Lögberg - 02.05.1912, Blaðsíða 1

Lögberg - 02.05.1912, Blaðsíða 1
Grain Commission Merchants -- 201 GRAIN EXCHANGE BUILDING - Members Winnipeg Grain Exchange, Winnipeg ISLENZKIR KORNYRKJUMENN Scndið hvciti yðar til Fort William cða Port Arthur, og tilkynnið Alex Johnson £» Co. aol GKAIN EXCHANGC, WINNIPEG. Fyrsta og cina íslcnzka kornfélag í Canada. 25. ARGANGUR WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 2. MAÍ 1912 NÚMER 18 Eldingar leika dátt í bœnum. í þrumuveSrinu á fimtudaginn var léku eidingar gráan gamanlcik hér í Winnipeg, meS litlum eftir- köstum þó, sem betur fór. MaSur nokkur var aS kljúfa viS í kjallara undir húsi sinu á Rosedale Áve. í Fort Rouge, þegar þrumuvteörit) skall á um kveldiS. Ljósin dóu nokkrum sinnum og lifnuöu aftur, og lét maSurinn þaS ekki á sig fá, heldur beiS þar til kviknaSi og tók þá strax aftur til sinnar iSju. Ájlt í einti skaut upp bláum loga gegn- um steingólfiS og hljóp í öxina sem maSurinn hafSi á lofti, svifti henn úr höndum hans og út i horn á kjallaranum. Hann sá leiftriS í sömu svipan og heyrSi skrugguna rétt á eftir, en tók ekki eftir nein- um missmiSum. Þegar gaett var aS i dagsbirtu daginn eftir, þá sást á steingólf- inu rétt undir þeim staS þar sem maSurinn hafSi reitt öxina, svart- ur blettur kringlóttur, svo sem spannar víSur, en i miSjunni á þeim hletti var þumlungsvíSur díll, þar sem steinlimrS var muliS mjel- inu smærra. Engin önnur vegs- ummerki sáust, og maSurinn meid- dist ekki minstu vitund. í sama bili sem þetta henti Mr. Sutherland, sló eldingu í annaS hús beint á móti í þeirri somu götu, reif upp þakspæni á stórurn bletti og gat á þakiS, álnar vítt. Raf- magniS virSist hafa dreifst þegar i húsiS kom. Stúlka ,stóS í for- stofunni niSri; hún var lostin, svo aS hún féll i öngvit, !en rakn- aSi bráölega viS og kennir sér nú einskis meins. Ljósin dóu í söimu svipan sem eldingunni laust í hú- iS, en meS þeim ókjörum sem fóru úr loftinu, streymdi vatniS inn um gatiS á þakinu, og varn fólkiS aS itjalda fyrir þaS þvl sem til var. Morguninn eftir sást, aS þruman hafSi rifiS upp mænisborSin og dregiS-út naglana til hálfs, svo aS þau stóBu á ská upp í loftiS. í hvassviBrinu þetta kvöld-hrundi húsgrind í Transcona; þaS átti aS verða tvíloftaS og var grindin fullbúin um kveldiS, en um morg- uninn þegar aS var komiS, lá hún i rústum. — Fyrir framan Em- press leikhús er glerþak á súlum; vindurinn fór undir þaS glehþak og vatt þvi á loft meS súlum og öllu saman, hann sefti þaS niSur aftur á sama staS aS vísu. en þá fór glerhvelfingin 611 í mola. Skip í líka leit. Jafnskjótt og sannar sögur komu af því hvar og hvernig Ti- tanic fórst, sendi Canadatstjórn skip þaS, sem viS t-æsima starfar, lagningu hans og viSgerSir, til þeirra stöSva þar ;sem slysiS varS, aS aS leita aS líkum þeirra er fór- ust. ÞaB var staSíiæft, aB kork- belti eSa hringir, lofti fyltir, hafi veriS til handa öllum á skipinu, en þeir áttu aS geta haldiS manni á floti, því þótt sjálfsagt aS lík hinna drukknuSu mundu fljóta á sjónum og því var skipiS sent, hlaS iS likkistum, aB sækja pau. Þ.egar seinast fréttist af því, var þaiS búiB aS ná meir en 200 likum, þar á meSal nafnkendra manna, Chas. M. Hays, John Jacob Astor og margra fleiri, sem þaS sótti i þennan