Lögberg - 31.07.1913, Side 4

LÖGBERG
jii, Gefið át hvern fimtudag a£ The
Columbia Press Limited
Corner William Ave. &
StierbrooWe Street
WlNNIPEG, — MaNITOBA.
STEFÁN BJÖRNSSON,
EDITOR
J. A. BLÖNDAL.
BUSINESS MANAGER
UTANÁSKRIFT TIL BLAÐSINS:
TheColumbia Press.Ltd.
P. O. Box 3172, Winnipeg, Man. ij|i
;íp
utanAskrift ritstjórans: %
EDITOR LÖGBERG,
P. O. Box 3172, Winnipeg,
Manitoba.
}$) TALSÍMI: GARRY 2156
Verð blaðsins $2.00 um árið.
knýja sig áfram til aS fá lögleidd-
an herskattinn, og hefir notaS yfir-
lýsingar Mr. Churchills eins og
sleggju á hausa þingmanna Can-
ada til að fá þá til aö fallast á her-
skattsnýjung sína, og hótaö þeim
því aö, ef þeir ekki féllust á hana,
þá léti hann ekkert í málinu gera.
“The Navy’’ segir enn fremur:
“Miklu heföi þaö verið viöur-
kvæmilegra, heföi Mr. Churchill
sagt, um leið og hann íysti yfir
þeirri ráðsályktun flotamáladeild-
arinnar, að hraðað yrði smíði
þriggja herskipa, að þessi ráös-
ályktun hefði áður verið fast-
ákveðin.’’
Það leynir sér ekki í frekari
ummælum blaðsins aö þrátt fyrir
þetta býst það við að Canadabúar
láti eitthvað til sín taka í málinu,
því að sagt er að við þessa fyr-
nefndu skipaviðbót verði látið
sitja “þangafi til full vitneskja sé
fengin um hu! nýja boð, sem brátt
mcgi vœnta að Mr. Borden a/ug-
lýsi, hvers kyns verði."
Lævísi Bordens.
Þaö er alþjóð kunnugt, aö síð-
asta dag sambandsþingsins nýaf-
staðna, gerði Borden stjórnarfor-
maður sér mikið far um aö rétt-
læta stefnu sina í hervarnarmálinu,
og reyna að telja Canadamönnum
trú um, að vegna þess að Canada-
þing hefði ekki fallist á herskatt-
inn, þá hefði Breta stjórn neyðst
til að láta gera þrjú ný herskip, í
stað þeirra, er Canada hefir neitað
að láta smíða.
Þjaö er að visu óþarft að taka
það fram, að með þessari yfirlýs-
ingu er stjórnarformaðurinn með
ófyrirgefanlegri lævísi aö dylja
sannleikann, en það er fyllilega í
samræmi við þá stefnu hans yfir-
leitt, sem hann hefir fylgt í her-
varnamálinu síðan Nationalistar
snéru honum og fengu hann til
að falla frá hervarna-stefnu
Lauriers. En á þá stefnu höfðu
fallist bæði þing þessa lands og
flotamála stjórnardeild Breta. Hin
nýja stefna Bordens og Nationa-
listanna, er hins vegar hiö versta
ok á landsmenn og gerir Canada
að hinni auðvirðilegustu skatt-
lands-undirlægju Breta.
Til allrar hamingju tókst Mr.i
Borden ekki að koma herskatts-
oki sinu á þjóðina canadisku að
þessu sinni. í þingi þessa lands
var sýnt fram á, hvað stefna
stjórnarformannsins var gapalega
óaðgengileg, og á Bretlandi hafa
þeir menn er Borden mundi telja
sér vinveitta . i málinu — The
Imperial Navy League Iýst stefnu
hans, svo ekki er um að villast.
Hin kænlegu ummæli Bordens í
þinginu, sem fyr var á vikið, eru
þannig: “Skattgreiðendur á Bret-
landseyjum eru nú kvaddir til að
borga smíði þriggja bryndreka,
sem nú skal gera láta í stað þeirra,
sem koma hefðu átt upp fyrir fé
það, er Canada mönnum var œtlað
að leggja til samkvaemt flotamála-
frumvarpi voru”.
