Lögberg - 21.09.1911, Page 1

24. ARGANGUR
WINNIPEG. MANITOBA, FIMTUDAGINN 21. SEPTEMBER 191
NUMER 38
GREIÐIÐ ATKVŒÐI MED VIDSKIFTASAMNINGUNUM OG LAURIER - STJORNINNI
Roblin stjórnarformaður
sagði 1 Beausejour 26. f. m.s „íbúar Winnípeg-borgar rnunu geta -keypt
eyg, hæns, svínakjöt, mjólk og grænmeti fyrir þriöjungi til helmingi lægra
verð [30 til 50 prct.] en þeir greiða nú,‘- [ef samningarnir komast á.)
Greiðið atkvœði með þeirri verðlækkun
Winnipeg-búarl
$700,000 sparnaður.
Sparnaöur verSur aldrei nóg-
samlega brýndur fyrir mönnum.
Viöskiftas!amning'amir sþara
mönnum mikiö fé. Hver húsmóö-
ir ætti að fagna þeim. Flestar lífs-
nauösynjar lækka í verði þegar þeir
komast á.
Vér skulum nefna fáein dæmi
þessu til sönnunar.
Nokkurn tima árs er lítið sem
ekkert af jarðeplum á Canada-
markaöinum. Þau eru þá keypt
sunnan úr Bandaríkjum. Tollur-
inn, sem greiddur hefir veriö af
þeim á einu ári, nemur $43,000,
og auk þess $3,700 tollur af sætum
jarðeplum ("sweet potatoesj og
‘‘yams”. Ucgar viöskiftaisamning-
arnir komast á, verður þctta hvort
tveggja sent hingað tolllaust.
Canada kaupir árlcga frá Banda
ríkjum $33000 virði af fuglakjöti,
og tollur af því er $10,500. Bkki
þarf að greiða þann toll þegar við-
skiftasamnitigarnir eru orðnir að
lögum.. Fuglakjöt verður þá á fríl
listanum. ,
Á hverju ári kaupa Canadamenn
mjög mikið af gulrótum, lauk og
þesskonar ávöxtum sunnan úr
Bandarikjum. Fyrir þá greiða þeir
meir en $650,000 árlega. Ailar
húsmæður vita, að margar ávaxta-
SIRWILFRID LAURIER
ER FŒDDiiR FOHiNGI
Hann veitti Canada
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Brezku tollhlunnindin. Með þeim hófst blómaöld í sögu
Canada svo að íbúatala, framleiðsla, verzlun, járnbrautir og
farmflutningur með skipum jókst um helming.
Nýju Transcontinental brautina.
Ágæta og hættulausa skipaskurði og mikilvægar hafnar-
bætur.
Sátt og samúð sundurleitra þjóðflokka innanlands.
X
Fámennan lýð gerði hann að fjölmennri þjóð.
Fyrirlátna landsbúa gerði hann fræga.
ANTI-RECIPROCITY LEA6UE REYNIR AÐ
MÚTA BLÖÐUNUM.
„Anti-Reciprocity League“ heitir félag, sem vinnur af alefii gegn viðskiftasamningun-
um, og svífist ekki að bjóða mútur til að koma fram fyrirætlunum sínum. Hi > merka og
góðkunna blað Montral Witness flytur svolátandi fregn með stóru letri 13. þ. m.:
„Þegar þing hafði verið rofið, bauð „Anti-Reciprocity Lea[ ue“ bkðinu „Presse“ $250,-
000, ef það vildi beina áhrifum sínum gegn viðskiftasamningv.num. Hon. T. Berthiaume
eigandi „La Presse", viðurkendi þetta satt, þegar hann var spmður um það í gærkvöldi.
En „La Presse“ þá ekki boðið og er eftir sem áður með viðskiftasamningunum."
Honum fylgja aS máium allir
sem vilja fá framgengt:
Gagnskiftunum —tollafnáminu, sem af leiðir tvöföld verzlunar-
viðskifti, betri markað, ódýrara lífsviðurvœri.
Nýjum samgöngubótum, hafnarbótum, skurðargrefti o. s. frv.
Tvöfaldri fjölgun landsbúa, bygging Vesturlandsins og betri
járnbrauta-samkepni.
