Lögberg - 04.07.1912, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 4. JCLf 1912.
7-
Hið bezta og arðvænlegasta at
öllum sumarkaupum til búsins.
DE LAVAL rjómaskilvinda er bezta og gróöamesta kaup-
iö til búsins alt árið um kring—og meir á sumrin en nokkrum
öðrum tíma.
Smjörlita fer forgörðum ef skilvinda e: ekki notuð. og mest
á sumrin, því að þá munar mestu á gæöum rjómans og stærð
skökunnar. í ár inunar það langmestu, með því að smjör-
prísar e u meö hæsta móti á góðu smjöri.
De Laval rjómastilvinda framleiðir ekki aðeins íneiri og
betri rjóma og sinjör heldur en mögulegt er með því að setja
mjólkina í crogum, og meiri en aðrar rjómaskilvindur.
Þarnæst kemur það, að bæði tími og
vinna sparast viö mjólkurmeðhöndlun ef
skiluinda er notuð, og einkum og sér í
lagi á sumrin, þegar tíminn er dýrmæt-
astur.
De Laval stendur öllum skilvi*dum
fremur að því leyti til, að hún rúmar
meira, er liðugri í brúkun, einfaldari í
samsetning, auöveldari að hreinsa og
hollari.
Alt þetta er hver umboðsmaöur De Laval FoS og REIÐ-
UBÚIN'N til að SÝNA og SANNA svo aö allir saiinfærist,
sem kaupa vilja.
Lítið inn til næsta De Laval umboðsmanus undir eins eða
skrifið oss beint eftir þessari áritun:
THE DE LAVAL SEPARATOR CO.
14 Princess St., WINNIPEG 1 73 William St., MONTREAL
tveggja drengja m'lli 10 og 12
ára. Þeir voru systra synir, sá
fyrri Ualldór Guðnnindsson kenn-
ari við latínuskólann í Rey,kjavík
alla tið, eg rná segja stjörnufræð-
| ingur: möðir hans var Sigríður
' og bjó þá með fyrri manni sínum
I Guðmundi 1 Ferjukoti. Hinn var
[ Þorbergur sá er S. J. Jóhannes-
son skáld gat um í Lögbergi fyrir
skomnui. og var í Narðarlandi
mestan part æfinnar; móðir hans
var Kristín, og hún kendi mér
vísuna. Þar var þá (\ Ferjukoti)
vinnukona, sem Rósamunda hét,
og um hana var kveðið. Hall-
flór byrjar og segir:
Ægis ljósa eikin fín'
er hún Rósamunda,
Þorbergur svarar á augabragði:
þetta hrós án þarfa 'skín,
það er drós ólundar.
Lárus Guðntundsson.
Alþýðuvísur.
Vísur Ólafs hins líkþráa.
Þegar móðir min var ógift
stúlka og 'heirna lija loreldrum
sínum í Keldunesi í Kelduhverfi,
koin þangað kiokkrum ‘siunum
ölafur sonur séra Erlendar 1
Hofteigi. Hann var holdsveikur
og fór í kring til að létta sér upp
í fyrsta sinn er liann kom að
Ke'dunesi bað hann segja sér til
végar inn Hverfið. Var honum
sagt að stefna suður á hæðirnar,
þar mundi liann finna stúlkur,
sem gæti sagt honum til vegar.
Þegar liann kemur svo nálægt að
þær heyra til hans. segir hann:
Ökendur af öllnm í ranni
er eg hér, það þjóðirnar sanni.
Bið eg einhver blómlegur svanni
beini leiðir farandi manni.
Seinna var hann þar nótt, og orti
þá eftirfylgjandi vísu urn stúlku,
sem var að flýta sér á stekk:
Það jeg vitna þels um far
þenki að engum falli,
ef hrundin klæða hálsbrotnar
hér á sléttum palli.
Vinnukona spurði húsmóður sina
hvað hún ætti að gera. Konan
kvaðst ekki vita það. Þá segir
Olafur:
He:ðri vafin hringa slóð
með hyggju Ikisin* sterka,
Erlendsdóttir Guðrún góð
getur sagt til verka.
Ólafur kom á bæ i Axarfirði og
bað að gefa sér aö drekka. Stúlk-
an, sem kom með drykkinn, segir
hann kosti visu. Þiá kvað Olaf-
ur:
Fánýt ræða frá mér skríður
fljótt án mæðu í einum rykk.