fljót- andi líkareit. Svo er sagt, aS sum likin hafi veriS svo rotnuB, aB liringirnir voru teknir af þeim og þeim sökkt í sjó. Má þaS virS- ast undarlegt ókunnugum, aS lík skuli rotna á fám dögum í hrá- slaga kulda og ísköldum sjó, svo og hitt, aS sum skyldu rotna fyr en önnur. Ættingjar Wm. Steads gerSu orB, aS sögn, aS liki haná skyldi sökkt í sjó, ef þaS fyndist, en ekki flutt til lands. Skip þetta er nú komiB til Hali- fax meS sinn hörmulega farm, 190 lik, en annaS komiS í þess staS aS leita aS fleirum. Alls fann skipiB 306, en sökti 116 í sjóinn. Prest- ur var meS því og las yfir hverju líki stuttan greptrunar formála, sem sökt var. öll voru þaú sem fundust, meS björgunarhringum og um eitt er þess getiS, af auSmann- inum J. J. Astor, aiS höfuS og herSar voru upp úr sjó, er þaB fanst. Lengi mun hann hafa troB- iS marvaSana. 2,500 dollarar í peningum fundust á líkinu. AuS- urinn, sem erfingjar hans s&ifta á milli sin, er talinn 150 miljónir. MikiS rek sást á sjónum úr Tit- anic, hurSir, stólar og glugga um- búnaSur, en engin lik voru á þeim flökum. Mörg voru líkin meidd og marin af ísreki, aS sögn. Þess er getiS, aS engin skotsár hafi sézt á þeim, sem skip þetta fann, en þaS höfSu sumir farþegar boriS, sem af komust, aB þeir hafi heyrt allmörg skot um þaS leyti er skip- iS var aS sökkva. Rannsókn málsins er nú nálega IokiS í Bandaríkjum. rtnglendlng- um þykir hún hafa veriS æBi frek- leg og miSur vel stjórnaS. Hata Bandamenn haldiS hjá sér hverj- um er þeim sýndist af þeim sem héldu lífi, til yfirheyrslu, og eink- um hefir veriSr gengiS hart aS for- manni félagsins sem skipiB átti, J. B. Ismay, hverju hann hafi ráSiS um hraSa skipsins og fréttasend- ingar ósannar, er sendar voru þráSlaust af hafi, á mánudags- morguninn, um afdrif skipsins. Hafa fyrirspurnir veriS gerSar um þetta í brezka þinginu og er kurr mikill á Englandi út af meSferS nefndarinnar. Mál er farið aS höfBa 1 New York gegn formanni félagsins til skaSabóta, af ættingjum sem fyr- irvinnur og ástmenni mistu á Tit- anic. Hjálpin var nærri. Fyrir þeirri nefnd, sem sett var af öldungadeild Bandarikja þings til þess aS rannsaka orsakir aS mannskaSnum er Titanic fórst, er þaö fram komiö, sem farþegar búru, að skip hafi veriS nálægt þegar slýsiS vildi til, en fært sig burtu í staö þess aS koma til hjálpar. SkipiS “California” var aö eins 10 til 20 inílur í burtu og svo nærri, aS flugeldar sáust, er hleypt var á loft frá Titanic til tS biöja um hjálp. Loftskeyta sveinn á því skipi hafBi talaS viS sinn fé- laga á Titanic, skömmu fyrir slys- iS og varaS viS is, en var þá geng- inn aS sofa aS sögn, þegar hinn kallaöi á hjálpina. Skipstjórinn ber ekki á móti því, aS hann hafi oröiS flugeldanna var, en þóttist ekki hafa þoraS aS hreyfa sig, <jg; haldiS því kyrru fyrir. AnnaS skip er “Frankfurt” heitir var á næstu grösum. ÞriSja skipiS, er slysiö nálega sást frá, heitir “Mount Temple.” Þar voru yfir- menn komnir i vosklæöi og reiöu- búnir til aS skjóta út bátum til bjargar, en ekki varö af því, aS sögn vegna þess, aS skipstjóri þóttist ekki mega stofna skipi sínu i hættu vegna íssins. Sumir far- þegar á “Titanic” sem af komust, segjast hafa séS ljós á skipi skamt frá sér, og halda menn, aS þaS hafi veriS á þessu skipi. En þaS fór