Og Mr. Borden hélt áfram og
sagði: “Þaö kemur alls ekki til
mála að vér eins og nú stendur á,
gerum nokkuð í hervarnamálinu”;
og að endingu sagði hann: ‘‘Can-
ana mun taka að sér aS greiða fyrir
og kau\pa þessi þrjú skip og leggja
þau fram fyrir hans hátign kon-
unginn, til þess að þau séu notuð
til þess að verja sameiginlega alt
alrikið, sem Canada er hluti af.”
I annan stað er vert að minnast
á utnmæli blaðsins “The Navy”,
sem er málgagn “British Navy
League”-félagsins, sem myndað er í
þvi skyni aö heimta og gera gang-
skör að því, að Bretar eigi herskipa
stól, er tvígildi herskipa stól þeirr-
ar þjóðar, er næst flest herskip á
Bretum.
Blað þetta, “The Navy”, heldur
þvi fram, er það ræðir hervarnar
stefnu Bordens, aö þar sé mál, sem
eingöngu sé komið undir Canada
þjóðinni sjálfri, svo sem rétt, eöli-
legt og sjálfsagt er. Blaöiö segir:
En þvi má aldrei gleyma að sann-
leikurinn er sá, að þátttaka Canada
í þessu máli er eingöngu undir
Canadaþjóðinni sjálfri komin,
En móti þeim -skilningi hefir
Borden altaf i seinni tíö reynt að
berjast. Hann hefir alt af reynt
aö láta þaö lita svo út eins og
flotamáladeildin brezka væri að
En hvenær ber Mr. Borden fram
hin nýju boð sin? Það er aft-
ur á móti á allra vitund, að meðan
Ro-den var að hressa sig og létta
sér upp i St. John N. B., þá var
hann einnig að bíða eftir fréttum
frá flotamáladeild Breta og fleiri
leiðbeiningum.
Ef orð Mr. Bordens, þau er
hann mælti siðast í þinginu og birt
eru hér að framan, tákna nokkuð,
þá tákna þau það, að Canada-menn
eigi að borga þau þrjú herskip,
sem Bretastjórn hefir nú samþykt
að láta smíða, og afhenda síðan
Bretum skipin. Hér er jatnvel enn
Iengra gengið heldur en tilætlun
Bordens var i upphafi, og er bágt
að segja hverjar orðið geta afleið-
ingarnar.
Auðsætt er það bæði af ummæl-
um “The Navy” og öðrum bresk-
um blöðurn, að jafnvel “The
British Navy League” er ekki
samþykk Borden um það, aö
nein knýjandi og gífurleg hætta sé
á feröum á Bretlandi.
Bresk blöð segja hiklaust aö
“þátttaka um hervarnirnar sé ein-
göngu undir Canada þjóðjnai
komin”.
Flestum mundi því finnast, að
svo komnu máli, að Borden sé siö-
ferðislega skyldugur til að útvega
sér óræka vitneskju um það hjá
Canada mönnum sjálfum, þ. e. a.
s. Hvaö þjóöin vill gera í hervarna-
málinu, í stað þess að vera að
nudda í því hvað eftir annað við
Mr. Churchill. að fá að vita hvað
flotamáladeildin brezka vill fá
þing þessa lands til að samþykkja.
Skattbyrðin þyngist.
Það fór að vonum að hún létt-
ist ekki skattbyrðin á Canada við
það, að hátolla- og tjárbruöls-
seggirnir conservativu kæmust til
valda.
Hver sem vill kynna sér fjár-
hagsyfirlitið 31. Marz p. er
stjórnin gerði reikningsskap ráös-
mensku sinnar, sér skjótt að skatta-
farganið fer sivaxandi — steypist
yfir einsog snjóflóð, sem stækkar
þvi meir, sem það rennur lengra
áfram.
Við lok fjárhagsársins siðasta,
lýsti stjórnin í Ottawa yfir því, að
tekjurnar sem skattabyrðina
mynda, hefðu orðið $168,600,000,
en voru árið þar á undan þó ekki
nema $136,109,217.
Þiessi tekna hækkun táknar þaö,
að Borden stjórnin hefir á þessu
síðasta ári sótt $32491,783 meira
ofan í vasa ibúa þessa lands,
heldur en næsta ár þar á undan, og
i þetta eru mennirnir, sem hæst
hrópuðu tim sparsemi, þegar þeir
voru að ná völdunum, og að skatta-
byrðin væri svo óhæfilega þung,
meðan liberalar sátu viö stjórn-
yölinn.
