið til aö
byggja stór orustuskip hvorki hér
eöa yfir á Englandi til viöbótar
viö brezka flotann, heldur til þess
aö koma upp strandvamarskipum
handa Canada. 'Þ’essi er ætlun
stjómarinnar, og fer Brodeur ráö-
gjafi austur til Englands til aö
tilkynna þessa fyrirætliun á alls-
herjarfundi nýlendna brezka ríkis-
ins, sem haldinn veröur í Júlímán-
uöi næstkomandi.
Neöri málstofan brezka hefir
nýlega samþykt tekjuskattsfrum-
varpiö með 299 atkvæöium gegn
96. Eftir því frumvarpi, er ensk-
um auðmönnum gert aö skyldu aö
greiöa 8 prct. tekjuskatt, tvö
hundnuö dollara um áriö af hverri
bifreið, 20 prct. af því sem land-
eignir þeirar hækka í veröi o. s.
frv. Og þegar auömaöur and-
ast þá rennur í ríkissjóö 27 prct af
öllum eignum hans, ef hann er
miljónaeigandi. Og ef erfingi
hans, álíka auömaöur, deyr sama
ár og sá er hann tók arf eftir, fær
ríkið önnur 27 prct. af eignunum.
Ríkiö krefst þessa skatts í pening-
um og þykir sem meö því móti
míuni skjótt höggvast skarö í
niiljónir aiuðmannanna ensku.
Brezka herskipiö “Invincible“
er hraðskreiðasta herskip sem til
er í heimi. 1 kappsiglingu nýskeö
reyndist þaö geta fariö 28 til 29
sjómílur á klukkustund.
Radium námur hafa fundist í
Gttarda héraðinu í Portúgal. Þ'yk-
ir sennilegt að þessi sjaldgæfi og
dýri málmur, radíum, muni falla
töliuvert í veröi eftir þenna námu-
fund.
Látinn er Dr. Theodore Barth,
einn af forkólfum frjálslynda
flokksins i þýzka þinginu, sextug-
ur aö aldri. Milli þrjátíu og fjöru
tíu ár haföi hann tekið áhugasam-
an þátt í stjórnmálum Þýzkalands.
Hann baröist fyrir þjóöræöisstefn
unni, var mótfallinn miklum her-
kostnaði. Hann haföi mikiö álit
á stjómarfyrirkomulaginu í Banda
ríkjunum og haföi nokkmm sinn-
um ferðast hingaö vestur um> haf.
Allsherjar fundur blaöamanna
brezka ríkisins hefst næsta mánu-
dag í Lundúnaborg.
Deakin stjórnarformaöur í Austr
alíu hefir símaö stjóminni í Lund-
únum aö ráöaneyti hans sé fúst til
aö leggja fram fé til aö byggja
stórt orustuskip til viöbótar viö
brezka flotann, eða efla hann sem
því nemi á annan hátt ef það þyki
betur henta. T'lboð Deakins kvaö
hafa fengiö góöan byr hjá þjóö-
inni þar heima fyrir.
Sjaldan hefir verið varíegari
viöbúnaöur haföur til aö gæta lífs
Rússakeisara en nú um þessar
mundir, þegar hann er að leggja
af staö í ferö sína til finska flóans
um miöjan þenna mánuö. Her-
skip mörg fylgja snekkju hans, og
ef hann fer til Cherburgh á Frakk
landi og Cowes og hittir þar þá
Fallieres forseta og Játvarð kon-
ung um mánaöamótin Júlí og
Ágúst, þá veröur hann þar í skjóli
rússneskrar flotadeildar. En þess-
&r feröir suður um Evrópu fer
hann ekki nema hann komist heill
á húfi til Poltava 17. Júlí; en
þangaö ætlar harin til aö vera viö
tvö 'hundruð ára minningarhátiö
onistunnar viö Poltava, og á þá
miklar varúöarreglur aö viðhafa
til aö vernda líf keisarans. Lög-
reglan hefir komist i snoðir um
öflugt og víötækt samsæri. t öll-
um borgum og þorpum meö fram
jámbrautinni frá Pétursborg til
Poltava hafa lögregluþjónar veriö
á sveimi og tekiö höndum alla sem
einhver grunur hefir falliö á. Meö
fram járnbrautinni er keisaravagn
inn fer um verður þéttskipaö her-
mönnum um 2,000 milna svæöi.
og biliö milli hvers hermanns ekki
nema sex fet. Viö allar brýr em
settir varðmenn margir, og ibúum
í húsum þeim, sem lestin fer fram
hjá í bæjum og þorpum, er harö-
lega bannaö aö vera í þeim her-
bergjum, sem vita út aö brautinni
þegar keisara lestin fer fram hjá.