í hvarf á skammri stund. Fleiri skip, smá og stór, voru á þessum stöSvum, og má svo aS orSi kveSa, aS þar hafi veriS krökt af skipurn í íshrönninni, og er hvorttveggja jafn óskiljanlegt, aS skipstjórinn á “Titanic” skyldi fara utw þann ís á fullri ferS, og og hitt ekki síöur, aS þeim skipum sem nærri voru, skyldi fara svo ógæfusamlega, aS koma þvi ekki til bjargar í nauS- um. En á sjónum mun þaS gilda öllu meir en annarstaSar, aS hver er sjálfum sér næstur, og aS skip- stjóri hefir enga skyldu rikari en þá, aS sjá um aS þeim farþegjum sé engin hætta búin, sem faldir eru hans forsjá,- hvaS sem öllul öSru liSur. Sannast þar enn hiS fornkveöna, aS hver er sjálfum sér næstr.r. Manntjón af fellibyl. A laugardaginn síödegis kom enn fellibylur í Bandarikjum og fór yfir tvö ríki, Texas og Oklahoma. IiviSan fór ekki yfir vitt svæöi, á breiddina, en þar sem hann kom, brotnaSi hvaS sem fyrir varS og tvistraöist víös vegar. Bylnum fylgdi regnfall æsilegt, svo aS allar ár flóBu yfir bakka sína og láglendi svo mílum skifti. í tveim þorpum fórust 41 manneskja en meir en hundraS meiddust. Yfir 20 þorp og smábæir tirSu á leiB stormsins og eru slys og húsahrun sögS úr þeim öllum. Vírar slitn- uBu og meS þvi aS vatnavextir tóku af ferSir, þá eru fregnir ó- glöggar um manntjón og mann- skaSa. ■ ) Meiddur loftfari. Einn hinn djarfasti og lang hraSfleygasti flugmaSur, sem nú er uppi er Vedrines, hinn franski, sá er varö fyrstur til aS fljúga meir en 100 mílur á klukkustund. Þegar hann vann þaS afrék, hafSi hann á orSi, aS sér mundi ekki ljúft aö fara hægara en þaS nokk- urn tima eftir þaS. Sá metnaSur varS honum aS slysi og ef til vill fjörtjóni. Hann lagiSi af staB í loftferS á sunnudaginn, aS þreyta flug frá Brussels i Belgíu til Mad- rid á Spáni, óralangan veg og var bæöi til fjár og frægSar aö vinna fyrir þann, sem fljótastur yrSi á þvi kappflugi. Hann lagSi upp frá Paris, kom niður um xoo mílur á brott þaSan, lagaSi þar vél sina, sem honum likaSi og sneri þaSan aftur til Parisar. Hann kom niS- ur úr háa lofti meS geysimiklum hraSa. en er hann kom nærri jörS, snerist flugvél hans í loftinu og féll til jarSar úr 600 feta hæS. Hann var fluttur skyndilega til sjúkrahúss og sex hinna beztu Iækna í Paris sóttir til aS skoSa hann; höfuöskelin var brotin á tveim stöSum, á hvirfli og á hnakka, og meiddur var hann inn- vortis. Læknar skáru til beinbrot- anna og skóbættu af svo mikilli list, aS manninum er ætlaS líf. Herflotar í lofti. Alt af auka stórveldin herskip sin í loftinu. Nú eru 900 stýri- menn loftfara, sem fengiö Hhafa leyfi til.aS stjóma þeirn, eftir und- angengiS opinbert próf. Þar af eru 500 franskir, 185 þýzkir, 110 enskir, 55 rúsneskir, 45 ítalir, 35 1 Ameríkti og 20 i Austurríki. Engin skýrsla er til um þaS ,hve mörg loftskipin eru. því að þau úreldast svo fljótt og bila og eru undir aSgerS, að enginn getur giskaS á þá tölu, hve mörg séu brúkunar fær. Frakkland á fleiri flugvélar til hernaöar heldur en allar aSrar þjóðir til samans, en Japan fæstar. Af flugbelgja för- um á Þýzkaland flest, 23 ef öll eru talin, þar af 14 til hernaöar; Frakkland kemur næst meB 14, en sá er gallinn á, aS Frakkar þurfa að kaupa efni til þeirrar skipa- gerBar frá Þýzkalandi, meS þvi aö þeir hafa ekki alt sem