Venjulegu útgjöldin voru $112,-
000,000, en árið fyrir $98,161,446.
j Með öðrum orðum, stjórnin hefir
j á þessu ári eitt nálega 14,000,000
meiru fé til venjulegra útgjalda, en
áriö fyrirfarandi. En hér viö verö-
ur þó aö leggja höfuðstólsútgjöld
og sérstök útgjöld, sem nema
$32,300,000, svo þaö samlagt
verða rúmlega $144,000,000.
Þfessi feikilega hækkun á höf-
uðstólsútgjöldum, er þéim mun ó-
skiljanlegri, sem miklu minna fé
hefir veriö variö til byggingar
National Transcontimutal brautar-
innar á þessu ári, þar sem þaö
mannvirki er þegar langt á veg
komið og líöur brátt að því aö þvi
veröi alveg lokið.
LÖGBERG, fTMTUDAGINN 31 Júlí 1913-
s
THE DOMINION BANK
8ir EDMUND B. OSLEK, M. P., Pre* W. D. MATTHEW8 .Vice-Pre*
C. A. BOGERT, General Manager.
Höíuðstóll borgaður . . .. .$5,360,000
Varasjóður
Allar eignlr
AFLEIÐING I»E8S AÐ LEGGJA 1 SPAKISJÓD
Þpgar yfiur innhejmtast nokkrir dollarar eða hundrutt, þp lcggiS J»afi
wtrax í Nparittjób í Dominion bankanum, og <lra>íift þc ekki út nemu brýn
iiauÓHyn krefji. I»aÖ er hu-gru afi spara pening;a þannig; en Reyma þú
I vÖHunum, því þaöan vilja J»eir hverfa, en í bankanum eru þeir óhultir
og svo biotust vextir vií.
NOTKE DAME liRANCH: Mr. C. M. DENISON, Manager.
SELKIRK BBANCH: J. BKISDALK, Manager.

Þjessi fjáreyösla sambandsstjórn-
arinnar, er nærri því óskiljanleg,
þegar litiö er á þaö, sem afkastað
er með hinu eydda fé. Stjórnin
stór hækkar útgjöldin, en ver
minna en áður er gert til helztu
mannvirkja, serr» verið er við að
eiga í landinu.
Ef góður business maöur, hér í
Canada, heföi allmiklar skuld-
ir á baki, eins og þessi þjóö hefir
nú, þá mundi hann aö öllum lík-
indum láta það veröa sitt fyrsta
verk, ef hann fengi meiri tekjur
eitt árið, en annað, að verja tekj-
unum, sem hann heföi afgangs frá
því er til venjulegra útgjalda
þyrfti, til að greiða með eitthvað
af gömlu skuldunum og reyna að
losa sig úr þeim.
En gerir Bofdenstjórnin það?
Notar hún tekju afganginn til að
greiða með gamlar skuldir sínar?
Síður en svo. Hún brúkar hins
vegar tekjuafgang sinn til nýrra
embætta, nýrra bitlinga í gæðing-
ana sína m. m. Hún grynnir ekki
á skuldunum þó að hún fái meira
fé en hún þarf til venjulegra út-
gjalda. Hún eyðir bara tekjuaf-
gangnum í annað — eyðir því meir,
sem henni innheimtist meira. Hún
er m. ö. o. afturhaldssöm í öllu
nema því að eyða; sólunda eign-
um landsmanna.
Ráðlegt væri því íbúum Canada
að reyna að losast við forræöí
þeirra afturhaldsherra austur 1
Ottawa, áður en þeir verða búnir
að sökkva landinu svo djúpt ofan í
skuldafenið, að mörg ár þarf til
þess undir skynsamlegri stjórn, að
draga það úr dýkinu aftur.
Þýzkaland og Canada.