Fylkir hæða bið eg bliður
borgi klæða'ilju drykk.
í íjyrsta sinn er hann kom að
Sjávarlandi i Þistilfirði, spurði
konan þar hann að heiti. Því svar-
aði Olafur þannig:
Ofafur heitir, örvabeitir
um sér flevtir vegarslóð;
austan af landi, óþekkjandi,
1. aumu standi, kona góð!
Þá segir konan;
Olafur, hvers ertu son?
enginn maður hér það veit.
á sem heldur ekki er von,
ókendur í vorri sveit.
Olafur svarar:
Hlýði kvendið hugvits dýra
úr hyggjunausti mitjt á svar:
Eg er Erlendssonur síra,
sá fyrir austan prestur var.
Að' Skeggjastöðum á Langanes-
strönd kom hann eitt sinn rétt
fyrir jólin; var honum boðið að
vera þar yfir hátíðina og þáði
hann boðið. Á jóladagskveld voru
þar nokkrar konur aðkomnaf, sem
ætluðu að bíða eftir messu næsta
dag. Voru þær að tala um það
sín á nr'lli, að prestinum mundi
fara vel faldur. Prestur kemur
þar að í því, og segja þær honum
hvað þær hafi verið að tala um og
ein þeirra setur á hann skauta-
fald. Olafur lá þar í rúmi í bað-
stofunni, ris upp við olnboga og
segir:
Eiður skjalda undrast fer,
engan taldi frestinn,
seljan spjalda siðug hér
setti fald á prestinn.
Þegar Olafur fór, kvaö hann;
Fýsir Olaf fara á ról
og fá sér skjól útvalið.
Hjá h'rðir kjóla og hringasól
hefir um jólin dvalið.
Svo bæti eg hér viö einni vísu
eftir hann enn, þó eg viti ekki
hvar 'hann var þegar hann geröi
hana:
Holds ]>ér veikan hýsið mann,
er hingað víkja'- náði;
burði veika bera kann,
» bágt er að le'ka sér við hann.
Gömul kotta.
Vilhelm Hulter, sem áður hefir
verið getið 1 ILgb. undir þesstim
lið, var kallaður leirskálda-kon-1
ungur syðra, líkt og Hannes |
stutti vestra. Eg sá hann nokkr- [
um, sinnum þegar eg var drengur
og höfðum við ærslabelg.irnir j
gaman af karli, því hann lét mik- ]
i'ð yfir sér og taldi sig einn! með
Natan heitinn Ketilsson, sem
áður hefir verið nefndur.'í alþýðu
vísna þáttum þessum, var eijtt
sinn staddur í veizlu. Um morg-
uninn eftir veizluna, þegar hann
var að fara á stað, kvað hann vísu
þessa: , ^
Lifði eg viður gleði í gær,
en gætunv þó að hinu: ,
dag fyrir liðinn dregst eg nær
dauðans takmarkinu.
Þessa visu orti kona heima á
fslandi. v:ð mann gestkomandi:
Eru forlög undarleg.
eitthvað til þess kemur
að eg skuli elska þig
öllum mönnum fremur.
Frá þvi hefir sagt mér sannorð-
| ur maður, að eitt sinn þegar sera
Páll á Undirfelli kom út úr kirkj-
unni eftir messu á einni af annex-
íum sinum, sér hann hvar strákar
hafa tekið reiðhest hans og fara
geyst. Honum hefir líklega þótt
miður og kveður vísu þessa:
Hesti um frónið ríða rétt
reiknast sælustundir;
beizla Ijónið nógu nett
nú er þrælum undir.
Oft detta mér þessar visur í
hug eftir hann gamla Brokeyjaf
Hákon; og þó að hann hafi nú aö-
allega meint þar sjálfan, sig, hefi
eg stundum verið að hugsa, hvort
hann mundi ekki eiga marga
nafna:
Þó véla skeyti um veraldar stig-
vilji leita oft á mig,
hennar þreytir sjálfa sig
svika breyting margvisleg.
Á það heima ei lijá mér,
út þó sveimi þankarnir,
verður beimur víða er fer
vdssari þeim. sem heirna er.