til hennar þarf i sínu landi. Miklar vonir gera þeir sér um þaS, sem þessa fræSi stunda, aS hún taiki svo miklum framförum, þegar fram liSa stundir, aS hún verSi til mik- illa hagsmuna þeirri þjóS, sem mesta yfirburSi hefir í fluglist- inni. Ekki af baki dottnir. Þess var getiö fyrir nokkrum vikum, aö fangar nokkrir voru fluttir frá Stony Mountain til Kingston í Ontario. Sú dýfliza er talin traustust í þessu landi og þvi voru þessir fangar þangaS fluttir, en þeir eru álitnir skæöastir og hættulegastir allra 1 pessan áifu. Tveir bræSur eru meöal þeirra, sem heita Mecum , en kalla sig Kelly og Jones. Þeir gerSu tilraun til aS komast frá gæzlumönnum á leiöinni austur, og hefSi vafalaust tekist þaS, ef aörir hefBu ekki skorist í leikinn. Nú hafa þessir sömu menn gert tilraun til aS flýja úr fengelsinu, en vel greinilega hefir ekki frézt meS hverju móti. Þeir voru allir hafSir sér, ásamt tveim öBrum; einn þeirra var aB sópa ganginn fyrir framan klefa sinn; sá hét McLean og haföi veriö dæmdur í fangelsi fyrir þjófnaS; hann sló í rot tvo gæzlumenn á gangin- um og tók af þeim lykla, lauk svo upp klefa dyrum hinna; þelr færSu gæzlumenn úr fötum og fóm í þau; 1 þeim svifum bar aS lækni dýflizunnar, hann tóku þeir líka og lokuöu inni ásamt gæzlumönn- umi; eftir þaS stikuöu þeir út aS fangelsishliBi og börSu niSur meS bareflum hvern sem á móti þeim snerist, unz þeir komust á víöa- vang. Vom nú vopnaöir menn sendir á eftir þeim og náSist Brown fsá er stúlkunni stal hér í Man. í fyrra sumarj bráSlega. Hinir fóra hver sína leiB; einn stökk út í fljót og vildi leynast þann ''*g; annar komst í úthýsi á bóndabæ og faldi sig þar; stúlku- krakki hafSi séS til hans og sagöi föSur sínum til, en hann gerSi leitarmönnum viövart. NáSust þeir allir aS lokunum og voru settir í m’'rkvastofu, hver einn sér, og mi'-nú dómur þeirra veröa hert- ur. ÞaS þótti lám, aS þeir náöu ekp. í skotvopn, meS því aS þeir haia sýnt, aS þeim verður ekki mikiö fyrr aS beita byssunum, ef þeir komast 1 færi. Kvenfólk í herþjónustu. TekiS hafa nokkrar stúlkur upp á þvi í Englandi, um 30 aB tölu, aS stofna sveit til hjúkmnar i hernaSi. Hún er að öllu með her- mennsku sniöi. Mrs. btobart heit- ir æðsti fyrirliöi þessara skjald- meyja og hefir undir sér ýmsa ó- æöri fyrirliöa. Þaér komu saman í sveitabygS, ekki all skamt frá Lundúnaborg, reistu þar tjöld og geröu elda fyrir sér, eins og vandi er til í hernaði, settu útvöröu, er dimma tók, meS rafmagns ljósker- uin og skiftu um stúlkur á veröin- um á vöku hverri, en fyrirliSar þeirra gengu um á vissum tímum til þess aö aðgæta aS varSstúlkur gerðu skyldu sína’ og allar hinar væri gengnar til hvíldar kl. 10 um kveldiö. Um miöjan rnorgun á páska- daginn var blásiS til fótaferSar, og gafst þá naumur timi til aS þvo sér og greiSa, þvi að kl. 7 áttu all- ar aS vera komnar á sinn stað í fylkingunni og þá byrjuSu æfing- arnar. Nokkur hluti sveitarinnar fór þá undir forustu eins fyrir- liöa, ungrar og laglegrar stúiku, sem heitir Miss Streatfield, meS hjúkrunar kerrur. sem eru litlar og léttar í vöfunum, þangaS sem maSur lá, er lézt vera sár; honum tosuðu þær á kerru sina og fluttu hann til búöaj yfir stokka og steina og skurBi og garða; annan “sáran” mann fundu þær, og voru Wundin sár hans, ettir