Maður nokkur hefir nýskeð rit-
að grein í blaðið Free Press, þar
sem hann lýsir háttum og þjóðar-
ástandi á Þýzkalandi. Mun von
á fleiri slíktlm pistlum síðar frá
þessum manni, sem staddur er í
Berlin um þessar mundir. Hann
segir kost og löst á Þýzkalandi,
bendir á hvað Canadamenn geti
lært af Þjjóðverjum, meðal annars
það, að koma sér upp skipastól lík-
um þeirra, og segir sem satt er,
að fyr en Canadamenn hafi eign-
ast sjálfir skip til að flytja afurð-
ir lands slns til heimsmarkaðar,
geti þeir ekki orðið voldug verzl-
unarþjóð. Á gallana á Þjýzkalandi
er og bent, og bornir saman við þá
sem hér eru hjá oss. Greinin er
vel læsileg og birtist hér á eftir
hið helzta úr henni:
Þjvzkaland er undursamlegt
land. Þpð er viðáttuminna en
Saskatchewan, og auðsuppsprettur
af náttúrunni ekki mjög miklar.
Jarðvegurinn er víða sendinn, og
sumstaðar í Prússlandi umhverfis
Berlin, tómur sandjarðvegur. Si’ö-
urhluti Bajerns og Badens er nokk-
uö mýrlendur. Mikill hluti landsins
er fjöllóttur eða hálendur, og samt
eru íbúar á þessu svæði 65,000,000
og fer sífelt fjölgandi og fjölgar
hratt.
Þjó að landið sé ekki stærra en
þegar hefir verið frá sagt, er þar
ræktað 95 prct af öllum matvælum,
sem þjóðin þarf með. Vísinda-
menn þar hafa sagt mér, að Þjýzka-
land geti framleitt nægilega mikið
af matvælum til að metta 100,000,-
000 manna. Að akuryrkju er
hlynt á allan mögulegan hátt.
Hvergi í heimi er eins mikið unnið
að því að gera jarðveginn frjóvan
með vísindalegri aðferð, eins og
þar, og svo eru þeir þar langt á
veg komnir í því efni, að þeir geta
látið jörðina framleiða góða npp-
skeru upp úr tómum sandinum.
Eins og fyr var á vikið. er jarö-
vegur sendinn mjög og þunnur;
kol, sem fást þar í jöröu, eru og
fremur léleg. Járngrýti er þar lé-
legt líka og þarf aö flytja mikiö
af járni inn í landið bæði frá Sví-
þjóð og Spáni. Samt sem áður er
framleitt meira járn í Þjýzkalandi,
heldur en á Bretlandseyjum, og í
engu öðru landi er járnframleiðsla
meiri en í Þýzkalandi, að undan-
skildum Bandaríkjum. Sykurgerð
er þar mest í heimi, og þarnæst á
Rússlandi og Austurríki. Á fá-
um árum, ekki meir en einum
mannsaldri hefir á Þjýzkalandi
eflst svo mikill iðnaður, sem fyrir
þann tima var sáralitill til þess að
gera, að níj eru Þjóðverjar mesta
iðnaðarþjóð í víðri veröld.
Iðnaður þar í landi er blátt
áfram furðulegur. Skipaútgerð!
landsins stendur með miklum
blóma og vex tiltölulega hraðara,
en skipaútvegur nokkurrar annar-
ar þjóðar, og líklega hefir engin
þjóð þó átt erfiðara um skipaút-
veg vegna legu landsins, og engin
þjóð unnið jafnfljótt bug á þeim
erfiðleikum, sem Þjóðverjar. Ó-
grynni hers hafa Þ.jóðverjar, því
að þéttbýli er mikið í löndum
þeim, sem næst þeim liggja, cg
her mikill við hendina hjá þeim
þjóðum, enda hafa styrjaldir mikl-
ar löngum hrjáð Mið-Evrópu, —
bæði langvinnar styrjaldir o g
blóðugar.
Fyrir löngu síðan, í það mund,
er Þjóðverjar tóku að láta að sér
kveða og keppa að komast í tölu
stórveldanna, sáu þeir, að þeim var
það afar-nauðsynlegt og öldungis
óhjákvæmilegt að koma sér upp
skipastól; þeir sáu, að þeir gætu
aldrei orðið öflug verzlunarþjóð,
með öðru móti en því, að koma sér
I upp nægum skipastól til að flytja
varning sinn og afurðir landsins
til fjarlægra markaða. Kaupför
Þjóðverja bera um það ljósastan
vottinn, hve vel þeim refir tekist
að koma þeirri ætlun sinni í fram-
kvæmd.