ÆTLIÐ ÞÉR EKKl AÐ GREIÐA ATKVÆÐl;
MEÐ FRJÁLSLEGRI OG VITURLEGRl
,eg„„diren,ófáa„leg,ríCa»a<laá|F0RMENiKU g|R W|LFR|D LAURIER?
sumum arstiðum. Arlegur tollurj *
af þessum ávöxtum frá Bandarikj- " ' ~ ' ■ “— --
unum, er um $200,000. Bn sá j
tollur verður allur afnuminn, þcg- j
ar viðskiftasamningamir eru orðn-i
ir að lögum.
LAURIER
eða
BOROEN
HVORUM
ÆTLID
ÞJER
AB
FYLGJA
*?
BANDALAG
Conservaíiva og Nationalista
er sjálfri sér ósamþykk og sundurleit fylking,
sem berst fyrir sinni skoðuninni í hvorum
landshlutanum. Annar fylkingar armurinn
veifar „brezka fánanum", en hinn „franska
ílagginu."
13 a k 11 j a r 1 a r
BORDENS og BÖURASSA em:
Svæsnustu hátollasinnar
Samsteypu-dólgar
Hlutabrjefabrallarar
Verzl unarsamlögi n
Okurfjelögin og allir, þeir sem
Óttast alþýðu -réttindi
Árás Breiðablika.
á jólaboðskaþinn og þostullega
trúarjátning.
Eftir
séra Guttarm Guttormsson.
Alla þessa menn þjáir ómettanleg auragirnd
og þeir beimta sér til handa gífurlegan bagn-
að á kostnað verkalýðs og bæjarbúa, ogþess-
vegna eru allar lífsnauðsynjar komnar í það
afarverð, sem nú er á þeim.

Molar.
Herskipafloti Heims-
kringiu.
við-
fyrirsögn
verður ef til vill e'kki alt af rétt-
i fyrri viku flutti hún þó
svo sem egg, fregn, sem vissulega ber það nafn
Heimskringla viðurkennir það í
siðasta blaði, að “Iífsnauðsynjar
lækki í verði” ef viðskiftasamn-
Hvert einast.i atkvæði. sem greitt ingarnir komast á. Halda íslenzk-
er með herra Ashdown er atkvæöi ir kjósendur ekki að verðlækkun Mörg stórtíöind'i og margvísleg-
Sama er að segja um ávexti af | -Veitt me5 vWskiftasamningunum. jiífsnauðsynja bæjarbúa sé nokk- an fróðleik flytur Heimskringla
. & , • T - ■. ... ... , urn veginn fullvís, meS þvi að lesendum sínum í hverri viku, er
svo sem opli, pen.r ber,a-l Ut,* ekk, tlokksfylg, blmda|Heimskringla sér ekki lengar frer, hú» kallar "Marirverbustu
tegimdir og þv, um likt. Hus-.ySur svo ab ),er gre.SiS atkvæSr a annaS en aS vis„rkenna hlaa 1)nrSi hvaSanaefa”. Sú
mæSrum er ef til vill ekki ktinnugt, i Hj'0*-1 viðskiftasammngnum, sem
aS Canadabúar kaupa árlega mcir ta,icnal nHa hagsmuni ySur til Roblin ' sjálfur segir, að mat- ]a;tts en
.» $,.„00,000 virsi af Þei,„. ToII-lF”daalt°g aUkna vdi Wiuuipegbúa,
urinn af þeim er árlega um $240.-' _____________ |al,fug.ar svmakjot, mjolk og n,eB rentu. Ef eitthvert annaS
U ' 4 * u-x T- ■ •, M -v ■ garðavextir íækki i verði um 30— blaS en Heimskringla hefði flutt
000, cn samkvamt viðskiftasamn- Kosnmgasvika- ohroSunnn eru so cent dollars viröið) ef viSskifta- þ4 fre„n. þ4 mtlndf hún hafa vak_
ingunum komast þcir á frílistann.' afturhaldsmenn vamr aS geylna, samningarnir komast á. jg meiri' eftirtekt um gervallan
Þá er tollur á melónum 3 cent á s<Tr l)anoat ^l ,l síðustu stundu ^ ----------- heirn, heldur en nokkur annar við-
hverja. Iiann verSur upphafinn Je ,.‘l U1K an j^sningunum. .1 er Raurierstjórnin er aS vinna. burður. sem skeð hefir á þessari
við samningana. Þar sparast um Heimskringla tók rækilega undir ' icgnin er þessi.