reglinn list- arinnar og honum komiö á óhult- an staS. HerklæSi þessara stúlkna ent hentug og þægileg, klofiS pils, grá treyja, meS svörtum brjóstadúk svartir glófar ,grár hjálmur og skósíS kápa, grá, meS rauBu kross- marki á upphandlegg. Fyrirliðar hafa svartar silkitreyjur og hvita glófa. Allar stúlkurnar hafa gengiS í þetta af sjálfsdáöum og verBa aS ganga undir próf til þess aS ikom- ast í sveitina. Öllum er bægt frá, sem vilja komast aö sér til gamans eSa leiks og þeim einum hleypt aS, er vilja stunda þetta sjálfs verks- ins vegna, með alvöru og ráönum hug. Flestar eru stúlkumar kenslu konur og aSrar, sem eru óiháöar efnalega. Einar 20 aörar stúlkna- sveitir hafa síöan veriö myndaöar í þessu skyni á Englandi og láta blöSin vel yfir þeirra framferSi. Þykir þeirra aðferö líklegri til sigtrs í kvenréttinda málinu held- ur en upphlaup og órói forsprakk- anna i kvenfrelsis TiBinu, sem nú sitja í fangelsi og bíSa dóms fyrir eignaskeindir og uppistand á al- mannafæri. Fellibylur í Bandaríkjum. Yfir nokkurn hluta Illiniois og Indiana rikja fór fellibylur í vik- unni sem leiS; fórust um 30 manns og 200 meiddust. Fréttavírar slitn- uöu, svo mílum skifti, bæir og peningshús fuku og brotnuSu, þar sem stormurinn fór um og þykir líklegt, aö líftjónið verBi meira en hingaS til hefir frézt um, þegar búiB er aS rannsaka þær bygSir, sem urBu fyrir þessum voBa. Eignamissir er mjög mikill, en hef ir ekki enn veriS metinn. I einu þorpi fómst 18 manns og stóS þar ekki steinn yfir steini. Jámbraut- ar vagnar mölvuSust og margar stórar og dýrar byggingar skemd- ust og brotnuöu, þar á meöal verksmiSjur og járnbrautastöövar. Þess er getiB, aS hraölest var á fluga ferö, þar nærri sem bylurinn kom, en meö því aB hann stóB beint á eftir henni, þá slapp hún óskemd. — VíBar koma fréttir af stormskemdum í Bandaríkjum og horfir þar til mikillar óáranar á sumum stööum af þessum sökum og /af völdum flóöa og vatnavaxta, sem fyr er getiö í blaöi vom. Flokkaskifting og vínsala. Whitney stjórnin 1 Ontario er sögö hafa í hyggju, aS skjóta því máli til atkvæöa kjósenda, sem mótstöðumenn hennar hafa fram haldiS um stund meB miklum dugnaði: hvort afnema skuli vín- sölukrár í fylkinu. Stjórnin ætlar aS leggja tvennar spurningar fyr- ir kjósendurna: Hvort afnema skuli vínsölu, sem hennar mót- stöSumenn vilja, eSa hvort afnema skuli með lögum, að maður kaupi drykk handa öSrum en sjálfum sér á veitingaliúsum. Allir vín- sölumenn 1 þessu landi fylgja con- servatívum aö máluro, en conserva tívu stjórnimar gera aftur hvaB þær geta til þess að liösinna veit- ingamönnunum. Li'beralar beita sér alstaðar fyrir því, aS hefta drvkkjuskap með öllum sönnum bindindis vinum. W. T. Stead, I blaðinu Free Press hefir A. M. Nicol ritaö um William Stead hinn merkilega mann, er fórst á Titanic; Mr. Nicol var honum kunnugur og umgekst hann af og til i 25 ár. Hörmulegt er þaS, að W. T. Stead skyldi farast. Þar fór einn sá blaSamaður, er var mestur fyr- ir sér og réöi mestu allra blaöa- manna i Evrópu. hinn öflugasti stuöuingsniaSur friöar meSal allra þjóða; nú hafa þeir mist athvarf sitt, sem flýSu til London undan ofsóknum þeirra stjórna, sem enn þá hafa þann siö aS beita oíríki viö sína mótstöSumenn: sú viö- leitni, aö leggja öll