Þetta ætti að geta orðið Canada-
mönnum þörf lexia. Vér getum
aldrei orðið mikil verzlunarþjóð,
fyr en vér eigum sjálfir skipin til
að flytja afurðir vorar til markað-
ar frá höfnum lands vors, og vér
hljótum að koma oss upp miklum
sxipagerða.'stöðum til þess að
verða færir um jietta. Hinar
stórfengilegu skipagerðar-stöðvar í
Hamborg eru undraverðar, og þar
er hægt að fara með 25,000 tonna
skip í fljótandi kvíum eins og
korktappar væru.
Verzlunar og flutningsmála um-
boðsmaður Bandaríkja var tvo
daga í Hamborg að kynna sér þá
aðferð sem Þjóðverjar brúkuðu
við skipasmíði og vöruflutninga.
Sá hann þar marga undarlega hluti.
1 Meðal annars sá hann þar miklar
| birgðir af canadiskri “asbestos”-
ull, sem fermdar voru af skipi. sem
j kom frá Baltemore. Flutningur,
I sem kemur með stórum vöruflutn-
ingsskipum, viðsvegar að úr heimi
til Hamborgar, er fluttur úr þeim
þar og í barða eða flutnings-kugga,
sem flytja farminn þaðan upp eft-
ir Elbe-fljóti til Dresden og ann-
ara borga, og eftir Spree til Ber-
linar. Með engu móti er hægt að
jafna þeirri vatnaleið við hið mikla
St. Lawrence fljót, og er torvelt
að segja hversvegna farmflutning-
ur til hins innra meginlands Norö-
ur-Ameriku er ekki látinn fara um
Montreal upp St. Lawrencefljót
og stórvötnin til Cleveland, Detro:t,
Chicaeo. MilliVaukee, Duluth og
Fort William. Þetta hlýtur aö vera
því aö kenna, aö járnbrautarfélög
í Canada og Bandaríkjum eru
því til fyrirstöðu.
HÖfnin í Montreal ætti að veröa
mesta höfnin á meginlandi Norö-
tir-Ameríku, Hamborg Ameriku.
Rotterdam og Antwerpen, sam-
hæfa að því er Rínfljótinu viövik-
ur því, sem Hamborg og Bremen
eru Elbe og Spree. Um þær
borgir er rneira korn flutt heldur
en um Liverpool, Lundúni eða
nokkura aðra höfn á Bretlandseyj-
um. Farmflutningar eftir stór-
ánum eru afar-ódýrir, og kosta
ekki nema tíunda hluta þess, sem
kostnaðurinn værí, ef flutt væri
með járnbrautum á landi.
Þfess má geta að flutningskostn-
aður á kolum og málmgrýti um
stórvötnin í Canada og Bandarikj-
um er ekki mikill og er nelzt að
jafna til áminst flutningskostnaðar
í Þýzkalandi. En þau lágu farm-
gjöld munu helzt því að þakka, að
járnbrautarfélögin hirða ekki um
að keppa við að ná í þá flutninga.
En aftur á móti má benda á þaö,
aö það er aö eins- 15 prct lægra,
flutningsgjald á pakkaflutningi
meö skipum innanlands í Ameríku
en með járnbrautum, en á Rínar-
fljóti er svo sem enginn munur á
flutningskostnaði pakkaflutnings
og annars flutnings. Mun siðar í
þessum pistlum skýrt nákvæmlega
frá flutningskostnaði um stór-
vötnin í Canada og sýndur sams-
konar flutningskostnaður um Rín-
fljótið.
Bændurnir í Vestur-Canada hafa
nógu lengi orðið að ganga undir
flutningskostnaðar oki þessu, sem
orðið er lítt-þolandi, og er eftir að
vita, hvað lengi þeir vilja halda
áfram að bera það.
Fjármála ástandið.
Fjármála tilhögun og bankamál
á Þ^zkalandi er haganlega sniðið
eftir þörftim almennings. — —
Þar eru verzlunarbankar svo sem
eins og Deutsch-bankinn, Reich-
bankinn, Dresden-bankinn o. fl.,
sem kaupa hluti í stórum iðnaðar-
fyrirtækjum og hafa drjúgum hönd
í hagga um það, hversu þessi fyr-
irtæki eru rekin. Bankarnir líta
svo á, að ef þeir leggi fram fé til
að reka þessi fyrirtæki, þá sé ekki
nema sanngjarnt að þeir hafi eitt-
hvað um stjórn þerrra að segja.