1
Eftirfarandi tvær vísur voru
4
höfðingjum Reykjavíkur, og vera Grtar um Arna Júlíus
af dönskum ættum í þokkaíbót.
‘‘Svo þú ert þá af dönsku kyni
c.ns og hundurinn prófastsins ?”
sogðum við drengir. En karli
fanst fátt um, og kendi skorts á
tilhlýðilegri virðingu. — Hölter
fiakkaði um allar veitir syðra. Eitt
sinn er hann var í Hafnarfirði. þá
var þar e’nnig staddur séra Guð-
mundur Torfason prestur að
Tcrfastöðum, er dó 1879, skáld
gott og mesti frækleika maður og
íamur að afli. Svo sagði mér
skólabróðir hans frá Bessastöðum,
séra Guðm. Bjarnason, siðast
prestur að Borg á Mýrum. Þessi
séra G. T. orti Reykjavíkur hrag-
inn gamla, sem byrjar svona:
Eg var á ferð um fölva nóttu,
foræði vóð um grýtta slóö:
tóik niig aö syfja undir óttu,
á hæð hjá vörðu kyr því stóð:
bvltu mér veitti bróöir hels.
])á bjarminn lýsti fagrahvels.
Sá var galli á þeimí mæta manni,
að honum þótti sopinn góður, og
var hann i þetta skifti steinsof-
andi úti i einni hraunbrekkunni
við Hafnarfjarðar kaupstað..
Þangað verður Hölter reika’ð og
kveður ])á:
Heyrðu, liempu gaurrnn.
harður eins og staunnn,
magni’st í þér maurinn,
mammons púkinn leiður,
hrikinn herðabreiður,
hökuls þjón, iþjón, þjón,
hökuls þjón er líkt sem ljón.
lenda og fóta gleiður.
En þegar séra Guðm. vaknar og
erti sögð tiðindin sem gerst höfðu,
þá yrkir hann heillangan brag, og
læröi eg mikið af honum, en hefi
nú glatað tir minni utan að eins
tveim visum, og þær eru þessar:
Hulter gult ber heilaker
af heitum geitnaskðrfum.
Hulter snultrar hvar sem fer,
Hulter sultar gikkur er.
Flakkar, strýkur, flóni likur,
fíflsku hvatur;
reynist snikinn, ragur, latur,
Reykjavikur sveitarmatur.
Ekki heyrði eg þess getið, að
Hulter kvæði meira til séra Guð-
mundar.
Hér er vel botnuð vísa á rnilli
sem var
vinnumaður hjá Ásgeir bónda á'
Stað í Hrútafirði um og eftir ár-
ið 1889. Hann var vanur að fara
póstferðirnar fyrir Ásgeir norður;
á Strandir og var því alment kall-
aður Arni Stranda-póstur:
Þó hræsvelgs anda hreyfi sér
hör.kublandinn gjóstur,
yfir landið æða fer
Arni Stranda-póstur.
Hans í æðum eldheitt fjör
æsku glæðir hiti;
ekkert hræðst ihetjan snör
heims af mæðu og striti.
Þessa vísu orkti Jóhannes frá
Brekkubæ við Hellna undir Jökli
um Karolínu dóttur ólafs gamh
frá Skjaldartröð, eitt sinn er f.;!k
var á bjargi við fugla og eggja
tekju. og átti von á hetini að he:m-
an :
Karolina kom á bjarg
kæti að sýna þjóðum;
reið sú fína faxa varg
fáguð rínarglóðum.
Þessar tvær vísur orti Jón frá
Búrfelli í Miðfirði um hina svo
kölluðu hæða vörðu, sem kann
hlóð á austanverðum Hrútafjarð-
arhálsi. og stóð hún á hellubjargi
skamt frá þjóðveginum; hún var
aðdáanlega falleg; margt af ferða
mönnurn, er fór um veginn, stanz-
aði ])ar rétt til að skoða þessa
grjóthjörtuðu griðkonu, sem, öll-
um bauð skjól fyrir skúrum og
vindi, af hvaða átt seml var;
Eg hefi smiðað alla þig,
ó mín fríða kona!
þakin prýði. þægileg,
þú mátt bíða svona.
Þú rnátt liða þrautirnar,
þung við stríða veður,
sein að þér hríða alstaðar ,
engin blíða gleður.
GÁTA.