ágreiningsmál þjóða í gerSardóm og þar meS létta hergjalda byrði á löndunum, hefir nú IátiS sinn öflugasta for- mælanda, og það 1 þann mund þegar hans hljómmikla ratist og hvassi penni var þeirri stefnu ó- missandi. Margir blaSamenn, rithöfundar, stjórnarherrar og forráöamenn landa og rikja létu þar sinn bezta vin. AS hann skyldi hverfa meB svo voveiflegu móti á þeim hörmu lega slysamorgni þann 15. April, er einkar sviplegt félögum hans í blaöamennsku. Eg minnist nú þess aS eitt kvöld hafSi hann boö inni heima hjá sér i Lundúnum fyrir nokkrum árum; þar voru saman komnir vinir hans og var hann sjálfur hrókur alls fagnaSar, eins og vant var. Þar kom talinu, aS hann kvaB upp úr hvers dauS- daga hann vildi helzt óska sér, þegar ætlunarverki hans væri lok- ið í heiminum, — þvi aö Stead trúBi þvi staSfastlega. að honum væri sérstakt starf faliö af drotni sjálfum, aS vinna í ritstjórasess- inum og væri til þess vígður meö engu ótraustari vígslu heldur en prestur af biskupi meB postullegu vigsluvaldi. í þann mund baröist hann hart fyrir réttu máli, en all- ur almenningur stóö á móti meö miklum ofsa. Þá mælti hann: “Eg vildi helzt deyja þeim dauð- daga, aö vera slitinn sundur liS fyrir lið af óSum skríl — aö deyja píslarvættis dauöa fyrir réttan málstaö og leiöa fram í ljósan dag á þessari öld sigurdauöa þess “lýö- æsingja”, sem aldatal vort miöast viö“; og enn fremur mælti hann: “Mér er nær aö halda, aö ef vér fylgdum dæmi hans betur en vér gerum, þá yröi píslarvættis dauöi einn af siSum kirkjunnar.” Hann fékk ekki þann dauða, sem hann óskaöi sér, en dauödagi hans eöa hvarf er samt aB vissu leyti áþekkur skapferli og starfi þessa mikla brezka manns. Hann fór af heiminum meö þeim hætti sem sætti miklum tíB- indum, olli mikilli sorg og *fáir eða enginn skilur meB hverju móti varö. Og- var ekki Stead einhver sá mesti tiöindamaSur sem nokkru sinni hefir haldiS á penna? Hann haföi margar ráöageröir, almenn- ingi sinnar þjóBar og annara til hagsbóta og betrunar og fylgdi öllum þeim ráBagerBum af allri orku, en hörmuleg endalok fengu þær flestar, og í þriBja lagi má meö sanni segja, aö enginn skildi Stead, nema þeir sem vora honum handgengnastir. Hann var nálega öllum ráögáta. Hann skipaöi Ma- dame Blavatsky á bekk meB spá- mönnum heimsins. [Mad. B. hef- ir skrifaB bækur um "guöspeki”, seni af almenningi er álitið rugl og vingl.—ÞýS.]. Hann sá ekki sól- ina fyrir Parnell, en kvaö upp á- fellisdóm yfir Sir Charles Dilke. [Frsegir menn á Bretlandi, er drýgöu sömu yfirsjónina báBir.— ÞýS.]. Hann baröist fyrir því, aB leggja deilumál þjóða í gerSardóm í Hague, en fylgdi því harBast af öllum aö auka brezka flotann á borS viö herauka annara landa. Djrlingar hans voru General Booth, sá er stofnaöi hjálpræðis- herinn. Cardinal Manning höfö- ingi katólsku kirkjunnar á Eng- landi, Oliver Cromweu og “vinir 1 ódáins heimi”. RáSgáta var þessi maSur, merkilegur og frábær; vinir hans elskuöu hann og dáSust aS honum, óvinir hans hötuöu hann, þeir sem stunduBu sömu iðju og hann, virtu hann umfram alla aöra: hann var í vináttu viS konunga, og keisara, dæmdi frýju- laust þing og stjómmálaflokka á sina vog; um sumt sérvitur, en einlægur af hjarta, ráövandur og allra dyggastur. Hér gefst ekki tpm til ,er mér líka ofvaxiS, að meta hversu miklu hann hefir ráö- iö um þá stórviSburöi, sem gerö- ust um hans daga og hann var viö riöinn, en þaö mundi taka miklu meira rúm en mér er hér ætlaB, aö telja þau stórmál, sem hann stóö í og halda munu nafni hans á lofti. Eg nefni aö eins fáein, til aö sýna hversu fjölhæfur hann var og hversu margt hann lét sig skifta, hvar sem það geröist í iheiminum. 