þaS stekkjarjarmiS'. ..Þfc er oítf^ygf! egt aÖ s.æta “Þjóðverjar hafa nú mesta
L ____________ kjorkaupum. íslendmgar gera þaS Ucrskipaflota í heiminum
.. margir. Fjöldinfi allur notar sér, pr<,ðisvd kúinn.”
Undlarlega er. .þeim monnum kjörkaUpin hjá Eaton fél. t. a. m.j
farið, sern ekki vilja reyna við- Viðslviftasamningarnir eru marg-
skiftasamningana svo sem eitt ár fah víötækara kjörkaupaboö og '
að minsta kostl. vitandi vel. að þá þaS kjörkaupaboS getur að lík-
$22,000.
Um $4,000,000 eru flutt hingaS
til lands af þurkuðum ávöxtum ár-
lega. Tollur af þeim nemur um
$60000. Þau sextíu þúsund spar-
ast algcrlega. þegar viðskiftasamn-
ingarnir verða að lögum.
°9
Menn eru orðnir því svo vanir,
að taka ekkert mark i því, sem
Beimskringla segir, að þetta hefir
þóknast
Canada kanpir árlega níu milj-
ónir cggja írá Bandarikjunum, og; x erkalýðurinn i Winnipeg finn-
, ,, • - . , . T-, ur mjog til þess hve mikið ofverS
tollurinn er nu 3 cent a tylft. ,En' J ö 1
ma nema þa ur gildi, eða hve nær indum stagiS ; in5rg á. — Hvers f, aHS sérstaWega eftirtekt en
sem mönnum þóknast. vesrn;l ekkL Tx sæta shku kjör- llklega hefðl Storbretum orðið bilt
vegna ekkj, að sæta si.ku kjor ef eitthvert b]aS þeirra hefsi
■aupa, o 1. 1 fliitt þeim þær fréttir, að Þjóð-
verjar ætti nú “raesta herskipa-
Fiskveiðasamningarnir
1908.
Canada fellur frá þeim.
hann verður aínuminn með viS-i
skiftasamningunum'.
er nú orðið á öllum sköpuSum hlut-
sem til matvæla te’st. Mestu
flota í heimi”. Fn þegar Heims-
um
Það leiðir af viðskiftasamning-
unum, að verkamenn þurfa minna kring]a segir þaS> er ekki meir til
að verja af kaupi smu til matvoru- j þess tekis en þó aS þaS hefgi
kaupa af því að matvaran verSur|fleiprast út úr Hottentotta eða
ódvrari. ViSskiftasamningarmr | EldkndirKn
lækki í verSj ef þeir verði aS tákna því sama sem kauphækkunj Fkki er nú að undra þó aS
offum. hr þa ekk. sjalfsagt tynr tl! handa verkamonnum. AldreT Heimskringla sé hrædd við innlim-
Þar sparast! ,<.iótstöSUmenn viðskifíasamjiing-
j anna hafa orðiS að .játa. að mat-
I væl
BlöS eystra halda því fram, að
Canada muni ætla aS falla frá
fiskive'Sasamningunum viS Banda-
ríkin, sem gerSir voru 1908. Þá
samninga áttu landstjóri í Canada
og Bandarikjaforseti aS staSfebta.
Nauðsynleg löggjöf til samþykkis
samninganna var samin af Canada
þinginu árið 1910 og samþykt af
báSum flokkum. en Bandaríkja-
stjórn hefir ekki gert hiS sama af
sinni hálíu. Þegar reglugerðin
var fullgerS kvað hún liafa mætt
svo miklum andróSri af mikilsráð-
andi mönnum og félögum við
Michigan og Kvrrahafs strendur,
aS stjómin sá sér ekki fært að
staðfesta reglugerðina. og var gerð
tilraun til aS fá henni breytt Banda
rikjunum í hag austur í Ottawa.
En T.aurierstjómin neitaSi allri til-
slökun i þessu efni. og er taliS lík-
legt að hún falli nú frá samning-
urnirn f}TÍr fult og alt.
$22,500.
Þetta eru eklci nema örfá dæmi,
sem sýna hvað húsmæður geta'hvern einasta verkamann, að hefir það heyrst.
sparaS sér mikiS, ef yiSskiftasamnl stySja aS þvi meS atkvæbi sinu aS hafi drepið hendi
að verkamenn
un
1'
ingarnir veröa aö lögtim. En af samningamir verði samþyktir svo
þessum fáu tegundum greiSa Can-U^ hann geti fengið ódýrara lífs-jsízt láandi.
adabúar nú $700,0000 toll árlega.