Slíkar varúöarreglur hafa eigi átt
sér staö í Rússlandi um möig ár
og sýnir ljóslega hve hræddur keis
arinn er um líf sitt, því aö allar
þessar varúöarreglur kváöu vera
eftir fyrirskipunum sjálfs hans.
Látinn er frakkneskur forrík-
ur auðmaður, Chauchard aö nafni
rúmlega áttræöur. Hann átti
myndasafn og kjörgripasafn afar
mikiö og verömætt. Meðal ann-
ars átti hann ábreiðu eina, er talin
er $300,000 viröi og sagt aö enginn
hafi fengiö aö stíga fæti á hana
nema hann sjálfur. Einum vina
sinna gaf hann fulla miljón doll-
ara i erföaskrá sinni, en 40,000
dollara skipaöi hann aö verja til
útfarar sinnar, enda var hún ein-
hver sú viðhafnarmesta sem menn
minnast aö gerö hafi verið ótign-
um manni í Parisarborg.
Á fundi, sem loftfarafélagiö í
Lundúnum hefir nýlega haldiö,
var samþykt aö skora á þingiö aö
veita $250,000 til þess aö kaupa
mætti eifct Zeppelins loftfaranna
meö öllum útbúnaöi í því skyni aö
smiöa eftir því nýtt loftfar, en þð
betra og fiuillkomnara.
ítalir eru aö færast í aukana og
vilja bæta viiö lierskipastól sinn.
Hermálastjórnin ætlar aö láta
smíöa ellefu herskip stór og smá,
og er svo til ætlast faö þau veröi
öll fullger innan tveggja ára.
Hermálastjórnin tyrkneska hef-
ir i Hyggju aö flytja Abdul Ham-
id, fyrverandi soldán, frá Salon-
ika til eyjar nokkurrar í MiÖjarð-
arliafinu, vegna þess aö uggað er
um aö vera hans í Salonika veröi
til þess aö æsa Tyrki til uppreisn-
ar gegn nýju stjórninni. — Laun
búðin, sem
ALDREI BREGZT2
Alfatnaöur, hattar og karlmanna klæönaöur viö lægsta
veröi í bænum. Gæöin, tízkan og nytsemin fara sam-
an f öllum hlutum, sem vér seljum.
_ Geriö yöur aö vana aö fara til
WHITE MANAHAN, 500 Miain St., Winnipeq.
nýja soldánsins, Muhamed V., eru
ákveðin tuttugu þúsund tyrknesk
pund um mánuðinn. Sjálfur hef-
ir hann lofast til aö kosta af sín-
um efnum útgáfu sögu Tyrkja, er
á aö vera vel úr garöi gerö.
Frá Berlín berast þær fréttir,
að milliríkjanefnd ólympisku leikj
anna, sem stödd er í höfuðborg
Þýzkalands um þessar mundir,
hafi samþykt aö taka tilboöi Svía
um að halda ólympisku leikina í
Stokkhólmi 1912.
Norömenn í París héldu þjóö-
skáldi sínu Björnstjerne Björnson
samsæti 15. f. m. þar í borginni.
Kona hans var þar meö honum.
Ræöur voru fluttar og er til þess
tekið hve Bjömson hafi rnælt fag-
urlega fyrir minni Noregs. Þess
er viö getiö, aö einn Islendingur
hafi setið þessa veizlu; þaö var
Guðmundur Finnbogason. Hann
þakkaöi Björnson þau miklu og
góöu áhrif, sem hann heföi haft
á íslendinga meö skáldskap sín-
um.
Hagfræöisskýrslur F rakklands
báru þaö meö sér áriö 1907, aö
látist heföu á því ári í rikinu nærri
tuttugu þúsund fleiri menn heldur
en fæddust, og þótti þær horfur
býsna skuggalegar. Nú eru ný-
birtar hagfræðisskýrslur ársins í
fyrra og eru horfurnar þar miklu
álitlegri. Þar sést aö fæöst hafa
46,440 manns fleiri en dóu á því
ári.