1. Hann orkaöi fult eins miklu meö pennanum, eins og Gladstone meö niælsku sinni til þess aS létta oki Tyrkja af Balkanskaga og stofna þar sjálfstæS riki. 2. Honum tókst aö bæta úr niS- urlæging meyja og kvenna á Bret- Iandi og þaS svo skörulega, aö Lundúnaborg skammaöist sín. Fvrir það afrek var hann settur i dýflizu. hann þótti varla í “góöra manna" húsum hæfur né þau blöS sem meö homim stóSu í höfuö- borginni; þá sneru margir gamlir vinir ba’kinu viö honum. En svo mikill var kraftur þessa manns, aS sjálf drotningin Victoria skrif- aBi honum bréf aö lokum og baö hann hafa þökk fyrir frammistöðu hans og uröu þá fjandmenn hans og sómasamlegra siöa aö þagna. 3. Hann vakti Breta af vondum draum með bók sinni um flota þeirra; frá honum stafar þaö á- form þeirra, aö hafa flota sinn tvigildan á viö þann sem stærstur er hjá öSrum þjóöum. Hann stóö svo fjarri þeim, sem hervarnir vildu auka, sem veröa mátti í öll- um öörum atriöum, en í þessu var hann skorinn af sama klæSi og þeir. 4. Hann var höfundur bókar- innar “Hörmung Englands og leiSin þaöan”, og var þaS meðal annara aðgeröa hiö þróttugasta átak aS lyfta því Gretistaki: viö- reisn hinna vesölu og bágstöddu á Bretlandi. Sá maSur, sem hann mun hafa kvatt siöast, er General Goath, sá er HjálpræSisherinn stofnaöi; þeir máttu ekki saman vera svo aö þeir kæmust ekki í hár saman, en enginn veitti Booth ör- uggara fylgi heldur en hann. 5. Hann barðist lengi fyrir aö sætta Rússa og Breta og lifSi þaö aS sú kenning hans varS mæli- snúra þeirra, sem völdin hafa nú meS þessum þjóSum, og þegar ævisaga hans veröur nákvæmlega rakin, þá mun þaö koma í ljós, aö hvenær sem til ófriBar horfSi í Evróptt, þá munaöi meira um hann einan heldur en heila fylking af sendiherrum til aö sefa þaS bál. Hann var svo mikill fyrir sér, aS honum var alstaöar viötaka veitt °g þegar hann fór á staö til meg- inlands og blaöiS “Times” flutti fregn um þaö, aö “Mr. Stead hafi setiö heila klukkustund á tali viö Rússakeisarann og veriö boö- inn í veglega veizlu eftir á hjá forsætisráöherra” þá stóö alt Bret- land á hlustinni aö hevra hvað hann hefBi aö segja eftir á. 6. Þegar ófriSurinn viö Búa stóö sem hæst, þá fór hann um landiö þvert og endilangt og talaöi máli [itilmagnans og mega allir vita, sem' til þekkja ,aB þaö var ekki smámenniim hent, eins og þá stóB á. 7. Hann stóö meö ýmsum máls- metandi mönnum, er trúöu því, aö sálir framliöinna vissu hvaö gerSist hérna megin grafar og aö lifandi menn gætu haft tal af þeim. Hann varö þar sem ananrs staö- ar sá, er mest bar á. Hann var svo mikill fyrir sér, aö hann fór fram úr öllutn, sem stóöu einum megin aS meö honum. Hvar sem hann lagðist á varSi hann sér öllum til. Og öllum sínum kröftum varði hann í þjónustu háleitra hugsjóna. Margar ráSagerSir hans fómst fyrir, en hann var ætiö jafnörugg- ur fyrir þvi. Hann stóö oft í ströngu, en það munu játa bæöi