Hirzlu sá eg ema,
sem hafði að geyma
efni samblandin
aðskiljanleg;
tekin voru þau
af tveimur ríkjum.
himins dqt'tqr
er heitir rtáttúra.
Læt eg þau heita
liíshafandi.
En hirz.an sjáfí
var lient og samin
af hinu þriðja
þar frá skildu
er þú leggur lið
liinum lífshafendu.
Síðan var mér sagt,
að sambland ]>etta
af mér sjálfum
ætti að verða
að ltálfum parti
hundraðasta
dálítil deild,
en dulin þó.
He'dur var inér starsýnt
á hirzlu þessa;
efni hennar var
af Ýmis hræi,
hluti sá er eg
heyri kendan
við hinn efsta
stað í Evrópu.
Heldur og hafa læst
himin lykla.
Hún var hverfulli
hlutum fleirstum,
en fersk og fáguö þó
frumefni því.
sem eldur. vatn né loft
ei fá grandað;
yaranlegleika
það veitir öllu
líflausu, líka
lífshafandi.
og ekkert aldar magn
því orkar lóga.
F'ékk mér hirzian
furðu f jölbreyttari:
Sá eg nú duft
satnkynja henni,
er varði hana skrauti
sem væri lifandi
því er móðir mín
með sig prýðir,
])á hún skarta skal
fyrir skyngefandi
og fagurhjúpaðrí
fóstru sinni,
er hún býður börnum sín
að hún brjóst gefi.
Tignaði þar sumt
tungan þögla,
er manninn hebreska
mjög svo ginti,
og svo dæmdan lék
til hraklegs dauða.
Blóð kostar hún oft,
enda blóðug slást;
Málað hafði hún þar
mynd eilíf'ðar
fjórum sinnum
og var furða mest
að þúsundir þegna
þegjandi slaðri
eilifðar um hyggju
oftar sviptri
hverjum þeim hlut
sem á hauðri finnst.
Hér var hægt að sjá
hlut tálsmíðar.
skreyttann, hann lék
fyrir skoðendum,
fordjarfað efni
þess frægð ibar ’rngi,
hurðar helgidóms
hyggnasts jöfurs,
þess er Asía
átti í fyrstu
er tvennar hrærðu
tylftir handa,
Siú var hin þriðja
er afguð glapti,
kend við þann sta’ð,
er kallast þvi nafni,
er enginn staður átt
fær undir sunnu;
það var óg
af því efni.
sem elda drottinn
nettur net af reið
og náttbeð strengdi;
gyðju gifta sér
í glæp að veiða
ásamt hör hennar
og hérað leiddi
uppdregin ölf
þeim til athláturs.
Meina eg hlut þann
marghæfastan
Jæirra er þreifar hönd
og þekkir sál.
Bergur lifi sá
og bráðum fangar;
blóði býr hann í
og blóði úthellir.
Ráði nokkur gátu
og rök til leiði
])ait er heyra henni
til heimildar,
met eg að svo mikltt
mér at hygnari.
sem hægra er að binda
hnút. en levsa.
Nú sendi eg hér með gömul blöð.
sem á er skrifuð gáta í stefjum,
ort af Níöelsi skálda. Eg skrifaði
hana upp 1889 eftir manni, sem
kunni hana utan að: hann hafði
átt eiginhandarrit höfundarins, en
það hafði týnzt. Maðurinn hét
Jakob Sigurðsson, ættaður úr
Skagafirði, gætinn mauður og stál
írrinnugur, allfróður; hann er nú
dáinn. Hann sagði að gátan væri
S ASKATCHEWAN
Tímabœrar bendingar til bænda.
Sumarplœging
Tilgangurinn með sumarplægingu cr helzt sá, að halda raka í jörðu og geyma
hann þartil notaður verður handa uppskeru seinna meir. Þannig má gera við því, ef
úrkomulaust er, og fá góða uppskeru alt um það. Það er ervitt aö sannfæra nýkomna
menn urn það, að sumarplæging sé nauðsynleg meðan land er nýtt, með því að það
virðist benda til að landið sé ónýtt af ofmikilli brúkun. En það ber jafnan að hafa
hugfast, að vér verðum að afreka því hinu sama með mjög lítilli úrkomu, sem önnur
lönd gera með helmingi meira regnfalli.