Eignarhald á hlutum veitir bönk-
um ákveðin umráö á störfum iðn-
aðarfyrirtækjanna, sem að öllum
jafnaði eru arðvænleg. Umboðs-
maður Bandaríkja er fyr var á
minst, átti langt viðtil við einn
ráðsmann Dresden bankans um
þessi málefni, Dr. Carl Mollins.
Þfessi þýzki bankastjóri var mál-
reifur vel, sagði að verzlunarbank-
arnir í Þýzkalandi gerðu ekkert
nema það, sem gert væri af bönk-
um bæði í Canada og Bandaríkj-
um. Munurinn væri sá að eins,
að vestra væru ályktanir gerðar á
leynisamkomum bankaráðsmann-
anna, en á Þjýzkalandi opinberlega
svo sem lög og venja fyrirskipaði.
Um bankalán til landbúnaðar,
sem mjög er tíðkað á Þýskalandi,
kvaðst nefndur bankastjóri ekki
hafa nema alt hið bezta að segja.
Hann sagði að enginn rígur væri
milli sins banka eða verzlunar-
bankans og landbúnaðarbankanna.
Hvorir hefðu sitt verksviðið.
Maður þessi er fróður mjög um
bankamálefni og mikils metinn, og
staða hans áþekk forseta stöðu
bankamannafélagsins í Canada.
Hann var vel kunnur bankamálefn-
um i þessu landi, og komumst við
að því, að bankar víða í Evrópu
héldu canadískum verðbréfum,
einkum í Belgíu, Hollandi, Sviss,
Frakklandi og Þjýzkalandi, en
gagnrýni urðum við varir við á
ýmsum stöðum viðvíkjandi með-
ferð fjármálaefna hér í landi.
Gagnrýni á meðferð \fjár.
Helzt var það aðfinsluefni að
þvi er Vestur-heimsmenn snerti,
að Canadamenn legðu oflitla rækt
við áð nota auðsuppsprettur lands-
ins, jafnmikið og þeir lánuðu af
erlendu fé. í voru landi hafa
margir lokað augum fyrir þessum
aðfinslum, og því minnist eg á þær
hér. Vér höfum margsinnis ver-
ið spurðir að því, hvernig á þessu
stæði og hversvegna ekki væri
hrúgað miklu meira af afurðum
lands vors inn á heimsmarkaðinn.
En sitt hvað má finna að hjá
Þjóðverjum líka. Margir Bretar
hafa hrósað póstflutninga tilhögun
Þjóðverja. PóstHutnrngsgjald
fyrir 1 pd. pakka er 6 cent á mjög
litlu sviði þó, en 18 cent um alt
keisaradæmið og Austurríki og
Ungarn. Símskeyta starfræksla er
góð, en ekki fanst oss talsími
koma að eins góðum notum eins og
i Saskatchewan. Bréfburðargjald
er tvöfalt hærra út um landið held-
ur en hjá oss; 5 cent kostar þaö aö
senda bréf frá Berlin til Lundúna,
Genf og Parisar. Stjórnin hlýtur
aö hafa miklar tekjur af póstmála-
starfinu, en póstflutningur er jafn-
mikiö notaöur eins og í Banda-
ríkjunum.
Eins og í Austurríki er mikiö af
erfiöri vinnu unnin af kvenfólk-
inu, bæöi út á bújöröunum og i
verksmiöjunum; aö þeirri vinnu
ganga bæöi giftar konur og ógift-
ar. Vér höfum séð konu ganga
fyrir tvihjóluðum vagni afarþung-
um og þó gekk hundur fyrir þeim
vagni líka.
feMeiraJ.
F réttabréf.
til ritstjóra Lögbergs, frá Jótti
Jónssyni frá Sleðbrjót.
Siglunes P. O. 22. Jjúlí 1913.
Góði vin!
Það er orðið langt síðan þú hef-
ir fengið fréttabréf frá mér handa
Lögb. — Hér hefir ekki margt til
tiðinda borið, nema kosningin í
vor, og mun engin sérstök frétt
héðan um þær. Þíó má geta þess
að vín var mjög lítið um hönd
haft kosningardaginn hér, og ekki
mikið dagana á undan. En vel
mun hafa verið kostað til “útgerð-
arinnar” kosningardaginn peninga-
lega. — Eitthvað talsvert hefir
verið unnið síðan að vegabótum,
)af hálfu stjórnarinnar, austan við
Dog Lake, til að “uppfylla loforð-
in”, og er það góðra gjalda vert.