vinir og óvinir, aö aldrei lét hann leiðast af öðru en sannfæring sinni og aö aldrei barSist hann meö glaöara geöi, heldur en þegar þyngst var fyrir. Hann var mikil- menni og góöur maöur og er þar mikiö skarS fyrir skildi á Bret- Iandi, þar sem hann var. Til Lögbergs. Þökk fyrir ritsjórnargreinina i síðasta Lögbergi: “iBnaSamám ungra sveina”. Þaö eru orö 1 tirna töluö. ÞaB er engum minsta vafa bundiS, aS þarflegt er aS stuSla aS þvi aö feöur leggi meiri rækt viö aS kenna eöa láta kenna sonum sínum til einhverra góBra iSnaöargreina en nú er gert. Sá, sem góSa handiön kann, þarf ekki aö standa, hér í landi, allslaus og ráSþrota, hafi hann heilsu og krafta til aS vinna, eins og svo marga vel gefna og hrausta menn hendir svo oft, sem til engra verka kunna, ©g verða eingöngu að treysta á bók- lega rnentun sina, — sem 1 mörg- um tilfellum er líka mjög ófull- komin. ÞaS er ennfremur öllu arö- værrlegra, þegar til lengdar ’ætur, ánægjulegra og hollara í alla staöi fyrir unga menn aö vinna aö góS- tun handiðnum, en aB gerast erinds- rekar og hlaupasveinar miBur þarf legra gróðabralls fyrirtækja, sem svo margir ungir menn leiöast út í nú á dögum. Brýni íslenzku blöB- in sbkt fyrir íslenzkum feBram og mæðrimi hér i landi, kenni þau; lúnni íslenzku kynstÖB liér aS nota sem bezt — aö leggja sem bezt frani til heilla fyrir land og lýB— þá góöu kraftá, sem hún á í sér, þá hafa þau fyllilega leyst hltit- verk sitt af hendi; þá veröa þau lika aSlaöandi og kærkomnir gest- ir á öllum íslenzkum heimilum og stuðla þá hvaS bezt aö viöhaldi' dýrmætustu og fegurstu eignar íslenzku þjóSarinnar, íslensk ií tungunnar. O. T. Johnson. Jarl á Íslandi. BlaðiS Free Press flutti á mánu- daginn símskej'ti frá Khöfn á þá leiö, aS samkomulag sé væntanlegt milli flokkanna á íslandi meB því móti, að jarl slrili vera á íslandi tneö þrem ráðgjöfum, og sé einn þeirra í Khöfn og eigi sæti í rik- isráöi. Segiy • i:ii'keytiS aB hk- legt sé aö þetta hafist fram. Eftir bréfi nýkomnu frí tslandi höfum vér ástæöu til aS ■'alda, aB til sátta horfi meS flokkumir.i eða einhverj um pörtum þeir.-.i, en um þaB, hvort skeyti þetta íer meS rétt mál, kunnum vér ei !:i aS dænia a5 svo stöddu. Nor&menn og Svíar. Einu blaöi norrænu i þessu landi farast orö á þessa leiB: Þ]aB er vor trú, aö skaparrnn hafi ætl- að Kjölinn fþann fjallgarö sem liggur á landamærum Noregs og SvíþjóBar, eftir endilöngu landL til þess aö vera bakhjall þessara þjóöa og athvarf til vamar þeim. Þetta ættu báöar þjóöir aB hafa hugfast og haga hervörnum1 eftir þvi. Sviar og NorSmenn ættu aö fylgjast aö málum einsog bræö- ur; ef þeir gera þaö, og fara vit- urlega meö sinum máUim gagn- vart öBram þjóöum, þá þurfa þeir engan að óttast. Vér vildum óska aö góövild og bróBurhugur og samverknaBur tækist meB þessum fornu konungsrikjum, því aB svo bezt tryggja þau velferB sína og sjálfstæBi. — Vér viljum bæta því viB, aB þau stórveldin, sem eru bezt viljuB NorBurlöndum, munu hafa hvatt þau til þess aB fylgjast aö sem bezt og einkanlega koma sér saman um sameiginlegar her- varnir og utannkismál. OPaö mtm ieænast holt heima hvaB, hér sem annarstaBar, og betra aB treysta sjá!fum sér heldur en öBrum til aö vemda sjálfstæBi sitt.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.