Reynslan hefir sýnt, að af sumarplægingu má hafa mest not með þeirri aðferð
sem nú skal greina:
Það land sem sæta skal sumarplæging, ætti að fá nokkra hustyrking og jafn-
skjótt og sáning er lokiö á vori, sem venjulega er um 2ista Maí, þá ætti að plægja það
frá 5 til 7 þml. á dýpt. Vel skyldi herfa þegar á eftir og allskyns illgresi haldið niðri
með aiði eftir því sem þörfgerist. Þessar aðgerðir eru nauðsynlegar til þess að land-
ið sé vel við því búið aö taka við rigningunum sem koma í Júuí og Júlí.
Um það eru skiftar skoðanir, hvers virðl önnur plægingin er, rrieð því að hún
veldur því að stráið verður lengra og kornið þroskast seinna í vætu árum, en af því
leiðir meiri frosthættu, ef snemma frýs. Það er betra að halda landinu svörtu eftir
fyrstu plæging heldur en lofa illgresi að vaxa á því, svo að plægja verði í annaðsinn.
Ef sumarplæging fer fram í fyrsta sinn eftir 1. Júlí og einkum eftir 1?. Júlí, þá
verða engin not af því vegna þess að þaö er sama hvaö oft plægt er eða sært í svörð-
inn, þá veldur það engu um raka í jörð eftir rigningar eru um garö gengnar í Júnf og
Júlí.
Það er slæmur vani, að bíða þangað til illgresi er fullvaxið og oft fullþroskað,
°g Plægja Þaö Þá niöur, og er ekkertsem mælir því bót. Þetta fullvaxna illgresi sýg-
ur í sig vætuna, sem í jörðina hefir komið við Júní regnið, og ei plægt er í jörð niður
fullþroskað illgresi, eða því sem næst, gerir ekki annað en bætir ofaná þær miljónir
sáðagna sem fyrir eru, og eykur svo sem engu viö frjómagn jarðaiinnar.
Hér skulu taldar aðlerðir er sumir bændur hafa, og óheppilegar eru, svo og rök
til færð, hvers vegna þær skyldu e k k i viöhaföar.
1. Plægt djúpt (6 eða 8 þml.) áður en Júní lýkur, herfað í sprettu ogplægt 5 eða
6 þml. djúpt um uppskeru leytið. A f 1 e i ð i n g:—Ofmikill seinagróður ef tíð er vætu-
söm, kornið þroskast seint, og ef skemdir verða af vindi, þá verður mikið um illgresi.
2. Plægt þrjú fet á dýpt innan Júní loka, svörður erjaður um sprettu og tæpa 3
eða 4 þml. dýpt á hausti. A f le i ði n g:— -uéleg uppskera í þurru ári. meðaluppskera
ávætusumri. Jörðinni er ekki nógu velrótað um til þess hún haldi raka.
3. Plægt grunnt (3 þml.) fyrir Júní lok, svörður erjaður um sprettu og plægt
djúpt (7 til 8 þml.) á hausti. A f 1 e i ð i ng: Jarðvegur svo laus, að ekki helzt í hon-
um raki og ávöxtur rýr og futlur með illgresi ef þurt er veður.
Ófrávíkjanlegar regfur verða vitanlega ekkigefnar um alskonar jarðveg, heldur
hentar hverjum sín. Víða má breyta til meira og minna um aöferðir en halda þó viss-
um meginreglum. Sú aðferð sem að ofan er talin, mun reynast vel.
Ef frekari upplýsinga þarf með, þá er þeirra aö leita (á yðar eigin tungumáli) hjá
Department of Agriculture
REGINA,
SASK.
um leirskál, er þá haföi veriö kyetp 1
í verzl.unarbúð ; voru málaöar með '■
fögrum litum utan á skálina ýms- j
ar myndir eða fígúrur. Gátan er :
býsna löng og orðmörg og alls !
I ekki auðráðin, en ..hvort hún er j
rétt — óafbökuð — eins og Níels j
gekk frá henni, get eg ekkert sagt
um.
Artti SigurSsson.
Þessa stöku kvað Mr. S. J. Jcé
hannesson sköirmvu áður en hann
lagði af stað til íslands í vor, er
tiðrætt var um dauðdaga auðugra
manna;
Hér mikils afla margir gera
og maura lilaða byrðinginn,
þó allir jafnt frá borði bera
nær búin heims er vertiðin.