Verkfall mikiö liefir staöiö um
hríö í Philadelphia og hófu þaö
vagnaþjónar Philadelphia Rapid
Transit íélagsins. Verkfalli þessu
lauk 4. þ. m. og báru verkfalls-
menn algerlega sigur úr býtum.
Forseti félagsins gekk aö öllum
kröfum verkfallsmanna aö heita
mátti.
Ráöaneytiö á Frakklandi hefir
samþykt 600 miljóna fjárveitingu
er verja skal til herskipasmíða
næstu tíu ár. Tólf stór orustu-
skip og fjögur smærri er fast á
kveðið aö gera skuli .
Nýlega hefir það oröiö kunnugt
aö á tæpum þrernur árum hefir
Mrs. Russell Sage, ekkja vellríka
auömannsins, gefiö í góögeröa-
skyni samtals 25,000,000 'dollara.
Russell Sage var í fimtíu ár aö
eignast 65,000,000 dollara, eöa
græddi $3,500 á dag til jafnaðar,
en ekkja hans gefur nú aftur af
þessum auö $25,000 á hverjum
degi.
Nokkur hluti bæjarins Presque
Isle í ríkiniui Maine brann á mánu-
daginn var. Um hundraö hús
brunnu og eitthvaö þúsund manns
eru húsviltir.
Japanska stjórnin kvaö vilja
gera nýja samninga viö Banda-
ríkjastjórn, sérstaklega um inn-
flutning Japana í Bandaríki og fá
rýmkaö um hann.
Murad Bey, ritstjóri nokkur í
Constantinopel hefir verið dæmd-
ur i Iífstíöarfangelsi fyrir ummæli
hans í blaöinu fyrir stjómarbylt-
ingiuna síöustu. Hann var einhver
haröoröasti mótstööumaöur Ungu
Tyrkja.
Þó bældar hafi veriö niður
óeiröimar í Litlu Asíu, er ástand-
iö þar samt enn talið mjög ískyggi
iegt, og Zinovieff, rússneski sendi
herrann í Constantinopel, hefir
bent stjórninni þqr á þetta í því
aúgnamiði aö hún reyndi aö koma
í veg fyrir aö óaldarflokkar þar
eystra fari aö brytja kristna menn
niður á ný. Mælt er aö fjögur
hundruð Múhameðstrúarmenn og
hundraö og tuttugu, sem ekki eru
Múhameöstrúarmenn hafi veriö
teknir fastir í Adana sakaöir um
manndrápin sem þar vom framin
fyrir skemstu.
Dr bænum.
og grendinni.
Hér var á ferö um helgina hr.
I. V. Leifur frá Mountain, N. D.
Hann stanzaöi mjög stutt.
Hr. Kristján kaupm. Benedikts-
son frá Baldur, kom hingaö til
bæjarins í verzlunarerindum a
mánudaginn.
aö komu sér til skemtunar. I>ar á
meöal voru ýmsir af mönnum
þeim er standa fyrir bæjarmálum í
Grand Forks. Tekiö var á móti
gestum þessum meö miklum fögn-
iöi af bæjarráösmönnum hér og
öörum borgurum, og var þeim
ekiö um bæinn í bifreið og fariö
meö þá á sérstakri rafmagnslest
niönr til St. Andrew's Locks, og
svo aftur alla leiö vesfcur i Assini-
boine Park, þar sem þeim var
veizla búin. Skipiö lagði á sta5
suöur aftur á þriðjudag laust eftir
klukkan 4. Koma skips þessa hing-
aö þótti nýlunda mikil, því þaö er
hiö fyrsta er farið hefir alla þessæ
leiö eftir ánni í síðastl. 28 ár, eða.
síöan 1881. Kafteinninn á skip-
inu er hinn sami, er fór síöustu
feröina þá.
Heimilisfang hr. Bjöms Líndals
var ekki rétt tilgreint í seinasta
blaði. Hann hefir Markland P.O.
enn sem fyrri, þar sem hann hefir
búiö mörg ár.
19. f. m. voru þau Ágúst Sig-
urður Nordal og Súsanna Oliver
gefin saman í hjónaband í íslenzku
kirkjunni í Selkirk, af séra N. S.
Thorlakssyni. Á eftir var haldin
rausnarleg veizla í húsi því, sem
brúöhjónin ætla framvegis aö búa
í. Gestir voru bæöi íslenzkir og
enskir. Mr. S. Hall lék á orgel í
kirkjunni og Mrs. Hall skemti
með söng í veizlunni.