Vilja húsmæSrtr og heimilisfeSur
spara sér þetta fé framvegis? ESa
[rykir monnum svo ódýrt aS1 kaupa
sér lífsnauðsynjar hér, að engin
ástæða sé ti! aS sækjast eftir betri
kjörum? Vill almenningur afsala
•sér ].eim hlnnnindum, sem nú em
í boði til þess að auSga auSkýfing-
ana enn meir en orðiS er, og fé-
flétta sjálfa sig?
viSurværi?
Canadá i Bandaríkin, þegar
við venjulcgu henni
er svo ókunnugt um herafla
auþliækkunarboði, og þeim er þaS. hrezka veldisins, aö hún veit ekki
h.n er þá ekki sjálf-| annaS en þýzki flotinn sé honum
Ætli Borden sjái ekki eftir því.
að kveldi “næsta tuttugasta og
fyrsta”, aS hann lét það eftir auS-
kýfingunum eystra að
sagt að þeir greiði atkvæði
viðskiftasamningunum?
me‘X'; meiri. Og engin furða er að hún
jþykist geta talað af myndugleika
I’eir sem vilja eftirleiðis fá doll-|i
um önnur málefni alrikisins, þegar
• x. r , , . þekkingin á sér svona djúpar ræt
ars virði af matvælum fyrir 50— ‘ f
berjast! 70 cent. greiði atkvæSi með viB-
móti viSskiftasamningunum og skiftasámningunum, sem Roblin
margra ára stefnu flokks síns? I stjiyrnarformaður telur veita Win-
-----------— j nipeglbúum þessi hlunnsindi.
GreiðiS atkvæSi með Laurier
stjormnni og viðskiftasamningun-
um.
GleymiS ekki að greiða atkvæði
snemma.
Verkamienni í stórborgunumi
eystra, hafa á fundúm sínum bund-
iS þaS fastmælum, aS styBja við-
skiftsanmingana. Hví skyldu
verkamenn í Winnipeg ekki gera
slíkt hið sama?
Stolypin myrtur.
Rússneskur uppreisnarmaður
skaut t.veirn skammbyssuskotum á
Stolypin stjórnarformann síðast-
HSinnN föstudag i leikhúsi í Kiev,
og særSi liann svo að hann lézt á
mánudaginn.
Miss Rúna Martin fór s. 1. mánu
dag norður til Hnausa og býst við
að dvelja þar fyrst um sinn. Hún
hefir undanfarið verið við af-
greiðslu í búö H. S. Bardals, bók-
sala á Sherbrook Str.
All-langt er nú orðið síðan séra
Friðrik J. Bergmann hóf árásim-
ar á'gamla testamentiS í málgagni
sinu BreiSablikum. Hann gekk
þar ötullega að verki, svo sem
kunnugt er, og beindist að hverri
frásögunni eftir aSra, hverju rit-
inu eítir annaS, með sínum “vís-
lindalegu” féfengingum.
En hann hlífðist i lengstu lög
viS að segja milcið að marki um
jnýja tcstanlentið, og varaðist eins
I og heitan eldinn aS neita berlega
; nokkru atriði i trúarjátningum
Ikirkju vorrar. Léti mótstöðu-
jmenn hans i ljós þann grun, að
, hér væri ekki öll kurl komin til
Igrafar .kvartaði hann sáran und-
a:i tortrygni þeirra og ofsóknum
—eins og hann væri svo sem
j "genginn af trúnni’! Það þoldi
jhann ekki. Og þegar hann var
j svo heðinn að gera skýlausa játn-
ling trúar sinnar i eitt skifti fyrir
I öil, til ]>ess aS taka fyrir allan
staSlausan grun, þá svaraði hann
ónotum einum, fór undan i flæm-
j ingi og viríist ekki kæra sig um
jað gera lýðum Ijóst, hvar hani
1 stæði.
I En núna fyrir skemstu leysa
I Breiðablik betur ofan af skjóð-
unni, og gefa íslenzkum almenn-
jingi nýjan skamt af góðgæ'i nýju
iguSfræSinnar. t Júlí-hefti blaðs-
ins er ráðist beint á hina postul-
llegu trúarjátning, beint á nýja
j tsetamentið, á guSspjöllin. á þær
jfrásögur guðspjallanna, sem hafa
veriS kristnum niönnum sérstakt
og óumræSilegt fagnaðarefni frá
, upphafi vega — jóla-boðskapinn
---- ’ ! sjálfan.