Tíðarfarið hefir verið ærið ó-
stöðugt hér i Júlímánuði, þó engir
stórskaða byljir hafi komið. 10.
Júli van hér sunnan rok, en rigning
lítil, flæddi Manitobavatn þá svo
mikið, að það hefir aldrei komist
svo hátt nú lengi. Þann 12. rigndi
hér allan daginn, og kom niður
mikið vatn i skógunum, þarsem
“vatnið” nær ekki að flæða um; er
þar því víða mjög blautt, því áð-
ur höfðu af og til komið talsverð-
ar skúrir. Grasvöxrur er víöa góö-
ur, en útlit meö heyfeng er hiö
versta. Allar engjar í kafi, sem
Vatniö nær aö flæöa yfir, og eng-
in von um aö þær þorni á þessu
sumri, og veröi nú ekki góöur
þurkur næsta hálfa mánuö er lítil
NORTHERN CROWN BANK
AÐALSKRIFSTOfA í WINNIPEG
Höfuðstóll (löggiltur)
HöfuðstóII (greiddur)
$6,000,000
$2,760,000
Forraaöur
Vara-forraaður
Jas, H. Ashdown
STJÓRNENDUR:
SirD. H.
H. T. Champion
McMillan, K. C. M. G.
Capt. Wm. Robinson
Frederick Nation
Hon.Ð.C- Cameron W, C. Leistikow Sir R. P, Roblin, K.C.M.G,
Allskonar bankastörf afgreidd.—Vér byrjum reikninga við einstaklinga
eða félög og sanngjarnir skilmálar veittir.—Avísanir seldar til hvaða staðaar
sem er á Islandi, — Sérstakur gauraur gefinn sparisjóðs innlögum, sem hægt
er að byrja með einum dollar. Rentur lagðar við á hverjum 6 mánuðum,
T. E. THORSTEINSON, Ráðsmaður.
Cor. Willim Ave. og Sherbrooke St. Winnipeg, Man.
* ♦ **+*+*+*+*4*+*+*+*-»4+*+*+*-»4+-F-f*+*+ FH-H-tf-f
t
t
t
t
t
■f*
+
t
*
♦
•5*
t
*
•♦-
«
•f
t
t
•R
♦
t
t
t
t
—TII-
Jóhannesar Jósefssonar
Kveðja frá llclga magra, flutt á samsætí í Wlnnipeg,
27. Júlí 1913.
Vertu velkominn
í vora sveit,
sómi þjóðar þinnar.
Bú þú með bræðrum
biðstund örskamma
heima, að Helga magra.
Yndi er það oss
augum líta
hermenn Unga Islands.
Frægri víkings för
ei farin var:
Sigur land úr landi.
Ár var þér nngum
af auðnu gefnir
vöðvar stáli slegnir,
framgjarnt fjör,
frýjulaus liugur,
norrænt negg í brjósti.
Ei var þér nngum
til einskis gefið
lands vors ís og eldur;
hafa þeir hvortveggju
hörðu fangi
tekið tröll, og sigrað.
Þekti ei lieimur
þann liinn unga
ás, frá Islandi
fyrr en fram hann brauzt
og feldi án vopna
birni og bergrisa.
Það ertu Þór meiri,
að þarftu ei
Mjölni hátt að hefja.
Hönd þín hamarlaus
hverjum jötni
braut til jarðar beinir.
Frama orð Fróns
flutt þú liefir
álfur heims um allar.
Islenzka íþrótt
einnig vakið
heima, úr dái dvala.
Heill þér, hamramur,
úr Helga bygð!
Árnan Eyfirðinga!
Fram um frægðarbraut,
hjá framandi lýð
heiður allan hljóttu.
t
t
■*■
-f
-♦-
•F
♦
*
•F
-♦-
*F
-♦-
•F
•F
-♦-
•i-
>»•
*
■*
e.