Þetta erindi var alþekt í Múla^
þingi syðra fyrir allmörgum árum,
en um höfund kunnum vér ekki að
segja með vissu:
Þar um slíta þrætu. miá.
þó jeg lýtin hvergi finni.
eg sé bita úlfinn grá
undir hvítu sauðarskinni.
ROBINSON
Warners lífstykki
sem aldrei ryðga. Frábær-
lega liðug, ágætlega falleg í
sniðum, þœgilegust af öllum
Pariö á........$2.00
Lingeri búningar
kvenfólks $5.00
Þeir eru $18. 50 virði; stærð-
ir 34 og 36, lítiö eitt kvolað-
ir, vel gerðir og trímmaðir.
Lérepts treyjur kven-
lólks $7.5o
Alklæðnaður kvenna
og barna $1.79
Kvenstígvél 95c.
Patent og Vici Kid, kosta
vanalega $2.50 og 3.50
ROBINSON !LS2
Ef þú ert húsfreyja á stóru heim-
ili. þá þarftu ekki að hugsa til að
halda heilsu og fríðleik með því að
þvo diska, sópa gólf og vinna heim-
ilisverk allan daginn og fara í rúm-
ið dauðþrevtt á hverju kveldi. Þú
verður að fara út í sólskin og hreint
loft. Ef þú gerir ])etta á hverjum
degi og heldur meltingu og hægðum
í lagi með því að taka inn Chamber-
lain’s Tablets. þegar með þarf, þá
ættirðu að verða bæði heilsugóð og
fríð. Fást alstaðar.
Allir játa
að hreinn bjór
sé heilnæmur
drykkur
Drewry’s
REDWOOD
LAGER
Er og hefir altaf
verið hreinn malt-
drykkur.
BIÐJIÐ UM HANN
E. L DREWRY
Manafacturer, Winnipeg.
SEYMOUR HOUSF
MARKET SQUARE
WINNIPt
West Winnipeg Realty
Company
653 Sargent Ave.
Talsimi Garry 4%8
Selja hús og lóðir f bænum og
grendinni; lönd í Manitoba og
Norðvesturlandinu, útvega lán og
eldsábyrgðir.
Th. J. Clemens,
G. Arnason,
B. Sigurðsson,
P. J. Thomson.
AUGLYSING.
Ef þér þurfið a8 senda peninga til ís-
lands, Bandartkjanna e8a til ejnbvaTr*
sta8a innan Canadn þí neuB Dominion Es*
preas ''''—upiny s aíoney Orders, ðtlen iar
ev.sanir e8a póetsendingar.
LÁG IÐGJÖLD.
ABal skrifsofa
212-214 Batmatyiie Ave.
Bulmnn Bloek
Skritstoíar vf8sv«(jar um borj{«a, i g
öllum borpum <jg þorpum vfSevegar oit
ndiS m»8fram Can. Pac. Jáxnbcautn
Gott kaup borgað
karlmönnum meðan þeir læra
rakara iðn. Fáeinar vikur
þarf til námsins. Stöðurút-
vegaðar fyrir allt að $20 um
vikuna. Fáið vora sérstöku
sumar prísa og ókeypis
skýrslu.
Moler Barber College
2q2 Pacific Ave. - Winnipeg
Eitt af beztu veitingahúsum boej-
arins. MáltíSir seldar á 35 centa
hver,—(1.30 á dag fyrir fæ8i og
gott herbecgi. Billiard-stofa og
sérlega vönduS vfnföng og vindl-
ar.—Ókeypis keyrsla til og frá á
j árnbrau tarstoSvar.
ýohn (Baird, eigc nd
^[ARKKT [ [OTKI.
Við sölutorgið og City Hall
$1.00 til $1.50 á dag
Eigandi: P. O’CONNELL.
j Mæður, sem ungbörn eiga, skyldu
j hafa vakandi auga á hægðum barn-
j anna yfir sumarmánuðina. Ef við
óreglu á maga er gert í tíma, kemur
það í veg fyrir slæmar afleiðingar.
Chamberlain’s Colic, Cholera and
Diarrhoea Remedy er ávalt óbrigð-
ult. Alstaðar selt.