SamningaviSIeitninnni Um fiið-1 f grein þessari er þvi hispurs-
samleg úrslit deilu Frakka og ÞjóS- laust neitað> aS Trásögurnar um
verja út af Morokkómálinu stend- j fæðuU Jesú og æsku. sem standá
ur enn yfir og hafa ÞjóBverjar „úlsknfaSar í guSspjöllum þe:rra
]>egið tilslökunar tilboS frá Frökk- ^tatteusa< °g Eúkasar, hafi nokk-
um að því er “Daily Mail” segir,urt. sannsögulegí gildi. I upphafi
um þaS, að veita þeim mikilvag Sre>narinuar segir h fundurinn:
verzlunarhlunnindi syðra c,g drjúga, 1 rauninni intum vcr því ekkert
sneiö af Kongo. þó að vísu nokkru mn af æf* hans (Jesú) nema
minni en Þjóðverjar fóru fram ^^ikslokin og tildrögin til þeirra.”*
t notum þess vilja Frakkar öSl st niSurlaginu^ kemst liann
fult samþykki ÞjóSverja til við- j Þanui.s orði: En var a skil
tækara herforræðis i Morokkó en '7' þeim, sem með sanngjrni
áður. Þykir sennilegast, aB ÞjóS-{vlh hta a aitar ástæSur, geti bland-
verjar fallist á þær kröfur í öl um ast iu,8llr um- ^ér eru helgisög-
aðalatriSum. Samninga viSleitn-,1^ en ehhi sannar sögur af
inni er ekki lokiS og búist við að ‘ öbttröum, sem hafi gerst!
hun standi enn þá nojckrar vikur. { Ekki skal fariS hér neinum get-
En þessar deitur liafa kcmið af um nm það, hvaðan blaöinu komi
stað mesta ugg og ótta í höfuðból-jjiessi nýi neitunar-boSskapur. En
urn'iieimsmarkaSarins og verBbréf ]>akka vildi eg íyrir hreinskilnina.
víða lækkað stórum, / en flestar .Og ]>á er ttm le ð eklri úr vegi, að
þjó>Sir i Evrópu eru við öllu búnarjbiSja alla lútcrska Vestur-lslend-
og liafa her sinn reiSubúinn. Rúss-.i iga að grra sér Ijósa grein fyrir
ar og Englendingar fylgja Er "kk- liýöing erindisins.
nm að málum. PostuIIegu trúarjátninguna hafa
' þeir allir lært, eða heyrt hana
Gefin saman t hjónaband 1.. þjmargoft að minsta kosti. Skírn-
m„ voru þau Hrólfur Thorsteins-j arsáttmáli þe rra, eins og annara
son og GuSlaug Björg Oddný j krisfinna manna, er bundinn við
Guðmundsson á heimsli móður.bau trúaratriði. sem þar eru tekin
brúðarinnar, Margrétar GuSmundT f Aht. I þeirri játning standa orð-
son á Þingeyrum i GeysisbygSái iu: "getinn af heilögum anda,
Séra Jóhann Bjarnason gaf þau f eddur af Mariu mey”, en orð þau
saman. A eftir hjónavígslunni fór
Deilur Frakka og Þjóíí-
verja.
Kvenfélag Fyrsta lút. safnað-
ar hefir bazar í sunnudagsskóla
salnum bráðlega. Vandaðir
munir. Nánar auglýst síðar.
fram rausnarleg veizla og fjöl-
ntenn. BrúSguminn er s mur Þor-
steins snikkara SigurSssonar frá
SauBárkróki i Skagafirði, en brúð-
urinn dóttir GuSm. heitins GuS-
mundssonar 'bónda á Þingeyrum.
ITann var ættaður af Vatnsnesi í
Húnavatnssýslu.
Flver sem greiðir atkvæði með
Haggart, greiðir atkvæði móti viS-
eða falla með
gnSspjöllunum.
standa auðvitaS
æskttfrásögunum i
Sé þær frásögur ósannar, þá hefir
trúaratriöiS ekkert sannleiksgildi I
Ef menn því fallast á þetta nvja
afneitunar-erindi BreiSablika. þá
hafa þeir um leið hafnað einu
tnikilvægu atriði kristinnar trúar,
og rofiS' skarð í skímarsáttmála
sittn.
fFramh. á 3. bls.J
skiftasamningunum.
*J AuSkent af mér, hér og ann-
arsstaSar. G. G.