Ólöf Ingibjörg Steinsdóttir,
ekkja Steins heitins frá Vík í
Héðinsfirði, lézt 18. Mai aö heim-
ili dóttur sinnar og tengdasonar,
Mrs. og Mr. S. Thompson í Sel-
kirk, 78 ára gömul. Hún á aöra
dóttur austur i Fort William, Mrs.
David Tweedle. Hún var jarö1-
sungin af séra N. Stgr. Thorláks-
syni 20. f. m. Hún haföi dvaliö
hér í landi 22 ár.
Mrs. Solveig Stone, 568 Ross
ave., Iagöi af staö 6. þ. m. vestur
að hafi til dótur sinnar, sem á
heima nálægt Blaine, Wash. Hún
dvelur þar um mánaðartima.
Hingaö komu frá Islandi fyrra
fimttidagsmorgum Mrs. Svein-
björg Laxdal, kona Grims Laxdals
í Wadena, Sask., ásamt 6 börnum
þeirra. Einnig ekkjan María
Kristjánsdóttir úr Olafsfirði í
Eyjafjaröarsýslu, meö 7 bömum
sinum. Hún fór til bróöur síns,
S. R. ísfelds í Wynyard, Sask.
Þetta fólk dvaldi hér aö eins nátt-
langt og hélt því næst vestur.
Einnig kom í þessium hóp Ragn-
heiöur Danielsdóttir frá Veiga-
stööum í Eyjafiröi, ásamt kjör-
dóttur sinni 12 ára. Ragnh. er
hálfsystir þeirra kaupmannanna
Stefáns og Jóhannesar Sigurös-
sona í Nýja íslandi, og fór hún
til þeirra.
Séra N. S. Thorláksson fermdi
12 ungmenni i Selkirk á hvíta-
sunnudag, og eru þau talin hér:
Kjristmumdur Bemharöur Ingi-
mundarson.
Sigfús E. Þorleifsson,
Gestur Pálsson Anderson, '
Daniel Oliver,
Emil Ágúst Jónasson,
Lárus Þórarinn Jónasson,
Kristján Einikur Finnbogason,
Jón Mitchell,
Jóhanna Lára Thorarinsson,
Sigríöur S. Sigurösson,
Tómasina Gunnfr. Thompson,
Mrs. H. Halldórsson, 705 Willi-
am ave, lagöi af staö í byrjun
þessarar viku, ásamt tveim sonum
sínum ungum, í kynnisför vesfcur
til Blaine, Wash., þar sem faðir
hennar, hr. Siguröur Bárðarson, á
heima. Mrs. Halldórsson dvelur
þar vestra um hríö.
30. f. m. voru þau gefin saman
í hjónaband Miss Anna Bergman
og hr. Sigurður Sigurðsson á
heimili foreldra brúöarinnar, Mr.
og Mrs. J. S. Bergman, Gardar,
N. D. Séra K. K. Olafsson gaf
þau saman. Eftir brúökaupiö fóm
nýgi ffcui hjónin í skemtiferö til
Seattle.
Gufuskipiö “Grand Forks” kom
á mánudagskv. Sunnan frá Grand
Forks í N. Dakota, eftir Raiuö-
ánni. Á skipinu voru nokkrir far-
þegar þaöan aö sunnan, sem hing-
Fermdir af séra Bjarna Thor-
arinssyni voriö 1909:
a. Markland.
Páll Pálsson Árnason,
Helgi Guömundsson,,
Guðm. Kristinn Grímsson,
Pétur Bjömsson Andrésson,
Kjartan Július Gunnarsson,
Hávaröur Elíasson.
Olafia Pálsdóttir Árnason,
Una Jakobina Gunnarsdóttir,
Magnúsína Guörún Jónsdóttir,
Ingibj. Guömundína Ásmundsd.
b. Wild Oak.
Valdiinar Erlendsson,
Kristján Thorberg SSgurösson,
Einar Viktor Guömiuindsson,
Þorsteinn Guöm. Bjamason,
Guðmann Sigfússon,
Hemit Guöm. Jakobsson,
Valdimar Davíösson.
Ragnheiöur Olöf Bjamadóttir,
Jóna Guöbjörg Albertsdóttir.
Ath. Bömunum er öllum raöaö
eftir hlutkesti. B. Th’.