*
•4*
-f
•4-
£
t
t
-t-
*
-f
•4-
•4*
4-
•4-
♦
•4-
-f
•4*
t
t
t
t
t
t
t
t
*■
t
t
t
t
t
t
*■
t
P- P- P-
von um engjar upp í skógunum,
því þær þarf aö slá snemma.
Graslag er þar þannig aö það söln-
ar snemma og er lítils viröi eftir
það að dregur aö lokum Ágúst-
mánaöar. Útlitiö; hér er því hiö
versta. Þar sem akurblettir eru
hér, munu þeir vera fremur álit-
legir, en viða flætt yfir þá. Jarð-
vegurinn er alt og blautur og tið-
in verið alt of hita lítil eftir því
sem vanalega er um þennan tíma
árs. Vegirnir víöast hálf ófærir
viö Vatnið og viðar, og fara altaf
versnandi eftir því sem vatniö ligg-
ur lengur yfir. Austur við Dog
Lake er útlitiö miklu betra, þaö
vatn stendur nú óvanalega lágt, og
engjar þurrar og vel sprottnar.
Bæti hvorki forsjónin eða stjórnin
eitthvaö úr hag manna hðr, er ekki
annað sýnna, en aö þvi reki að
menn verði að' flýja úr bygðinni.
Og þaö eitt mun halda hér mörg-
um kyrrum nú aö flestir búendur
hafa bygt hér góö og talsvert
verðmikil hús til íbúðar, og kyn-
oka sér því við að yfirgefa þau,
með lítilli von um borgun fyrir
þau verk sín. Nokkuð margir
bændur hér, selja rjóma sinn
Crecsent smjörgerðarfélagi. En
margir eru óánægðir með hvernig
rjóminn er “testaður”. Þ’aö er
gert á Oak Point. Armstrong
Trad. Co. flytur rjómann, og set-
ur nú dýrara flutningsgjald á
rjómann, heldur en i fyrra og svo
er um allar vörur sem fluttar eru
meö bátnum. Ferðir hans eru
miklu hvikulli nú en í fyrra og
veldur því ef til vill óstilt tíð aö
nokkru leyti, en líka er það; orsök-
in að báturinn er teftur á Oak
Point í skemtisiglingum, hvenær
sem samkomur eru þar. Bótin er
að skipstjórinn, Ásm. Freeman, er
lipurmenni og góður drengur, sem
vill alt hið bezta, sem hann má við
ráöa.
Verzlunarstjóra skifti uröu viö
Siglunes verzlun í Júnímánuöi.
Björn Mathews sagði lausri stöð-
unni, en við tók John Wilson verz-
unarstjóri við verzlun félagsins við
Narrows. Rekur hann báðar verzl-
anirnar og er til skiftis í báðum
stöðunum. Lán er mikið takmark-
að nú við verzlanirnar og mun það
margra mál, að svo hefði betur fyrr
verið. — Þau 5 ár, sem eg hefi
verið i þessari bygö, hefir mann-
dauði verið mjög lítill hér. Þáö
er því nærri óvanalegt aö hér i
Siglunesbygð hafa 3 mannslát
orðiö þessa tvo síðustu mánuöi.
Tveggja þeirra er áöur getiö í
Lögbergi. — Hið þriöja varð á
þann ömurlega hátt, að einn bú-
andinn hér, Jón Jónatansson frá
Hörgsdal, oftast nefndur “Jón
Hörgur”, drekkti sér í Manitoba-
vatni. Orsökin til þessa áyndis úr-
ræðis piun af fleístum rtalin of-
drykkja, og þar af leiðandi heim-
ilisböl. Jón kom hér vestur fyrir
4—5 árum, og hefir búið hér síð-
an, og komist furðanlega af, auö-
vitað aö nokkru með góöra manna
liðsinni. Um för Jóns vestur um
haf, er talsvert ritað í “Vesturför
Einars skálds Hjörleifssonar, og
kvað Jón heit. Einar hafa tekið sér
þar nokkurt skáldaleyfi, um viöur-
eign Jóns við lögregluþjónana í
Winnipeg. Jón var Þingeyingur
að ætt, bróðursonur Jónasar Jóns-
sonar, sem fyrir skömmu lézt í
Árnesbygð x Nýja Islandi. Jýnas
bjó mörg ár á Hrærekslæk í Hró-
arstungum í Norður-Múlasýslu, og
var merkur maöur. Jón Hörgur